Δέκα ξεχωριστά βιβλία για παιδιά ευαισθητοποιημένα γύρω από την προστασία της θάλασσας, των βυθών και των ακτών, την πλαστική ρύπανση, τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από την ανθρώπινη δραστηριότητα και μολύνουν θάλασσες και κατ’ επέκταση τους ίδιους μας τους εαυτούς. Υπεραλίευση, ακατάλληλοι τρόποι ψαρέματος, αλόγιστη χρήση πλαστικών, έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης.
Ας τα δούμε:
Κοραλία, το ψάρι που έγινε εκατό ετών, της Λάρα Χόθορν
Εμπνευσμένη από την πραγματική ιστορία της αλίευσης ενός ροφού διακοσίων ετών στις ακτές της Αλάσκα (η ηλικία των ψαριών εντοπίζεται από την εξέταση ενός οστού του αυτιού τους), η ιστορία της Κοραλίας (ή Άλμπα στο πρωότυπο) δεν μπορεί να αφήσει κανέναν άνθρωπο ασυγκίνητο. Η Κοραλία ζει, ένα νεαρό πορτοκαλί ψάρι ζει μέσα σε ένα πιτσιλωτό κοχύλισε έναν κοραλλιογενή ύφαλο που είναι γεμάτος ζωή και χρώματα! Μάζευε από το βυθό μικρά, φωτεινά, πιτσιλωτά πραγματάκια που της άρεσαν πολύ. Κι όσο μεγάλωνε, τόσο μεγάλωνε και η υπέροχη συλλογή της. Καθώς ο χρόνος περνούσε, ο ύφαλος άλλαζε, οι φίλοι αραίωναν, όλο και περισσότερα παράξενα αντικείμενα εμφανίζονταν και τα λαμπερά χρώματα του ύφαλου είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν. Και όταν είδε μπροστά της κάτι που γυάλιζε σα μαργαριτάρι και εγκλωβίστηκε μέσα του, συνειδητοποίησε ότι ο κόσμος της είχε αλλάξει πολύ, πάρα πολύ.
Το χάος που δημιουργήσαμε, της Μισέλ Λορντ (εικ.: Τζούλια Μπλάτμαν)
Εμπνευσμένο από τις δίνες απορριμμάτων όπως αυτή του Βόρειου Ειρηνικού, όπου εκτιμάται ότι υπάρχουν συγκεντρωμένα πάνω από 4 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών, η ιστορία φέρνει στο βλέμμα των παιδιών την πραγματική έκταση του SOS που λέγεται πλαστική ρύπανση. Οι δίνες απορριμμάτων όπως αυτή του Ειρηνικού, την οποία ανακάλυψε ο ερευνητής Τσαρλς Μουρ το 1997, υπολογίζεται ότι έχει το διπλάσιο μέγεθος από αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ υπάρχουν άλλες πέντε μεγάλες δίνες στους ωκεανούς με αντίστοιχα νούμερα.
Οι φάλαινες βγήκαν από τις θάλασσες, του Νικ Μπλαντ
Όταν οι φάλαινες βγήκαν από τις θάλασσες, τα παιδιά τις υποδέχτηκαν με χαρά. Ο ψαράς ενθουσιάστηκε, ο φαροφύλακας και οι κολυμβητές στην πισίνα όχι και τόσο. Στα τρένα επικρατούσε το αδιαχώρητο, στο μπαλέτο χάθηκε η χάρη. Οι άνθρωποι κουράστηκαν από τα σκουπίδια, τα πεζοδρόμια ράγισαν, τα εστιατόρια δεν είχαν άλλα ψάρια να σερβίρουν, οι φουρνάρηδες δεν έβγαζαν ψωμί, τα αγάλματα καταστράφηκαν και τότε οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους με συνθήματα αντιφαλαινικά. «Φάλαινες, φύγετε. Δε σας θέλουμε εδώ στην ξηρά» τους φώναζαν. Τότε η Φρίντα, ένα μικρό κορίτσι, ρώτησε μια φάλαινα γιατί άφησαν τις θάλασσες και ήρθαν στις πόλεις. Και η απάντηση ήταν αποστομωτική: «Η θάλασσα είναι γεμάτη σκουπίδια…«.
Ωκεανός, της Εμμανουέλ Γκρουντμάν (εικ.: Ελέν Ντρουβέ)
Η Εμμανουέλ Γκρουντμάν διεισδύοντας στα άδυτα της αρχέγονης σχέσης ανθρώπου και νερού, αποσαφηνίζει έννοιες, φωτίζει το γνωστικό αντικείμενο από την πλευρά διαφορετικών ειδικοτήτων κι αιχμαλωτίζει τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες με τις γοητευτικές περιγραφές της και τους ευφάνταστους υπότιτλους. Ξεχωρίσαμε το κεφάλαιο το οποίο αναφέρεται στη Ζωή ανάλογα με το βάθος. Η Ελέν Ντρουβέρ από την πλευρά της προφανώς στόχευσε στη δημιουργία ενός έργου τέχνης με κύρια τεχνική την κοπτική, το οποίο αναδείκνυε παράλληλα και την επιστημονική ταυτότητα του βιβλίου. Και εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι το εγχείρημά της είναι απολύτως επιτυχημένο. Οι κάτοικοι του ωκεανού και οι κινήσεις των κυμάτων και του νερού ζωντανεύουν χάρη στην εικαστική της προσέγγιση.
