Γεννήθηκαν στις ΗΠΑ, ο Τέρι στο Ιλινόις, ο Έρικ στη Χαβάη, και μεγάλωσαν στον Καναδά όπου και ζουν. Έκαναν το επίσημο ντεμπούτο τους με το ασύλληπτης ομορφιάς βιβλίο Ο Κηπουρός της Νύχτας. Από τότε, τα βιβλία τους έγιναν σημείο αναφοράς στο εικονογραφημένο βιβλίο παγκοσμίως.
Σπούδασαν στο Ontario College of Art and Design στο Τορόντο. Η δουλειά τους είναι ένα μείγμα παραδοσιακών και σύγχρονων τεχνικών, μέσω των οποίων εικονογραφούν υποβλητικά και ατμοσφαιρικά προσφέροντας περίσσια οπτική απόλαυση, αισθαντικές αποχρώσεις και ονειρικούς στροβιλισμούς.
Οι διακρίσεις τους είναι ήδη πολλές και σημαντικές, η ένταξή τους σε σπουδαίες λίστες συχνή και η δυναμική των βιβλίων τους σε παιδιά αλλά και μεγαλύτερο κοινό αδιαμφισβήτητη. Κάπως έτσι, τα βιβλία τους μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα με τις Εκδόσεις Μεταίχμιο να τα φέρνουν στη χώρα μας.
Στον Τέρι αρέσει να δημιουργεί μαγικούς πίνακες, πορτρέτα και στάμπες. Ο Έρικ έχει πάθος για τα vintage ποδήλατα, τα ρολόγια και τα ακατόρθωτα όνειρα. Σήμερα μιλά στους Έλληνες αναγνώστες των βιβλίων τους, χαρίζοντάς τους για πρώτη φορά σπάνιο υλικό από το μαγικό τους σύμπαν.
Ο Eric Fan των μοναδικών Fan Brothers σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Πόσο έχετε αλλάξει το στυλ σας από τα χρόνια στο Ontario College of Art and Design του Τορόντο;
Έχει αλλάξει αρκετά. Στην πραγματικότητα, στο σχολείο δεν είχα ακόμα αναπτύξει ένα σαφές, αναγνωρίσιμο στυλ. Αυτό έγινε αργότερα όταν ο Terry και εγώ ξεκινήσαμε να δημιουργούμε σχέδια για μπλούζες για ιστότοπους όπως το Threadless. Μερικές από τις ιδέες μας για τα βιβλία προέκυψαν ακόμη και από αυτά τα σχέδια, όπως αυτό, που έγινε το πρώτο μας βιβλίο, The Night Gardener (Ο κηπουρός της νύχτας, εκδ. Μεταίχμιο).
Υπήρξαν καλλιτέχνες που επηρέασαν συνειδητά αυτό το στυλ; Πού πρόσθεσαν πράγματα στον τρόπο που αντιλαμβανόσασταν την τέχνη;
Όσον αφορά τις επιρροές, τα σημεία αναφοράς μας είναι οι καλλιτέχνες και οι συγγραφείς που μας ενέπνευσαν περισσότερο όταν ήμασταν παιδιά, ιδιαίτερα οι Maurice Sendak, E. H. Shepard, Arthur Rackham, Richard Scarry. Παρότι το στυλ μας είναι πολύ διαφορετικό, πρέπει επίσης να συμπεριλάβω τον William Steig, γιατί το Sylvester and the Magic Pebble* είναι ένα από τα αγαπημένα μου εικονογραφημένα βιβλία όλων των εποχών. Εξακολουθώ και σήμερα να επιστρέφω στα βιβλία του, όταν αναζητώ την έμπνευση μέσα από την ιδιαίτερη ιδιοφυΐα και την απλή ποίησή του. Όσο για τους σύγχρονους καλλιτέχνες, υπάρχουν πάρα πολλοί για να αναφέρουμε. Είναι πραγματικά μια χρυσή εποχή για τα εικονογραφημένα βιβλία.
