Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι ο γνωστότερος Έλληνας συγγραφέας εντός και εκτός συνόρων, ανεξαρτήτως είδους. Οι συστάσεις είναι προφανώς περιττές. Μα ας ακροβατήσουμε. Γεννήθηκε το Σεπτέμβριο του 1946 κάπου στην Αθήνα. Άρχισε να γράφει από παιδί ακόμα. Από το 1978 είναι καθηγητής Εγκληματολογίας και Συγκριτικού Ποινικού Δικαίου στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στην Αγγλία. Σπούδασε, δίδαξε, εξερεύνησε κι όταν πια η Εγκληματολογία και το Ποινικό Δίκαιο είχαν αποκτήσει κάτι πολύ περισσότερο από ένα ακόμα μέλος τους, ασχολήθηκε παράλληλα με εκείνο το παλιό μεράκι. Τι ασχολήθηκε δηλαδή; Σήμερα έχει ξεπεράσει τα 180 παιδικά βιβλία, ενώ από την πένα του έχουν προκύψει ακόμα πάνω από 20 θεατρικά έργα. Οι βραβεύσεις του στην Ελλάδα από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών, τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά πάμπολλες για να τις μνημονεύσεις. Στο εξωτερικό τα ίδια. Μεταφράσεις, βιβλία που ταξιδεύουν σε πάρα πολλές ξένες γλώσσες, διακρίσεις, βραβεύσεις. Ανάμεσα σε άλλα “Τα τρία μικρά λυκάκια” έφτασαν στη δεύτερη θέση των αμερικανικών παιδικών best seller (1993).
Οι αναγνώστες του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Στα βιβλιοπωλεία τα βιβλία του αποτελούν ξεχωριστή ενότητα. Δηλώνει εξερευνητής, εφευρέτης και ζογκλέρ μελάτων αυγών. Τον έχουμε δει, δε λέει ψέματα.
Τα τελευταία χρόνια ζει στο Νησί των Πυροτεχνημάτων με τον παπαγάλο του, τη Σύνθια, τον άσπρο του ελέφαντα, τον Πουκιπόν, τη Λιλή, την παρδαλή λεοπάρδαλη και αρκετούς ακόμα γνωστούς και φίλους. Έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε στο ELNIPLEX έναν από τους διασημότερους παραμυθάδες του κόσμου. τον κύριο Ευγένιο Τριβιζά.
Συνέντευξη στους συντάκτες του ELNIPLEX
Κύριε Τριβιζά καλώς ήρθατε στο elniplex και σας ευχαριστούμε για την τιμή. Ποιοτικό βιβλίο. Εμπορικό βιβλίο. Ενίοτε συμβαδίζουν. Από τι εξαρτάται ένα καλό βιβλίο να κάνει ένα ωραίο «γκελ» στο αναγνωστικό κοινό;
Θα πρέπει να κεντρίζει από την πρώτη σελίδα την προσοχή του αναγνώστη και να διατηρεί αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του ως την τελευταία. Να χαρακτηρίζεται από αισθητική αρτηριότητα, να μην υποτιμά τη νοημοσύνη του παιδιού, να διευρύνει τους δημιουργικούς του ορίζοντες, να αποφεύγει τον κραυγαλέο διδακτισμό και να προσφέρει τη χαρά της συναπόλαυσης, να το απολαμβάνουν δηλαδή τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά
τους.
Δημιουργήσατε μια ολόκληρη σχολή. Το χιούμορ και η φαντασία απέκτησαν τεράστιο χώρο στα παιδικά βιβλία. Βιβλία σας μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, έγιναν παραστάσεις, ταξίδεψαν μακριά… Νιώσατε ποτέ άγχος για το “επόμενο βήμα”;
Κάθε άλλο. Σας διαβεβαιώ ότι το γράψιμο για παιδιά είναι το αποτελεσματικότερο αγχολυτικό. Για έναν εγκληματολόγο μάλιστα, που καθημερινά έρχεται σε επαφή με τις δυσάρεστες και αποκρουστικές εκφράσεις της ζωής, η ενασχόληση αυτή δεν είναι πηγή άγχους αλλά ένα δροσερό διάλειμμα, μια απολαυστική όαση αισιοδοξίας και χαράς.
Αγαπούσατε τα παραμύθια από μικρός και ποιος σας αφηγούνταν όταν ήσασταν παιδί;
Όταν ήμουν μικρός και οι δικοί μου ελεγαν ή μου διάβαζαν κάποιο παραμύθι, αισθανόμουν προδομένος όταν άκουγα το «ζήσαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα», επειδή οι ήρωες του ζούσαν μεν καλά, αλλά πολύ αμφέβαλα ότι εγώ ζούσα καλύτερα. Γι’ αυτό τον λόγο προσπαθούσα να φανταστώ τι συνέβαινε στους ήρωες μετά το τέλος της ιστορίας. Άλλοτε καλούσα σε μονομαχία τον πρίγκιπα που είχε παντρευτεί τη Χιονάτη, άλλοτε
έτρεχα στη σκοτεινή σπηλιά κι έβαζα οξυζενέ στις πληγές του νικημένου δράκου κι άλλοτε πάλι έκλεβα όλες τις μυστικές φλογέρες του φλογεροπαίχτης, όχι μόνο εκείνη που όταν την παίζεις σε ακολουθούνε πεταλούδες, χαρταετοί και ζαχαροπλάστες. Αυτή ήταν η αφορμή για να αρχίσω να γράφω σιγά σιγά τα δικά μου παραμύθια.
