Είναι συγγραφέας και εικονογράφος. Πήρε το πτυχίο της με τιμητικές διακρίσεις από το Mimar Sinan Fine Arts University της Κωνσταντινούπολης, καθώς και ένα μεταπτυχιακό στις Εικαστικές Τέχνες και το Σχέδιο Επικοινωνίας από το Πανεπιστήμιο Sabanci της ίδιας πόλης.
Έκανε διατριβή με θέμα «Αρχές σχεδίασης ενός παιδικού εικονογραφημένου βιβλίου» και σπούδασε Εικονογράφηση Παιδικού Βιβλίου στο Central Saint Martins του Λονδίνου. Κέρδισε το Βραβείο Aydin Dogan Children’s Book Illustration Achievement Award το 2019.
Τα εικονογραφημένα βιβλία της έχουν εκδοθεί σε διάφορες γλώσσες όπως αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά, κινέζικα και κορεάτικα. Το 2017 και το 2022 άνοιξε τις ατομικές της εκθέσεις και συμμετείχε σε πολλές τοπικές και διεθνείς εκθέσεις. Συνεργάστηκε με ιδρύματα και brands όπως η Apple, η Unilever, η SAP, το Μουσείο Pera και το Πανεπιστήμιο Sabancı. Το 2020, ίδρυσε την Goho, μια μοντέρνα μάρκα χειροποίητης πορσελάνης, εμπνευσμένη από τα μοτίβα της Ανατολίας.
Εικονογραφώντας με στυλ και επιδεξιότητα, δημιούργησε μια πραγματική γέφυρα αγάπης και φιλίας ανάμεσα σε όλους τους λαούς του κόσμου, η οποία καθηλώνει με την επιδραστικότητά της μικρούς και μεγάλους. Πρόκειται για το βιβλίο Όλοι εμείς, το οποίο ήρθε στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Δεσύλλας σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη.
#diavazoume /#diavazoume mazi την φοβερή Gökçe İrten σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Πού γεννηθήκατε; Πού μεγαλώσατε; Και πώς μεγαλώσατε;
Έχω γεννηθεί σε μια μικρή πόλη κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Μια παραθαλάσσια πόλη που τον τελευταίο καιρό με εμπνέει πολύ. Ευτυχώς, μεγάλωσα με τους γονείς και τους παππούδες μου, κάτι που είναι μια ευκαιρία για ένα παιδί το οποίο προσπαθεί να μάθει καινούργια πράγματα. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες έχουν πάντα εξαιρετικές τεχνικές στη φροντίδα των παιδιών. Παλιές τεχνικές, αλλά πραγματικός χρυσός.
Κατά τα παιδικά σας χρόνια ζωγραφίζατε; Γράφατε; Ονειρευόσασταν να γίνετε συγγραφέας ή εικονογράφος;
Ναι, μου άρεσε να ζωγραφίζω. Μου άρεσε όμως και να κόβω και να κολλάω χαρτιά μεταξύ τους. Ήμουν εκείνο το παιδί που έκοβε τις εφημερίδες και δημιουργούσε ένα χάος στο σπίτι μέσα σε ένα λεπτό. Αλλά αυτή η σχέση με το ψαλίδι ήταν από τους θεμέλιους λίθους αυτού που είμαι τώρα. Και αυτού που έκανα. Δεν ονειρευόμουν να γίνω συγγραφέας τότε, αλλά φυσικά να γίνω ζωγράφος και να κερδίσω χρήματα από αυτό; Ουάου! Αυτό είναι το μεγαλύτερο όνειρο για ένα παιδί.
Πώς ήταν η εμπειρία σας στο Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi και στο Sabanci University; Τι σας πρόσφεραν οι σπουδές σας;
Πήρα το πτυχίο μου από το Mimar Sinan Fine Arts University. Και MA (Master of Arts) από το Πανεπιστήμιο Sabanci. Το πτυχίο μου αφορούσε περισσότερο τις πλαστικές τέχνες και ήταν τόσο υπέροχο να μαθαίνω βλέποντας πράγματα σε 3D. Αυτό με βοηθά συχνά να φτιάχνω κολάζ γιατί πρέπει να βλέπεις πράγματα σε στρώσεις ενώ σχεδιάζεις. Και ακόμα φτιάχνω γλυπτά για τις εκθέσεις μου. Δεν μπορούσα να τα παρατήσω στον πηλό. Και το MA μου με βοήθησε να δω τις λεπτομέρειες στον κόσμο του παιδικού βιβλίου.
