Το βιβλίο του Τζιάνι Ροντάρι "Όταν οι καμπάνες σταμάτησαν τον πόλεμο" είναι ένα διαμάντι απλότητας και ομορφιάς. Πρόκειται για ένα κείμενο του συγγραφέα από τη συλλογή διηγημάτων “Παραμύθια από το τηλέφωνο” (Favole al telefono). Το La Guerra delle campane είναι ένα αριστουργηματικό έργο, ένα λυρικό κείμενο, γεμάτο από τη σκληρότητα του πολέμου και ταυτόχρονα με διάχυτη την ανθρώπινη μοίρα, τον πόνο και τη λύτρωση της. Ένας πόλεμος σκληρός, όπως όλοι οι πόλεμοι, με νεκρούς και τραυματίες. Ένας πόλεμος δίχως τελειωμό. Ώσπου κάποια στιγμή οι στρατοί ξέμειναν από πυρομαχικά. Ο Στρατηγάρας Μπαμπούμ Ταρατατζούμ και ο Στραταρχάρας Φον Μπομπάρδεν Μπαρούτεν Οβίδεν διέταξαν να καταστρέψουν τις καμπάνες, να λιώσουν το μέταλλο τους και να φτιάξουν όπλα και βόλια. Αλλά τα πράγματα δεν πήγαν ακριβώς όπως θα περίμενε κανείς. Για την ακρίβεια πήγαν εντελώς ανάποδα. Ένα υπέροχο σαμποτάζ, από εκείνα που εύχεσαι να συνέβαιναν και στην πραγματικότητα και να τερμάτιζαν όλους τους παράλογους πολέμους.
Αυτό το βιβλίο που κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις Άγκυρα και δυστυχώς έχει εξαντληθεί (προς το παρόν καθώς ελπίζουμε οι εκδόσεις να προχωρήσουν άμεσα σε ανατύπωση) είναι ένα θαυμάσιο πλαίσιο για μια γιορτή στα πλαίσια της 28ης Οκτωβρίου ή οποιασδήποτε άλλης αφορμής μας δίνει ένα ισχυρό αντιπολεμικό μήνυμα.
Η ιστορία του βιβλίου μπορεί να δραματοποιηθεί και χωρίς κείμενο, χοροθεατρικά. Ένα σύνορο ανάμεσα στους δύο αντιμαχόμενους στρατούς μπορούν να αποτελούν βράχοι από τσαλακωμένο χαρτί του μέτρου ή συρματόπλεγμα (από σύρμα πίπας ή άλλο εύκαμπτο -ακίνδυνο-υλικό). Τα παιδιά θα χωριστούν εκουσίως σε δύο ομάδες. Οι μεν θα έχουν επικεφαλής τον Στρατηγάρα Μπαμπούμ Ταρατατζούμ, οι δε τον Στραταρχάρα Φον Μπομπάρδεν Μπαρούτεν Οβίδεν. Μπορούμε να αφηγούμαστε το παραμύθι με δικά μας λόγια ή με τα ακριβή λόγια του βιβλίου και τα παιδιά να αυτοσχεδιάζουν (έστω μετά από λίγες μικρές πρόβες) τις κινήσεις τους.
Αν θέλουμε να εντάξουμε και λόγια στο μίνι θεατρικό μας, να μερικά που βασίστηκαν στο βιβλίο, το οποίο είναι απαραίτητο να διαβαστεί πρώτα για να λάβουν τα παιδιά την πληρότητα της ιστορίας, των εικόνων και του βιβλίου (παραθέτονται μερικά από τα λόγια της θεατρικής προσέγγισης)
Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένας πόλεμος…
ΠΑΙΔΙ 1: Ένας πόλεμος τρομερός και φοβερός
αιματηρός και σκοτεινός
μ’ αμέτρητους νεκρούς στρατιώτες
δίχως φίλους και οικοδεσπότες.
