Το πιάνεις στα χέρια. Έχει εντυπωσιακό εξώφυλλο. Λες “καλά ξεκινάμε“. Ανοίγεις. Και αρχίζεις να διαβάζεις. Εκεί στη δεύτερη τρίτη σελίδα έχεις καταλάβει ότι έχεις μπλέξει με πολύ καλό βιβλίο. Αρχίζεις και το καταπίνεις. Διαβάζεις γρήγορα, το κείμενο είναι μικρό ούτως ή άλλως. Ξαφνικά ένα τείχος, ένα πραγματικό τείχος σηκώνεται στη μέση του βιβλίου. “Εδώ είμαστε“, λες. Κάπως έτσι συνειδητοποιείς ότι δεν έχεις μπλέξει με πολύ καλό βιβλία αλλά με βιβλιάρα και όταν τελειώνεις η βιβλιάρα σε έχει αφήσει με το στόμα ανοιχτό, όπως έμειναν μάλλον ο Έλληνας εκδότης και η μεταφράστρια του βιβλίου όταν το είδαν στη Μπολόνια. Ευλογημένη ώρα!
Μια σημαντική σκέψη θέλω να μοιραστώ: αυτό το βιβλίο πρέπει να μπει σε κάθε σπίτι, νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο, βιβλιοθήκη, ίδρυμα, ακόμα και του πιο απομακρυσμένου χωριού της χώρας και του πλανήτη. Είναι βιβλίο παραγωγής πολιτικής σκέψης. Και πιστεύουμε ακράδαντα στο ELNIPLEX, ότι παρότι είναι ένα βιβλίο που δεν γράφτηκε με το βλέμμα στα παιδιά, είναι ξεκάθαρα βιβλίο και για παιδιά ήδη από την προσχολική ηλικία, αλλά σαφώς χωρίς ηλικιακό περιορισμό και ορίζοντα. Ήδη το διάβασα σε παιδιά νηπιαγωγείου. Το αποτέλεσμα ήταν απίστευτο. “Δεν είμαστε όλοι μπλε“, ήταν μια από τις όμορφες φράσεις που ακούστηκαν από την παρά κάτι εξάχρονη Σοφία.
Οι δημιουργοί του εκπληκτικού Τείχους, οι συγγραφείς Giancarlo Macri και Carolina Zanotti και οι εικονογράφοι Mauro Sacco, Elisa Vallarino σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX. Να σημειώσουμε ότι οι δέκα από τις δεκατρείς ερωτήσεις ανήκουν στις Εκδόσεις Susaeta οι οποίες τις παραχώρησαν πρώτα στο αξιόλογο free press για γονείς Τaλκ και στην ιστοσελίδα του www.talcmag.gr το οποίο τις δημοσίευσε πρώτο. Οι Εκδότες της Susaeta είχαν την καλοσύνη, όταν τους ζητήσαμε συνέντευξη με τους δημιουργούς, να παραχωρήσουν και σε εμάς τη συνέντευξη. Από τη μεριά μας, προσθέσαμε τρεις δικές μας ερωτήσεις, οι οποίες απαντήθηκαν με ευγένεια από τους δημιουργούς και μιλήσαμε και με τη μεταφράστρια του μοναδικού αυτού βιβλίου, την Κατερίνα Καρόγιαννη, προσθέτοντας και φωτογραφίες των δημιουργών.
Οι συντελεστές του Τείχους σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Καταρχάς, πώς προέκυψε η ιδέα για το βιβλίο; Πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα των διακρίσεων και του αποκλεισμού στη χώρα σας;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Πριν από μερικά χρόνια, μετά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι σκόπευε να χτίσει ένα τείχος στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού, ακόμη και στην Ευρώπη υπήρξαν κράτη που φάνηκαν πρόθυμα να υψώσουν τείχη στα σύνορά τους για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της μετανάστευσης. Αυτό, με έναν τρόπο, συνέβαινε ανέκαθεν, τόσο στους αρχαίους όσο και στους σύγχρονους πολιτισμούς: επιβλητικά οικοδομήματα ορθώνονταν για αμυντικούς σκοπούς αλλά και προκειμένου να αποφευχθεί η διείσδυση ξένων λαών και πολιτισμών. Το τείχος, λοιπόν, ως φυσικό εμπόδιο και σύμβολο ενάντια στο διαφορετικό.
