Με αφορμή το νέο της βιβλίο, «Το αγόρι που γύρευε τις μυρωδιές» (εικονογράφηση Αλέξης Κυριτσόπουλος, εκδόσεις Πατάκη), η Χριστίνα Φραγκεσκάκη μίλησε για την συνεύρεσή της με τον Αλέξη Κυριτσόπουλο 11 χρόνια μετά, τις επιθυμίες των ανθρώπων, την εικόνα που ενέπνευσε αυτό το “αγόρι”, τις ιστορίες ενηλικίωσης, τις δικές της αδιαβάθμητες ηλικιακά. Και το κάνει, όπως στα βιβλία της, διαλέγοντας μοναδικής ομορφιάς και ηχοχρώματος λέξεις, στήνοντας μπροστά σου σπάνιες εικόνες.
#Συνέντευξη στο ELNIPLEX
Πώς αισθάνεσαι για την συνεργασία σου αυτή με τον Αλέξη Κυριτσόπουλο;
Η συνεργασία μου με τον Αλέξη Κυριτσόπουλο ξεκίνησε πριν από 11 χρόνια. Τότε, το 2009, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός το πρώτο μας βιβλίο με τον τίτλο, «Σαν Ψέματα».
Θυμάμαι τον μεγάλο μου ενθουσιασμό αφού ο Αλέξης Κυριτσόπουλος είναι ένας εικαστικός που πάντα θαύμαζα.
Βρέθηκα να ζω και να συμμετέχω σε τελετουργίες ξεχωριστές και πέρα για πέρα ποιητικές. Ο Κυριτσόπουλος με τη μεγάλη του γενναιοδωρία, με καλούσε συχνά να δω τις εικόνες, να ακούσει τις σκέψεις μου, να κουβεντιάσουμε πάνω σ’ αυτό που γεννιόταν.
Έτσι, μπήκα σ’ έναν κόσμο θαυμαστό. Και τώρα, σ’ αυτήν εδώ τη δεύτερη συνεργασία μας, στη δημιουργία του βιβλίου, «Το αγόρι που γύρευε τις μυρωδιές», οι ίδιες επιτελέσεις, το ίδιο ξάφνιασμα, η συγκίνηση, η χαρά. Παρακολούθησα πολλές φορές από κοντά τη χειροποίητη δουλειά του και γοητεύτηκα από τον τρόπο, τη βαθιά παιδεία, τα φωτεινά του έργα.
«Αυτόν θέλω, αυτόν που ακόμα δεν ήρθε». Είμαστε παράξενα όντα οι άνθρωποι και θέλουμε αυτό που δεν έχουμε ή οι συνεχείς παρακλήσεις δεν έχουν καμία γοητεία;
Συνεχώς στη ζωή αποδεικνύεται πως το ακατάκτητο, το απόρθητο, γίνεται το αντικείμενο της επιθυμίας μας, το υλικό των ονείρων μας, η ύψιστη δοκιμασία για τις σημαντικές μεταβάσεις της ζωής.
Σ’ αυτήν εδώ την ιστορία, γίνεται η αφορμή για την περιπέτεια, για το μεγάλο ταξίδι. Είναι η πρόκληση για τον ήρωα και για τον συγγραφέα. Το νέο αγόρι που αντιστέκεται στην ανεκλάλητη ομορφιά του κοριτσιού αλλά και στις θαυμαστές του ιδιότητες ό,τι φορά, και ό,τι ακουμπά, να μοσχοβολά με ευωδιές εξαίσιες που φτάνουν στα πέρατα του κόσμου, είναι σίγουρα ένα αγόρι που αξίζει να το γνωρίσουμε, αξίζει να γίνει ποιητικό γεγονός, αξίζει να γράψουμε γι’ αυτό μια ιστορία. Αλλά και η Φυλίτσα δεν υστερεί σε γενναιότητα, αναλαμβάνει δύσκολες αποφάσεις. Γιατί και το να περιμένεις με πίστη εκείνο που επιθυμείς, το ανέφικτο, είναι η ανάληψη μιας ευθύνης καθόλου παθητικής, αντίθετα, απόλυτα δυναμικής και ελπιδοφόρας, δείχνει πάνω από όλα την μεγάλη εμπιστοσύνη στη ζωή.
Πόσο σημαντική είναι η οσμή, οι μυρωδιές για τους ανθρώπους. Οι επιστήμονες λένε ότι διαλέγουμε συντρόφους ασυναίσθητα από τη μυρωδιά…
Για μένα οι ευωδιές είναι ένας δρόμος, ίσως ο πιο σημαντικός, πάντως σίγουρα ο πιο αξιόπιστος, για να βρω αυτό που έχω χάσει, για να ξαναθυμηθώ, για να κυκλωθώ ξανά από χαμένες συγκινήσεις και αισθήματα.
