Αν τον δεις να επικοινωνεί και να παίζει με παιδιά, ίσως και να του προτείνεις να γράψει ένα βιβλίο. Αν γράψει ένα βιβλίο, ίσως και να γίνει κάτι σαν κίνημα σε σχολεία και βιβλιοθήκες. Αν στείλει συγγραφέα σε σχολείο, ίσως το παιδί σας επιστρέψει έχοντας γνωρίσει κάποιον γιγάντιο χιμπατζή. Κι αν ένας γιγάντιος χιμπατζής μπει στο σπίτι σας, τότε σημαίνει ότι έχετε ένα ευτυχισμένο παιδί, μια στιγμή του οποίου τη χρωστάτε σε αυτόν. Σε ποιον;
Στον άνθρωπο που οργανώνει εκδηλώσεις των Εκδόσεων Πατάκη και βοηθά συγγραφείς και εικονογράφους να συναντήσουν τους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες τους. Και όταν δεν το κάνει αυτό, γράφει ο ίδιος ιστορίες που αιχμαλωτίζουν με την πολυσήμαντη απλότητά τους. Όπως η Χαριστική Βιβλιοθήκη ή το νέο του βιβλίο Στην κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπαντζή, με Μυρτώ Δεληβοριά εις διπλούν να μεγαλουργεί μαζί του.
Ο Δικαίος Χατζηπλής μας τιμά με #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX και έναν τρομερό χιμπατζή.
Α. Ο Δικαίος παλιά, με 2 λόγια
Πώς θα περιέγραφες τον εαυτό σου ως παιδί;
Αεικίνητο, με πολλούς φανταστικούς και πολλούς αληθινούς φίλους
Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που θυμάσαι να αγάπησες;
Το Ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη Θάλασσα, της Μάρως Λοΐζου
Ποιος ήταν ο πρώτος συγγραφέας που είπες «θα ήθελα να τον γνωρίσω» και γιατί;
Δεν μπορώ να σας απαντήσω ακριβώς αλλά μπορώ να πω ότι έχω γνωρίσει πολλούς/ες συγγραφείς που θα μπορούσα να είχα πει πριν τους συναντήσω «θα ήθελα να τον/την γνωρίσω»
Τι κέρδισες στην κατασκήνωση;
Δεν φτάνει μία συνέντευξη για να τα πω. Θα κρατήσω τη χαρά της δημιουργικής έκφρασης και τη δυνατότητα της έμπνευσης από απλά υλικά.
Πώς ήταν ο Δικαίος πριν εργαστεί στο χώρο του βιβλίου;
Λιγότερο τυχερός και λιγότερος διαβασμένος. Περισσότερο τυχερός τώρα για την επαφή με τόσους συγγραφείς και περισσότερο διαβασμένος γιατί τα βιβλία έγιναν η καθημερινότητά μου.
Β. Ο Δικαίος τώρα, με 2 Χ 2 λόγια
Μέσα στα άσχημα, τι καλό σου έφερε ο κορωνοϊός;
Έναν ρινόκερο, έναν χιμπατζή και έναν πίνακα.
Στον ελεύθερο χρόνο της πρώτης καραντίνας εμπνεύστηκα και έγραψα την «Κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπαντζή», έφτιαξα ένα γλυπτό ρινόκερο και ζωγράφισα έναν πίνακα.
Ξαναθυμήθηκα ότι η καθημερινότητα μπορεί να είναι και αλλιώς.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου μέρος στον πλανήτη Γη;
«Είναι ένα χωριουδάκι σε εκείνο το βουνό…»
Είναι το κάθε μέρος όπου νιώθεις ελεύθερος και ασφαλής να εκφράζεσαι και να δημιουργείς.
Ποια σπουδαία προσωπικότητα θα έφερνες πίσω στη ζωή αν μπορούσες;
Τη Ρόζα Παρκς, τη γυναίκα που αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της, στο λεωφορείο, σε λευκό επιβάτη και η στάση της αυτή ενεργοποίησε μια μεγάλη αλλαγή. Για κάθε όχι που χρειάζεται να πούμε και να ξεκινήσουμε μια επανάστασή και γιατί όταν διεκδικούμε το δίκαιο, μπορούμε να είμαστε δυνατότεροι από αυτό που νομίζουμε και μπορούμε να βάλουμε το λιθαράκι μας για έναν καλύτερο κόσμο.
Ποια βιβλία διαβάζεις αυτές τις μέρες;
Στην τσάντα μου αυτές τις μέρες βρίσκεται το καθηλωτικό «Ο γορίλλας του δολοφόνου» του Γιάκομπ Βέγκελιους, και στο γραφείο μου το «Αν έρθεις σαν τον άνεμο» της Τζάκλιν Γούντσον.