Ακριβώς για αυτό τον λόγο, και σκεπτόμενοι ένα πολυεθνικό μέλλον στο οποίο, αναπόφευκτα, διαφορετικοί πολιτισμοί θα συμβιώνουν, εμπνευστήκαμε ένα βιβλίο το οποίο θα περιέγραφε μια ουτοπική κοινωνία που θα έριχνε τα τείχη και θα αποδεχόταν τους «διαφορετικούς», είτε λόγω των ιδιαίτερων ικανοτήτων τους είτε επειδή, ουσιαστικά, είναι κι εκείνοι σαν όλους εμάς.
Όμως, δεν είναι μόνο τα πραγματικά τείχη αυτά που μας τρομάζουν, αλλά και τα κρυμμένα: τα πνευματικά τείχη. Τα ποσοστά των πρόσφατων εκλογών στην Ιταλία μάς λένε, δυστυχώς, ότι ζούμε σε μια χώρα όπου όσοι καταγγέλλουν τους διαχωρισμούς και τον ρατσισμό αποτελούν μειονότητα, έναντι μιας πλειοψηφίας που, αντίθετα, συμμερίζεται τέτοιου είδους απόψεις.
Πρώτα γράφτηκε η ιστορία και μετά εικονογραφήθηκε ή το αντίστροφο; Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο στιλ εικονογράφησης;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Η αρχική ιδέα ήταν να μιλήσουμε για αυτό το ζήτημα όσο το δυνατόν πιο απλά. Σε δεύτερο χρόνο αναπτύξαμε την ιστορία και, στο τέλος, σκεφτήκαμε πώς θα μπορούσαμε να την αναπαραστήσουμε οπτικά.
Με τον Μάουρο Σάκο και την Ελίζα Βαλαρίνο φανταστήκαμε πολύχρωμα πρόσωπα που θα συμβόλιζαν τους λαούς του κόσμου. Αποκλειστικά τα πρόσωπα, δεν θέλαμε να επεκταθούμε σε ενδυμασίες, σωματικά χαρακτηριστικά που θα υπονοούσαν κάτι άλλο.
Ελίζα & Μάουρο: Αρχικά, το στιλ της εικονογράφησης γεννήθηκε έπειτα από μια εποικοδομητική συζήτηση με τους συγγραφείς, ώστε να καταλάβουμε την ιδέα αλλά και το μήνυμα που ήθελαν να περάσουν μέσα από την ιστορία. Στη συνέχεια, ανατρέξαμε στα σημειωματάριά μας και αντλήσαμε υλικό από τα σχέδια τα οποία έχουμε δουλέψει σε στιγμές εκφραστικής ελευθερίας. Όταν σχεδιάζουμε χωρίς περιορισμούς και συμβάσεις, τα σκίτσα δεν φιλτράρονται, είναι απλώς μια σύνθεση ιδεών… Και ακριβώς εκεί βρήκαμε τους κατάλληλους σπόρους για να ξεκινήσουμε.
Μπορείτε να μας περιγράψετε τη στιγμή της «Μεγάλης Έκρηξης», όταν δηλαδή συλλάβατε την ιδέα να υψωθεί ένα πραγματικό τείχος στη μέση του βιβλίου, πάνω από το οποίο θα περνούν οι σελίδες; Πώς δουλέψατε όλοι μαζί αυτή την υπέροχη ιδέα για να την υλοποιήσετε;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Συνηθίζουμε να βλέπουμε τις σελίδες των βιβλίων όχι μόνο ως επιφάνειες πάνω στις οποίες μπορούμε να γράψουμε ή να σχεδιάσουμε αλλά και ως αναπόσπαστα στοιχεία των ιστοριών μας. Στο πρώτο μας βιβλίο, το Puntino (το οποίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Susaeta), που θίγει το ζήτημα της μετανάστευσης, οι σελίδες αντιπροσωπεύουν έναν κόσμο χωρισμένο στα δύο: στη λευκή αριστερή σελίδα ζουν οι αδύναμοι αυτού του κόσμου (που απεικονίζονταν ως απλές τελείες) ενώ στη δεξιά σελίδα κατοικούν οι τυχεροί, αυτοί που έχουν όλα τα καλά. Η ιστορία είναι κάτι περισσότερο από μια απλή μετακίνηση των αδύναμων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή από τη μια σελίδα του βιβλίου στην άλλη.