Είστε ένα δημιουργικό δίδυμο. Έχετε κοινή οπτική στα πράγματα και συμπληρώνετε ο ένας τον άλλο; Μοιράζετε όσα πρέπει να γίνουν αναλόγως πού αισθάνεται ο καθένας πιο εμπνευσμένος σε ένα δεδομένο σημείο του πρότζεκτ;
Έχουμε μια κοινή οπτική αφού μοιραζόμαστε παρόμοιο στυλ και πάνω από όλα αισθητική. Ένα παράδειγμα θα ήταν το σχέδιο της μπλούζας για το The Night Gardener. Αυτή ήταν ουσιαστικά μια από τις πρώτες μας συνεργασίες. Συνηθίζαμε να ζωγραφίζουμε μαζί πολύ όταν ήμασταν παιδιά, οπότε δεν ήταν κάποιο τεράστιο άλμα το να αρχίσουμε να ζωγραφίζουμε ξανά μαζί, αργότερα στη ζωή μας.
Κατανέμουμε τον φόρτο εργασίας για ένα βιβλίο, αλλά συνήθως συνεισφέρουμε και οι δύο με στοιχεία για να ολοκληρωθεί ένα κομμάτι. Εργαζόμαστε στο Photoshop, το οποίο μας δίνει τη δυνατότητα να συνδυάζουμε ανόμοια στοιχεία συνθέτοντας μια ενιαία εικόνα. Είναι μια ρευστή διαδικασία και όπως είπατε, μερικές φορές εξαρτάται από το ποιος αισθάνεται έμπνευση ώστε να καταπιαστεί με ένα συγκεκριμένο στοιχείο μιας εικονογράφησης.
Δουλεύετε μαζί; Αντικριστά, πλάι πλάι, χωριστά; Θα θέλατε να μας βάλετε λίγο στον τρόπο που δουλεύετε;
Μερικές φορές δουλεύουμε μαζί, αλλά πιο συχνά δουλεύουμε χωριστά στα δικά μας στούντιο. Μοιραζόμαστε έναν φάκελο Dropbox, όπου εκεί βρίσκονται όλα τα αρχεία, ώστε να μπορούμε και οι δύο να δούμε ποιες αλλαγές έχουν γίνει, συνήθως σε πραγματικό χρόνο.
Παραδοσιακά μέσα και τεχνολογία. Ισορροπημένο μείγμα; Χρήση αναλόγως των περιστάσεων; Πού βρίσκεται η χρυσή τομή;
Το πρώτο μας βιβλίο, The Night Gardener/Ο κηπουρός της νύχτας, σχεδιάστηκε όλο με μολύβι και στη συνέχεια χρωματίστηκε ψηφιακά. Τον τελευταίο καιρό πειραματιζόμαστε και με τη ζωγραφική ψηφιακά, καθώς προγράμματα όπως το Procreate έχουν βελτιωθεί πολύ και σας δίνουν τη δυνατότητα να πετύχουμε μια περισσότερο οργανική εμφάνιση**.
Είναι επίσης ωραίο να χρησιμοποιούμε παραδοσιακά μέσα, επομένως προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια ισορροπία μεταξύ των δύο, ανάλογα με το τι προσπαθούμε να επιτύχουμε σε οποιαδήποτε εικονογράφηση.
Πώς αρχίζει η ενασχόλησή σας με την εικονογράφηση βιβλίων; Μιλήστε μας για εκείνο το e-mail της Kirsten Hall… Είναι μια στιγμή big-bang;
Ήταν μια πολύ μεγάλη στιγμή. Όπως ανέφερα νωρίτερα, ο Terry και εγώ είχαμε υποβάλει σχέδια για μπλουζες στο Threadless και δημοσιεύαμε επίσης έργα τέχνης σε διάφορους διαδικτυακούς ιστότοπους όπως το Society6 και το Redbubble.
Η Kirsten είχε μόλις ξεκινήσει ένα νέο λογοτεχνικό πρακτορείο –το Catbird– και έψαχνε για καλλιτέχνες ώστε να συμπληρώσει τον κατάλογο της. Εκείνη την εποχή δούλευα ακόμη με πλήρη απασχόληση εκτός του χώρου της τέχνης. Η Kirsten είχε δει τη δουλειά μας στο διαδίκτυο και επικοινώνησε μαζί μας σχετικά με την εκπροσώπηση. Μέχρι εκείνη την στιγμή ο Terry είχε εικονογραφήσει το παράρτημα ενός βιβλίου, του Rooftoppers (Τα παιδιά στις στέγες), της Katherine Rundell, αλλά αυτό ήταν όλο το εύρος της εμπειρίας μας με τα βιβλία.
