ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ «ΒΡΕΧΕΙ» ΤΟ ΚΡΕΒΑΤΙ ΤΟΥ. ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ, ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ;
Η ικανότητα του παιδιού να ελέγχει τους σφιγκτήρες του οργανώνεται σταδιακά και θεωρούμε ότι έχει κατακτηθεί οριστικά μόνο όταν αυτή η διαδικασία έχει αυτοματοποιηθεί γύρω στα τρία με τέσσερα έτη. Η πορεία αυτή εξαρτάται από το επίπεδο της νευρολογικής ωριμότητας του παιδιού αλλά και από τα μηνύματα και τη στάση του οικογενειακού του περιβάλλοντος.
Υπάρχουν όμως παιδιά που δυσκολεύονται κατά τη διάρκεια της νύχτας κυρίως να ελέγξουν τη κύστη τους και «βρέχονται». Αυτή η κατάσταση ονομάζεται ενούρηση και χαρακτηρίζεται από την επανειλημμένη και ακούσια κένωση της κύστης του παιδιού στο κρεβάτι ή στα ρούχα του.
Η νυχτερινή ενούρηση έχει χαρακτηριστεί ως το πιο συχνό και χρόνιο πρόβλημα της παιδικής ηλικίας. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα που επιδημιολογικά απαντάται στο 10-15% των παιδιών με μια σαφή υπεροχή των αγοριών (2 προς 1) σε σχέση με τα κορίτσια.
Η ενούρηση διακρίνεται σε οργανική, όταν οφείλεται σε κάποιο οργανικό αίτιο (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, επιληπτική διαταραχή κ.α.) και σε ψυχογενή που οφείλεται σε ψυχοσυναισθηματικά αίτια.
Η νυχτερινή ενούρηση διακρίνεται σε πρωτοπαθή, όταν το παιδί δεν έχει κατορθώσει να μείνει «στεγνό» για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών και σε δευτεροπαθή, όταν το παιδί έχει κατορθώσει να μείνει «στεγνό» για χρονικό διάστημα 1 έτους. Πρόσφατες ερευνητικές μελέτες στη Μ. Βρετανία καταδεικνύουν ότι περίπου το 75% των ενουρητικών παιδιών έχουν πρωτοπαθή ενούρηση.
Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι η πρωτοπαθής ενούρηση οφείλεται σε βιολογικά-γενετικά αίτια και συνήθως υπάρχει ιστορικό ενούρησης σε έναν από τους δύο γονείς. Αντίθετα, η δευτεροπαθής ενούρηση οφείλεται κυρίως σε ψυχολογικούς-συναισθηματικούς παράγοντες, όπως παραδείγματος χάρη ο ερχομός ενός καινούριου παιδιού στην οικογένεια, ο αποχωρισμός από τους γονείς του, η έναρξη του σχολείου, οι συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς του κ.α.
Συνεπώς η ενούρηση είναι ένα θέμα που «γεμίζει» με άγχος όλη την οικογένεια, το παιδί συχνά αισθάνεται ένοχο γι’ αυτή την κατάσταση και αδύναμο να τη διαχειριστεί.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς:
• Να μη του δίνετε πολλά υγρά πριν από το βραδινό ύπνο.
• Να αποφεύγετε να είστε επικριτικοί μαζί του ή να το ειρωνεύεστε.
• Είναι καλό να αφήνετε ένα φως αναμμένο όλη τη νύχτα, έτσι ώστε αν το παιδί χρειαστεί, να μπορεί εύκολα να πάει στην τουαλέτα.
• Να έχετε πάντα σε χώρο, ώστε να τα βρίσκει εύκολα, καθαρές πιτζάμες και εσώρουχα σε περίπτωση που τα χρειαστεί. Αν το βράδυ ξυπνήσει και χρειάζεται τη βοήθεια σας, τότε βοηθήστε το να αλλάξει τα σεντόνια ή να βρει τα καθαρά ρούχα. Αν είναι όμως σε ηλικία που μπορεί να τα κάνει μόνο του, τότε πρέπει να αναλάβει την ευθύνη το ίδιο το παιδί.
• Να αποφεύγετε να του φοράτε πάνα, διότι αισθάνεται σαν βρέφος και πιθανόν να παλινδρομήσει και συναισθηματικά.
• Είναι σκόπιμο να επιβραβεύετε τις «στεγνές νύχτες», όπως και να τις καταγράφετε μαζί με το παιδί για να βλέπει την πρόοδο που έχει κάνει και να αποκτά αυτοπεποίθηση.
• Αγοράστε μια συσκευή αφύπνισης, «αισθητήρας υγρασίας» έτσι ώστε το παιδί να ξυπνά στις πρώτες σταγόνες και να ολοκληρώνει την ούρησή του στην τουαλέτα.
Aντιμετώπιση
Ο ειδικός θα αξιολογήσει το χρόνο που εμφανίστηκε η ενούρηση, αν, για παράδειγμα, το παιδί δεν ήταν ποτέ στεγνό ή ένα διάστημα ήταν στεγνό και ύστερα από κάποιο γεγονός άρχισε πάλι να βρέχεται το βράδυ, πόσο καιρό συμβαίνει αυτό, με τι ρυθμό, ποια στάση κρατά η οικογένεια προς το σύμπτωμα, ποιες είναι οι αντιδράσεις του παιδιού, τι είδους τακτικές αντιμετώπισης έχουν ήδη εφαρμοστεί κ.ά.
Αν αποδειχθεί ότι η ενούρηση έχει οργανική αιτιολογία (π.χ., διαβήτης, επιληψία, ανωμαλίες ουροποιητικού κ.λπ.), αντιμετωπίζεται καταρχήν το οργανικό πρόβλημα.
H ενημέρωση του παιδιού σχετικά με το θέμα της ενούρησης ίσως κριθεί από τον ειδικό απαραίτητη, προκειμένου να απενοχοποιηθεί το παιδί αλλά και να απομυθοποιηθεί το σύμπτωμα. Έτσι το παιδί θα πάψει να νιώθει θύμα αυτής της κατάστασης.
H αντιμετώπιση της ενούρησης κατευθύνεται:
― στην επανεκπαίδευση του παιδιού σχετικά με την καθαριότητα, η οποία μπορεί να ήταν πολύ πιεστική ή και πρώιμη.
― στη βελτίωση της σχέσης του παιδιού με την οικογένεια, διότι η ενούρηση συνδέεται συχνά με τον εσωτερικευμένο θυμό που «κουβαλά» το παιδί στη σχέση με τους γονείς του.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή έχει καλά αποτελέσματα, όμως πριν από την ηλικία των έξι ετών δεν προτιμάται. Τελευταία χορηγείται από τους παιδιάτρους, που αποδίδουν την ενούρηση σε κάποια λειτουργική πάθηση, ένα νέο φάρμακο με πολύ καλά αποτελέσματα, η δεσμοπρεσσίνη. Aυτό είναι φάρμακο ανάλογο της αντιδιουρητικής ορμόνης και οχτώ περίπου ώρες μετά τη λήψη της οδηγεί σε ελάττωση των ούρων.
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E-mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 22310-42370 & 6972868960