“Ο ταξιδιώτης και η μαργαρίτα” και το “Ηλιοτρόπιο”. Δύο διηγήματα που μιλάνε για την ανιδιοτελή, άνευ όρων αγάπη. Τι είναι όμως αγάπη κατά τη γνώμη σας; Είναι απλά ένας ορισμός; Είναι μηχανισμός επιβίωσης ή ένα κορυφαίο χημικό φαινόμενο;
Αγάπη: Μια λέξη που έχει τόσο πολύ έχει φθαρεί ώστε να μην έχει πια αντίκρισμα. Μια έννοια όμως άφθαρτη που ασφυκτιά κάθε φορά που προσπαθούμε να την εγκλωβίσουμε σε κάποιον ορισμό. Μόνο με τρόπους ποιητικούς, όπως στις ιστορίες που αναφέρατε, μπορεί να αποδοθεί χωρίς να φθείρεται.
Είπατε κάποια στιγμή ότι η φράση που λέτε πιο συχνά είναι “Τρέχω να προλάβω”. Τι ακριβώς τρέχετε να προλάβετε κ. Τριβιζά;
Διαλέξεις, σεμινάρια, παραστάσεις, πρεμιέρες, προθεσμίες παράδοσης χειρογράφων και συνεντεύξεις σε σχολικά περιοδικά μεταξύ άλλων. Είναι το τίμημα των δύο παράλληλων ρόλων, του συγγραφέα και του εγκληματολόγου. Δεν παραπονιέμαι όμως. Το τρέξιμο αυτό είναι άκρως αναζωογονητικό.
Αν βγάζατε από το ντουλάπι σας την σκούπα της μάγισσας Φουφήχτρας, τι ή ποιους θα φροντίζατε να “εξαφανίσετε” από την ελληνική κοινωνία ώστε να βοηθήσετε να βελτιωθούν οι συνθήκες στη χώρα μας;
Τους αμετανόητους Πινόκιο και όσους εξακολουθούν να επιμένουν ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν γρουσουζιά.
Έχετε πει σε συνέντευξη σας ότι ένας συγγραφέας βλέπει μέσα από τα μάτια των παιδιών. Υπάρχουν στιγμές που ο Ευγένιος Τριβιζάς αισθάνεται σαν παιδί;
Κάθε φορά που ξεφλουδίζει ένα μανταρίνι , κάθε στιγμή που θαυμάζει τους ιριδισμούς μιας σαπουνόφουσκας, κάθε φορά που συναντάει ένα αόρατο πράσινο καγκουρό.
Ας υποθέσουμε ότι γίνεστε για μια μέρα νηπιαγωγός. Τι θα κάνατε μέσα σε μια τάξη με 25 νήπια;
Θα καλούσα άλλα είκοσι πέντε για να γίνουμε πενήντα και να πάμε όλοι μαζί να ανακαλύψουμε τη Χώρα των Χαμένων Χαρταετών.
Ποια συμβουλή θα δίνατε σε γονείς παιδιών που δίνουν προτεραιότητα στα μαθήματα του σχολείου και όχι στην παιδική λογοτεχνία; Δίνουμε ευκαιρίες στα παιδιά να γίνουν αναγνώστες με κριτική σκέψη και να καλλιεργήσουν τη φαντασία τους;
Δεν τίθεται θέμα προτεραιοτήτων. Και τα δύο είναι απαραίτητα για τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου χαρακτήρα. Το παιδί πρέπει να αποκτά γνώσεις, αλλά και να κάνει δημιουργική εκμετάλλευση των γνώσεων αυτών.
Η ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και η καλλιέργεια της φαντασίας όμως είναι από τις πιο παραμελημένες πλευρές της ανατροφής των παιδιών μας.Το σχολείο, επίσης, δίνει δυσανάλογη έμφαση στη μετάδοση στείρων γνώσεων. Αντί να εμπνέει και να δίνει φτερά, συνθλίβει και καταπνίγει με τη συσσώρευση γνώσεων το παιδί. Ας μην ξεχνάμε τη ρήση του Αϊνστάιν ότι η φαντασία είναι σημαντικότερο εφόδιο από τη γνώση επειδή η γνώση περιορίζεται σε αυτό που καταλαβαίνουμε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, ενώ η φαντασία αγκαλιάζει όσα θα γνωρίσουμε και θα κατανοήσουμε στο μέλλον.
Ζείτε στο Νησί των Πυροτεχνημάτων. Μυήστε μας λίγο στην πολιτειακή οργάνωση του νησιού σας. Ποιος κυβερνά επιτέλους αυτόν τον τόπο;
Την άνοιξη ο Οράτιος Αοράτιος το αόρατο πράσινο καγκουρό, το καλοκαίρι η Λιλή η παρδαλή λεοπάρδαλη, το φθινόπωρο ο Παντελής ο απότομος ιπποπόταμος και τον χειμώνα το παπί που έκανε πιπί στον Μισισιπή. Υπουργός Προστασίας Καρότων είναι ο Πελοπιδαπήδας ο λαγός, Υπουργός Μεταφορών ο Πελέ ο ταχυδρομικός πελεκάνος, Υπουργός Λουκουμάδων και Λούνα Παρκ ο Τηλέμαχος το λελέκι, Υπουργός Συνωμοσιών και Δολοπλοκιών ο Ρούνι Ρούνι το ύπουλο κακό γουρούνι, Υπουργός Χαρτοπόλεμου και Τετράφυλλων Τριφυλλιών ο Πουκιπόν ο άσπρος μου ελέφαντας και Υπουργός άνευ προβοσκίδας εγώ ο ίδιος.