Στην Ελλάδα μείναμε όλοι άφωνοι όταν οι Εκδόσεις Μεταίχμιο έφεραν το Ocean meets sky (Εκεί που ο ωκεανός συναντά τον ουρανό) και βγάλαμε ένα επιφώνημα θαυμασμού όταν είδαμε το The Night Gardener (Ο κηπουρός της νύχτας). Περιμένατε όταν ξεκινούσατε ότι τα βιβλία σας θα μεταφράζονται, θα αγαπηθούν τόσο, θα γίνουν σημείο αναφοράς για κοινό και κριτικούς;
Ούτε στα πιο τρελά μας όνειρα δεν πιστεύαμε ποτέ ότι τα βιβλία μας θα έχουν τέτοια θερμή αποδοχή και θα προσέγγιζαν ένα τόσο ευρύ διεθνές κοινό.
Ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα, το να εκδοθεί ένα βιβλίο, αλλά πραγματικά δεν σκεφτήκαμε πέρα από αυτό, ούτε φανταζόμασταν ότι τα βιβλία μας θα μεταφραστούν ποτέ σε άλλες γλώσσες. Είναι αρκετά σουρεαλιστικό, αλλά υπέροχο.
Οι ιστορίες σας βγάζουν μια ονειρική διάσταση, σαν κάποιος από τους δυο σας να είδε μια εικόνα στο όνειρό του και ακολούθως να αρχίσατε να τις ξετυλίγετε. Πώς σας επισκέπτεται η έμπνευση; «Ξέρεις, Terry/Eric, έχω μια ιδέα»;
Οι περισσότερες από τις ιδέες μας έχουν ξεπηδήσει απευθείας από μια αυτόνομη εικόνα που έχουμε σχεδιάσει. Φαίνονται να πέφτουν από τον ουρανό, οπότε είναι δύσκολο να πούμε από πού ακριβώς προέρχονται.
Είμαστε πάντα σε επιφυλακή για μια εικόνα η οποία φαίνεται να έχει ήδη μια ιστορία στο περιθώριό της. Ονομάζουμε αυτές τις εικόνες «αφηγηματικούς κύβους»*** καθώς έχουν μια συγκεκριμένη αφηγηματική πυκνότητα που μπορεί να ανασυσταθεί σε μια ιστορία.
Για παράδειγμα, η ιδέα για το τελευταίο μας βιβλίο, η Lizzy and the Cloud (Η Λίζι και το σύννεφο), προήλθε στην πραγματικότητα από ένα μικρό doodle**** πάνω στο οποίο έπεσα όταν καθάρισα το ντουλάπι αποθήκευσης μου. Ξεκαθάριζα ένα κιβώτιο γεμάτο σημειωματάρια και γραμμένες σελίδες, και εκεί βρήκα ένα χειρόγραφο τριάντα ετών το οποίο είχα γράψει όταν ήμουν νεότερος. Ήταν ένα μικρό βιβλίο, και σε αυτό υπήρχε ένα μικρό σκίτσο, στο περιθώριο, ενός χαρακτήρα που πουλούσε σύννεφα βροχής. Το έδειξα στον Terry και συμφωνήσαμε και οι δύο ότι ίσως υπήρχε μια ιστορία εκεί. Πήγαμε μια βόλτα και μιλήσαμε για αυτό, και όταν φτάσαμε στο σπίτι ο Terry έγραψε ένα πρώτο προσχέδιο που τελικά εξελίχθηκε στο τελικό βιβλίο. Αλλά όλα ξεπήδησαν από εκείνο το πρώτο μικρό σχέδιο που βρισκόταν ξεχασμένο σε ένα σκονισμένο σωρό χαρτιών για τριάντα χρόνια.
