Γεννήθηκε στη Γκενκ του Βελγίου το 1970. Μέχρι τα 18 του ζωγράφιζε κόμικς. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη διαφήμιση και τις γραφικές τέχνες, προσανατολίστηκε στην εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, πολλά από τα οποία, στη συνέχεια, του άρεσε και να τα γράφει. Το 2000 έκανε ντεμπούτο με το βιβλίο Happy Me” και διακρίθηκε με το Book Feather Award (το πιο πολλά υποσχόμενο ντεμπούτο εικονογραφημένου βιβλίου) για την εικονογράφηση. Το 2006 με το Supermouse κέρδισε το ετήσιο βραβείο για παιδιά και νέους (Children and Youth).
Το 2022 το Elephant Island/Το νησί του ελέφαντα επιλέχθηκε ως ένα από τα 10 τα καλύτερα εικονογραφημένα βιβλία των New York Times. Κι αυτό το βιβλίο έφεραν οι Εκδόσεις Άγκυρα στην Ελλάδα, κάνοντας το μέσα σε λίγες εβδομάδες ένα από τα best seller και στη χώρα μας. Και όχι άδικα, καθώς πρόκειται για ένα πολυσήματο, γεμάτο χιούμορ, παιδικότητα και νοήματα, εικονογραφημένο βιβλίο.
Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί πλέον σε 32 γλώσσες, από εκδοτικούς οίκους, μεταξύ άλλων, της Αυστραλίας, της Δανίας, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νορβηγίας, της Πορτογαλίας, της Νότιας Κορέας, της Ισπανίας, της Ταϊλάνδης, της Μ. Βρετανίας και των ΗΠΑ.
#diavazoume /#diavazoume mazi τον εικονογράφο και συγγραφέα Leo Timmers σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Πέρασαν 24 χρόνια από το Happy With Me. Μπορούσατε να ονειρευτείτε αυτή την καριέρα;
Όχι, καθόλου. Το Happy with me ήταν ένα σημαντικό βιβλίο για μένα. Ήταν η πρώτη ιστορία που έγραψα μόνος μου και ήμουν πολύ ανασφαλής για τις συγγραφικές μου ικανότητες. Ήξερα ότι μπορούσα να ζωγραφίσω, αλλά δεν ήξερα αν μπορούσα και να γράψω. Το βιβλίο κέρδισε ένα βραβείο εδώ στο Βέλγιο και αυτό μου έδωσε την αυτοπεποίθηση να συνεχίσω να γράφω. Τώρα, 25 χρόνια μετά, βλέπω αυτό το βιβλίο ως την αρχή της καριέρας μου ως δημιουργός εικονογραφημένων βιβλίων. Τότε δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα μπορούσα να ζήσω γράφοντας τα δικά μου εικονογραφημένα βιβλία. Είναι απλά φανταστικό.
Πριν λίγο καιρό ήρθε στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Άγκυρα το βιβλίο σας Het Eiland van Olifant, το οποίο επιλέχθηκε ως ένα από τα δέκα καλύτερα picture books από τους New York Times. Ποια ήταν τα συναισθήματά σας γι’ αυτό; Νομίζω είχε ξανασυμβεί με το Monkey on the run…
Ένιωσε μεγάλη έκπληξη από την επιλογή των NYT. Το 2019 το Monkey on the run (ένα silent βιβλίο) βραβεύτηκε ως ένα από τα 10 καλύτερα εικονογραφημένα βιβλία από τους NYT, αλλά η επιλογή για Το νησί του Ελέφαντα ήταν ακόμα πιο σημαντική γιατί αναγνώριζε ολόκληρο το βιβλίο, όχι μόνο την εικονογράφηση. Αυτά τα δύο βιβλία που επιλέχθηκαν από τους New York Times άνοιξαν τις πόρτες διεθνώς. Για μένα ήταν αρκετά έντονα συναισθηματικά. Ήταν ένα μακρύ ταξίδι, προσπαθώντας να βελτιώνω τη δουλειά μου με κάθε νέο βιβλίο. Το να δω αυτό το έργο να βραβεύεται από έναν τόσο σημαντικό θεσμό σήμαινε πολλά για μένα.
