Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Νοεμβρίου του 1989 και επικυρώθηκε από όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός από δύο: τις ΗΠΑ και τη Σομαλία. Η Ελλάδα την επικύρωσε στις 2 Δεκεμβρίου 1992. Τα 54 άρθρα της Σύμβασης καλύπτουν όλα τα δικαιώματα των παιδιών και χωρίζονται σε 4 τομείς: Δικαιώματα Επιβίωσης, Ανάπτυξης, Προστασίας και Δικαιώματα Συμμετοχής. Περιττό να πούμε ότι παρά τις προσπάθειες και τη διεθνή κινητοποίηση, εκατομμύρια παιδιά σε όλον τον κόσμο εξακολουθούν να στερούνται βασικών δικαιωμάτων τους σε ιατρική περίθαλψη, εκπαίδευση, τροφή, νερό και προστασία.
Η επιλογή των 25 βιβλίων που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο έγινε με γνώμονα ασφαλώς το θέμα των δικαιωμάτων των παιδιών, είτε περιλαμβάνονται στο σύνολό τους, είτε θίγονται συγκεκριμένα δικαιώματα.
Διαβάστε το άρθρο Παγκόσμια ημέρα κατά της κακοποίησης παιδιών και οι δεκαεννιά μέρες του Νοεμβρίουστο οποίο θα βρείτε πολλά βίντεο, πληροφορίες και τρόπους αξιοποίησης του θέματος, τα άρθρα Όλα για τα παιδιά (Μέρος 1ο) και Όλα για τα παιδιά (Μέρος 2ο) με ιδέες και δραστηριότητες και αξιοποιήστε το εύρος των δυνατοτήτων και της σημασίας των δικαιωμάτων των παιδιών.
Τα βιβλία που επιλέξαμε:
Το αγόρι που διάβαζε στις κότες παραμύθια, της Σοφίας Μαντουβάλου
Η Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (UNESCO) προέβη στην έκδοση μιας έκθεσης* με θέμα τη θέση των γυναικών και την ισότητα των φύλων στον πλανήτη. Η έκθεση έχει τίτλο «Re-thinking Women’s Empowerment and Gender Equality in 2015 and Beyond» και αναφέρεται στα επιτεύγματα και στις προκλήσεις της διεθνούς κοινότητας στο δρόμο για την ουσιαστική ισότητα μεταξύ των δύο φύλων. Μεταξύ άλλων στην έκθεση αναφέρεται ότι μόλις το 60% των χωρών πέτυχε την ισόρροπη εγγραφή αγοριών και κοριτσιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ανήλθε στο χαμηλό 38%.
Ένας καλύτερος κόσμος: τα δικαιώματα του παιδιού
Δέκα σημαντικοί Ισπανόφωνοι εικονογράφοι ένωσαν τη φωνή και τα χρώματά τους απεικονίζοντας τα δέκα άρθρα της Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, συνθέτοντας ουσιαστικά 10 δισέλιδες αφίσες που αποτυπώνουν τα βασικά δικαιώματα των παιδιών σε όλο τον κόσμο. Και το κάνουν μοναδικά!
Δικαίωμα στη μάθηση- Η ιστορία της Μαλάλα Γιουσαφζάι
Η Μαλάλα Γιουσαφζάι γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1997 στη Μινγκόρα του Πακιστάν, στην κοιλάδα Σουάτ. Άρχισε να φοιτά στο σχολείο που διεύθυνε ο πατέρας της, Ζιαουντίν Γιουσαφζάι και ο οποίος πίστευε ότι και τα κορίτσια είχαν δικαίωμα στη μόρφωση, όπως τα αγόρια. Οι Ταλιμπάν όμως, που είχαν πάρει την εξουσία στις περιοχές της κοιλάδας του Σουάτ, εμπόδιζαν τα κορίτσια να πηγαίνουν στο σχολείο, τις γυναίκες να πηγαίνουν για ψώνια, τη μουσική, την τηλεόραση. Σε ηλικία 11,5 ετών έφτιαξε ένα μπλογκ με την ενθάρρυνση του πατέρα της και με ψευδώνυμο περιέγραφε την κατάσταση με τους Ταλιμπάν στην κοιλάδα Σουάτ… Το απόγευμα της 9ης Οκτωβρίου 2012, ένας στρατιώτης των Ταλιμπάν την πυροβόλησε καθώς γυρνούσε στο σπίτι της με το σχολικό λεωφορείο. Η σφαίρα διαπέρασε το κεφάλι και το λαιμό της, μέχρι τον ώμο της. Νοσηλεύτηκε από νοσοκομείο σε νοσοκομείο μέχρι που έφτασε τελικά στο Queen Elizabeth στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας όπου και ζει ακόμα σήμερα. Το 2013 το περιοδικό Time την χαρακτήρισε ως έναν από τους 100 πιο σημαντικούς ανθρώπους στον κόσμο. Το 2014, σε ηλικία 17 ετών, η Μαλάλα έγινε η νεότερη κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης.