Στο δεύτερο βιβλίο μας, το Terra, που μιλάει για την οικολογική καταστροφή, δείχνουμε τις επιπτώσεις της ανυπολόγιστης καταστροφής που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος στον πλανήτη μας (ρύπανση, απόβλητα κλπ.). Η Γη χάνει ένα κομμάτι σε κάθε σελίδα έως ότου εξαφανίζεται εντελώς. Όσο για το Τείχος, είχαμε την ιδέα και τη μοιραστήκαμε με την Ελίζα και τον Μάουρο, που, ως ειδικοί, την ανέπτυξαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο…
Ελίζα & Μάουρο: Οι συγγραφείς είχαν κατασκευάσει ένα χειροποίητο πρωτότυπο αυτού που είχαν στο μυαλό τους, κι εμείς το αξιολογήσαμε από τεχνικής πλευράς: υπολογίσαμε το πάχος, την υφή που θα είχε το pop up τείχος και προχωρήσαμε με βάση αυτά.
Σκοπός μας ήταν να δημιουργήσουμε κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους μικρούς αναγνώστες, αισθητικά όμορφο αλλά συνάμα λειτουργικό και ανθεκτικό.
Η εικονογράφηση είναι δισδιάστατη, αλλά η προσθήκη ενός 3D στοιχείου βοηθά πολύ στην αφήγηση και στη δημιουργία της ακριβούς ατμόσφαιρας. Η ύπαρξη του τείχους αποτυπώνει πρακτικά τη διαδικασία της διαίρεσης, δίνοντας έμφαση στην ιδέα του διαχωρισμού, του αποκλεισμού, της μοναξιάς.
Δύο συγγραφείς και δύο εικονογράφοι. Μιλήστε μας για το πώς συνεργαστήκατε σε αυτό το βιβλίο. Ετοιμάζετε κάτι καινούριο όλοι μαζί;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Μετά την κυκλοφορία του πρώτου μας βιβλίου, του «Puntino», αντιμετωπίσαμε διάφορα προβλήματα με το δεύτερο βιβλίο μας, το «Terra», το οποίο μιλάει για το πόσο ευθύνεται ο άνθρωπος για την καταστροφή του πλανήτη. Έπειτα από την εμπειρία μας με εικονογράφους από την Κορέα, το Βιετνάμ, την Αγγλία, και γενικά πολύ μακριά από την πόλη μας, καταλάβαμε ότι χρειαζόμασταν τον αντίλογο και τη σύνθεση μέσα από τη φυσική παρουσία και την εγγύτητα. Έτσι, επιλέξαμε δύο εξαιρετικούς εικονογράφους, ουσιαστικά γείτονες, με τους οποίους συνεργαστήκαμε τόσο στο εν λόγω βιβλίο όσο και στο επόμενο, «Το Τείχος». Προς το παρόν έχουμε αφήσει στην άκρη τη συνεργασία για το επόμενο βιβλίο μας με θέμα τον πόλεμο, «Ο πόλεμος των χρωμάτων», συνεχίζουμε όμως να δουλεύουμε πάνω σε άλλες ιδέες.
Ελίζα & Μάουρο: Επικοινώνησαν μαζί μας σε μια συγκεκριμένη στιγμή της επαγγελματικής μας ζωής όπου μόλις είχαμε αποφασίσει να ολοκληρώσουμε μια μακρά πορεία στη διδασκαλία της εικονογράφησης, την οποία για περισσότερο από δέκα χρόνια συνδυάζαμε με τη freelance εργασία.