Πώς αισθανθήκατε όταν συνεργαστήκατε με τον Ντέβιν, τον τρίτο αδερφό της οικογένειας, στο «The Barnabus Project»;
Ήταν καταπληκτικό να τον έχουμε να εμπλέκεται. Όταν ήμασταν νεότεροι, γράφαμε όλοι μαζί σενάρια, με την ελπίδα να κάνουμε ένα από αυτά ταινία. Έτσι, είχαμε ήδη μια καλή δημιουργική σχέση. Το να φτιάξουμε ένα βιβλίο μαζί ένιωσα σαν να ήταν το επιστέγασμα όλων αυτών των χρόνων ακούραστης συνεργασίας. Όπως και με τη Lizzy and the Cloud (Η Λίζι και το σύννεφο), έτσι και το The Barnabus Project ξεπήδησε από έναν από αυτούς τους μικρούς αφηγηματικούς κύβους.
Σε αυτήν την περίπτωση, ήταν ένα σχέδιο που είχε κάνει ο Devin πριν από τριάντα χρόνια, όταν προσπαθούσε να φανταστεί το τέλειο κατοικίδιό του, που ήταν ένας μικροσκοπικός ελέφαντας. Αποφάσισε ότι για να δημιουργήσει μια μινιατούρα ελέφαντα θα έπρεπε να αναμίξει το DNA του με κάτι πολύ μικρότερο, όπως ένα ποντίκι. Ονόμασε το πλάσμα του Barnabus.
Ακόμα και τότε, πάντα πιστεύαμε ότι μπορεί να υπήρχε μια ιστορία που θα μπορούσαμε να πούμε για τον Barnabus, αλλά η ιδέα βρισκόταν σε χειμερία νάρκη για όλα αυτά τα χρόνια, μέχρι που μια μέρα έτυχε να έχουμε καλεσμένη για δείπνο, μια από τις εκδότριες μας, την Tara Walker, και ο Τέρι ανέφερε τον Barnabus, και τις ιδέες για την ιστορία που είχαμε σκεφτεί όλα αυτά τα χρόνια. Αμέσως της άρεσε η ιδέα και τα υπόλοιπα, όπως λένε, είναι ιστορία.
Τον τελευταίο καιρό ήρθε στην Ελλάδα το βιβλίο Lizzy and the cloud (Η Λίζι και το σύννεφο), όπου η Λίζι αγοράζει ένα σύννεφο. Είναι μια ιστορία ελευθερίας και αποδοχής της φυσιολογικής λειτουργίας των πραγμάτων;
Νομίζω ότι είναι μια ωραία ερμηνεία. Πρόσφατα, κάποιος μου έστειλε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία που είχε για τη Lizzy and the Cloud με μερικούς άλλους Γάλλους bloggers βιβλίων, όπου ο καθένας μίλησε για το τι κράτησαν από την ιστορία (δείτε την εδώ: http://alombredugrandarbre.com/?p=20894).
Ήταν συναρπαστικό να διαβάζεις όλες τις διαφορετικές ερμηνείες τους – τα πάντα στην ιστορία είναι μια μεταφορά για τη γονεϊκότητα ή την κατάθλιψη ή την εγκατάλειψη της παιδικής ηλικίας. Νομίζω ότι μια ιστορία μπορείς να την κοιτάξεις με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το τι αντλεί ο αναγνώστης από αυτήν. Υπό αυτή την έννοια, ο αναγνώστης μετατρέπεται σε συμμετέχοντα στη δημιουργική διαδικασία.
Η απόφασή μας να κάνουμε τη Lizzy να επιλέξει ένα συνηθισμένο σύννεφο ανάγεται σε αυτό που είπατε για την «κανονική λειτουργία» των πραγμάτων. Ο μπαμπάς μας δίδασκε φιλοσοφία και ήταν Ταοϊστής, οπότε αυτή η απόφαση ανάγεται σε αυτό κατά κάποιο τρόπο.
Στον Ταοϊσμό υπάρχει η έννοια του μη λαξευμένου κορμού – των πραγμάτων στη φυσική τους κατάσταση, και γι’ αυτό θέλαμε να κάνουμε μια ιστορία για ένα φυσικό σύννεφο και τι μπορεί να σημαίνει αυτό, για την ανύψωση αλλά και τον περιορισμό του.