Παιδικά όνειρα, της Μαρίνας Μιχαηλίδου-Καδή
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν… μερικά παιδιά. Αγόρια και κορίτσια. Σαν όλα τα παιδιά. Σαν όλα τα αγόρια, σαν όλα τα κορίτσια. Ονειρεύονταν. Πράγματα δικά τους, μικρά, ασήμαντα, μεγάλα ή τρανά, άπιαστα κι ακατόρθωτα για τον κόσμο, όπως κάνουν πάντα και παντού τα παιδιά. Το βιβλίο είναι δίγλωσσο (ελληνικά και αγγλικά), στοιχείο που το καθιστά επιπρόσθετα ξεχωριστό.
Μαλάλα, ένα γενναίο κορίτσι. Ικμπάλ, ένα γενναίο αγόρι
Το βιβλίο περιγράφει με απλά λόγια την σύντομη αλλά τόσο γεμάτη ζωή της Μαλάλα ως τώρα (ευτυχώς ζει ακόμα). Κι όταν τελειώνει η ιστορία της Μαλάλα, ο δικός της χαρταετός συναντά εκείνον του Ικμπάλ, ενός αγοριού με παρόμοια ιστορία με τη δική της. Ο Ικμπάλ Μασί γεννήθηκε το 1983 στο Μουρίντκε του Πακιστάν. Όταν ήταν 4 ετών, οι γονείς του δανείστηκαν 7,42 δολάρια (600 ρουπιες) από τον ιδιοκτήτη ενός εργοστασίου χαλιών. Σε ανταπόδοση ο Ικμπάλ έγινε σκλάβος που δούλευε μαζί με άλλα παιδιά αλυσοδεμένος στον αργαλειό ώσπου να ξεπληρωθεί το δάνειο των 12 δολαρίων. Το μεροκάματό του ήταν 3 σεντς την ημέρα για 14 ώρες εργασίας, 7 μέρες την εβδομάδα με μισή ώρα διάλειμμα. Στα 10 του, ο Ικμπάλ δραπέτευσε από τη δουλειά του όταν έμαθε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Πακιστάν κήρυξε παράνομη την παιδική εργασία. Μίλησε δημόσια για την παιδική εργασία και βοήθησε πάνω από 3.000 παιδιά να ξεφύγουν από το βραχνά της καταχρηστικής εργασίας.