Μας άρεσε η πρόταση να φτιάχνουμε βιβλία με πιο «χειροτεχνικό» τρόπο, χωρίς πολλά φίλτρα, χωρίς πολλούς περιορισμούς – εκδοτικούς, εμπορικούς και λοιπά. Μόνο εμείς, οι συγγραφείς και ο εκδότης.
Συμβολίζει κάτι το μπλε βασίλειο; Γιατί επιλέχθηκε αυτό το χρώμα;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να δώσουμε μια ψαγμένη απάντηση, μιλώντας για σύμβολα ή συγκεκριμένες έννοιες για το μπλε, όπως ότι είναι το χρώμα του ουρανού, της θάλασσας ή της ελπίδας, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μια «αναγκαστική» επιλογή. Για να περιγράψουμε έναν πληθυσμό ή μια συγκεκριμένη εθνικότητα, συνήθως αναφέρουμε το χρώμα του δέρματος (λευκοί, μαύροι, κίτρινοι, ερυθρόδερμοι κτλ), επομένως, λίγα άλλα χρώματα υπάρχουν που να μη συνδέονται με την παραπάνω διάκριση: το πράσινο, ας πούμε, αλλά αυτό το έχουμε συνδυάσει στη φαντασία μας με τους εξωγήινους, και το μπλε.
Επιλέξαμε το τελευταίο χωρίς να συνειδητοποιήσουμε ότι, τελικά, ήταν το ιδανικό χρώμα για τον πρωταγωνιστή της ιστορίας, έναν γαλαζοαίματο.
Παρατηρούμε ότι δεν έχουν πρόσωπο όλα τα ανθρωπάκια. Αυτή η απουσία χαρακτηριστικών συμβολίζει κάτι; Παρατηρούμε επίσης ότι τα χαμογελαστά πρόσωπα είναι περισσότερα. Ήταν συνειδητή ή τυχαία αυτή η επιλογή; Αντιμετωπίσατε κάποια πρόκληση στην απεικόνιση των διαφορετικών προσώπων;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Σχετικά με το γεγονός ότι δεν έχουν όλα τα πρόσωπα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, πιστεύουμε ότι ήταν μια επιλογή των εικονογράφων για να εξοικονομήσουν μελάνι και χρόνο. Όσο για τα χαμογελαστά πρόσωπα, αντιπροσωπεύουν την ευτυχία που νιώθει αυτός που τα έχει καταφέρει…
Ελίζα & Μάουρο: Χα χα! Η αλήθεια είναι ότι κάθε χαρακτήρας αντιστοιχεί σε έναν αληθινό φίλο μας και, όπως μπορείτε να δείτε, έχουμε πολλούς φίλους, αλλά ακόμα όχι αρκετούς για να γεμίσουμε ένα βασίλειο! Αστειευόμαστε, φυσικά. Σκεφτήκαμε απλώς ότι ίσως κάποιοι αναγνώστες θα μπορούσαν με τη σειρά τους να σχεδιάσουν τα δικά τους πρόσωπα. Άλλωστε, ένα καλό βιβλίο δεν περιορίζεται μόνο στην ανάγνωση.
Οι διάφορες χρωματιστές φυλές του βιβλίου εκδιώκονται και επανέρχονται ανάλογα με τη βούληση ενός μάλλον ανόητου και αφελή βασιλιά. Κύματα ανθρώπων που τα κινεί ένας και μόνο άνθρωπος. Τι θα λέγατε σε ένα παιδί που ίσως αναρωτηθεί γι’ αυτό;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Η Ιστορία μάς διδάσκει πως όταν κατέχει την εξουσία ένα και μόνο άτομο, τότε μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο. Ειδικά αν θέλει να επιβάλει τη δική του βούληση και δεν ακούει καν τις συμβουλές των κοντινών του προσώπων. Στο βιβλίο μας, ευτυχώς, ο βασιλιάς τελικά συνειδητοποιεί ότι έχει κάνει ένα λάθος και με κάποιον τρόπο το διορθώνει. Αλλά σίγουρα δεν υπάρχουν πολλοί δικτάτορες που υιοθετούν αυτή τη συμπεριφορά. Εμείς προσπαθήσαμε να το εξηγήσουμε μέσα από αυτό το βιβλίο, δεν ξέρουμε αν τα καταφέραμε. Θα μας το πουν οι επόμενες γενιές.
