Γεννήθηκε το 1958 στο Τρινιντάντ όπου εργαζόταν ο μετέπειτα καθηγητής ανθρωπολογίας στο Barnard College πατέρας της, μεγάλωσε όμως σε Νέα Υόρκη και Νιου Τζέρσεϊ. Αποφοίτησε από το τμήμα Βιολογίας του Χάρβαρντ το 1979 και πήρε το διδακτορικό της από την Ιατρική Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου το 1986. Ειδικεύτηκε στην παιδιατρική στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστόνης και έλαβε υποτροφία στις παιδιατρικές λοιμώδεις νόσους στο Νοσοκομείο της πόλης της Βοστώνης.
Σήμερα, καθηγήτρια πια Δημοσιογραφίας και Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και Συνδιευθύντρια του NYU Florence, θεωρείται μια από τις κορυφαίες μορφές στον χώρο της παιδιατρικής και της ανάγνωσης βιβλίων από παιδιά στον κόσμο, με πλούσιο ερευνητικό, εκπαιδευτικό, συγγραφικό και δημοσιογραφικό έργο. Ανάμεσα στο πλήθος θεμάτων όπου εστίασε τη δράση της είναι οι σχέσεις των παιδιών με τον γραμματισμό.
Είναι Εθνική Ιατρική Διευθύντρια του Προγράμματος Παιδείας για παιδιά Reach Out and Read (Προσέγγισε και Διάβασε), το οποίο προωθεί τον πρώιμο αλφαβητισμό μέσω της παιδιατρικής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και προσπαθεί να ενισχύσει με γνώση και διάφορα εργαλεία και να ενθαρρύνει όλες τις οικογένειες να κάνουν τη μεγαλόφωνη ανάγνωση μια καθημερινή ρουτίνα του οίκου τους, συμβουλεύοντάς τες σχετικά με τη σημασία της ανάγνωσης με τα παιδιά τους για την υγιή ανάπτυξή τους. Το πρόγραμμα καλύπτει πλέον 4,2 εκατομμύρια παιδιά ετησίως, πολλά από τα οποία μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας. Μέσω της δουλειάς της με το Reach Out and Read, η Perri μπόρεσε να ενσωματώσει τη δέσμευσή της για την υγεία των μικρών παιδιών με την αγάπη της για τον γραπτό λόγο.
Έχει, επίσης, λάβει δεκάδες διακρίσεις και βραβεία από διάφορους φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Εκπαίδευσης της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής το 2007, το οποίο αναγνώρισε την εκπαιδευτική συνεισφορά που είχε ευρεία και θετική επίδραση στην υγεία και την ευημερία των παιδιών, το Βραβείο της Εθνικής Ένωσης Βιβλίου Γυναικών το 2006 και το βραβείο Alvarez το 2011 από την Αμερικανική Ένωση Ιατρικών Συγγραφέων. Τον Απρίλιο του 2021 ο Perri εξελέγη στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών.
Στο περιθώριο της πολύ ενδιαφέρουσας διημερίδας που συνδιοργάνωσαν το διεπιστημονικό σωματείο «Διαβάζοντας Μεγαλώνω» (το οποίο συγχαίρουμε και ευχαριστούμε) και το Goethe–Institut Athen με θέμα «Βιβλία και ανάγνωση στην πρώτη παιδική ηλικία», το ELNIPLEX είχε τη μεγάλη τιμή να συνομιλήσει μαζί της και να της απευθύνει ορισμένα βασικά ερωτήματα, έτσι όπως προέκυψαν και από την ομιλία της με τίτλο Reach Out and Read: Pediatric literacy promotion in the United States – the first 33 years (Reach Out and Read: Προώθηση του παιδικού αλφαβητισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες – τα πρώτα 33 χρόνια) στα οποία απάντησε με ευγένεια.
Μια σπουδαία προσωπικότητα, η Perri Klass σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας μέχρι τώρα για αυτή την εκδήλωση στο Ινστιτούτο Γκαίτε;
Είναι συναρπαστικό. Ένα από τα θέματα του τα δουλεύεις στις ΗΠΑ είναι, πως επειδή είναι μεγάλη χώρα, δεν υπάρχει πάντα καλή επικοινωνία και σύνδεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλα μέρη του κόσμου. Είχα την τύχη να γνωρίζω τους συνεργάτες μου, τη Stefania Manetti και τους υπόλοιπους συντελεστές του προγράμματος Nati Per Leggere για πολύ καιρό, όμως η αίσθηση για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και τις παρουσιάσεις σε όλο τον κόσμο είναι συναρπαστική.
