Το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ) – Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, είναι ο επίσημος χορηγός της ICBD 2023 (International Children’s Book Day), της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου στις 2 Απριλίου 2023.
Το μήνυμα που θα ταξιδέψει φέτος σε όλο τον κόσμο έχει τον τίτλο «Είμαι βιβλίο, διάβασέ με» και φέρει την υπογραφή του καταξιωμένου Έλληνα συγγραφέα Βαγγέλη Ηλιόπουλου, ενώ η αφίσα που μαζί με το μήνυμα θα βρεθεί σε σχολεία, βιβλιοθήκες και κάθε τόπο του πλανήτη όπου ζουν παιδιά είναι της σπουδαίας εικαστικού Φωτεινής Στεφανίδη, η οποία μιλώντας πριν μερικές μέρες στο ELNIPLEX είχε πει ότι “ήθελα να φαίνεται ο τόπος μας”. Το κατάφερε. Και το κατάφερε με τις λέξεις του, μαζί της, και ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος που έφερε το βιβλίο στο εγώ, το έκανε προσωπική υπόθεση του καθενός και την προσωπική υπόθεση του καθενός την έκανε βιβλίο. Γιατί όλων μας η ιστορία είναι ένα βιβλίο και όλα τα καλά βιβλία περιέχουν τη ζωή μας.
Για το καθολικό αυτό, πανανθρώπινο και συνάμα τόσο ελληνικής υφής μήνυμα, ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος μίλησε στο ELNIPLEX για την ιστορία ενός μηνύματος που θα ταξιδέψει παντού, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Μια σπουδαία στιγμή για το ελληνικό παιδικό βιβλίο.
#ICBD #GreekIBBY #IBBY #ELNIPLEX.
Πώς αισθάνθηκες όταν σου ανατέθηκε το κείμενο για τη φετινή αφίσα της ΙΒΒΥ;
Η ιστορία ξεκινάει από το Συνέδριο της ΙΒΒΥ στην Αθήνα το 2018, όταν μας ήρθε η ιδέα να καταθέσουμε στην ΙΒΒΥ μια συγκεκριμένη πρόταση για αφίσα και μήνυμα. Δικαίωμα να καταθέσουν προτάσεις έχουν και τα 175 εθνικά τμήματα. Εκείνη την χρονιά προκρίθηκε άλλη πρόταση. Και μετά σαν να την ξεχάσαμε εμείς. Όχι όμως η ΙΒΒΥ. Όταν μας ενημέρωσε το 2022 ότι η πρότασή μας εγκρίθηκε ένιωσα τεράστια χαρά γιατί δεν το περίμενα. Το Ελληνικό Τμήμα, Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, επίσημα πια, μου ανέθεσε να γράψω το μήνυμα, υλοποιώντας την πρότασή μας. Τότε δίπλα στη χαρά ήρθε και η αίσθηση της ευθύνης. Ήξερα ότι αυτό το μήνυμα πρέπει να εκφράζει όλο τον κόσμο του παιδικού βιβλίου σε κάθε μέρος του πλανήτη.
Ποιες σκέψεις άρχισαν να κυλούν στο μυαλό σου για να ξετυλίξεις το κουβάρι ενός τέτοιου, τόσο άμεσου μηνύματος;
Από την κατάθεση της πρότασης ακόμη είχα κινηθεί στα θέματα που κινείται το έργο μου εδώ και 28 χρόνια. Στο δικαίωμα του καθενός να είναι ένα «βιβλίο», να είναι δηλαδή ο εαυτός του, και στην υποχρέωση των άλλων να το σέβονται, να το «διαβάζουν».
Το παιδικό βιβλίο μπορεί να υποστηρίξει τη δημοκρατία, τον σεβασμό στο άτομο, την ελευθερία της άποψης, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισονομία, την αλληλεγγύη, δηλαδή τις αξίες που ήθελα, μέσω του μηνύματος, να προωθήσω. Για αυτές τις αξίες μιλούσε η πρότασή μας. Για αυτές τις αξίες η Λέπμαν ίδρυσε την ΙΒΒΥ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και να που το ’23 είναι πιο επίκαιρες από ποτέ.
Όταν είδες την αφίσα της Φωτεινής Στεφανίδη, ενισχύθηκαν όσα είχες γράψει; Άλλαξε κάτι;
Ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή. Έβαλα το έργο της Φωτεινής απέναντι μου και το κοιτούσα για πολλή ώρα συγκινημένος. Η Φωτεινή δεν έμεινε στην επιφάνεια του κειμένου μου. Μπήκε στην ουσία, άγγιξε την καθολικότητα του μηνύματος. Στις πανανθρώπινες αξίες για τις οποίες μιλώ, έδωσε «πρόσωπο», υπόσταση, ζωή.
Με τη Φωτεινή μας συνδέει φιλία και βαθιά εκτίμηση. Αλλά δεν είχαμε έως τώρα συνεργαστεί. Θέλαμε, αλλά δεν είχε δοθεί ποτέ η ευκαιρία. Και να που βρισκόμαστε σε μια τόσο σημαντική στιγμή.
«Είμαι ένα βιβλίο, διάβασέ με». Όλος ο κόσμος θα δει μια αφίσα και ένα κείμενο από δύο Έλληνες δημιουργούς. Πόσο τιμάει το ελληνικό βιβλίο κάτι τέτοιο; Του δίνει ένα σκαλοπάτι για να ανέβει λίγο ψηλότερα;
Στις δικές μας προθέσεις είναι να εκπροσωπήσουμε στον κόσμο την ελληνική παιδική λογοτεχνία και εικονογράφηση, όπως το έκαναν η Καρθαίου με την Ψαράκη το ‘95, η Βαρελλά με τον Ανδρικόπουλο το ‘04. Ναι, θέλουμε η δουλειά μας να γίνει αφορμή να πέσουν τα φώτα της δημοσιότητας στο ελληνικό βιβλίο. Επίσης, θεωρώ σημαντικό ότι έχουμε ένα τέτοιο μήνυμα το οποίο μιλά γι’ αυτές τις αξίες, εμείς, η χώρα που γεννήθηκε η δημοκρατία, η χώρα του Ομήρου και των τραγικών ποιητών. Αν θεωρήσουμε ότι η δυσκολία να βγει στον κόσμο το ελληνικό παιδικό βιβλίο είναι η γλώσσα μας, η οποία είναι μικρή, όχι βέβαια σε ιστορία αλλά σε ανθρώπους που τη μιλούν, η αφίσα με το μήνυμα είναι μια ευκαιρία, αφού θα μεταφραστεί από όλα τα εθνικά τμήματα σε δεκάδες γλώσσες.
Τι προσδοκίες έχεις από αυτή την κορυφαία στιγμή στην καριέρα σου;
Μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες στο χώρο η μοναδική μου προσδοκία είναι τα κείμενά μου να αγγίζουν τις ψυχές των παιδιών και να επηρεάζουν, ακόμη και να αλλάζουν αν χρειάζεται, τη σκέψη τους. Μεγάλη προσδοκία. Αλλά έστω κι ένα παιδί, από οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη, αν δει την αφίσα, διαβάσει το μήνυμα, σταθεί … σκεφτεί… και πει:
«Είμαι ένα βιβλίο
Είσαι ένα βιβλίο
Όλοι είμαστε βιβλία» και καταλάβει τι σημαίνει αυτό, θα ξέρω ότι πετύχαμε. Και τότε θα υπάρχει ελπίδα για τον κόσμο.
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
Η ΑΦΙΣΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ
