Διαβάζεται σε 5′- Περιέχει απόσπασμα- Ηλικιακό κοινό: 9+ και 17+ – Αλληγορική νουβέλα- Πολιτικό μυθιστόρημα
1984 < εικάζεται ότι πρόκειται για αναγραμματισμό του 1948, έτος κατά το οποίο ο Όργουελ ολοκλήρωσε τη συγγραφή του, ενώ μύθος αμφιβόλου αλήθειας αναφέρει ότι ο Όργουελ εμπνεύστηκε το 1984 όταν είδε το είδωλό του να καθρεφτίζεται σε μια κάμερα του BBC.
Σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ, επίμετρο των Τζούλιαν Σιμόνς και Ρόμπερτ Χάρις και σχεδιασμό και εικονογράφηση εξωφύλλων του Θάνου Κακολύρη, οι εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφόρησαν τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους τα δύο έργα που καθιέρωσαν τον Τζορτζ Όργουελ ως έναν από τους πλέον επιδραστικούς συγγραφείς παγκοσμίως.
Μιλάμε ασφαλώς για την Φάρμα των Ζώων και το 1984 που συνέγραψε και εξέδωσε τα τελευταία 5 και 1 χρόνο αντιστοίχως.
Ο Όργουελ έζησε μόλις 47 χρόνια, πέθανε το 1950. Δεν θεωρείται από τους ιδιαίτερα πολυγραφότατους συγγραφείς (και πόσα να γράψεις σε λιγότερο από 20 παραγωγικά χρόνια δηλαδή;), ωστόσο τα καλύτερα για τη φήμη του αλλά και τη συζήτηση των μελλοντικών γενεών, ημών δηλαδή, τα είχε φυλάξει για το τέλος. Το 1949, ένα χρόνο πριν τον θάνατό του είδε το φως το θρυλικό πια 1984 και τέσσερα χρόνια νωρίτερα, το προτελευταίο του βιβλίο, η περίφημη Φάρμα των Ζώων (Animal Farm), μια μυθιστορηματική αλληγορία για τις μορφές εξουσίας, την καταπίεση, την επανάσταση και τα προβλήματα που ανακύπτουν στους επαναστατημένους ως προς την οργάνωση και την ανάταξη όσων μέχρι τότε έρχονταν έτοιμα από τον καταπιεστή. Στην Ελλάδα Η Φάρμα των Ζώων ήρθε από τις εκδόσεις Ασπιώτη – ΕΛΚΑ μόλις το 1951 (σε εικονογράφηση Φωκίωνα Δημητριάδη και μετάφραση αγνώστου), ενώ ακολούθησαν αρκετές ακόμα εκδόσεις από το 1970 ως σήμερα.
Ο Όργουελ (ως το 1933 έζησε ως Έρικ Μπλερ) είχε πει ότι εμπνεύσθηκε την ιστορία του, αυτό το “μικρό καλαμπούρι” όπως το χαρακτήριζε, από τα γεγονότα που οδήγησαν στη Ρωσική Επανάσταση του 1917 (η επιχείρηση εισβολής των συμμάχων στη Ρωσία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο για τη νίκη επί της επανάστασης αναπαρίσταται στο βιβλίο με τη Μάχη του Βουστασίου) και ακολούθως στη Σταλινική περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, την οποία ο Όργουελ στηλίτευε συνεχώς. Τι ήταν ο Όργουελ; Ένας αντιεξουσιαστής, σοσιαλιστής του τσοτσκικού μπλοκ που ασκούσε έντονη κριτική σε κάθε ακρότητα και φασισμό. Είδε την ήττα των αναρχικών στον εμφύλιο της Ισπανίας όπου συμμετείχε απέναντι στα φασιστικά τάγματα του Φράνκο. Είδε στη Σοβιετική Ένωση του 40′ τη μετατροπή ενός λαϊκού κινήματος που σκόρπισε ελπίδα σε μια ακραία δικτατορία δίχως λαϊκό έρεισμα και με βασικό πρόσωπο την κυριαρχία του τρόμου και της καταπίεσης. Μάλιστα σε γράμμα του (πηγή Wikipedia) προς την Γαλλίδα μεταφράστρια του βιβλίου του Φόρος Τιμής στην Καταλονία, Υβόννη Νταβέ, περιέγραψε την Φάρμα των Ζώων ως “σατιρική ιστορία που διακωμωδούσε τον Στάλιν” (“un conte satirique contre Staline”), ενώ το βιβλίο γράφτηκε μεταξύ χειμώνα του 1943 και χειμώνα του 1944, όταν η συμμαχία των δυτικών με τη Σοβιετική Ένωση ήταν στα πάνω της, αλλά ο ίδιος έβλεπε στον Στάλιν έναν ακόμα ιδεολογικό εχθρό της ελευθερίας, της αυτοοργάνωσης και της αντιεξουσιαστικής δράσης. Ο Όργουελ δεν έβλεπε μόνο στον Χίτλερ την επέλαση των άκρων. Κι αυτό τον διαφοροποιούσε από πολλούς σοσιαλιστές της εποχής του, οι οποίοι αρνούνταν να ασκήσουν οποιαδήποτε κριτική στο Σοβιετικό μπλοκ. Άλλωστε για τους περισσότερους Άγγλους ο Όργουελ ήταν ένας προδότης που ασκούσε δριμεία κριτική στον βασικότερο σύμμαχο ανακοπής της επέλασης του Χίτλερ. Ναι, αυτήν ήταν η άποψη της Βρετανίας για τον Στάλιν τότε.
Οι τρεις πρώτοι εκδότες απέρριψαν την έκδοση αυτού του βιβλίου. Κακό timing να εκδώσεις κάτι αντισοβιετικό, είπαν μέσες άκρες, ανάμεσά τους και ο Τ.Σ. Έλιοτ του Faber & Faber. Ωστόσο, ο Όργουελ βρήκε τον δρόμο μέσω ενός τροτσκιστή εκδότη και τα 4,5 χιλιάδες αντίτυπα του πρώτου τιράζ έκαναν φτερά γρήγορα. Καμία έκπληξη δεν προκαλεί ότι το βιβλίο έγινε τις επόμενες δεκαετίες ταινία στον κινηματογράφο, μεταφέρθηκε στην τηλεόραση, στο θέατρο, ενώ έγινε και κόμικ.
Για την ιστορία δε χρειάζεται να πούμε πολλά. Είναι η επανάσταση των ζώων στη φάρμα του κύριου και της κυρίας Τζόουνς, οι οποίοι φέρονταν βάναυσα στα ζώα, σε σημείο να επιστρέφει κουρασμένος και να σηκώνει το ραβδί του για να σπάσει τη ράχη κάποιου ζώου που τον “εκνεύρισε”. Τα ζώα διώχνουν το ζευγάρι από τη φάρμα και ξεκινούν να αυτοοργανώνονται δίχως τους τυράννους στο κεφάλι τους. Δε θα αργήσει όμως η στιγμή, που τα δύο γουρούνια, ο Ναπολέων και ο Χιονάτος, που πρωτοστάτησαν με κάποιον τρόπο στην επανάσταση, θεωρούν ότι είναι πιο ίσοι από τους ίσους και το πράγματα οδηγήθηκαν σε μια σύγκρουση μεταξύ των ίδιων και των πρώην συντρόφων τους.
Η μετάφραση του Αύγουστου Κορτώ είναι ρέουσα και προσεγμένη, ενώ εξαιρετική δουλειά έχει κάνει ο Θάνος Κακολύρης στα δύο εξώφυλλα τα οποία τραβούν την προσοχή από μέτρα μακριά με την αισθητική τους. 
Τώρα, ως προς το 1984 έχουν γραφτεί σχεδόν τα πάντα. Το δυστοπικό, σκοτεινό μυθιστόρημα του Όργουελ, πιθανότατα έλαβε τον τίτλο του από αναγραμματισμό του 1948, έτος που ο Όργουελ ολοκλήρωσε τη συγγραφή του και έβλεπε ως πιθανό χρόνο εκτέλεσης όσων εικάζει περίπου 40 χρόνια μπροστά (36 για την ακρίβεια). Πώς βλέπεις, μέσα στο ζόφο του μεγάλου δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, με ένα διαμπερές τραύμα στο λαιμό από τον ισπανικό εμφύλιο όπου συμμετείχες, δίχως κάμερες και διάφανους τοίχους να παίζουν μπροστά σου ως κυρίαρχο μοτίβο, τον Μεγάλο Αδερφό; Πώς οραματίζεσαι την Αστυνομία της Σκέψης, την ηλεκτρονική παρακολούθηση των πολιτών, την ολοκληρωτική καταστρατήγηση των δικαιωμάτων;
Με έναν διαολεμένο τρόπο, ο Όργουελ κατέστη προφήτης και έχω την εντύπωση, βλέποντας τη ζωή του, ότι δεν επεδίωξε κάτι τέτοιο όταν ξεκινούσε την ιστορία του πειθήνιου Ουίνστον Σμιθ. Οι δύο παγκόσμιο πόλεμοι, οι επίσημες (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα) και ανεπίσημες (γι’ αυτές πόσες να αραδιάσεις;) δικτατορίες, τα κομμουνιστικά κράτη της ανατολικής Ευρώπης και της Βαλκανικής, οι ψευτοδημοκρατίες του δυτικού κόσμου της υποκρισίας και των μεγάλων πολέμων, η ανέχεια και η φτώχεια του Τρίτου Κόσμου, ο θρησκευτικός εξτρεμισμός της τελευταίας 70ετίας που έχει αναζωπυρωθεί στις μέρες μας, οι ιδεολογικοί φονταμενταλιστές που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, ο απολυταρχισμός που πλέον δεν αποτελεί προνόμιο των ορατών δικτατοριών, η εγκαθίδρυση ενός ψηφιακού εαυτού στη σημερινή κοινωνία και η απομάκρυνση του έρωτα από προτεραιότητα της ζωής των ανθρώπων που καλωδιωμένοι κυνηγούν ψευδοαποδοχή και like, ο έλεγχος της σκέψης μέσα από ποικίλα εργαλεία που έχουν αναλύσει γνωστοί μελετητές (βλ. Τσόμσκι), είναι λίγα μόνο από εκείνα που ήρθαν ως ψηφίδες του Οργουελικού κόσμου να τον καταστήσουν τόσο επίκαιρο και διαχρονικό, που ώρες ώρες αναρωτιέσαι μήπως κάποια think tank της εποχής αντιγράφουν τον Όργουελ.
Ούτε ο ίδιος δε θα πίστευε ότι 60 και 70 χρόνια μετά άνθρωποι θα πετούσαν τη σκούφια τους να κλειστούν ένα σπίτι γεμάτο κάμερες όπου θα τους παρακολουθεί μέσα από ένα φτηνό μπανιστήρι όποιος θέλει. Ούτε ο ίδιος δε θα πίστευε ότι άρρωστος σε μια απομονωμένη φάρμα θα έγραφε ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο επιδραστικά στη σύγχρονη πολιτική σκέψη μυθιστορήματα όλων των εποχών.
Το βιβλίο έχει μεταφερθεί σε κινηματογράφο και θέατρο πολλάκις, σε όπερα και πιστεύω ότι έχει εμπνεύσει αμέτρητες σκέψεις και καλλιτεχνικές δημιουργίες. Black Mirror έχετε δει; Ε, δείτε και θα καταλάβετε…
Big Brother is watching you!
Εκδόσεις Ψυχογιός.
Με μια ματιά
Το 2008, οι Times κατέταξαν τον Όργουελ ως δεύτερο στη λίστα με τους 50 κορυφαίους Βρετανούς συγγραφείς από το 1945.
Απόσπασμα
Με μια ματιά
- Επανέκδοση των δύο θρυλικών έργων του Τζορτζ Όργουελ, της Φάρμας των Ζώων (1945) και του 1984 (1949) σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ και καλαίσθητο εξώφυλλο Θάνου Κακολύρη.
- Για την αξία, την εμβρίθεια, τους συμβολισμούς και τις ευθείες αντιστοιχήσεις των δύο βιβλίων έχουν γράφει δεκάδες μελετητές. Ο Όργουελ ήδη μελετάται. Και πρέπει να διαβαστεί από κάθε νέο που σέβεται τον εαυτό του.
Το Soundtrack του βιβλίου
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Η Φάρμα των Ζώων 1984 |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Animal Farm Nineteen Eighty Four |
| Συγγραφέας: | Τζορτζ Όργουελ |
| Μετάφραση Χρονολογίου | Σοφία Λαζαρίδου |
| Εκδόσεις: | Ψυχογιός, Ιανουάριος 2021 |
| Μετάφραση: | Αύγουστος Κορτώ |
| Επιμέλεια-Διορθώσεις: | Γιώργος Κασαπίδης |
| Σελιδοποίηση | Βάσω Βύρρα |
| Σελίδες: | 176 448 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-618-01-3707-1 978-618-01-3709-5 |