Έχω γράψει τη διατριβή μου σχετικά με τις Αρχές Σχεδιασμού ενός Παιδικού Βιβλίου Εικόνων (Design Principles of a Children’s Picture Book), κάτι που με έκανε να ερευνήσω την ιστορία των εικονογραφημένων βιβλίων. Έμαθα πολλά γράφοντας. Χρονολογούνται από το 1800 μέχρι τα σημερινά βουβά βιβλία. Είναι στα αγγλικά, οπότε όποιος ενδιαφέρεται περισσότερο για βιβλία με εικόνες μπορεί να βρει έναν σύνδεσμο στον ιστότοπό μου. Το βιβλίο που έφτιαξα για τη διατριβή μου ήταν το πρώτο μου εικονογραφημένο βιβλίο και ευτυχώς βρήκα έναν εκδότη να τυπωθεί. Και μεταφράστηκε και στα γερμανικά. Ήταν λοιπόν ένα πολύ μεγάλο κίνητρο για μένα!
Πώς ήταν η εμπειρία σας στο Λονδίνο;
Το Λονδίνο είναι μια από τις πρωτεύουσες των εικονογραφημένων βιβλίων. Έτσι σκέφτηκα ότι θα ήταν υπέροχο να έχω μια πειθαρχία της τέχνης εκεί. Σπούδασα στο University of the Arts του Λονδίνου. Έμαθα πολλά, ταξίδεψα πολύ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις τεχνοθεραπείες μου στα μουσεία, ενώ επισκεπτόμουν το μουσείο και έφτιαχνα κολάζ μέσα σε λίγα λεπτά.
Τι είναι η Goho και γιατί στραφήκατε προς την πορσελάνη;
Η Goho είναι ένα από τα όνειρά μου ενώ ακόμα σπούδαζα Καλές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο. Είναι μια μάρκα χειροποίητων επιτραπέζιων σκευών εμπνευσμένων από μοτίβα της Μεσογείου και της Ανατολίας, τα οποία όλα ζωγραφίστηκαν στο χέρι από εμένα. Το σύνθημα είναι να κάνουμε χρησιμοποιήσιμη τέχνη. Και όπως ίσως γνωρίζετε, η τουρκική κουλτούρα σάς επιτρέπει να τρώτε πολύ. Ως Τουρκάλα, λοιπόν, το να κάνω τους ανθρώπους να έχουν έργα τέχνης στο τραπέζι τους με παρακίνησε δημιουργώντας αυτό το εμπορικό σήμα, το Goho. Τώρα πωλούνται σε μεγάλες αγορές εδώ στην Τουρκία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ.
«Όλοι εμείς»/«All Of Us»/«Hepimiz», λοιπόν! Τι στάθηκε η έμπνευσή σας για ένα βιβλίο ενσυναίσθησης, ειρήνης και παγκόσμιας αδελφοσύνης που ήρθε στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Δεσύλλας σε μετάφραση της βραβευμένης συγγραφέα Αργυρώς Πιπίνη;
Θα ήθελα να ξεκινήσω με το μεγάλο ευχαριστώ στην Αργυρώ Πιπίνη για τη μετάφραση του βιβλίου μου. Και τις Εκδόσεις Δεσύλλας για την έκδοση, ώστε να τον γνωρίσουν μικρά παιδιά από όλη την Ελλάδα. Το Όλοι εμείς είναι ένα βιβλίο που εμπνέεται από τα δικά μου συναισθήματα. Μερικές φορές όλοι μας νιώθουμε μόνοι, απογοητευμένοι, θυμωμένοι, ντροπιασμένοι. Νομίζουμε ότι κανείς δεν καταλαβαίνει, κανείς δεν αισθάνεται το ίδιο ή κανείς δεν μπορεί να αποτελέσει λύση για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Όχι, δεν είναι ποτέ αλήθεια. Σε έναν μεγάλο κόσμο σαν αυτόν, πώς μπορεί κάποιος να είναι μόνος; Είμαι απολύτως σίγουρη ότι υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι που νιώθουν το ίδιο με εσάς. Και αυτό το συναίσθημα «Εντάξει, δεν είμαι ο μόνος» με σήκωσε. Σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που νιώθουν το ίδιο. Και είναι ένας πολύ καλός τρόπος να πείτε «δεν θα είμαστε ποτέ μόνοι» δυνατά με ένα βιβλίο. Έτσι γεννήθηκε το Όλοι εμείς, λοιπόν.