ΠΑΙΔΙ 2: Εμείς ήμαστε από δω, οι εχθροί μας από κει
τα πρόσωπά τους ούτε που τα είχαμε δει
και ρίχναμε, ρίχναμε μέρα και νύχτα τουφεκιές
και να τελειώσει περιμέναμε αλλά… για δες…
ΠΑΙΔΙ 3: Ο πόλεμος δεν είχε τελειωμό
κι εμείς δεν είχαμε ερχομό.
Κι ήρθε η ώρα που ξεμείναμε,
δίχως μπρούτζο για κανόνια μείναμε
δίχως σίδερο για σφαίρες
δύσκολες του πόλεμου οι μέρες.
ΠΑΙΔΙ 4: Ο αρχηγός μας, ο στρατηγός μας
ο Στρατηγάρας Μπαμπούμ Ταρατατζούμ
μέσα σ’ αυτό το αλαλούμ
πρόσταξε να κατεβάσουνε μεμιάς
όλες τις καμπάνες απ’ τα καμπαναριά
να τις λιώσουν και χιλιάδες τόνοι
να φτιάξουν ένα τεράστιο κανόνι.
ΠΑΙΔΙ 5: Ένα και μοναδικό, αλλά τόσο μεγάλο
τέτοιο που δε θα χρειαζόμασταν άλλο
να τελειώσουμε, να νικήσουμε μια κι έξω,
κι από τις μάχες γρήγορα κι εγώ να ξεμπλέξω.
ΠΑΙΔΙ 6: Το κανόνι με κόπο μεγάλο φτιάχτηκε
κάθε καμπάνα εκκλησιάς ρημάχτηκε
στο μέτωπο το πήγανε εκατό χιλιάδες γερανοί
τρένα ενενήντα εφτά κι άρματα στρατιωτικά.
Ο Στρατηγάρας έτριβε τα χέρια του από τη χαρά του κι έλεγε:
ΠΑΙΔΙ 7: «Σαν θα ρίξει το κανόνι μου,
οι εχθροί θα δουν τη σκόνη μου
θα σκορπίσουν στο φεγγάρι
άντε κάντε μας τη χάρη!
Κι έφτασε η μεγάλη η στιγμή…
ΠΑΙΔΙ 8: Τους εχθρούς σημάδευε η κανονάρα
αχ, μεγάλη που είχαμε λαχτάρα
μέχρι που βάλαμε μπαμπάκι στα αυτιά
μην κουφαθούμε απ’ το μεγάλο ΜΠΑΜ
Ο Στρατηγάρας Μπαμπούμ Ταρατατζούμ πρόσταξε: «Πυρ»
ΠΑΙΔΙ 9: Είπε σ’ έναν πυροβολητή
να πατήσει το κουμπί
κι απ’ τη μια άκρη του μετώπου ως την άλλη
ξέσπασε κωδωνοκρουσία μεγάλη
Ντιν Ντον Νταν
ΠΑΙΔΙ 10: Εμείς βγάλαμε το μπαμπάκι από τα αυτιά
για να ακούμε πιο καλά
Αλλά τα πράγματα δεν άλλαξαν
Ντιν Ντον Νταν!
ΠΑΙΔΙ 11: Βροντούσε και ηχούσε η κανονάρα.
αντίλαλοι δεκάδες κι εκατό
βροντούσε σε βουνά και σε λαγκάδια:
πάντα το ίδιο Ντιν Νταν Ντον!
«Πυρ» ούρλιαξε ο Στρατηγάρας για δεύτερη φορά: «Πυρ που να πάρει»
ΠΑΙΔΙ 12: Ο πυροβολητής πάτησε και πάλι το κουμπί
κι άρχισαν πάλι οι καμπάνες να βαράνε
δεν ακουγόταν άλλο τίποτα εκεί
μονάχα όλες οι καμπάνες της πατρίδας να χτυπάνε!
Η συνέχεια στο βιβλίο…