Ο Χταπόδιος Σέιφ και οι τρεις θαλασσοφύλακες, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου (εικ.: Βίλλυ Καραμπατζιά)
Το χταπόδι, ο Χταπόδιος Σέιφ πια, βοηθάει ανθρώπους που κινδυνεύουν κατά τις θαλάσσιες δραστηριότητές τους. Μα σύντομα έρχεται η στιγμή που το ίδιο θα πέσει θύμα μιας άλλης ανθρώπινης υπερδραστηριότητας. Και τότε οι θαλασσοφύλακες θα πρέπει να τον βοηθήσουν να ξεφύγει από την απόχη που τον κρατά φυλακισμένο.
Πού πάνε όλα αυτά; Τα σκουπίδια, η ανακύκλωση και η προστασία του πλανήτη μας, της Τζες Φρέντς
Και η θάλασσα εδώ! Παρούσα! Γιατί καταναλώνουμε τόσα πολλά, τι τα χρειαζόμαστε και εν τέλει πού καταλήγουν όλα αυτά; Ανακυκλώνονται; Ή καταλήγουν σε παλαιολιθικούς σκουπιδότοπους; Τι συμβαίνει με τα ηλεκτρονικά απόβλητα (οθόνες, υπολογιστές, είδη τεχνολογίας) που πετάμε σωρηδόν πλέον για να πάρουμε καινούρια; Πώς μπορούμε να αγοράζουμε λιγότερα τρόφιμα αφού ο μισός πλανήτης πετάει σχεδόν το ένα τρίτο του φαγητού που αγοράζει τη στιγμή που ο άλλος μισός πλανήτης πεινάει ή υποσιτίζεται; Πώς θα είναι ο πλανήτης μας στο μέλλον;
Πράκτορες του Πλανήτη: Η απαγωγή της Δ, της Ελένης Ανδρεάδη (εικ.: Στέφανος Κολτσιδόπουλος)
Αξιόλογο βιβλίο γνώσεων με χαρακτήρα περιπέτειας και μυστηρίου. Δεν παρέχει απλώς γνώσεις αλλά παρακινεί σε ανάληψη δράσης και πρωτοβουλίας για το περιβάλλον. Εστιάζει στα μικροπλαστικά μιας χρήσης που απειλούν να καταστρέψουν τον πλανήτη με την αλόγιστη χρήση τους από τους ανθρώπους.
Θαυμαστοί ωκεανοί, της Τζες Φρεντς
Γνωρίζουμε τα ζώα και όλη τη ζωή των θαυμαστών ωκεανών αλλά η Τζες Φρεντς δεν αφήνει καμία πτυχή των ωκεανών και των κατοίκων τους εκτός ύλης. Και ασφαλώς κάθε σύγχρονο βιβλίο που σέβεται τον εαυτό του έχει και την περιβαλλοντική παράμετρο. Η πλαστική ρύπανση, η υπεραλιεία, η υπερθέρμανση είναι μερικοί παράγοντες που τίθενται στον μικρό αναγνώστη.
Πλανήτης SOS, της Μαρί Ρούντε
22 σύγχρονα τέρατα που απειλούν το περιβάλλον μας και πώς μπορούμε να τα νικήσουμε. Ανάμεσά τους και το τέρας των θαλασσών, δίδυμος αδερφός του Ατμοσφαιροδράκου, που κολυμπά ήσυχα στους ωκεανούς που τρώει κι αυτό διοξείδιο του άνθρακα και κάνει το νερό πιο όξινο.
Τέα Στίλτον: Επιχείρηση καθαρή θάλασσα
Στην παραλία της χελώνας, οι θαλάσσιες χελώνες Καρέτα Καρέτα αφήνουν τα αυγά εδώ και χρόνια. Οι Τέα Σίστερς ακολουθεί τα ίχνη τους προσέχοντας να γεννήσουν με ασφάλεια τα μικρά τους, δίχως να απειληθούν από εξωτερικές απειλές, αφού είναι ένα είδος υπό εξαφάνιση (κάτι ξέρουμε στην Ελλάδα, ε;). Όμως, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο επιτακτικά όταν σημαίνει συναγερμός: η θάλασσα στα ανοιχτά του νησιού των Φαλαινών ξεβράζει τοξικά φύκια. Οι Τέα Σίστερς σπεύδουν να δουν τι συμβαίνει. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο ειδικά όταν βλέπουν το όψιμο ενδιαφέρον των Βανιλοκόριτσων που… καίγονται για το περιβάλλον! Χωράει όμως το περιβάλλον διχόνοιες και έχθρες; Ωραία, εύρυθμη περιπέτεια των Τέα Σίστερς με το περιβαλλοντικό πρόσημο να δίνει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά κυρίως με την εστίαση στις αγαπημένες μας Χελώνες Καρέτα Καρέτα, οι οποίες έχουν σημαντικούς πληθυσμούς, από τους εναπομείναντες, στις δυτικές ακτές της Ελλάδας (Ζάκυνθος, Ηλεία).
