Μια σύντομη εισαγωγή
Ένα θέμα που απασχολεί στις μέρες μας τους γονείς είναι η συνήθεια αρκετών παιδιών να μην κοιμούνται στο δικό τους κρεβάτι και να «εισβάλλουν» στο κρεβάτι των γονιών τους.
Συχνά στη «ρίζα» αυτού του προβλήματος βρίσκονται ζητήματα αυτονομίας και ανεξαρτησίας. Είναι φυσικό οι γονείς να θέλουν να προσκολλώνται στο παιδί και το παιδί με τη σειρά του να «αγκιστρώνεται» επάνω τους. Οι περισσότεροι γονείς κατά βάθος αναπολούν την υπέροχη και ζεστή παρηγοριά που τους προσφέρει η παρουσία του κοιμισμένου μωρού δίπλα τους.
Σε αναπτυξιακό επίπεδο τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με τις φοβίες και τους εφιάλτες τους. Υπάρχουν λοιπόν παιδιά που το βράδυ αισθάνονται παρατεταμένη ανησυχία όταν μένουν μόνα τους στο δωμάτιο και αποζητούν τη ζεστή και ασφαλή αγκαλιά της μητέρας τους. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις ο ίδιος ο γονέας έχει τη συναισθηματική ανάγκη που τον ωθεί να κοιμηθεί μαζί με το παιδί του.
Το βράδυ, αυτή η υπερπροστασία επηρεάζει συχνά τόσο τη συμπεριφορά των γονέων όσο και αυτή του παιδιού. Το παιδί απαιτεί την παρουσία τους και τη φροντίδα τους για πολύ χρόνο, ακόμα και όταν δεν το έχει πια ανάγκη, και οι γονείς με τη σειρά τους δυσκολεύονται να αντισταθούν στις απαιτήσεις του. Ίσως λοιπόν να το πάρουν μαζί τους στο συζυγικό κρεβάτι και αυτή η συνήθεια να αρχίσει σταδιακά να εγκαθιδρύεται και να παγιώνεται.
Γιατί δεν πρέπει να κοιμάται το παιδί στο συζυγικό κρεβάτι;
Το παιδί που κοιμάται στο συζυγικό κρεβάτι στην ουσία υποκαθιστά το σύζυγο που λείπει, ο οποίος επίσης πολύ πρόθυμα παραχωρεί τη θέση του και «εξορίζεται» σε άλλο δωμάτιο. Οι σχέσεις του ζευγαριού σε αυτές τις περιπτώσεις πολύ συχνά βρίσκονται σε δυσαρμονία. Το παιδί λοιπόν γίνεται η παρέα, το στήριγμα, το συναισθηματικό αποκούμπι αλλά και ο σύμμαχος της μητέρας. Από την άλλη δεν είναι λίγες οι φορές που το άγχος και η υπερπροστασία των γονέων εμποδίζουν το παιδί να απομακρυνθεί από αυτούς και να αυτονομηθεί στο δικό του δωμάτιο. Γονείς, οι οποίοι ανησυχούν υπερβολικά μήπως πάθει κάτι το παιδί και νιώθουν πιο σίγουροι όταν εκείνο κοιμάται μαζί τους, δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο. Το παιδί καταλαβαίνοντας την ανησυχία τους αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως απειλητικό, το δωμάτιο του το βράδυ ως επικίνδυνο και αρχίζει να αναπτύσσει φοβίες και αυξημένη εσωτερική ένταση. Έτσι στα μάτια των γονιών είναι ένα ευάλωτο παιδί που χρειάζεται αυξημένη προστασία, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερες φοβίες.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν οι γονείς να θέσουν «επί τάπητος» τα συναισθήματά τους σχετικά με την ανεξαρτησία και την αυτονομία, πριν προσπαθήσουν να εφαρμόσουν μια νυχτερινή τακτική για το παιδί τους. Για να καταφέρουν να επιτύχουν το παιδί να κοιμάται μόνο του οι γονείς πρέπει να βεβαιωθούν ότι είναι σε θέση να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο. Θα πρέπει επίσης να είναι βέβαιοι ότι πιστεύουν στη σημασία και στην αναγκαιότητα αυτού του βήματος για το παιδί τους.
