Σύννεφο λέξεων (word cloud) ή σύννεφο ετικετών (tag cloud) ή πιο συνηθισμένα τον τελευταίο καιρό "συννεφόλεξα" είναι ουσιαστικά μια "εικόνα" με όλες τις λέξεις κάποιου κειμένου, μιας ιστοσελίδας ή με το άθροισμα των λέξεων που έχουμε θέσει εμείς σε αυτήν. Ουσιαστικά στο συννεφόλεξο αντανακλάται η συχνότητα εμφάνισης των λέξεων που έχουμε επιλέξει να "εξεταστούν". Οι λέξεις με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης παρουσιάζονται μεγαλύτερες σε σχέση με τις μικρότερες.
Μπορούμε να δημιουργήσουμε συννεφόλεξο με αρκετά προγράμματα πλέον. Τα δύο πιο γνωστά, εύχρηστα και επιτυχημένα είναι το Wordle και το Taxgedo, δυο on line διαδικτυακές εφαρμογές που μας δίνουν παρόμοιες δυνατότητες. Ο χρήστης έχει την ευχέρεια να επιλέξει ένα σχήμα επιλογής του, να αλλάξει το θέμα, το χρώμα, τη γραμματοσειρά, την κατεύθυνση του κειμένου καθώς και άλλες δυνατότητες. Το συννεφόλεξο που θα δημιουργήσετε, μπορείτε να το αποθηκεύεσετε ως εικόνα, να το εκτυπώσετε, να το αναπαράγετε οπουδήποτε ή να το παρέχετε ως υλικό σε τρίτους.
Ας ξεκινήσουμε με το Taxgedo. Μπαίνοντας στη σελίδα, βλέπουμε αμέσως τις δυνατότητές της. Έχουμε την δυνατότητα λοιπόν να επικολλήσουμε κάποια διεύθυνση από οποιοδήποτε σάιτ/μπλογκ/άρθρο, από το Τουίτερ και άλλες γνωστές εφαρμογές. Κατόπιν μπορούμε να επιλέξουμε σχήμα αντανάκλασης της εικόνας μας καθώς και προσανατολισμό των λέξεων μας (οριζόντιο/κάθετο).
Ας πάρουμε μια ιδέα. Αντιγράφουμε στη URL τη διεύθυνση μιας ιστοσελίδας. Στο παράδειγμά μας εγώ έβαλα αυτήν. Επιλέγουμε προσανατολισμό, χρώμα, σχήμα που θα μας δοθεί το αποτέλεσμα της εικόνας και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ιδού:
Μπορούμε όπως είπαμε (και βλέπουμε στην εικόνα) να κάνουμε ζουμ, να αλλάξουμε αν δεν μας αρέσει χρώμα, θέμα, φόντο, προσανατολισμό, τύπο εικόνας, να μοιραστούμε το αποτέλεσμα στα κοινωνικά δίκτυα, να το κάνουμε δώρο. Στη συγκεκριμένη εικόνα παρατηρούμε ότι οι λέξεις που χρησιμοποιούνται με μεγαλύτερη συχνότητα είναι πιο μεγάλες (Φυλλαράκια, ELNIPLEX, Εκδόσεις, Μεταίχμιο) ενώ όσο αραιώνει η συχνότητα μιας λέξης, αυτή μικραίνει. Να πως εμφανίζεται αν για παράδειγμα αλλάξουμε τις αρχικές μας επιλογές (έχει δεκάδες δυνατότητες αλλαγών):
Δείτε ένα βίντεο με οδηγίες (ξενόγλωσσο) που θα σας βοηθήσουν αν και το Taxgedo είναι εξαιρετικά απλό και διασκεδαστικό.
Τα ίδια πάνω κάτω, αν και, πιστεύω, όχι το ίδιο εύκολα και εντυπωσιακά, μπορείτε να κάνετε και με το Wordle, μια Java εφαρμογή που όμως δεν δουλεύει σωστά σε όλους τους browser. Το θέμα είναι τι μπορούμε να κάνουμε με αυτά τα συννεφόλεξα, γιατί εν τέλει να τα φτιάξουμε.
Ιδέες συννεφόλεξων για το νηπιαγωγείο
1. Να δούμε το μήνα που γιορτάζουν/έχουν γενέθλια τα περισσότερα παιδιά
2. Να δούμε τα ονόματα με τη μεγαλύτερη συχνότητα στην τάξη μας (προφανές και απλό)
3. Να δούμε τα γράμματα που υπάρχουν πιο συχνά στα ονόματά μας (γράφουμε γράμμα γράμμα τα ονόματά μας, δείτε την παρακάτω φώτο)
4. Σε οποιαδήποτε θεματική μας ενότητα, προφανώς μπορούμε να εκμεταλλευθούμε τα συννεφόλεξα. Όμως υπάρχουν κάποιες ιδέες πιο ιδιαίτερες.
α) να αντιγράψουμε τους στίχους ενός τραγουδιού που μάθαμε στην τάξη και να δούμε τη λέξη/τις λέξεις που χρησιμοποιούνταιι περισσότερο.
β) να αντιγράφουμε τα ποιήματα μιας γιορτής μας (ρόλους) και να δούμε αντίστοιχα αποτελέσματα
γ) να ηχογραφήσουμε και να αποδελτιώσουμε μια συζήτησή μας, μια αφήγησή μας, μια αναδιήγησή μας και να δούμε τον λεξιλογικό μας πλούτο.
5. Μπορούμε να βάλουμε τα ίδια τα παιδιά να γράψουν λέξεις μέσα στην εφαρμογή, να επιλέξουν τα ίδια τα χρώματα, τα σχήματα και το φόντο και να τυπώσουν τα συννεφόλεξά τους.
6. Να επικολλήσουμε δυο άρθρα που μας ενδιαφέρουν (π.χ. κάποιον καρτούν ήρωα, για κάποιον ήρωα της επανάστασης του 1821 ή τον Ιησού και να προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε τις λέξεις με την συχνότερη εμφάνιση.
7. Μπορούμε να χωρίσουμε τα ονόματα των παιδιών ή άλλες λέξεις σε συλλαβές και να δούμε σε επίπεδο συλλαβής τη συχνότερη.
Μπορείτε να αξιοποιήσετε το Taxgedo σε πολλές ιδέες σας. Τα συννεφόλεξα δίνουν τρομερή ώθηση στις γλωσσικές μας αναζητήσεις, επεκτείνουν και επισφραγίζουν τη γνώση μας γύρω από τα γράμματα, τις συλλαβές, τις λέξεις.
