Υποψήφια Διδάκτωρ Παιδικής και Εφηβικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθύντρια της Greek Children’s Library of London. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή συνέδρια και έχει δημοσιεύσει άρθρα και κριτικές σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Το βιβλίο της Graphic Novel και Ολοκαύτωμα Διδακτικές Προτάσεις και Εφαρμογές για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Καραντώνα & Τσιλιμένη, 2022) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροπή.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην αναπαράσταση του τραύματος, της μεταμνήμης και της γενοκτονίας στην παιδική-εφηβική λογοτεχνία και τα graphic novels. Το 2021 συμμετείχε στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προγράμματος για το Ολοκαύτωμα στο Imperial War Museum του Λονδίνου. Έχει εργαστεί ως Head of GCSE στο Greek Community School of Saint Cyprian’s, ενώ από τον Σεπτέμβριο 2023 εργάζεται ως εκπαιδευτικός στο σχολείο Saint Sophia’s στο Λονδίνο.
Η δημιουργία της Greek Children’s Library of London μας οδήγησε να ακολουθήσουμε τα χνάρια ενός φιλαγνωστικού θαύματος.
#diavazoume τη Γεωργία Καραντώνα σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Τι είναι η Greek Library of London και τι κάνει τα τελευταία έξι χρόνια, εκεί, στη μεγάλη μητρόπολη της Γηραιάς Αλβιώνας;
Η Greek Library of London είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός (charity) που ιδρύθηκε το 2017 με σκοπό την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και τη γνωριμία με την ελληνική λογοτεχνία και τους Έλληνες συγγραφείς. Αριθμεί 480 μέλη και έχει περισσότερους από 5.000 τίτλους βιβλίων. Η βιβλιοθήκη εξυπηρετεί όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και ο δανεισμός των βιβλίων πραγματοποιείται είτε διαδικτυακά, μέσω της πλατφόρμας της βιβλιοθήκης, είτε διά ζώσης, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων των μελών που γίνονται δύο φορές τον μήνα σε χώρο στο κεντρικό Λονδίνο.
Έχουμε, όμως, πλέον και παιδικό τμήμα: Greek Children’s Library of London. Πώς προέκυψε η ιδέα;
Η ιδέα προέκυψε από την ανάγκη της επαφής των μαθητών και μαθητριών με το ελληνικό παιδικό βιβλίο. Τόσο οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στην παροικιακή εκπαίδευση όσο και οι Έλληνες γονείς εξέφραζαν έντονο ενδιαφέρον για τον δανεισμό παιδικών τίτλων.
Ταυτόχρονα, υπήρξε και ενδιαφέρον για την οργάνωση δράσεων φιλαναγνωσίας στην ελληνική γλώσσα και οργάνωση επισκέψεων συγγραφέων και εικονογράφων από την Ελλάδα και την Κυπρο. Οι ίδιες οι συνθήκες, λοιπόν, θα λέγαμε ότι προλείαναν το έδαφος για να υλοποιηθεί η ιδέα.
Διαβάζω ότι έργο της Παιδικής Βιβλιοθήκης θα είναι η «συγκέντρωση, η καταλογοποίηση και ο δανεισμός ελληνικών παιδικών και εφηβικών βιβλίων στα 105 παροικιακά σχολεία του Ηνωμένου Βασιλείου και στο καθημερινό Ελληνικό Νηπιαγωγείο-Δημοτικό και Ελληνικό Γυμνάσιο-Λύκειο του Λονδίνου». Πόσο δύσκολο έργο είναι αυτό;
Κάθε εγχείρημα εν τη γενέσει του, όπως καταλαβαίνετε, ενέχει δυσκολίες. Από τη συγκέντρωση και την καταλογοποίηση, ένα έργο απαιτητικό, χρονοβόρο, που απαιτεί υπευθυνότητα και γνώση του αντικειμένου και που δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς την πολύτιμη βοήθεια των εθελοντών της βιβλιοθήκης, έως τον δανεισμό. Ο δανεισμός αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για την παιδική βιβλιοθήκη, καθώς καλούμαστε να εξυπηρετήσουμε έναν μεγάλο αριθμό σχολείων. Η ανταπόκριση των σχολείων είναι θετική έως εντυπωσιακή θα έλεγα, στοιχείο που μας γεμίζει χαρά, προκαλεί, όμως και αίσθημα ευθύνης για να ανταποκριθούμε με τη σειρά μας στη ζήτηση και τις ανάγκες του εκάστοτε σχολείου.