Πού κρύβονται τα δικαιώματα; της Μαρίζας Ντεκάστρο
Το Γιατί των παιδιών φέρνει την Ελπίδα, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου
Σ΄έναν εκδοτικό οίκο δεκάδες ειδικοί έφτιαχναν κάποτε ένα λεξικό. Ένα αυγουστιάτικο βράδυ, η σελίδα με τη λέξη “γιατί” ήρθε πάνω πάνω στη στοίβα των χαρτιών. Από το ανοιχτό παράθυρο, στιγμή δεν το σκέφτηκε, δραπέτευσε κι αφέθηκε στον αέρα. Παρατήρησε την πόλη. Παραξενεύτηκε με τα κάγκελα και τα συρματοπλέγματα σε ένα κτίριο όπου έπαιζαν παιδιά. Οι μεγάλοι ήταν λυπημένοι και μέσα στο κτίριο μοίραζαν φαγητό. Κατέβηκε το “γιατί” κι ένα παιδί έπιασε το χαρτί. Και τότε άρχισαν οι ερωτήσεις. “Γιατί ο κόσμος να είναι άδικος;” Γιατί όλοι στη Γη δεν είναι ίσιοι;”
Όλοι μαζί ένας κόσμος, των Κάθριν και Λόρενς Άνχολτ
Μέσα από μια έξυπνη παρουσίαση γνωρίζουμε παιδιά από 9 διαφορετικές χώρες. Με μικρά εικονογραφημένα κλικ πάνω στη ζωή και τις συνήθειες, δικές τους και της χώρας τους, παίρνουμε αφορμή να διερωτηθούμε και να ασχοληθούμε με το αγαπημένο ποδόσφαιρο των Βραζιλιάνων, τις ζούγκλες και τα κουνούπια σε χώρες όπως η Κένυα, τα κανάλια των Κάτω Χωρών, τα παιδιά με αναπηρία, τις Μπαμπούσκες των Ρώσων, τους Μουσώνες της Ινδίας, τους δράκους της Κίνας, τα…παπούτσια των Ιαπώνων και τόσα άλλα. Ένα βιβλίο για τη φιλία, για τη γνωριμία μεταξύ των λαών, για το νέο κόσμο που μπορούν μόνο τα παιδιά να φτιάξουν, χέρι χέρι, και να είναι ένας κόσμος κατανόησης, γνώσης και πάνω απ’ όλα…ειρήνης.
Το μαγικό μολύβι της Μαλάλα, της Μαλάλα Γιουσαφζάι
Όταν η Μαλάλα ήταν μικρή, έβλεπε στην τηλεόραση τον μικρό Σαντζού που με το μαγικό μολύβι που μπορούσε να σχεδιάσει τα πάντα ώστε να πραγματοποιηθούν και… ζήλευε. Ήθελε κι εκείνη ένα τέτοιο μαγικό μολύβι για να βοηθήσει όλα τα κορίτσια να πάνε σχολείο, όλα τα παιδιά να έχουν σπίτι και φαγητό, να μην έχουν πόλεμο, ανέχεια, πείνα. Με αυτό το μολύβι θα θα ζωγράφιζε μια κλειδαριά και θα κρατούσε τα αδέρφια της μακριά από το δωμάτιό της, αλλά θα έφτιαχνε και ρούχα για τη μαμά της… Ακόμα και όταν οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν στα κορίτσια να πάνε σχολείο, η Μαλάλα δεν το έβαλε κάτω. Ούτε όταν αποπειράθηκαν να τη δολοφονήσουν μέσα στο σχολικό λεωφορείο το έβαλε κάτω. Αυτή είναι η ιστορία της.
Έχω πάντα Δικαίωμα (συλλογικό έργο)
Όταν η Λογοτεχνία συναντά την αγάπη για το Παιδί, ξεστομίζει κραυγές αγωνίας και διαμαρτυρίας για την καταπάτηση των δικαιωμάτων του και τις ενώνει με την αγάπη των ανθρώπων και των θεσμών για τις μικρές υπάρξεις που βασανίζονται, όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχικά, όχι μόνο στις υπανάπτυκτες αλλά και στις «αναπτυγμένες» χώρες, σε κάθε γωνιά της γης, όπου υπάρχει βία και άσκηση εξουσίας που γεννούν φόβο, τρόμο, πόνο.
Έχω ένα μήνυμα για όλα τα παιδιά της γης, της Κατερίνας Τζαβάρα
Παιδιά στην Ελλάδα που υπάρχουν όλα σε μια τάξη, σε μια κάποια επάρκεια και αυτάρκεια. Και από την άλλη, παιδιά σε άλλες χώρες, που δεν έχουν νερό, που δεν έχουν σπίτι και οικογένεια, που δεν έχουν σχολείο και πρόσβαση στην εκπαίδευση, που εργάζονται όλη μέρα για να βοηθήσουν τις οικογένειές τους, που δεν έχουν φαγητό, που περιπλανώνται στους δρόμους, που ζουν τον πόλεμο και την απελπισία. Μια έξυπνη και μεστή αντιπαραβολή που φωτίζει τα δικαιώματα των παιδιών. Εκδόσεις Διάπλους.