Ποιες είναι οι προτεραιότητές σου ως άνθρωπος σε αυτή τη φάση της ζωής σου;
Να δημιουργήσω το πλαίσιο που θα μου φέρει καλύτερα χρόνια επενδύοντας σε επιλογές που θα μου δώσουν τα πνευματικά, ψυχικά και σωματικά εφόδια για να το καταφέρω.
Γ. Ο Δικαίος στην κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπαντζή, με 2 Χ 2 Χ 2 λόγια και ίσως Χ 2 Χ 2 ακόμα.
Έχεις δει ποτέ χιμπαντζή; Αν ναι, πώς σου φάνηκε; Αν όχι, πού πιστεύεις ότι κρύβονται και δεν τα κατάφερες;
Ναι, έχω δει. Νομίζω όλοι έχουμε έναν γιγαντιαίο χιμπαντζή που ζει κοντά μας, έτοιμος να αναρριχηθεί μαζί μας σε παιχνίδια χαράς, γνώσης και απελευθέρωσης.
Ωστόσο θα έλεγα ότι την πιο δυνατή επαφή μου με τους χιμπαντζήδες, μου τη χάρισε μια άλλη «Μερόπη Σελιδοπούλου», η Δρ. Jane Goodall, η διεθνώς αναγνωρισμένη πρωτευοντολόγος, ανθρωπολόγος και Πρέσβειρα Ειρήνης των Ηνωμένων Εθνών.
Εκτός από το γεγονός ότι είχα τη χαρά να συντονίσω την πρώτη μεγάλη της επίσκεψη στην Ελλάδα το 2016, ως προσκεκλημένης από τις Εκδόσεις Πατάκη, είχα την ευκαιρία μαζί με άλλα τυχερά 2000 άτομα που συνάντησε τότε, να μας συστήσει τους χιμπαντζήδες του Γκόμπε και να μας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε το πόσο ξεχωριστό είδος είναι οι χιμπαντζήδες. Θα σας σύστηνα να τους γνωρίσετε και εσείς μέσα από το βιβλίο της «Οι νεαροί χιμπαντζήδες του Γκόμπε», Εκδόσεις Πατάκη.
Ποια ήταν η αφορμή ή η αιτία για να παραμείνεις και με το δεύτερο βιβλίο σου στη φιλαναγνωσία;
Νομίζω ότι όταν είμαστε σε δημιουργική εγρήγορση αναζητάμε αυτό το ένα ερέθισμα που θα ανάψει τη σπίθα της έμπνευσης για να οδηγηθούμε στη έκφραση των όσων θέλουμε να πούμε.
Για εμένα τα αποτελέσματα της συνάντησης ενός/μιας συγγραφέα με μαθητές είναι μια εμπειρία που τη ζω συνέχεια μέσα από τη δουλειά μου. Όταν, λοιπόν, θέλησα γράψω το δεύτερο βιβλίο μου, η σκέψη μου σχετικά με το θέμα, έτρεχε σε χίλια πράγματα. Τα όσα υπέροχα χαρίζουν σε παιδιά και εκπαιδευτικούς οι επισκέψεις συγγραφέων στα σχολεία όμως, ήταν το σημείο που στάθηκα περισσότερο από κάθε τι άλλο. Οπότε, δεν είχα καμία αμφιβολία για το πώς θα συνέχιζα.
Πόσα διαφορετικά μονοπάτια μπορεί να χαράξει ένα βιβλίο σε μια ομάδα αναγνωστών και δη παιδιών και πώς πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
Όσα τα παιδιά, τόσα και τα μονοπάτια, κάθε παιδί και ένας άλλος κόσμος. Διαφορετικές προσλαμβάνουσες, ερεθίσματα, εμπειρίες κτλ. άρα και διαφοροποιημένα αισθητήρια. Το αντιλαμβάνομαι με τον πιο ευχάριστο τρόπο κάθε φορά που συναντάω τους μικρούς μου φίλους.
Κάθε παιδί θα ταυτιστεί με διαφορετικό ήρωα για διαφορετικούς λόγους και κάθε φορά θα έχει να μοιραστεί κάτι διαφορετικό. Και στην περίπτωση που ο/η εκπαιδευτικός έχει το μεράκι και την έμπνευση να προκαλέσει δημιουργική δράση με αφορμή το βιβλίο, τότε τα μονοπάτια υπερπολλαπλασιάζονται.
Γιατί πιστεύεις ότι οι περισσότεροι άνθρωποι χάνουν την επαφή με αυτήν την παιδική αθωότητα και φαντασία όσο μεγαλώνουν;
Μεγαλώνοντας, πολλοί ενήλικες χάνουμε τη δύναμη και την αντοχή σε ό,τι χρειάζεται να κάνουμε για να κρατάμε τη φαντασία μας δυνατή και να καλλιεργούμε την ενσυναισθητική μας ικανότητα. Οι κοινωνικές συνθήκες και οι δυσκολίες της καθημερινότητας καταβροχθίζουν τον χρόνο και τη διάθεση πολλών. Εκεί νομίζω είναι που χάνουμε και την επαφή με την παιδική αθωότητα.