Πώς θα λειτουργήσει η βιβλιοθήκη; Έχετε κάποιες γενικές γραμμές για τη στρατηγική που θα ακολουθήσετε;
Όσον αφορά στον δανεισμό των βιβλίων, θα τηρηθεί λίστα αναμονής και τα σχολεία θα εξυπηρετούνται κατά σειρά προτεραιότητας. Ο δανεισμός θα ακολουθήσει το αγγλικό σύστημα, με στόχο κάθε μαθητής/μαθήτρια να έχει τη δυνατότητα να διαβάζει ένα λογοτεχνικό βιβλίο την εβδομάδα. Ενδεικτικά να σας αναφέρω πως αν μια τάξη έχει 20 παιδιά, θα σταλούν 20 βιβλία με στόχο σε διάστημα 20 εβδομάδων να έχουν διαβαστεί 20 διαφορετικά βιβλία από όλα τα παιδιά.
Τα βιβλία θα συνοδεύονται από υλικό με δραστηριότητες για πριν την ανάγνωση, κατά την ανάγνωση και μετά την ανάγνωση με δυνατότητα να υλοποιηθούν επιλεκτικά είτε από τον εκπαιδευτικό της τάξης είτε από τους γονείς. Αξίζει να σημειώσω ότι η βιβλιοθήκη εκτός από τον δανεισμό, έχει προγραμματίσει δράσεις φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής, μουσειοπαιδαγωγικό πρόγραμμα στο Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο του Λονδίνου, εκδηλώσεις με συγγραφείς αλλά και εκδήλωση για το Λογοτεχνικό Έτος της Άλκης Ζέη.
Η εικόνα που έχετε για τη Βρετανία ποια είναι; Διαβάζουν τα παιδιά; Έχουν καλή σχέση με το βιβλίο; Τα ελληνικής και ελληνοκυπριακής καταγωγής παιδιά είναι στο ίδιο επίπεδο με τους γηγενείς;
Στη Βρετανία και ειδικότερα στο Λονδίνο το επίπεδο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την περιοχή διαμονής. Σε γενικές γραμμές, όμως, από το Reception, την αντίστοιχη Α’ Δημοτικού θα λέγαμε, καλλιεργείται και προωθείται η επαφή με το εξωσχολικό βιβλίο. Είναι εντυπωσιακό πως στους διαδρόμους των σχολείων μπορείς να δεις παιδιά να περιφέρονται καθόλη τη διάρκεια της ημέρας μεταξύ τάξης και βιβλιοθήκης κρατώντας ένα ή δύο βιβλία στο χέρι. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα βιβλία που διαβάζουν ακολουθούν πιστά τον λογοτεχνικό κανόνα: κυρίως διαβάζουν βιβλία επιστημονικής φαντασίας, ιστορικά ή όσα τους κινούν την περιέργεια.
Αυτό που ενδιαφέρει στην καλλιέργεια της ‘κουλτούρας ανάγνωσης’ είναι η ίδια η διαδικασία της ανάγνωσης και όχι η ανάγνωση συγκεκριμένων λογοτεχνικών τίτλων ή λογοτεχνικών ειδών. Τα ελληνοκυπριακής καταγωγής παιδιά είναι σε καλύτερο επίπεδο όσον αφορά τη γνώση της αγγλικής αλλά όλοι οι μαθητές, έχοντας φοιτήσει από το δημοτικό στο αγγλικό σχολείο ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στο αγγλικό σύστημα, όπως αντικατοπτρίζεται και στα αποτελέσματα των εξετάσεων τους στα GCSE και A Levels.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ως δίγλωσσα, όπως προκύπτει και από τη διεθνή βιβλιογραφία, αναπτύσσουν πολύ μεγαλύτερες δεξιότητες συγκριτικά με παιδιά που μιλούν μόνο τη μητρική τους.
Συνεργάζεστε με πολλά πανεπιστήμια και φορείς της Ελλάδας και της Κύπρου. Από πού θα έρθουν όλα αυτά τα βιβλία; Οι Έλληνες εκδότες συνεργάζονται με το εγχείρημα;
Ήδη υπάρχει σημαντική ανταπόκριση από εκδοτικούς οίκους, συγγραφείς και εικονογράφους και τους ευχαριστούμε όλους θερμά. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι και μικροί εκδοτικοί οίκοι έχουν εκφράσει την επιθυμία να μας προμηθεύσουν τίτλους βιβλίων τους και περισσότερα από ένα αντίτυπα. Αναμένουμε, όπως είναι λογικό, τη στήριξη περισσότερων εκδοτών και ιδιωτικών φορέων, γιατί οι ανάγκες της βιβλιοθήκης αυξάνονται συνεχώς. Είμαι αισιόδοξη και πιστεύω ότι η ανταπόκριση ολοένα θα διευρύνεται.