Το νησί που βρίσκει ο ελέφαντας είναι ένα μικρό βραχάκι. Το χιούμορ έχει σημαντική θέση στην ιστορία σας. Ποια είναι η σχέση σας με το χιούμορ στα βιβλία σας γενικότερα αλλά και στη ζωή σας;
Το χιούμορ είναι πολύ σημαντικό στη ζωή και στη δουλειά μου. Το χιούμορ κάνει τα πράγματα πιο απαλά, πιο υποφερτά. Η ζωή έχει συχνά προκλήσεις, αλλά το χιούμορ με βοηθά να τα καταφέρνω και να μην τις παίρνω στα σοβαρά. Τα παιδιά μου με κατηγορούν ότι κάνω «αστεία ενός μπαμπά», γουρλώνοντας τα μάτια τους με κάθε ανόητο αστείο που κάνω.
Όσον αφορά τα βιβλία μου, τίποτα δεν είναι πιο ικανοποιητικό από το να κάνω τα παιδιά να γελούν. Απλώς δεν μπορώ να φτιάξω ένα βιβλίο χωρίς χιούμορ, αν και συχνά υπάρχει ένα σοβαρό υποκείμενο στις ιστορίες μου, όπως ασφαλώς και στο Νησί του Ελέφαντα.
Ο ελέφαντας βρίσκει κάθε φορά τον τρόπο να αξιοποιεί τα διαλυμένα κομμάτια και να φιλοξενεί στο νησί αυτόν που έβλαψε. Ωστόσο, για όλα όσα γράφετε, ζητάτε από τον αναγνώστη σας να κοιτάζει προσεκτικά, να παρατηρεί, να δει την οπτική αφήγηση. Είναι μια βασική συνισταμένη της δουλειάς σας;
Ω σίγουρα! Η δουλειά μου είναι να επικοινωνώ μέσω των εικόνων όσο το δυνατόν περισσότερα. Νομίζω ότι αυτή είναι η δύναμη των εικονογραφημένων βιβλίων. Επειδή τα παιδιά δεν μπορούν να διαβάσουν κείμενο, αλλά μπορούν να «διαβάσουν» τις εικόνες, είναι σημαντικό να επικοινωνούμε πολύ καθαρά τι συμβαίνει στην ιστορία. Τα παιδιά κοιτάζουν πολύ καλύτερα και πιο βαθιά στις εικόνες από τους ενήλικες. Γι’ αυτό μου αρέσει να προσθέτω λεπτομέρειες γιατί ξέρω ότι τα παιδιά θα τις προσέξουν. Τα ενδυναμώνει. Αυτό σημαίνει ότι έχω μεγάλη ευθύνη ως οπτικός αφηγητής να τα κάνω όλα σωστά. Μερικές φορές λαμβάνω μηνύματα από παιδιά σε όλο τον κόσμο που έχουν βρει ένα πολύ μικρό λάθος σε μια φωτογραφία. Παρατηρούν και την παραμικρή λεπτομέρεια. Έμαθα να μην υποτιμώ ποτέ τα παιδιά!
Όλοι θέλουν να μείνουν σε μια κοινωνία που τους αποδέχεται και έχουν τη θέση τους, ακόμα κι αν αυτή είναι μια ξύλινη άκρη πάνω σε ένα βραχάκι. Είναι αυτός ο πυρήνας του βιβλίου ή απέτυχα;
Ναι, αυτό ακριβώς θέλω να πω. Είμαστε κοινωνικά όντα. Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να είμαστε μόνοι. Χρειαζόμαστε μια κοινότητα και πρέπει να οργανωθούμε για να ξεπεράσουμε προβλήματα και δυσκολίες αλλά και να διασκεδάσουμε και να γελάσουμε. Ο ατομικισμός της κοινωνίας είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να καταπολεμήσουμε. Προσπαθώ να αποτυπώσω αυτήν την ιδέα βάζοντας όλα τα ζώα μόνα τους στις βάρκες τους. Όταν τα σκάφη χαλάνε κάτω από το βάρος του Ελέφαντα, δεν θυμώνουν μαζί του (κάτι που θα ήταν μια φυσική αντίδραση). Όλα τα ζώα συνειδητοποιούν ότι προτιμούν περισσότερο την παρέα αντί να είναι μόνα τους στη βάρκα. Από τη στιγμή που υπάρχει μια μικρή ομάδα στο νησί, κανείς δεν σκέφτεται να φύγει ξανά. Αντίθετα, όλο και περισσότερα ζώα θέλουν να ενωθούν μαζί τους.