Δεν θα ήταν όμως υπέροχο ως απάντηση στο παιδί που υποστηρίζει ότι ένας χιμπαντζής επισκέφθηκε την τάξη του, η μαμά να περιγράψει τη ροζ καμήλα που επισκέφθηκε το γραφείο της; Θα ξεκίναγε τότε μια φαντασμαγορική συζήτηση.
Δ. Ο Δικαίος στην κρυψώνα του παιδικού βιβλίου, με 2 εις την ν λόγια
Περίμενες αυτήν την επιτυχία της Χαριστικής Βιβλιοθήκης;
Αυτό που ήθελα για τη Χαριστική βιβλιοθήκη ήταν να αγαπηθεί από όσα παιδιά το διαβάσουν όπως αγαπήθηκε όσο ήταν παιχνίδι.
Δεν είχα σκεφτεί καθόλου για το αν θα κάνει επιτυχία. Εξάλλου υπάρχουν πολλά εξαιρετικά βιβλία που τυχαίνει να μην έχουν την ανταπόκριση που τους αξίζει. Το σημαντικό για εμένα ήταν να εκδοθεί ένα βιβλίο που θα αγγίξει τα παιδιά, θα τα κάνει να γελάσουν, να ταξιδέψουν, να αισθανθούν, να ανακαλύψουν κάτι νέο και να φανταστούν.
Πόσο σε βοήθησε η συνύπαρξη με τον Αντώνη Παπαθεοδούλου;
Ο Αντώνης υπήρξε η καταλυτική δύναμη για να πάρω την απόφαση να γράψω. Ήταν εκείνος που με ενθάρρυνε για αρκετά χρόνια από τη στιγμή με είδε να παίζω με τα παιδιά τη Χαριστική βιβλιοθήκη.
Με τον Αντώνη γνωριζόμαστε αρκετό καιρό μιας και συνεργαζόμαστε στο πλαίσιο των παρουσιάσεων πολλών βιβλίων του και η συνύρπαξή μας σε μια έκδοση δεν θα μπορούσε, πέρα από τιμητική, να είναι για εμένα μια δημιουργική εμπειρία που ξεκλείδωσε κομμάτια της σκέψης μου.
Επιμελείσαι χρόνια τώρα εκδηλώσεις συγγραφέων. Υπάρχει κάποια προετοιμασία που πρέπει να έχει κάνει ένα παιδί ή μια ομάδα παιδιών για να συναντήσουν έναν συγγραφέα;
Φυσικά, και είναι πολύ απλά και συγκεκριμένα βήματα:
Το βασικότερο όλων όμως, είναι ότι διαβάζουμε το βιβλίο ή τα βιβλία του συγγραφέα που θα συναντήσουμε. Η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας είναι άλλωστε και ο σκοπός των εκδηλώσεων αυτών. Επίσης είναι πολύ σημαντικό, στον βαθμό που μπορούμε, να έχουμε επισκεφθεί το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς μας και να έχουμε προμηθευτεί το βιβλίο που θα διαβάσουμε.
Ε. Ο Δικαίος στο έλεος των διλημμάτων με ένα τι και ένα γιατί.
Ποιο είναι καλύτερο: βιβλίο με Μυρτώ (Δεληβοριά) ή χωρίς Μυρτώ;
Η Μυρτώ είναι μία από τις κορυφαίες Ελληνίδες εικονογράφους παιδικού βιβλίου και είμαι πολύ τυχερός που συνεργαστήκαμε.
Αυτό φυσικά οφείλεται και στις Εκδόσεις Πατάκη και την Έλενα Πατάκη που ευχαριστώ ιδιαιτέρως. Η Μυρτώ και στα δύο βιβλία μας ανέδειξε ιδιαίτερες πτυχές του κειμένου και ξαναείπε την ιστορία με έναν πολύχρωμο και διαφορετικό τρόπο.
Ωστόσο, υπάρχουν τόσο πολλοί και πολλές εξαιρετικοί εικονογράφοι που μάς έχουν χαρίσει και μας χαρίζουν βιβλία υψηλής αισθητικής που με μεγάλη χαρά θα ήθελα να συμπορευθούμε σε μια επόμενη πιθανή έκδοση.
Ποιο είναι χειρότερο: ζωή χωρίς βιβλία ή έρωτας δίχως ανταπόκριση;
Και οι δύο περιπτώσεις είναι εξαιρετικά δύσκολες. Από το βιβλίο, πάντως, δεν θα δεχθείς ποτέ απόρριψη.
ΣΤ. Ο Δικαίος επιλέγει…
Μια φράση, ένα μότο, μια ιδέα που σε κινητοποεί…
Ήρθαμε για να είμαστε ευτυχισμένοι, ας κάνουμε ό,τι μας αναλογεί για να το καταφέρουμε.