Πέτρα, ψαλίδι, χαρτί, του Γιώργου Μπότσου
Ο Γιώργος Μπότσος μεταμορφώνει τα άρθρα της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε χρωματιστές ιστορίες παιδιών του κόσμου.
Ο μικρός Λευτέρης μπουχτισμένος από τ’ άψυχα παιχνίδια του θα ξεκινήσει για μια ποδηλατάδα στο πάρκο που αυτή τη φορά όμως θα τον βγάλει σ’ ένα άλλο πάρκο, -πολυεθνικό-, γεμάτο παιδιά και ιστορίες ενός κόσμου που αγνοούσε. Τα παιχνίδια της παρέας εναλλάσσονται και οι ιστορίες ξετυλίγονται. Κάθε παιχνίδι και μια μικρή παιδική μαρτυρία. Κάθε ιστορία αντιστοιχεί και σε κάποιο άρθρο Σύμβασης, που καταστρατηγείται. Όλα αυτά σε μια αφήγηση ενιαία χωρίς διδακτισμούς και πομπώδες ύφος. Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται το επίσημο κείμενο της Σύμβασης, προσαρμοσμένο για παιδιά.
Το μήνυμα του φτερωτού Ερμή. Ένα χαρμόσυνο μήνυμα για τα δικαιώματα των παιδιών, της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
Ένα σπάνιο βιβλίο, που χωράει την πραγματικότητα και την ελπίδα είναι, ιδανικό για να ανοίξουμε τη συζήτηση και με τα παιδιά. Γιατί τα παιδιά έχουν δικαιώματα. Γι’ αυτά μιλάει σε τούτο το βιβλίο ο φτερωτός Ερμής. Λέει για το δικαίωμα να τρέφονται καλά, να μορφώνονται, να μην κάνουν ανθυγιεινές δουλειές, να προστατεύεται η υγεία τους, να προστατεύονται από πολέμους, βία, φτώχεια και πολλά πολλά άλλα. Όλο και πληθαίνουν όμως τα παιδιά που στερούνται τα δικαιώματά τους. Γι’ αυτά τα παιδιά έχει πολλά να μας πει ο Ερμής.
Η κούκλα που ταξίδευε στον κόσμο, της Αλεξάνδρας Μητσιάλη
Το κορίτσι αυτό δουλεύει σε εργοστάσιο που κατασκευάζει κούκλες. Εκατοντάδες κούκλες έχουν περάσει από τα χέρια της αλλά καμιά δεν έγινε δικιά της. Ξέρει ότι παιδιά σαν αυτή δεν έχουν το δικαίωμα να έχουν τέτοια όμορφα παιχνίδια. Όμως αυτή η κούκλα που κρατά στα χέρια της είναι αλλιώτικη. Αυτή η κούκλα έχει μεγάλα παράξενα μάτια και μισάνοιχτα χείλη που θαρρείς σου ψιθυρίζουν. Πώς λοιπόν να μη γίνει η αγαπημένη της; Πώς να μην την κάνει δική της δίνοντας της το όνομα Λιλί; Αλλά και η Όλια δεν μπορεί να την κρατήσει δική της, παρόλο που θα το ήθελε πολύ! Την κρεμάει σε ένα σχοινί μαζί με τα άλλα παιχνίδια που έχει για πούλημα και βγαίνει στο δρόμο. Βλέπετε η Όλια και η οικογένειά της είναι πρόσφυγες και πρέπει να δουλεύουν για να ζήσουν…
Το σπίτι το δικό μας, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου
Το κορίτσι της ιστορίας ζει με τον πατέρα του σε ένα παλιό αυτοκίνητο. Πέρα από αυτό δε διαφέρει από τα άλλα παιδιά της ηλικίας του. Χαίρεται, λυπάται, φοβάται κι ονειρεύεται. Αναρωτιέται γιατί την αποκαλούν άστεγη, αφού έχει την ίδια στέγη με όλους τους άλλους ανθρώπους, τον ουρανό. Μα αυτός φαίνεται ότι για κάποιους δεν μετράει.