Επομένως είναι στο χέρι του γονιού να δώσει στο παιδί του την απαραίτητη ώθηση για να κάνει αυτό το σημαντικό βήμα που θα ενισχύσει την αυτονόμηση και την ανεξαρτησία του.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να επιστρέψει το παιδί στο κρεβάτι του;
Καταρχήν οι γονείς θα πρέπει να αισθάνονται συναισθηματικά έτοιμοι για αυτή την αλλαγή της στάσης τους. Η καλή ποιότητα της σχέσης τους και η κοινή τους στάση στο συγκεκριμένο ζήτημα θα βοηθήσει στη μετάβαση του παιδιού τους στο δικό του δωμάτιο.
Οι γονείς θα πρέπει να είναι έτοιμοι ότι αυτή η αλλαγή θα φέρει και αντιδράσεις από την πλευρά του παιδιού τους, που πιθανόν να συνοδεύονται από κλάμα, εκρήξεις θυμού κ.α. Θα πρέπει λοιπόν να είναι έτοιμοι να «αντέξουν» συναισθηματικά τις εντάσεις του παιδιού τους.
Καλό είναι να παραμείνουν ψύχραιμοι και να μην υποχωρήσουν. Θα πρέπει να εξηγήσουν στο παιδί ότι ο καθένας έχει το δωμάτιο του και ότι πρέπει να κοιμάται στο κρεβάτι του. Καλό θα ήταν να διατηρήσουν τις συνηθισμένες δραστηριότητες πριν από τον ύπνο, όπως για παράδειγμα, το μπάνιο και το παραμύθι. Κάθε βράδυ θα το ενθαρρύνουν να πάει στο δωμάτιο του για ύπνο και αν εκείνο καταφεύγει μέσα στη νύχτα στο δικό τους δωμάτιο, καλό είναι το ρωτάνε τι έχει συμβεί και να το οδηγούν πάλι στο δικό του κρεβάτι. Μπορούν επίσης να ρωτήσουν το παιδί τι θα το έκανε να νιώσει ασφάλεια μέσα στο δωμάτιο του, ώστε να μπορέσει να κοιμηθεί ήσυχα εκεί. Ένα αναμμένο φωτάκι, ένα αρκουδάκι στο κρεβάτι του ή δίπλα στο κομοδίνο, ένα ρουχαλάκι με τη μυρωδιά της μητέρας του ίσως είναι αρκετά βοηθητικά. Επίσης σημαντικό είναι να επιβραβεύουν το παιδί όταν τελικά καταφέρει και κοιμηθεί στο δωμάτιο μόνο του, χωρίς να υπάρχει ένταση κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Μετά από μια περίοδο κατά την οποία θα πηγαίνετε κοντά του κάθε φορά που θα ξυπνάει, αρχίστε να μένετε έξω από το δωμάτιο και να του μιλάτε. Μπορείτε να του πείτε ότι είστε εκεί ότι νοιάζεστε γι’ αυτό, αλλά ότι δε θα μπείτε μέσα και θυμίστε του το αγαπημένο του παιχνίδι. Αν φεύγει από το κρεβάτι του, να το ξαναβάζετε ήρεμα στη θέση μέχρι να καταλάβει το μήνυμά σας. Και είναι σημαντικό σε αυτή τη διαδικασία εγκαθίδρυσης της αυτονομίας του παιδιού στο νυχτερινό του ύπνο να συμμετέχουν και να εναλλάσσονται και οι δύο γονείς.
Κλείνοντας, το παιδί που θα καταφέρει να κοιμηθεί μόνο του το βράδυ, θέτει στέρεες βάσεις για μια υγιή κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη και είναι ένας σπουδαίος στόχος που η επίτευξή του υποβοηθά συνολικά την εξέλιξη του οικογενειακού συστήματος.
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E-mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 6972868960