Όταν έχασα τη μητέρα μου, η μεγάλη μου ανάγκη να την ξαναβρώ με έφερε στον δρόμο των μυρωδιών. Ανακαλώντας τις ευωδιές που συνόδευαν τις μητρικές επιτελέσεις και περπατώντας πάνω τους, την ξανάβρισκα συνεχώς και γινόμουν εγώ αυτή. Ήταν ένα παιχνίδι παρηγορητικό και κυρίως θεραπευτικό. Έτσι έμαθα, ας πούμε, να μαγειρεύω και μάλιστα να μαγειρεύω όπως εκείνη, κάτι που το κουβαλώ ως τίτλο τιμής, ως νήμα σύνδεσης, αλλά κυρίως ως μια βαθιά ευχαρίστηση, όπως είναι οι ευχαριστήσεις που δημιουργούν παρουσία και νόημα εκεί που υπάρχει απώλεια και κενό.
Αυτές εδώ οι σκέψεις μου, αναδύθηκαν με αφορμή το ερώτημά σου, στην ιστορία όμως του βιβλίου τα πράγματα είναι πιο απλά. Εμπνεύστηκα από κάτι απολύτως ρεαλιστικό. Επιτηρώντας, σε πανελλήνιες εξετάσεις, στο μάθημα του ελεύθερου σχεδίου, επιτήρηση που διαρκεί τουλάχιστον έξι ώρες, και παρακολουθώντας τους υποψήφιους μαθητές μου στον αγώνα τους να ζωντανέψουν όσο γίνεται ένα βάζο με λουλούδια, να του δώσουν τη φυσικότητα που ήταν αναγκαία για την επιτυχία τους- να γεμίσει μυρωδιές η αίθουσα, σκέφτηκα εγώ- εμπνεύστηκα την ιστορία του αγοριού που δεν μπορούσε να μυρίσει. Η τιτάνια τους προσπάθεια να τα καταφέρουν σ’ αυτή τη δοκιμασία, δοκιμασία καθόλου αμελητέα για τα πολύπτυχα ταξίδια που θα ακολουθούσαν στη ζωή που παραμόνευε, έδωσε υλικό και πνοή στην ιστορία μου.
Το μεγάλο ταξίδι της ενηλικίωσης είναι ουσιαστικά ένα “μην εγκαταλείπεις ποτέ” το ταξίδι;
Η ενηλικίωση είναι μια συνεχής μετάβαση στο επόμενο στάδιο, καθόλου γραμμική, μια γραμμή τεθλασμένη, γεμάτη ξεκινήματα και παλινδρομήσεις, γεμάτη αποφάσεις και αναιρέσεις, αμφιθυμία και σταθερότητα, ελπίδα και απόγνωση, φόβο και γενναιότητα, πένθος και οίστρο, ένα ταξίδι που δεν τελειώνει παρά με το δικό μας τέλος, μια διαδρομή για θαρραλέους ταξιδευτές.
Γιατί γράφεις παραμύθια που δεν είναι μόνο για παιδιά; Πόσο δύσκολη είναι αυτή η ακροβασία;
Γράφω ιστορίες αδιαβάθμητες ηλικιακά τις πιο πολλές φορές, όχι γιατί έχω κάποια στρατηγική, αλλά γιατί αυτή η χωρίς ηλικία φωνή με κατοικεί.
Γράφω χωρίς κανέναν στόχο, ιστορίες που αρέσουν πρώτα σε μένα, που με συνέχουν, γράφω συνειρμικά ακολουθώντας ένα κουβάρι που ξετυλίγεται και παρακινούμενη συνήθως από κάτι, ένα οποιοδήποτε κάτι, που μου αφήνει βαθιά εντύπωση. Δεν είναι δύσκολο, λοιπόν, δεν είναι ακροβασία, είναι ο τρόπος που γράφω.
Χριστίνα, σ’ ευχαριστώ.
Ευχαριστώ πολύ, Απόστολε, γι’ αυτή τη δημιουργική συζήτηση και εύχομαι καλή και εμπνευσμένη χρονιά.
https://www.elniplex.com/%cf%84%ce%bf-%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b9-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b3%cf%8d%cf%81%ce%b5%cf%85%ce%b5-%cf%84%ce%b9%cf%82-%ce%bc%cf%85%cf%81%cf%89%ce%b4%ce%b9%ce%ad%cf%82-%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%af%ce%bd%ce%b1-%cf%86%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%ba%ce%b5%cf%83%ce%ba%ce%ac%ce%ba%ce%b7/
