Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ:ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ ΓΟΝΕΙΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
Με τον όρο μετάβαση σηματοδοτείται το εξελικτικό «πέρασμα» από μια οικεία-γνώριμη κατάσταση σε μια καινούρια. Επομένως η καινούρια και η άγνωστη συνθήκη από μόνη της αποτελεί στρεσογόνο παράγοντα για κάθε άνθρωπο. Η ψυχολογική διεργασία της «αλλαγής» μπορεί να μας δυσκολεύει (άλλους σε μικρότερο και άλλους σε μεγαλύτερο βαθμό), η υλοποίησή της όμως μας καθιστά πιο ώριμους και πιο ανθεκτικούς σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο.
Μια τέτοια ψυχοκοινωνική διεργασία αποτελεί για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας η μετάβασή τους από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό. Η καλή προετοιμασία αυτής της διαδικασίας τόσο από τους γονείς όσο και από τους εκπαιδευτικούς αποτελεί το ασφαλέστερο «διαβατήριο» για να γίνει ομαλά το πέρασμα στην καινούρια πραγματικότητα.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ:
- Η κάθε μετάβαση για να είναι επιτυχημένη θα πρέπει να βρει και τους δύο γονείς προετοιμασμένους.
- Οι γονείς παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στο να ενισχύσουν την ανάπτυξη βασικών κοινωνικών, συναισθηματικών και γνωστικών δεξιοτήτων, οι οποίες θα βοηθήσουν ουσιαστικά το παιδί στην καλύτερη προσαρμογή του στο καινούριο σχολικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα:
- Τα παιδιά με ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες (π.χ. ικανότητα συνεργασίας, επίλυσης προβλημάτων, αυτοελέγχου, ανάληψης πρωτοβουλιών) έχουν θετική στάση προς τη μάθηση και είναι δεκτικά σε καινούριες εξερευνήσεις.
- Τα παιδιά με ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη (π.χ. ικανότητα αναγνώρισης και έκφρασης συναισθημάτων, ενσυναίσθησης-δηλαδή να βάζω τον εαυτό μου στη θέση του άλλου-) κάνουν πιο εύκολα φίλους, εμπλέκονται πιο ενεργά σε νέες εμπειρίες και βιώνουν με πιο ευχάριστα συναισθήματα τη σχολική ζωή.
- Τα παιδιά με ανεπτυγμένες γνωστικές δεξιότητες (ικανότητα αναγνώρισης λέξεων, αριθμών, επάρκεια μνήμης, εύρος γενικών γνώσεων, καλό προσανατολισμό στο χώρο-χρόνο, επαρκή γραφο-κινητικό συντονισμό) είναι πιο έτοιμα να ανταποκριθούν επιτυχώς στις αυξημένες σχολικές απαιτήσεις της Α’ Δημοτικού.
Αν τα παιδιά υποβοηθηθούν και ενθαρρυνθούν από τους γονείς τους στις 3 παραπάνω δεξιότητες η μετάβασή τους από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό θα είναι σίγουρα πιο ομαλή και πιο επιτυχημένη.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ:
- Η σχολική κοινότητα καλό θα ήταν να διασφαλίζει την επικοινωνία και τη συνεργασία εκπαιδευτικών Νηπιαγωγείου και Δημοτικού (π.χ. με την υλοποίηση ενός διαθεματικού σχολικού προγράμματος μετάβασης σε δύο συστεγαζόμενα ή όμορα σχολεία σε τακτική βάση).
- Να εμπλέκονται και οι γονείς στη διαδικασία της μετάβασης και να αναπτύσσονται θετικές σχέσεις επικοινωνίας μεταξύ μαθητών-γονέων- εκπαιδευτικών.
- Το Δημοτικό σχολείο δε θα πρέπει να γίνεται αντιληπτό στα μικρότερα παιδιά ως κάτι που προκαλεί φόβο, αλλά ως ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό «πέρασμα».
- Ωφέλιμο θα ήταν να πραγματοποιούνται επισκέψεις γνωριμίας και εξοικείωσης με τις εκπαιδευτικές μεθόδους και τις δραστηριότητες του Δημοτικού Σχολείου.
- Να αναπτυχθεί η συνεργασία μεταξύ δασκάλων και νηπιαγωγών με την ανταλλαγή εμπειριών και με τον από κοινού σχεδιασμό δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της χρονιάς.
- Να πραγματοποιηθούν δράσεις κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (π.χ. ομιλίες, επιμορφωτικές ημερίδες, σχολές γονέων) για την έγκαιρη διάγνωση μαθησιακών και άλλων δυσκολιών και την εφαρμογή μέτρων στήριξης των νηπίων με τη συνδρομή και των υποστηρικτικών δομών της εκπαίδευσης (ΠΕΚΕΣ, ΚΕΣΥ, ΕΔΕΑΥ).
- Να διοργανωθεί μια κοινή γιορτή με τη λήξη του σχολικού έτους από την Α΄ Δημοτικού και το Νηπιαγωγείο, ως το επιστέγασμα ενός προγράμματος μετάβασης.
Κλείνοντας, επισημαίνουμε ότι όλες οι ερευνητικές μελέτες υπογραμμίζουν την κρισιμότητα της ομαλής μετάβασης από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό ως θετικό προγνωστικό δείκτη της ανάπτυξης θετικής στάσης του παιδιού προς το σχολείο, τόσο σε μαθησιακό όσο και σε κοινωνικό-συναισθηματικό επίπεδο.
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E–mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 6972868960
