Η φίλη Φωτεινή με σκούντηξε χθες! Μιας και έχεις πιάσει τα έθιμα, σα να μου ‘πε, δεν κοιτάς λίγο και τις Κλαδαριές που γίνονται στη Σιάτιστα της Κοζάνης; Δίκιο είχε, αγαπητέ επισκέπτη!
Η Σιάτιστα μας κοιτά από τα 920 μέτρα του υψομέτρου της. Άλλοτε ξακουστή κωμόπολη με σπάνια πολιτιστική, οικονομική και κοινωνική ζωή, με μόλις 6.000 κατοίκους σήμερα. Και τι με αυτό; Εμείς θα δούμε τις περίφημες κλαδαριές της όμορφης κωμόπολης.
Οι κλαδαριές ανάβουν κάθε χρόνο, προπαραμονή Χριστουγέννων (23 Δεκεμβρίου), σηματοδοτώντας την έναρξη του εορταστικού δωδεκαημέρου. Κόσμος και κοσμάκης συρρέει, επίσημοι και ανεπίσημοι, για να παρακολουθήσουν το παλαιό έθιμο που αναβιώνει τέτοια μέρα κάθε χρόνο, ένα έθιμο-τελετουργία που παραπέμπει σε διονυσιακές εκδηλώσεις.
Τι γίνεται εκεί όμως; Από του Αγίου Δημητρίου κιόλας, τα παιδιά της περιοχής χωρίζονται σε ομάδες, παίρνουν σβάρνα τις πλαγιές και τα λιβάδια και μαζεύουν κλαδιά (κυρίως δέντρων με κάποιο όμορφο άρωμα) και ξερά χόρτα (τον λόζιο όπως τον ξέρουν στην περιοχή), τα φορτώνουν στα αυτοκίνητα και τα αποθηκεύουν σε αποθήκες ή γωνιές δίχως ιδιαίτερη υγρασία για να μπορούν να ανάψουν όταν έρθει η ώρα τους.
Στις 23 Δεκεμβρίου, η ετοιμασία ξεκινά ήδη από το μεσημέρι. Τα κλαδιά στοιβάζονται στον ανοιχτό χώρο όπου θα τελεστεί το έθιμο (συνήθως στην περιοχή Αγίου Νικανόρα) και δημιουργούν ένα τεράστιο σωρό. Ο σωρός ανάβει το βράδυ κατά τις 7.00, από τα χέρια του δημάρχου Βοίου ή τιμής ένεκεν του γηραιότερου κατοίκου του χωριού όπως είδα ότι συνέβαινε μέχρι πρόσφατα.
Πώς όμως στήνεται η Κλαδαριά;
Ανοίγεται μια μικρή τρύπα μισού περίπου μέτρου και στερεώνεται ένα ψηλόχοντρο ξύλο (βεργί το λένε). Αυτό το ξύλο θα συγκρατήσει τριγύρω του όλα τα ξερά χόρτα. Η κλαδαριά στολίζεται με μπαλόνια, κορδέλες πολύχρωμες και στολίδια και όταν έρθουν όλοι…ανάβει.
Όταν η φωτιά έχει κάψει τον μεγάλο όγκο των κλαδιών αρχίζει να φαίνεται το βεργί και οι γενναίοι της περιοχής προσπαθούν να το ρίξουν κάτω παίρνοντας τον τίτλο τιμής του άξιου για παντρειά και άλλα τέτοια κατορθώματα. Καθώς η φωτιά πέφτει, οι κάτοικοι αποχωρούν για τα σπίτι τους ή για τη συνέχεια του γλεντιού τους.
Ακολουθεί χορός υπό τους ήχους μουσικής ντόπιων συγκροτημάτων και ενίοτε από τις κουδούνες των κωδωνοφόρων ανδρών που ομορφαίνουν εκκωφαντικά και ακόμα περισσότερο το έθιμο, καθώς και φαγητό και πιοτί.
Μου είπε μια όμορφη νεράιδα της περιοχής ότι περιφρουρείται από τα παιδιά της γειτονιάς γιατί αν δε συμβεί αυτό, κάποιος θα τη λαμπαδιάσει πριν την ώρα της. Αληθεύει; Πολύ πιθανό! Άλλωστε οι νεράιδες δε λένε ψέματα…
Δείτε:
Διαφωτιστικό βίνεο για ις κλαδαριές