Υπάρχει κάτι από τον ελληνικό πολιτισμό και τρόπο σκέψης που επηρέασε κάποια πτυχή της ζωής ή της τέχνης σας;
Επειδή ο μπαμπάς μου ήταν φιλόσοφος, μεγάλωσα γοητευμένος με τη φιλοσοφία και διάβαζα Αριστοτέλη και Πλάτωνα από μικρός. Μέχρι που σκέφτηκα να σπουδάσω κι εγώ φιλοσοφία κάποια μέρα. Αγαπούσα επίσης την ελληνική μυθολογία από πολύ νωρίς, και μάλιστα έκανα μάθημα ελληνικής μυθολογίας στο σχολείο. Οι ιστορίες της μου έδωσαν πολλούς πρώιμους σπόρους για τη φαντασία μου, και πορώθηκα με Το Βιβλίο των Ελληνικών Μύθων του D’Aulaires, που ήταν ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία. Αργότερα, ερωτεύτηκα την Οδύσσεια και διάβασα πολλές διαφορετικές μεταφράσεις. Η αγαπημένη μου ήταν ίσως του Ρόμπερτ Φιτζέραλντ, αλλά πάντα στεναχωριόμουν που δεν μπορούσα να διαβάσω την Οδύσσεια και την Ιλιάδα στα αυθεντικά αρχαία ελληνικά.
Με μια φράση
Ακούτε μουσική όταν εργάζεστε και αν ναι, τι:
Συχνά, ένας αρκετά εκλεκτικός συνδυασμός ανάλογα με τη διάθεσή μας: Bon Iver, Sufjan Stevens, Abisko Lights, Arlo Parks, Khrugangbin, Ethan Gruska, Modest Mouse.
Αγαπημένη ταινία/σειρά των τελευταίων 23 ετών:
Ίσως το Breaking Bad για την τηλεόραση. Ταινίες: Spirited Away, Fargo, There Will Be Blood, No Country for Old Men.
Αγαπημένο βιβλίο της παιδικής σας ηλικίας:
Where the Wild Things Are (Η χώρα των τεράτων), του Maurice Sendak.
Αγαπημένο μέρος στον πλανήτη Γη;
Χαβάη, όπου γεννήθηκα.
Μια φράση που άλλαξε το μυαλό σας όταν τη διαβάσατε:
Αυτός ο κόσμος της δροσιάς—
Είναι ένας κόσμος δροσιάς,
Και όμως, και όμως . . .
This dewdrop world—
Is a dewdrop world,
And yet, and yet . . .
Kobayashi Issa
—————–
Ευχαριστούμε θερμά τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και την Ντόρα Τσακνάκη.
* Το εικονογραφημένο βιβλίο Sylvester and the Magic Pebble του William Steig εκδόθηκε το 1969 και την επόμενη χρονιά έλαβε το Cadlecott Medal.
** Προσέγγιση που δίνει έμφαση στη χρήση φυσικών, βιώσιμων υλικών.
*** Ο Έρικ Φαν χρησιμοποίησε τον όρο narrative bouillon cubes. Bouillon cubes είναι οι γνωστοί ζωμοί μαγειρικής (λαχανικών, κότας κτλ), συμπυκνωμένοι ζωμοί σε σχήμα κύβου.
**** αφηρημένο σκίτσο που σχεδιάζουμε ασυναίσθητα, συνήθως σε ανύποπτο χρόνο, ενώ κάνουμε κάτι άλλο παράλληλα (είμαστε σε ένα μάθημα, μιλάμε στο τηλέφωνο κτλ).
Eric & Terry Fan
Η Λίζι και το σύννεφο–)
Ο κηπουρός της νύχτας–)
Εκεί που ο ωκεανός συναντά τον ουρανό–)
Μπάρναμπους: Η μεγάλη απόδραση–)
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Διαβάστε:
Εκεί που ο ωκεανός συναντά τον ουρανό, των Τέρι και Έρικ Φαν
