Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη μιλά για το βιβλίο της Ο μικρός μουσικός που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη σε εικονογράφηση Σβετλίν Βασίλεβ.
Μια ιστορία για τη δύναμη της τέχνης και τη μουσική που είναι σημαντική όταν είναι αληθινή, απ’ όπου κι αν έρχεται.
#diavazoume /#diavazoume mazi #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Πώς ήταν η συνεργασία σου με τον Σβετλίν Βασίλεβ;
Ήθελα πάντα να φτιάξω ένα βιβλίο μαζί με τον Σβετλίν, γιατί εκτιμούσα την τέχνη του και πίστευα ότι το ύφος μου ταιριάζει με το δικό του. Επεδίωξα, λοιπόν, αυτή τη συνεργασία. Και η συνεργασία ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες μου και αποδείχτηκε μια ξεχωριστή εμπειρία, κατά τη διάρκεια της οποίας είχαμε μια ουσιαστική και απρόσκοπτη επικοινωνία και γίναμε φίλοι.
Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, που κράτησε καιρό, μια που η εικονογράφηση, όπως μπορείτε να δείτε ξεφυλλίζοντας το βιβλίο, θυμίζει πραγματικούς πίνακες ζωγραφικής, πέρσι τον Νοέμβριο (2023), που ο Σβετλίν ήταν τιμώμενο πρόσωπο στην ετήσια έκθεση εικονογράφων στην Ιταλία, ο δικός μας ΜΙΚΡΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ εκδόθηκε από τις ιταλικές εκδόσεις Kite Edizione. Φέτος τον Απρίλιο (2024) ακολούθησε η έκδοση του βιβλίου από τις Εκδόσεις Πατάκη κι έτσι έχουμε ένα πανέμορφο βιβλίο και στα ελληνικά.
Η εικονογράφηση του Σβετλίν είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς μιλάμε για εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο, επειδή ακριβώς η εικόνα είναι ο τρόπος που συστήνεται ένα τέτοιο βιβλίο στο κοινό, είναι η γέφυρα ανάμεσα σε εμάς και τους μικρούς αλλά και τους μεγάλους αναγνώστες/τριες. Όσο πιο δυνατή καλλιτεχνικά είναι αυτή η γέφυρα, τόσο πιο επιτυχημένη η επικοινωνία ανάμεσα στο έργο τέχνης και στο κοινό του.
Τι είναι αυτό που ήθελες να επικοινωνήσεις μέσα από αυτή την ιστορία; Ξέρω ότι δεν σου αρέσουν τα έτοιμα μηνύματα, καθώς κάθε ιστορία λέει πολλά πράγματα ταυτόχρονα…
Ναι, είναι αλήθεια ότι ποτέ ένα καλλιτεχνικό έργο δεν είναι μονοθεματικό και μονοσήμαντο, ακόμα και αν είναι αυτή η συνειδητή επιδίωξη του/της δημιουργού του. Συμπυκνώνει πάντοτε πολλά και διαφορετικά νοήματα. Όμως, είναι αλήθεια ότι οι ιστορίες που γράφουμε έχουν «τη δική τους ιστορία», όπως ακριβώς «οι δρόμοι», οι «πλατείες» και οι περισσότερες από τις επιλογές στην προσωπική μας ζωή. Έτσι, χρόνια πριν, είχα δει ένα ντοκιμαντέρ για τον Έρικ Κλάπτον, ο οποίος υπήρξε τη δεκαετία του ’50 και του ’60 η γέφυρα ανάμεσα στα blues και το λευκό κοινό, μεγάλο μέρος του οποίου πίστευε ότι «η μουσική έχει χρώμα» (Έχω γράψει ένα άρθρο σχετικά: https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/149926_hroma-tis-moysikis).