Γιατί πιστεύετε ότι οι άνθρωποι εκλέγουν πολιτικούς ή αποδέχονται βασιλιάδες όπως ο μπλε βασιλιάς του βιβλίου σας;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Σε τέτοιου είδους πολιτικούς και κόμματα, κυρίως της δεξιάς, διακρίνουμε ένα κοινό χαρακτηριστικό: την ικανότητα να εκμεταλλεύονται τη λαϊκή δυσαρέσκεια προς όφελός τους. Επιδιώκουν την αντιπαράθεση –«εμείς εναντίον των άλλων»–, όπου οι άλλοι είναι είτε πολιτικοί αντίπαλοι είτε άτομα που ασπάζονται διαφορετική θρησκεία, ομοφυλόφιλοι ή μετανάστες. Άλλωστε, όταν ο λαός είναι δυσαρεστημένος, πάντα καραδοκούν εκείνοι που, την κατάλληλη στιγμή, προτάσσουν τον εαυτό τους ως σωτήρες λέγοντας: μόνο εγώ μπορώ να σε σώσω και να δώσω λύση στα προβλήματά σου.
Ελίζα & Μάουρο: Ίσως επειδή διαβάζουν λίγα βιβλία!
Μπορείτε να μας αποκαλύψετε ένα μυστικό της δημιουργικής διαδικασίας; Μια στιγμή, μια συζήτηση, ένα συναίσθημα, οτιδήποτε;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Όταν γράφαμε το βιβλίο, στην Αμερική του Τραμπ κυριαρχούσαν οι διαμάχες και οι συγκρούσεις για το τείχος στα σύνορα με το Μεξικό. Μας φαινόταν ότι γράφαμε κάτι περισσότερο από ένα βιβλίο, σαν να κάναμε ένα ρεπορτάζ που κατέγραφε ακριβώς την πραγματικότητα.
Ελίζα & Μάουρο: Το μυστικό είναι ότι διασκεδάσαμε ζωγραφίζοντας έναν λαό με εντελώς διαφορετικά πρόσωπα. Βρήκαμε ενδιαφέρουσα την ιδέα ότι, μέσα από αυτή την αισθητική τους μοναδικότητα, είχαμε τη δυνατότητα να διαβάσουμε και να φανταστούμε μια ιστορία, έναν χαρακτήρα. Δυστυχώς, ο ανόητος βασιλιάς αδυνατεί να εκτιμήσει τον λαό του για αυτή του τη μοναδικότητα, γι’ αυτό και αποφασίζει να διαχωρίσει τα άτομα που τον απαρτίζουν με βάση το χρώμα τους, ικανοποιώντας το προσωπικό του καπρίτσιο.
Γιατί πιστεύετε ότι, ενώ η ανθρωπότητα εξελίσσεται –ή θα έπρεπε να εξελίσσεται–, μοιάζει να βαδίζει προς τα πίσω, και μάλιστα προς πιο σκοτεινές εποχές;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Έχουμε κάποιες αμφιβολίες σχετικά με την εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Αν το χρήμα και η απόκτηση αγαθών εξακολουθήσουν να αποτελούν θεμελιώδεις αρχές της κοινωνίας μας, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι μπορούμε να βαδίσουμε προς τα εμπρός.