Όταν αισθανόμαστε μόνοι, όταν νιώθουμε ότι δεν αισθάνεται κανείς άλλος έτσι, είναι δυσκολότερο να διαχειριστούμε μια κατάσταση, ένα συναίσθημα;
Ναι! Ανθρώπινα όντα, γεννημένα εγωιστικά. Οπότε πάντα σκεφτόμαστε «Αυτό συμβαίνει σε μένα, άσχημα πράγματα συμβαίνουν μόνο σε μένα, γιατί εγώ!». Είμαι πάντα εγώ, εγώ, εγώ. Αλλά στην πραγματική ζωή, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που νιώθουν το ίδιο πράγμα που νιώθεις εσύ αυτή τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή εδώ, ενώ διαβάζετε αυτό, κάποιος διαβάζει την ίδια γραμμή με εσάς. Κάποιος πίνει νερό, κάποιος κλαίει, κάποιος χασμουριέται. Και το να σκέφτεσαι με αυτόν τον τρόπο μερικές φορές σε κάνει να γελάς. Για παράδειγμα, αν σκέφτεστε ότι κάποιος μόλις φταρνίστηκε ταυτόχρονα μαζί σας, αρχίζει να γίνεται διασκεδαστικό. Και επίσης σε πιο δύσκολες στιγμές όπως η μοναξιά, η λύπη, θα αρχίσει να σας υποχρεώνει να υπακούσετε. Κάπου, με κάποιον που ίσως δεν θα συναντήσετε ποτέ, κλαίτε σαν φιλαράκια αυτή τη στιγμή.
Με ποιον τρόπο εργαστήκατε για να εικονογραφήσετε το βιβλίο σας; Τι σας αρέσει στα κολλάζ;
Τα κολάζ που κάνω είναι απροσδόκητα. Και αυτό είναι που μου αρέσει περισσότερο. Αρχίζω να κόβω ένα χαρτί για να φτιάξω ένα φύλλο, αλλά μετά το χαρτί που έχει μείνει φαίνεται ακόμα πιο όμορφο από το φύλλο, οπότε επιλέγω να το χρησιμοποιήσω. Και επίσης στα έργα μου μου αρέσει να ζωγραφίζω ανθρώπους και πόλεις. Επειδή ζω στην Κωνσταντινούπολη, το καλύτερο πράγμα που μπορείς να βρεις εκεί είναι άνθρωποι, άνθρωποι, άνθρωποι και κτίρια και περισσότερα κτίρια. Το κολάζ είναι πραγματικά ένας τρόπος έκφρασης αυτού του πολυεπίπεδου μοτίβου στην πόλη. Μπορείτε πάντα να κρατάτε άχρηστα χαρτιά και να κάνετε το σπίτι σας να φαίνεται ακόμα πιο ακατάστατο. Αυτό είναι το καλύτερο μέρος.
Οι επιρροές σας ποιες είναι; Στέκεστε στο σταυροδρόμι ανατολής και δύσης; Υπάρχουν καλλιτέχνες που έχουν εμπνεύσει φανερά το έργο και το στυλ σας;
Η εποχή που ζούμε μας αφήνει να επηρεαζόμαστε από οτιδήποτε. Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οθόνες, διαφημιστικές πινακίδες. Υπάρχουν τα πάντα παντού. Μερικές φορές μια παιδική ζωγραφιά με εμπνέει (περιμένω υπομονετικά να αρχίσει να ζωγραφίζει ο γιος μου για να μπορώ να κλέψω κρυφά τις ζωγραφιές του). Μερικές φορές η φύση γίνεται η καλύτερη έμπνευση. Οι αγαπημένοι μου καλλιτέχνες όλων των εποχών είναι ο Ιερώνυμος Μπος, ο Ανρί Ματίς, ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Πάμπλο Πικάσο. Αλλά γενικά οτιδήποτε μπορεί να μας επηρεάσει.