Σε αυτό το ντοκιμαντέρ ένας μαύρος μουσικός -δε θυμάμαι τ’ όνομά του- μιλώντας για τη φυλή του και τη μουσική της, είχε πει: «…Έχετε πολλούς καλούς λευκούς μουσικούς, αλλά αυτό δεν φτάνει. Δε φτάνει να κατέχεις την τεχνική, πρέπει και να έχεις μια ιστορία ν’ αφηγηθείς. Εμείς έχουμε μια ιστορία ν’ αφηγηθούμε». Αυτή η διαπίστωση είναι, κατά τη γνώμη μου, ιδιαίτερα σημαντική. Όλοι το ξέρουμε: η τέχνη δεν είναι απλά και μόνο τεχνική. Μπορεί να χειρίζεσαι με μαστοριά τις νότες αν είσαι συνθέτης, τα χρώματα αν είσαι ζωγράφος, τα δομικά υλικά αν είσαι αρχιτέκτονας, να κατέχεις τις λέξεις και τις συντακτικές δομές αν είσαι συγγραφέας, αλλά το θέμα είναι ποια ιστορία έχεις να αφηγηθείς. Τι είναι αυτό που λες μέσα από τα εργαλεία που διαθέτεις; Τι φλογίζει την ψυχή σου για να εκφραστείς καλλιτεχνικά; Γιατί από αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η έμπνευση και το πάθος με τις οποίες θα χειριστείς τα εργαλεία σου και τελικά η θερμότητα, η δύναμη αυτού που θ’ αφηγηθείς και που θα φτάσει στο κοινό σου.
Τι εννοούμε, λοιπόν, όταν μιλάμε για ταπεινή και υψηλή τέχνη; Ποια είναι η τέχνη που της αξίζει να φιλοξενείται σε μεγάλους χώρους μπροστά στο μεγάλο κοινό και ποια είναι η πλανόδια ή η λαϊκή τέχνη που παίζεται στους «δρόμους» και στα «καταγώγια»; Καμιά φορά αυτό που λέμε υψηλή τέχνη μπορεί να υπηρετείται από εξαιρετικούς τεχνίτες, αλλά να μην έχει μια δυνατή ιστορία να αφηγηθεί; Και ίσως μια άλλη τέχνη, που δεν έχει τα επίσημα εύσημα, να έχει ν’ αφηγηθεί πολύ σημαντικές ιστορίες; Όταν αυτά τα δύο συναντιούνται, τότε μπορεί ν’ αγγίζουν και την ψυχή των ανθρώπων, αλλά μπορεί και ν’ αποκαλύπτουν αλήθειες πολύ σημαντικές για τις ζωές τους, τις αναζητήσεις, τους πόνους, τις αγωνίες και τους αγώνες τους -προσωπικούς και κοινωνικούς. Στη χώρα μας το ξέρουμε καλά. Το ρεμπέτικο είναι ένα παράδειγμα. Ο Μίκης Θεοδωράκης πρώτος και στη συνέχεια μια πλειάδα εξαιρετικών συνθετών είναι ένα άλλο παράδειγμα. Είναι εκείνοι που έβαλαν στους δρόμους της λαϊκής μουσικής τους στίχους των μεγάλων ποιητών. Πήραν την «ακριβοθώρητη», την «απροσπέλαστη» για τους πολλούς λόγια ποίηση και την «πρόσφεραν» στον κόσμο. Κι ο κόσμος ένιωσε όλα αυτά που έλεγε ο Ελύτης, ο Αναγνωστάκης, ο Λειβαδίτης, γιατί ήταν βιώματά του, απλά εκφρασμένα μ’ ένα τρόπο διαφορετικό.
Για κάτι τέτοιο μιλά και ο ΜΙΚΡΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ. Ίσως, όμως, την ίδια στιγμή -για να επικαλεστώ ό,τι ήδη έχω δηλώσει- να μιλάει και για πολλά άλλα, παρά τη συνειδητή επιδίωξη της συγγραφέας του.