Υπάρχει κάποιος εχθρός στις μέρες μας απέναντι στον οποίο θα ήταν καλό να χτίσουμε ένα τείχος προστασίας; Πώς θωρακίζεται κανείς στις μέρες μας, και κυρίως τα παιδιά;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Θα πρέπει να υψώσουμε ένα τείχος γύρω από εκείνους που θέλουν να χτίσουν τείχη. Η λύση είναι μία: καταργήστε τα τείχη και κάθε είδους διαχωρισμούς. Προσπαθήστε να σκεφτείτε μια κοινωνία χωρίς διαχωριστικές γραμμές, φράγματα, σπίτια, ιδιωτική ιδιοκτησία… Ίσως όμως να ζητάμε πολλά…
Θεωρούμε το «Τείχος» ένα βαθιά πολιτικό βιβλίο, με τη διαφορά ότι, κατά τη γνώμη μας, είναι γραμμένο (και) για παιδιά. Πώς μπορούν γονείς και δάσκαλοι να βοηθήσουν τα παιδιά να γίνουν καλοί πολίτες μεγαλώνοντας;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Θα μας επιτρέψετε μια μικρή διόρθωση: το «Τείχος», όπως όλα τα βιβλία μας, δεν είναι γραμμένο για παιδιά, απλώς έχει σκοπό να θίξει ένα συγκεκριμένο ζήτημα άμεσα και με απλά λόγια.
Το βιβλίο, όπως οποιοδήποτε πολιτιστικό αγαθό, παρέχει χρήσιμα εργαλεία για την κατανόηση και την αποκρυπτογράφηση της πραγματικότητας. Εναπόκειται στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να ανακαλύψουν τρόπους ώστε να προσφέρουν αυτά τα εργαλεία σε όσους δεν τα γνωρίζουν ακόμα, είτε είναι παιδιά είτε ενήλικες.
Ελίζα & Μάουρο: Το «Τείχος» υπήρξε έμπνευση για αυθόρμητα εργαστήρια, σκετς, κινούμενα σχέδια, τα οποία παρακολούθησαν παιδιά, έφηβοι και ενήλικες… Κάθε φορά που το παρουσιάζαμε, λαμβάναμε εξαιρετικά θετικές κριτικές και σχόλια. Προφανώς είναι ένα ανάγνωσμα που το έχουμε ανάγκη στις μέρες μας. Για την αφίσα ενός εργαστηρίου σχεδιάσαμε μια σκάλα που ακουμπά στο Τείχος. Αυτή είναι η συμβουλή μας για τους γονείς και τους δασκάλους: «σχεδιάστε» πολλές σκάλες!
Η πολιτική κατάσταση στην Ιταλία άλλαξε πρόσφατα. Θα αλλάζατε ενδεχομένως κάτι αν γράφατε και εικονογραφούσατε τώρα αυτό το βιβλίο;
Καρολίνα & Τζανκάρλο: Όχι, στο βιβλίο δεν θα αλλάζαμε τίποτα. Αν μπορούσαμε, θα αλλάζαμε την Ιταλία.
Η Καρολίνα και ο Τζιανκάρλο, η Ελίζα και ο Μάουρο, τέσσερις δημιουργοί που υπογράφουν ένα πραγματικό αριστούργημα. Απευθυνθήκαμε, όμως, και στη μεταφράστρια του βιβλίου, τη συγγραφέα Κατερίνα Καρόγιαννη, η οποία μας μίλησε με τη ματιά του ανθρώπου που είδε το βιβλίο μπροστά της και είπε “αυτό θέλω να το μεταφράσω εγώ“!
Πώς αισθάνεσαι που μετέφρασες ένα από τα καλύτερα βιβλία που ήρθαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα;
Είναι πάντοτε μεγάλη ικανοποίηση για έναν μεταφραστή όταν γίνεται διαμεσολαβητής ενός μηνύματος, και μάλιστα ενός μηνύματος οικουμενικού. Ναι, το «Τείχος» είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία των τελευταίων ετών που έχουμε την τύχη να υπάρχει μεταφρασμένο και στα ελληνικά, αλλά θα χαιρόμουν εξίσου ακόμη κι αν δεν το είχα μεταφράσει εγώ, κι αυτό γιατί το ίδιο το μήνυμα ξεπερνά τον διαμεσολαβητή του.