Στην ιστορία αποτυπώνονται όλες οι στάσεις και αντιδράσεις του κοινωνικού περίγυρου ως προς τους άστεγους. Η αποδοχή, η κατανόηση, ο εκφοβισμός και η περιθωριοποίηση. Αφηγηματικά «δυνατή» η εικόνα από την επίθεση με πέτρα στο τζάμι του αυτοκινήτου που ραγίζει σε χιλιάδες μικρά κομματάκια σα ρύζι, όπως η καρδιά του κοριτσιού από τον φόβο.
Και βγάζω το καπέλο μου…, του Μάκη Τσίτα
«Λύκε, λύκε είσαι ‘δώ;» Βγάζει τη γενειάδα του. Βγάζει το καπέλο του. Βγάζει τα γυαλιά του. Ανοίγει τη στοματάρα του και τα κυνηγά. Αποκαλύπτεται. Τα παιδιά φοβούνται, τρέχουν. Ήταν καλός ή κακός αυτός ο «λύκος» τελικά;
Η κακοποίηση, σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική, αφορά σε οποιαδήποτε πράξη οδηγεί σε πραγματική ή δυνητική βλάβη ενός παιδιού και είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, καθώς σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, κάθε χρόνο τουλάχιστον 5,5 εκατομμύρια παιδιά εξαφανίζονται στον κόσμο (250.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 1 παιδί κάθε 2 λεπτά).
Μικρές Οδύσσειες Παιδιών, της Βικτώριας Μπαντή
Μέσω του Οδυσσέα και του Θέμη, φίλων και συμμαθητών, τα παιδιά και οι αναγνώστες αρχίζουν να ξεναγούνται στις Οδύσσειες (περιπέτειες όπως του μυθικού Οδυσσέα) μικρών παιδιών με τις οικογένειές τους (ή και χωρίς αυτές κάποιες φορές) προκειμένου να “δραπετεύσουν” από το ασφυκτικό πλαίσιο της γεννέτειράς ή χώρας διαβίωσής τους. Οι περιπτώσεις που εξερευνά το βιβλίο είναι… όλες. Παιδιά πρόσφυγες εξαιτίας φυλής, εθνικότητας, θρησκείας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, πολιτικών πεποιθήσεων, περιβάλοντικών αλλαγών, ορφάνιας, εμπορίας, μιλιταρισμού.
Το γελαστό μπαλόνι, του Γιώργου Κατσέλη
Γιατί τα δικαιώματα των παιδιών κρύφτηκαν στον Πλανήτη Δέλτα; Ποιος μπορεί να τα ξαναφέρει πίσω στη Γη; Οι ήρωες των παραμυθιών μπορούν να κάνουν κάτι; Ή μήπως ένας επιστήμονας με το τηλεσκόπιό του, τον Πολύφημο, πρέπει να αναλάβει δράση; Κι αυτό το γελαστό μπαλόνι που προσγειώθηκε στον κήπο του τι να κρύβει άραγε;
Μια περιπέτεια φαντασίας για τα δικαιώματα των παιδιών όλου του κόσμου.
Το παλιόπαιδο, της Αγγελικής Δαρλάση
Ο Φέλιξ. Ένα όνομα. Στα λατινικά σημαίνει ευτυχισμένος. Ω, τι ειρωνεία! Ο Φέλιξ είναι δυστυχής. Ο πατέρας του λείπει συνέχεια. Είτε ψάχνει για δουλειά είτε βρίσκει και δουλεύει εξοντωτικά. Η μητέρα του είναι άρρωστη. Τροφή στο στομάχι μπαίνει αραιά και που. Ρούχα 2-3 ίδια, για όλες τις ώρες. Ένα παντελόνι που του πεφτε κοντό, μια μπλούζα που του πεφτε στενή, ένα παλτό που του πεφτε μεγάλο. Ένα καρβέλι και δυο κάλτσες που ήρθαν στα χέρια του ενώ “ανήκαν” αλλού του χρέωσαν το παρατσούκλι “Παλιόπαιδο”. Να τον ακολουθεί, να τον στοιχειώνει. Να είναι είναι η ταυτότητά του.