33 χρόνια λοιπόν…
Ναι, το Reach Out and Read είναι 33 χρόνων. Ξεκίνησε το 1989 ως ένα πρόγραμμα σε ένα μόνο νοσοκομείο αλλά στην πορεία έχει μεγαλώσει πολύ, έχει επεκταθεί σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.
Έχετε μεγάλη εμπειρία, έτσι θα ήθελα να μας δώσετε κάποιες χρήσιμες συμβουλές για το πώς οι γονείς μπορούν να βάλουν το βιβλίο στην καθημερινή ζωή των παιδιών τους.
Το να ζεις με μικρά παιδιά δεν είναι εύκολο για τους γονείς. Είναι μια δύσκολη δουλειά να ζεις με ένα νήπιο. Πρέπει να σηκώνεσαι νωρίς και να κάνεις τα πάντα. Το παιδί ποτέ δεν κάνει διάλειμμα, δεν λέει «ο μπαμπάς δουλεύει πολύ σκληρά, η μαμά δουλεύει πολύ σκληρά. Αύριο δεν θα χρειαστεί να ανησυχήσετε για εμένα». Αυτό δεν θα συμβεί ποτέ. Είναι μια καθημερινή δουλειά. Αυτό που σε βοηθάει είναι οι ρουτίνες. Έτσι έχεις μια συγκεκριμένη προστατευτικότητα, που αρέσει στα παιδιά και στους γονείς. Ξεκινάμε με την ώρα του ύπνου.
Στο επάγγελμά μου ως παιδίατρος μιλάω για τον ύπνο συνέχεια. Το μωρό δεν κοιμάται, το νήπιο δεν πηγαίνει στο κρεβάτι του ή σηκώνεται από το κρεβάτι του. Κάθε φορά που υπάρχει κάποια εξασθένιση ή αλλαγή στο πρόγραμμα, ο ύπνος είναι άσχημος. Γι’ αυτό χρησιμοποιούμε το βιβλίο και λέμε πως κάθε βράδυ αυτή είναι η ρουτίνα μας. Είναι η ώρα με τη μητέρα, με τον πατέρα, που είσαστε σε επαφή με ηρεμία, χωρίς οθόνες, ακούμε την ιστορία και ίσως εάν παρακαλέσουμε ακούσουμε και μία δεύτερη. Έτσι εάν καταφέρουμε να καθιερώσουμε μια τέτοια ρουτίνα όταν το παιδί είναι μικρό, οι γονείς θα το κάνουν κάθε μέρα γιατί με αυτό τον τρόπο το παιδί θα πάει για ύπνο.
Από ποια ηλικία προτείνετε να ξεκινήσουμε;
Από τον πρώτο χρόνο της ζωής ενός παιδιού, όταν εκείνο θα ξεκινήσει να έχει μια ώρα ύπνου. Σε ένα νεογέννητο μιλάς, τραγουδάς, αλλά η ημέρα δεν διαχωρίζεται ακόμα σε ημέρα και νύχτα. Όταν ξεκινήσει να έχει ώρα ύπνου και θα αρχίσεις να λες «αυτή είναι η ώρα που πρέπει να πας στο κρεβάτι σου. Θα σου μιλάω, θα σου τραγουδάω, θα σε κρατάω, θα σου διαβάζω, θα σε βάλω για ύπνο, θα σε φιλήσω». Μερικοί γονείς επαναλαμβάνουν «Καλό ύπνο, όνειρα γλυκά». Ένα ξεχωριστό καληνύχτισμα είναι να χρησιμοποιήσεις το βιβλίο. Με αυτόν τον τρόπο όταν έχεις ένα δίχρονο, ένα τρίχρονο παιδί, θα έχεις ήδη καθιερώσει μια ρουτίνα.
Ο τρόπος, λοιπόν, είναι οι ρουτίνες. Βιβλία την ώρα του ύπνου, βιβλία την ώρα μικρών υπνάκων, βιβλία πριν ή μετά το φαγητό. Και όταν το παιδί πάει στο παιδικό σταθμό και πάλι θα έχει ρουτίνες. Οπότε πιστεύω πως αυτό είναι σημαντικό, τα Βιβλία. Πολλές οικογένειες στην κλινική φέρνουν βιβλία όταν χρειαστεί να περιμένουν αρκετή ώρα. Όπως και στο τρένο κατά την επιστροφή τους στο σπίτι. Εάν καταφέρεις να το κάνεις αυτό με τα βιβλία και όχι με το τηλέφωνο, είναι πολύ καλύτερο.