Αυτή η θεωρία αναφέρεται στην «τάση της κοινωνίας να αποτελείται από μια συλλογή ατόμων που δρουν με βάση το προσωπικό συμφέρον, ιδιαιτέρως αυτόνομα, που λειτουργούν ως ξεχωριστά άτομα». Επομένως, όλες οι κοινωνικές αξίες, θεσμοί και διαδικασίες εξελίσσονται εντελώς έξω από τα συμφέροντα και τις ενέργειες των ατόμων που τις κατοικούν.
Το βιβλίο σας έχει διαφορετικές αναγνώσεις, τουλάχιστον δύο layers και αναμφίβολα φιλοσοφικές προεκτάσεις. Σας αρέσει να φτιάχνετε ιστορίες που ουσιαστικά είναι cross-over;
Ναι, για μένα πρέπει να υπάρχει ένα βαθύτερο νόημα σε μια ιστορία. Ακόμα και η πιο απλή ιστορία πρέπει να έχει ένα υποκείμενο (subtext). Όταν δημιουργώ μια νέα ιστορία, αυτό το βαθύτερο επίπεδο δεν είναι ποτέ ξεκάθαρο για μένα. Μόνο δουλεύοντάς το, ανακαλύπτω σε τι πραγματικά αναφέρεται η ιστορία.
Πώς είναι το στούντιό σας στις Βρυξέλλες; Σας αρέσει η neatness; Είστε organizational; Υπάρχουν παντού χρώματα; Ακούτε ίσως μουσική ή θέλετε ησυχία όταν σχεδιάζετε;
Νομίζω ότι είμαι αρκετά οργανωτικός. Δεν μπορώ να δουλέψω σε έναν χαοτικό χώρο που έχει πάρα πολύ περισπασμό. Εκτός από τους πολύχρωμους σωλήνες βαφής, το στούντιο μου είναι κυρίως λευκό. Όταν γράφω, δεν αντέχω κανένα θόρυβο. Πρέπει να έχει αρκετή ησυχία. Από την άλλη πλευρά, όταν σχεδιάζω ή ζωγραφίζω, μπορώ να ακούω podcast ή μουσική χωρίς πρόβλημα.
Πώς εικονογραφείτε ένα βιβλίο; Δεν δουλεύετε μόνο ψηφιακά, σωστά;
Όχι δεν δουλεύω ψηφιακά. Όλες οι εικόνες είναι ζωγραφισμένες στο χέρι, χωρίς χρήση μοντάζ ή photoshop. Χρησιμοποιώ τον υπολογιστή μόνο στα πρώτα στάδια όπου ζωγραφίζω και γράφω στον υπολογιστή για να δημιουργήσω την ιστορία. Μόλις έχω τη βασική ιδέα της ιστορίας, θα επιστρέψω στο τραπέζι του σχεδίου και θα αρχίσω να σχεδιάζω σε χαρτί. Θα σχεδιάσω πολλές εκδοχές μέχρι να είμαι έτοιμος να αρχίσω να ζωγραφίζω. Εξακολουθώ να αγαπώ τη φυσική πράξη του σχεδίου και της ζωγραφικής σε χαρτί.
Έχετε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα; Αισθάνεστε ότι υπάρχουν “ελληνικά πράγματα” με τα οποία νιώθετε κοντά;
Δυστυχώς δεν επισκέφτηκα ποτέ την Ελλάδα, αλλά μια μέρα σίγουρα θα το κάνω. Πήγα στην Ιρλανδία πέρυσι και το βρήκα τόσο εμπνευσμένο που μέρη της κατέληξαν στο προσεχές βιβλίο μου. Ποιος ξέρει λοιπόν τι θα γίνει όταν έρθω επιτέλους στην Ελλάδα. Είμαι σίγουρος ότι η ιστορία, η τέχνη, η φύση και το φαγητό θα με εμπνεύσουν πάρα πολύ.
Leo Timmers
Το νησί του ελέφαντα
Εκδόσεις Άγκυρα
—–
#diavazoume/#diavazoume_mazi