Έρικα, της Ρουθ Βάντερ Ζι και του Ρομπέρτο Ινοσέντι
Η Ρουθ Βάντερ Ζι δεν αποτυπώνει απλώς με την Έρικα μια ολόκληρη εποχή, ούτε καταγράφει απλώς τη μεγαλύτερη κτηνωδία που έφτιαξε η θλιβερή πλευρά των ανθρώπων. Η δύναμη της ιστορίας, της γενικής αλλά και της ειδικότερης (της Έρικα) φωτίζει τη λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου, λεπτή σαν το γενναίο πέταγμα ενός μωρού από ένα τρένο που καλπάζει προς το θάνατο. Στο τρένο πας για το θάνατο. Έξω από αυτό βρίσκεις μια νέα μάνα και η ζωή σου κλείνει το μάτι.
Μόνο αν θέλω, της Γιώτας Κ. Αλεξάνδρου
Η Γιώτα Αλεξάνδρου γράφει μια πρωτότυπη ιστορία για το δικαίωμα των παιδιών στο σώμα τους και το δικαίωμά τους να λένε όχι σε αγγίγματα και φιλιά που δεν επιθυμούν. Τα περιστατικά τα οποία περιγράφονται είναι μάλλον οικεία σε πολλές οικογένειες. Και δεν χρειάζεται το άγγιγμα ή το φιλί να σχετίζεται με σεξουαλική παρενόχληση για να δημιουργεί πρόβλημα σε ένα παιδί. Πολλές φορές οι γονείς προκειμένου να μη θεωρηθούν τα παιδιά μας αγενή, τα υποχρεώνουμε να ανεχτούν εκδηλώσεις τρυφερότητας από οικεία πρόσωπα οι οποίες δεν τους είναι ευχάριστες. Με αυτό τον τρόπο όμως δεν διδάσκουμε στα παιδιά τον αυτοσεβασμό αλλά και τα προσωπικά όρια τα οποία πρέπει να μάθουν να θέτουν.
Όταν η μαμά μου είπε ψέματα, της Α. Σ. Δαρτζάλη
Απίθανη βόλτα αυτή η χρωματιστή με τους πολύχρωμους επιβάτες. Ενθουσιάστηκε ο μικρός. Και τότε συνέβη εκείνο που αλλάζει το βλέμμα σου στον κόσμο, που ίσως δίνει μια μοσχοβολιστή σπρωξιά στον κόσμο. Μπήκε ο ελεγκτής. Ζήτησε τα εισιτήρια. Κι η μητέρα του μικρού είπε ένα ψέμα που ο μικρός άργησε να καταλάβει μα όταν αυτό συνέβη, κατάλαβε πως ο κόσμος μπορεί να είναι και διαφορετικός με τέτοια ψέματα: έδωσε το εισιτήριό της σε μια μάνα με ένα μωρό στο καρότσι, μια γυναίκα από άλλη χώρα.
Η Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της Ruth Rocha
“Μια μέρα, συγκεντρώθηκαν πολλοί άνθρωποι. Προέρχονταν από διαφορετικές χώρες και ήταν διαφορετικοί μεταξύ τους. Κάποιοι ήταν άντρες και κάποιοι ήταν γυναίκες. Το δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια τους είχαν διαφορετικά χρώματα. Δεν ήταν ίδιοι… Ο λόγος που συγκεντρώθηκαν ήταν γιατί πίστευαν πως δεν θα έπρεπε να γίνονται πόλεμοι, πως δεν θα έπρεπε κανείς να υποφερεί ξανά…”. Μπορεί να αφορά στη διακήρυξη την δικαιωμάτων του Ανθρώπου και όχι ειδικά των παιδιών, αλλά σίγουρα αποτελεί έναν εξαιρετικό οδηγό σύγκρισης με τα δικαιώματα του παιδιού και ως εκ τούτου σχετίζεται άμεσα με αυτά.