Τα audio books θεωρείτε πως είναι χρήσιμα στις μικρές ηλικίες;
Για τα μικρότερα παιδιά προτιμάμε να χρησιμοποιούμε πραγματικά βιβλία και ο λόγος είναι πως όταν έχω ένα βιβλίο και στην εικόνα έχω μια πάπια και το νήπιο χρειάζεται να ακούσει την πάπια να κάνει ΚΟΥΑΚ, πρέπει να έχω τον πατέρα ή την μητέρα. Πρέπει να ενεργοποιηθεί ο γονιός. Είναι μια καλή τεχνική για αλληλεπίδραση. Εάν είχα απλά μια οθόνη και την άγγιζα, θα ακουγόταν ΚΟΥΑΚ, οπότε θα το έχανα αυτό. Σίγουρα τα audio books και τα e-books είναι χρήσιμα, γιατί δίνουν τη δυνατότητα να υπάρχουν βιβλία σε πολλές γλώσσες και με διαφορετικές μορφές και αποτελούν μια τεράστια πηγή γνώσεων, αλλά για τα μικρότερα παιδιά προτείνω να υπάρχει ένα βιβλίο που θα κάνει τον γονιό να συμμετέχει για να ακούσεις την ιστορία. Γιατί αυτό είναι ισχυρό.
Δημιουργούμε ένα συναισθηματικό δέσιμο;
Ναι. Εάν μιλήσεις σε γονείς μεγάλων παιδιών, όπως εγώ — τα παιδιά μου είναι 27 και 32— και τους ρωτήσεις «ποιο είναι το βιβλίο που θυμούνται να διαβάζουν στα παιδιά τους όταν ήταν μικρά», όλοι θυμούνται και θα ξεκινήσουν να κλαίνε. Είναι λοιπόν ένα πολύ δυνατός συναισθηματικός δεσμός. Η ζωή με ένα παιδί είναι δύσκολη, χρειάζεται πολλή πειθαρχία, εντολές και όρια, ενώ αυτό είναι κάτι διαφορετικό, θετικό, τρυφερό και αρέσει στους ανθρώπους. Πιστεύω, λοιπόν, πως αξίζει να κάνουμε τους γονείς να προσπαθήσουν και εάν τους αρέσει και αισθάνονται καλά να συνεχίσουν να το κάνουν, όχι επειδή είπε ο γιατρός πως πρέπει να το κάνουν καθημερινά, αλλά γιατί αισθάνονται καλά.
Θα ήθελα να δώσω έμφαση στην σωματική επαφή μεταξύ μητέρας/πατέρα και παιδιού κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ενός βιβλίου.
Υπάρχουν κάποιες μελέτες οι οποίες παρουσιάζουν τα αποτελέσματα του να έχεις την ίδια ιστορία σε ένα βιβλίο και σε μία οθόνη. Η σωματική επαφή είναι διαφορετική. Στην οθόνη το παιδί προσπαθεί να την ελέγξει και η συζήτηση γίνεται γύρω από το ποιος μπορεί να ελέγξει την οθόνη. Αντίθετα, στο βιβλίο υπάρχει φυσική επαφή και δεν τίθεται θέμα για το ποιος έχει τον έλεγχο και νομίζω πως αυτή η σωματική επαφή είναι και ο λόγος που οι γονείς κλαίνε όταν τους ρωτάς εάν θυμούνται την περίοδο που διάβαζαν στα παιδιά τους. Το συναίσθημα του να είναι μαζί, με ηρεμία∙ είναι ίσως ο τρόπος που απομονώνουν τις ιστορίες από τις πηγές ήχων και θορύβων του έξω κόσμου. Αλλά πρέπει να γνωρίζετε πως όταν ένας γονιός έχει ένα νεογέννητο και υπάρχει ήδη ένα άλλο δίχρονο, τρίχρονο παιδί, του λέμε να διαβάζεις στο μωρό και τότε θα έρχεται και το δίχρονο δίπλα σου και θα θέλει να μπει στον κύκλο πάντα, γιατί αισθάνεται όμορφα.
Σας ευχαριστούμε πολύ. Ήταν τιμή μας.
Σας ευχαριστώ πολύ κι εγώ. Ήταν και δική μου χαρά.
Διαβάστε
The Best Medicine: How Science and Public Health Gave Children a Future