Κυρία Καραντώνα, είστε υποψήφια διδάκτωρ παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλία, καθώς και εκπαιδευτικός σε σχολεία που υπάγονται στο Γραφείο Εκπαίδευσης Λονδίνου και στην Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή. Πόσο αγαπάτε τα βιβλία για να ηγηθείτε μιας τέτοιας προσπάθειας, αφού έχετε τη διεύθυνση αυτής της βιβλιοθήκης;
Η αγάπη για το βιβλίο είναι η μια όψη του νομίσματος. Και είναι αναγκαία συνθήκη αυτή η αγάπη για να ανταποκριθείς στον ρόλο, την ευθύνη που απαιτεί η θέση. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι η αγάπη για το παιδί.
Νομίζω ότι το κίνητρό πίσω από την ανάληψη αυτής της θέσης είναι η ίδια η επαφή με τα παιδιά, η συνδιαλλαγή μαζί τους, η βαθύτερη ανάγκη να προσθέσω ένα μικρό λιθαράκι στην καλλιέργεια της αγάπης τους για το ελληνικό παιδικό βιβλίο.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε εμείς οι ενήλικες που αγαπάμε τη λογοτεχνία, ότι αυτή η αγάπη ξεκίνησε και καλλιεργήθηκε μέσα από τα παιδικά μας αναγνώσματα. Αγάπη για το παιδί, λοιπόν, και αγάπη για το βιβλίο.
Την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2023 θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της Παιδικής Βιβλιοθήκης του Λονδίνου. Τι έχετε ετοιμάσει για εκείνη την ημέρα;
Στα εγκαίνια της βιβλιοθήκης αναμένεται να παρουσιαστεί το πρόγραμμα δανεισμού της παιδικής βιβλιοθήκης, για να ενημερωθούν οι διευθυντές των σχολείων, οι συνάδερφοι εκπαιδευτικοί που κυρίως θα παρευρεθούν, και οι γονείς. Θα απευθύνουν χαιρετισμό οι εκπρόσωποι των πανεπιστημίων και των φορέων συνεργασίας μας, καθώς και οι συντονίστριες εκπαίδευσης της ελληνικής και κυπριακής αποστολής.
Στη συνέχεια, θα έχουμε τη χαρά και την τιμή να είναι κοντά μας η πολυβραβευμένη συγγραφέας, η κα. Αργυρώ Πιπίνη, η οποία θα παρουσιάσει στους μικρούς φίλους της βιβλιοθήκης το βιβλίο Όταν ο ήλιος πάει για ύπνο σε εικονογράφηση Ίριδας Σαμαρτζή, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μάρτης.
Έχει ετοιμάσει όμορφες βιωματικές δράσεις η κα. Πιπίνη και ανυπομονούμε να συμμετέχουμε μικροί και μεγάλοι.
Ποιους δεσμούς, πολιτιστικούς κυρίως, έχετε διαπιστώσει ότι έχουν η Ελλάδα και η Αγγλία;
Ανταλλαγές σε προγράμματα σπουδών, υποτροφίες σε βρετανικά πανεπιστήμια, προβολή Ελλήνων συγγραφέων, μελετητών, καλλιτεχνών μέσω του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του King’s College. Σημαντικός είναι και ο ρόλος του Hellenic Center που οργανώνει πληθώρα πολιτιστικών δρώμενων, προσκαλώντας σε ένα διάλογο μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αγγλίας. Μιας και μιλάμε, όμως, για φιλαναγνωσία και δημιουργική γραφή, δεν πρέπει να παραλείψουμε τη Διεθνή Θερινή Ακαδημία Δημιουργικής Γραφής που υλοποιείται από το 2013 σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Kingston, όπως και το πρόγραμμα Transforming Future Museums, που έδωσε την ευκαιρία σε στελέχη από τον χώρο των μουσείων να εκπαιδευτούν στο ΗΒ και να ανταλλάξουν διεθνείς πρακτικές.