Θα ήθελα να μας μιλήσετε και για δυο βιβλία σας που δεν έχουν έρθει ακόμα στην Ελλάδα και θα θέλαμε να δούμε: α) το outside the box, χειρόγραφο «Can You See Me?»/ «Beni Görebiliyor Musun?» και β) το πιο πρόσφατο «That’s You». Ποια είναι τα σημεία που θίγετε;
Το Can You See Me? είναι ένα από τα βιβλία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις που έγραψα λίγο πριν το Όλοι εμείς. Εκπροσωπείται από το Verok Agency και μεταφράζεται σε 5 γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των αγγλικών. Το βιβλίο μιλάει για τον μικρόκοσμο, κοιτάζοντας και βλέποντας τον κόσμο από μια διαφορετική οπτική γωνία. Έχετε φανταστεί ποτέ τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός ζωύφιου; Αυτό σε κάνει να ξανασκεφτείς τις μικρές-μεγάλες σχέσεις. Και ίσως να μην είσαι ποτέ ξανά ο ίδιος άνθρωπος
Και το “That’s You” είναι το τελευταίο μου βιβλίο. Η εποχή που ζούμε μας ωθεί να είμαστε πάντα επιτυχημένοι, να είμαστε καλοί σε όλα, να νικάμε τους πάντες και να είμαστε οι καλύτεροι. Το That’s You δείχνει ότι ο καθένας έχει τους δικούς του, μοναδικούς τρόπους να φτιάχνει πράγματα. Και τα δείχνει και τα λέει αυτά με ζώα και με έναν διασκεδαστικό τρόπο. Ελπίζω μια μέρα οι αγαπητοί μου Έλληνες αναγνώστες να συναντηθούν και με άλλα βιβλία μου.
Τι σας ενώνει με την Ελλάδα; Θα έρθετε ποτέ;
Α, με την Ελλάδα έχουμε πολλά κοινά. Πρώτον, είμαστε γείτονες! Έχω πάει μια φορά στην Αθήνα, αλλά και στα νησιά του Αιγαίου, που είναι πολύ κοντά στην Τουρκία. Οι πολιτισμοί μας μοιάζουν πολύ. Οι άνθρωποι είναι γενναιόδωροι, ζεστοί, εξυπηρετικοί και δεν ένιωσα ποτέ σαν να βρίσκομαι σε διαφορετική χώρα. Σας είπα, το Όλοι εμείς είναι αληθινό. Α, και το πιο σημαντικό αυτό που με ενώνει με την Ελλάδα είναι ότι έχετε νόστιμα θαλασσινά! Πώς να μη σκεφτώ να έρθω! Θα ήθελα πολύ να έρθω στην Ελλάδα και να συναντηθώ με τους μικρούς μου αναγνώστες. Υπογράφω τα βιβλία μου με μικρές ζωγραφιές και θα ήθελα πολύ να υπογράψω το βιβλίο όλων μέχρι να μην μείνει κανένα βιβλίο χωρίς ζωγραφική.
Η τέχνη, η λογοτεχνία, η ομορφιά ενώνει τους λαούς; Θεραπεύει; Αμβλύνει τις διαφορές μεταξύ τους; Ή ο διχαστικός λόγος είναι δυνατότερος;
Η απάντηση αλλάζει όπως βλέπεις τον κόσμο. Αν επιλέξεις να αγαπάς, τότε όλα μπορούν να σε ενώσουν με τους άλλους. Αλλά αν επιλέξετε να μισείτε, τίποτα δεν θα μπορούσε να σας κάνει να ενωθείτε. Δεν πιστεύω πραγματικά στις διαφορές, όλοι γεννιόμαστε με καρδιά και μυαλό. Όλοι γεννιόμαστε και πεθαίνουμε. Όλοι φτιαχτήκαμε από τα ίδια στοιχεία, οπότε το πιο σημαντικό πράγμα είναι να το θυμόμαστε αυτό πριν προσπαθήσει κάποιος να μας χωρίσει. Η τέχνη και η λογοτεχνία είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να δείξουμε στους ανθρώπους ότι είμαστε όλοι σε μια μεγάλη βάρκα. Πηγαίνοντας στο ίδιο μέρος, ζώντας στα ίδια όνειρα. Ο διχασμός είναι κάτι που ωφελεί αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία. Μην παίζετε το παιχνίδι τους. Ας φτιάξουμε το δικό μας παιχνίδι.
Θα θέλαμε να μας πείτε 2-3 τραγούδια ή ορχηστρικά που πιστεύετε ότι θα μπορούσαν υποθετικά να είναι το soundtrack του βιβλίου σας.
John Lennon – Imagine
Louis Armstrong – What a Wonderful World
Sezen Aksu – Olmaz Olsun
Σας ευχαριστώ!
Ευχαριστώ για το θερμό ενδιαφέρον και τις υπέροχες ερωτήσεις σας.
Gökçe İrten
Όλοι εμείς
Εκδόσεις Δεσύλλας