Το καλοκαίρι που μεγάλωσα, της Άντρης Αντωνίου
Η Άννα ξέρει πια ότι ο πατέρας της δεν θα αλλάξει ποτέ. Η μητέρα της έχει ελπίδες, παρόλο που τα περιστατικά επαναλαμβάνονται. Ο θυμός, οι φωνές, το ξύλο. Ειδικά το ξύλο. Πάντα υπάρχει μια μικρή, μια ασήμαντη αφορμή για να χάσει τον έλεγχο. Κι εκείνη πάντα σπεύδει να τον δικαιολογήσει. Είναι η γυναίκα του και είναι σίγουρη ότι την αγαπάει. Η Άννα όμως έχει μεγαλώσει και καταλαβαίνει πλέον ότι το ξύλο δεν είναι αγάπη. Η μαμά της Άννας αποφασίζει να φύγει μόνο όταν αυτός αρχίζει να χτυπάει και την κόρη του. Μάνα και κόρη καταφεύγουν στη γιαγιά. Όμως η γιαγιά δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν τις θέλει… Η Άντρη Αντωνίου έγραψε ένα πολύ δυνατό βιβλίο για ένα εξαιρετικά δύσκολο θέμα, την ενδοοικογενειακή βία.
Το αγόρι που δάμασε τον άνεμο, των Γουίλιαμ Καμγουάμπα και Μπράιαν Μίλερ
Ο Γούιλιαμ Καμκγουάμπα γεννήθηκε στις 5 Αυγούστου 1987. Στο Μαλάουι της νοτιοανατολικής Αφρικής πάλι, την πατρίδα του, τα χωριά είχαν σπίτια από πλίνθους λάσπης και στέγες από ψηλά χόρτα της περιοχής, ο πληθυσμός ήταν κατεξοχήν αγροτικός, ρεύμα υπήρχε σε ελάχιστα μέρη, κονσόλες και τηλεοράσεις ήταν σχεδόν ανύπαρκτα, οι ασθένειες που αντιμετωπίζονται με απλά φάρμακα και τυπική θεραπεία θέριζαν ανθρώπους και ζώα και η μαγεία βασίλευε σε κάθε μορφή της παντού. Κόσμος που πίστευε σε μαγικά μαντζούνια, σε ανεξήγητα πράγματα άνευ λογικής και αποτελεσματικότητας ασφαλώς.
Σε μια τέτοια κοινωνία, στο χωριό Μασιτάλα του κεντρικού Μαλάουι, που στερούνταν βασικών αρχών και δικαιωμάτων, μεγάλωσε το Αγόρι που δάμασε τον Άνεμο, ο Γούιλιαμ Καμκγουάμπα. Και το βιβλίο αυτό είναι η συγκλονιστική ιστορία του!
Μπανταουί, ένα παιδί από την έρημο, του Μοχέντ Αλτράντ
Ο Μαγιούφ βλέπει τη μοίρα όλων των βεδουίνων να έρχεται κατά πάνω του. Φτώχεια, ανέχεια, βοσκός ζώων, σχολείο ποτέ, παντρειά από τα 14 με μια γυναίκα που θα του υποδείξει η γιαγιά, ο πατέρας ή η μητριά, ένας κόσμος θλιβερός. Αλλά εκείνος έχει αρχίσει να υπερασπίζεται τις άλλες λύσεις.
Το δικαίωμα του παιδιού στον σεβασμό
Το παιδαγωγικό μανιφέστο του πολωνού Janusz Korczak, πρωτοπόρου εκπαιδευτικού που αφιέρωσε όλη του τη ζωή στα παιδιά. Γραμμένο το 1928, οι ιδέες του αποτέλεσαν τη βάση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Συνοδεύεται από εκτενή αναφορά στη ζωή και το έργο του συγγραφέα.