Βέβαια, ομολογώ πως ήταν τέτοιος ο ενθουσιασμός μου, που πρώτη φορά αυτοπροτάθηκα για να αναλάβω μια μετάφραση. Νιώθω, λοιπόν, διπλή χαρά, και γιατί το «Τείχος» έχει βρει την ανταπόκριση που του πρέπει, αλλά και γιατί πίστεψα στη δυναμική του βιβλίου ευθύς εξαρχής.
Μπορείς να μας πεις τη μικρή ιστορία από τη στιγμή που εντοπίζετε στη Susaeta το βιβλίο μέχρι και την έκδοσή του;
Το «Τείχος» έτυχε να το δω πρώτη φορά μαζί με τον εκδότη της susaeta, τον κύριο Γιώργο Κατσίγιαννη, την τελευταία ημέρα της περσινής Διεθνούς Έκθεσης Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια. Η Μπολόνια είναι, έτσι κι αλλιώς, σημείο αναφοράς για το παιδικό βιβλίο, το μέρος όπου θα δεις πράγματα που δεν πίστευες ότι υπάρχουν. Μερικές φορές ανακαλύπτεις «διαμάντια», αλλά βιβλία σαν το «Τείχος»… μία στο τόσο, νομίζω. Αμέσως συμμεριστήκαμε τον ενθουσιασμό των Ιταλών εκδοτών, για να μην πω ότι το ερωτευτήκαμε. Τόσο η ιστορία όσο και το εικαστικό βρήκαν κατευθείαν στόχο. Θυμάμαι ότι είχα ανατριχιάσει από τη συγκίνηση. Ίσως είχε να κάνει και με το τότε πρόσφατο ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία… Σε κάθε περίπτωση, ήταν από τις φορές που σκέφτεσαι: «αυτό το βιβλίο πρέπει οπωσδήποτε να κυκλοφορήσει στα ελληνικά!» Ευτυχώς, έτσι και έγινε.
Μέχρι να πάρουμε το ΟΚ των Ιταλών εκδοτών, καθόμουν σε αναμμένα κάρβουνα. Όταν ξεκίνησα να το μεταφράζω, ανακάλυπτα διαρκώς όλο και περισσότερα μηνύματα. Προσπάθησα να τα συμπυκνώσω σε λίγες μόνο λέξεις, μιας που το κείμενο είναι περιορισμένο και μοιρασμένο σε φούσκες διαλόγων. Ακόμη και τώρα, κυρίως στις παρουσιάσεις, βρίσκω κάτι καινούριο να εστιάσω.
Γιατί αυτό το βιβλίο πρέπει να μπει σε κάθε ελληνικό και όχι μόνο σχολείο;
Πιστεύω ότι πρόκειται ουσιαστικά για ένα εγχειρίδιο, δεν είναι ένα βιβλίο που θα καθίσει φρόνιμα στο ράφι μιας βιβλιοθήκης. Γονείς και εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να μιλήσουν για ένα σωρό βασικές έννοιες στα παιδιά. Δεν είναι όλες εύκολες, αλλά όλες μα όλες τις συναντάμε στην καθημερινότητά μας: από την αλαζονεία –και την ανοησία– της εξουσίας (κάθε είδους), της σχέσης του άρχοντα με τον λαό, τους διαχωρισμούς, την ξενοφοβία, τις διακρίσεις, την αποποίηση της ευθύνης, την ισορροπία που εξασφαλίζει στις κοινωνίες η συνεργασία, και χίλιες δυο άλλες.
Μπορεί να το διαβάσει και να το κατανοήσει ένα παιδί 5 ετών έως και ένας έφηβος, αρκεί να φυτέψεις τον κατάλληλο σπόρο. Τα παιδιά είναι ισότιμοι πολίτες ετούτου του κόσμου, είναι καλό να θωρακίζονται από νωρίς απέναντι σε καθετί που δεν τιμά την ανθρώπινη φύση, ειδικά σε μια εποχή που η ανθρωπότητα δείχνει να γυρίζει ολοταχώς προς τα πίσω…
Το τείχος – Μια διαχρονική ιστορία–)
Εκδόσεις Susaeta
Διαβάστε
Την κριτική του ELNIPLEX για το βιβλίο:
