Το Άρθρο 371 του Σχεδίου Νόμου για τα ΑΕΙ περιλαμβάνει και διατάξεις σχετικά με το διευρυμένο πρόγραμμα του ολοήμερου σχολείου σε νηπιαγωγεία και δημοτικά κατά την προσεχή σχολική χρονιά 2022-2023.
Επέκταση λειτουργίας κατά μιάμιση ώρα, από τις 16:00 που είναι σήμερα στις 17:30! Αν ένα παιδί πηγαίνει από την πρωινή ζώνη στο σχολείο (07:45), μπορεί να φτάσει μέχρι και τις δέκα παρά ένα τέταρτο ώρες στο σχολείο ημερησίως. Με αυτόν τον τρόπο το Υπουργείο θεωρεί ότι βοηθά τις οικογένειες όπου εργάζονται και οι δύο γονείς. Αλλά αυτό δεν τίθεται τελικά ως προϋπόθεση, δηλαδή να εργάζονται και οι δύο γονείς. Άρα ποιους εξυπηρετεί; Μήπως τους γονείς που εργάζονται ατελείωτες ώρες; Το ίδιο το παιδί, με ποιον τρόπο;
Στο δημόσιο νηπιαγωγείο, εν προκειμένω, η τελευταία συντονισμένη δραστηριότητα τελειώνει στις 3 το μεσημέρι. Ακολουθούν ελεύθερο και οργανωμένο παιχνίδι στις γωνιές μέχρι τις 5:15 και μετά ένα τέταρτο προετοιμασία αποχώρησης. Είναι ένα έργο που έχει πολλά παιδαγωγικά ερωτηματικά, τα οποία οι εκπαιδευτικοί της πράξης αντιλαμβάνονται εύκολα. Αν προσθέσουμε και το ηθικό-πρακτικό ζήτημα του ελάχιστου πλέον χρόνου που θα περνά ένα παιδί με την οικογένειά του (δεδομένου ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν είναι ξενύχτηδες, κοιμούνται νωρίς), τότε δεν φαίνεται να έχουμε κάτι που έχει κάποια σαφή στόχευση.
Επίσης, δεν έχει διευκρινιστεί το ωράριο της/του πρωινού εκπαιδευτικού/νηπιαγωγού. Είναι 8:15-13:00; Κι αν έχει και πρωινή ζώνη είναι το ίδιο; Δηλαδή κάποια που δεν έχει πρωινή ζώνη στο σχολείο της (ή κάποιος) θα έχει διδακτικό ωράριο από 8:15 ως 13:00 και αν έχει πρωινή ζώνη θα έχει διδακτικό ωράριο 7:45-13:00; Αυτά ασφαλώς τα των νηπιαγωγών και αναμένεται να διευκρινιστούν. Αλλά τα πιο πάνω είναι μάλλον πιο σοβαρά και αφορούν άπαντες.
Ας δούμε λοιπόν τι γίνεται με το διευρυμένο ωράριο:
Νηπιαγωγεία
3. α) Με τη θέση σε εφαρμογή του νέου, αναβαθμισμένου προγράμματος ολοήμερου Νηπιαγωγείου προστίθενται στον διδακτικό χρόνο του ισχύοντος προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος δύο (2) διδακτικές ώρες και συγκεκριμένα η πέμπτη (5η) και η έκτη (6η), διάρκειας τριάντα (30) λεπτών η καθεμία. Συγκεκριμένα, στην 5η διδακτική ώρα εντάσσεται ανάπαυση/ελεύθερο παιχνίδι/ενασχόληση στα κέντρα μάθησης, ενώ η 6η διδακτική ώρα δύναται να αξιοποιείται, κατόπιν απόφασης του συλλόγου διδασκόντων, από τον εκπαιδευτικό για ελεύθερο και οργανωμένο παιχνίδι και ανατροφοδότηση με το πέρας του ολοήμερου προγράμματος
β) Η αποχώρηση των μαθητών του Νηπιαγωγείου που παρακολουθούν το πρόγραμμα της παρούσας παραγράφου λαμβάνει χώρα ή στις 16.00 με το πέρας της τέταρτης (4ης) διδακτικής ώρας ή στις 17.30 με τη λήξη του προγράμματος.
γ) Ειδικότερα, το νέο πρόγραμμα ολοήμερου Νηπιαγωγείου διαμορφώνεται ως εξής:
δ) Ο ελάχιστος αριθμός μαθητών για τη λειτουργία της 5ης και 6ης διδακτικής ώρας του νέου, αναβαθμισμένου προγράμματος ολοήμερου Νηπιαγωγείου για τα μονοθέσια νηπιαγωγεία είναι πέντε (5) νήπια/προνήπια, για τα διθέσια είναι επτά (7) νήπια/προνήπια και για τα τριθέσια και άνω είναι δέκα (10) νήπια/προνήπια.
4. Η λειτουργία του νέου, αναβαθμισμένου προγράμματος ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου διέπεται, κατά το μέρος που δεν ρυθμίζεται διαφορετικά από το παρόν, από το άρθρο 11 του π.δ. 79/2017 (Α’ 109). Το άρθρο αυτό εξακολουθεί να ισχύουν για τα Δημοτικά Σχολεία και Νηπιαγωγεία, στα οποία δεν εφαρμόζεται το νέο, αναβαθμισμένο πρόγραμμα του παρόντος άρθρου.
5. Το εν λόγω αναβαθμισμένο πρόγραμμα ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου τίθεται σε εφαρμογή πιλοτικά σε εκείνες τις σχολικές μονάδες που ορίζονται για το σχολικό έτος 2022 – 2023 και για κάθε επόμενο σχολικό έτος. Κριτήρια για την ένταξη των σχολικών μονάδων στο πρόγραμμα του παρόντος συνιστούν ιδίως ο αριθμός των μαθητών ανά σχολική μονάδα, ο αριθμός των μαθητών που προβλέπεται να φοιτήσουν στο εν λόγω αναβαθμισμένο πρόγραμμα το εκάστοτε προσεχές σχολικό έτος, ο αριθμός των τμημάτων που λειτούργησαν υπό ολοήμερο πρόγραμμα το σχολικό έτος 2021 – 2022 και τα εκάστοτε αμέσως προηγούμενα σχολικά έτη, τυχόν κρατούσες ιδιαίτερες, κοινωνικές ή οικονομικές, συνθήκες που επιτείνουν την ανάγκη για μαθησιακή, παιδαγωγική και εν γένει εκπαιδευτική υποστήριξη των μαθητών και η ανάγκη υποστήριξης οικογενειών με έμφαση στην υποστήριξη των εργαζόμενων γονέων.
6. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του κατά περίπτωση αρμόδιου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθορίζονται τα Δημοτικά Σχολεία ή Νηπιαγωγεία, στα οποία δύναται να εφαρμοστεί το νέο, αναβαθμισμένο πρόγραμμα του παρόντος κατά το σχολικό έτος 2022 -2023 και κάθε επόμενο σχολικό έτος. Με όμοια απόφαση, η οποία εκδίδεται μετά από εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.), δύναται να καθορίζονται εκ νέου ή να αναμορφώνονται τα προγράμματα του ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου, όπως έχουν καθορισθεί με το παρόν άρθρο, ιδίως ως προς τον αριθμό και τη διάρκεια των διδακτικών ωρών, ως προς το γνωστικό αντικείμενό τους ή το αντικείμενο δράσης ή ενασχόλησης των μαθητών αυτές τις διδακτικές ώρες, ως προς την ειδικότητα ή τον κλάδο του εκπαιδευτικού προσωπικού που καθ’ οιονδήποτε τρόπο συμμετέχει στην εφαρμογή των εν λόγω προγραμμάτων ή ως προς τις ώρες των διαλειμμάτων και της αποχώρησης των μαθητών από τα εν λόγω προγράμματα.
Τέλος, με όμοια απόφαση δύναται α) να ορίζονται εκ νέου ή να εξειδικεύονται τα κριτήρια της παρ. 5 που συνεκτιμώνται από τον Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την έκδοση της προαναφερόμενης εισήγησής του, να ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με την ευθύνη λειτουργίας του προγράμματος, καθώς και να μεταβάλλεται ο απαιτούμενος ελάχιστος αριθμός μαθητών για τη λειτουργία του αναβαθμισμένου προγράμματος του παρόντος σε κάθε Δημοτικό Σχολείο ή Νηπιαγωγείο, μετά από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής και β) να ρυθμίζεται κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για τη λειτουργία του αναβαθμισμένου προγράμματος ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου και εν γένει για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η οποία, εφόσον αφορά σε διαδικαστικό θέμα, εκδίδεται μετά από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, άλλως μετά από εισήγηση του Ι.Ε.Π
Δημοτικά
α) Το νέο, αναβαθμισμένο πρόγραμμα ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου αναπτύσσεται σε τρεις (3) ζώνες:
αα) Στην πρώτη (1η ) ζώνη, «Μεσημβρινό γεύμα – Διατροφική αγωγή», διάρκειας μίας (1) διδακτικής ώρας καθημερινά, εντάσσεται, επ΄ ευκαιρία και του μεσημβρινού γεύματος, το διδακτικό αντικείμενο της διατροφικής αγωγής, το οποίο ανατίθεται, κατά προτεραιότητα, στους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν τη δεύτερη ώρα (14.10 έως 14.55).
ii) Στη δεύτερη (2η ) ζώνη, «Μελέτη-Προετοιμασία», διάρκειας δύο (2) διδακτικών ωρών, εντάσσεται, τουλάχιστον για μια (1) διδακτική ώρα καθημερινά, το γνωστικό αντικείμενο της «Μελέτης – Προετοιμασίας» στη γλώσσα και τα μαθηματικά, το οποίο ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ70 – Δασκάλων. Στη ίδια ζώνη δύναται να εντάσσεται μία (1) διδακτική ώρα με αντικείμενο ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: αγγλικά, αθλητισμός, εικαστικά, μουσική, θεατρική αγωγή και τεχνολογία πληροφορίας και επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.), τα οποία ανατίθενται σε εκπαιδευτικούς του αντίστοιχου κλάδου.
iii) Στην τρίτη (3η ) ζώνη, «Σχολικοί Μαθητικοί Όμιλοι», εντάσσονται, για συνεχόμενο δίωρο καθημερινά, με ενδιάμεσο ολιγόλεπτο διάλειμμα, οι σχολικοί μαθητικοί όμιλοι, στο πλαίσιο λειτουργίας των οποίων δύναται να προσφέρεται δράση, δημιουργική απασχόληση, ελεύθερη έκφραση και ψυχαγωγία με αντικείμενα σχετιζόμενα με τον αθλητισμό, τα ομαδικά αθλήματα, τους παραδοσιακούς ή μοντέρνους χορούς, τη χοροκινητική έκφραση, τις εικαστικές τέχνες, τις χειροτεχνίες και κατασκευές, την εκμάθηση μουσικών οργάνων, την εκπαιδευτική ρομποτική, τα πνευματικά παιχνίδια και παζλ, τα παραδοσιακά παιχνίδια, τις επιστημονικές κατασκευές – πειράματα, τα μαθηματικά παιχνίδια, τη ρητορική τέχνη και δημιουργική γραφή, το ασφαλές και δημιουργικό διαδίκτυο, τη διαπολιτισμική παιδεία, την πολιτειότητα και πολιτότητα, τον εθελοντισμό, την παιδική επιχειρηματικότητα, τη δημιουργία εφημερίδας. Οι σχολικοί μαθητικοί όμιλοι δύνανται, επιπλέον, να δραστηριοποιούνται στην οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, κοινωνικών-βιωματικών και περιβαλλοντικών δράσεων, τη συγκρότηση χορωδίας, θεατρικής ομάδας και μαθητικής ορχήστρας. Η διάρκεια κάθε ομίλου δύναται να εκτείνεται σε ένα ή και περισσότερα συνεχόμενα διδακτικά δίωρα. Οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου δύνανται να επιλέγουν και να συμμετέχουν σε έναν ή περισσότερους ομίλους.
β) Η αποχώρηση των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου που παρακολουθούν το πρόγραμμα της παρούσας παραγράφου λαμβάνει χώρα ή στις 15:50, με το πέρας της δεύτερης διδακτικής ώρας της 2ης ζώνης, ή στις 17:30, με τη λήξη του προγράμματος. Ειδικά, το σχολικό έτος 2022-2023 δύναται η αποχώρηση να λαμβάνει χώρα και στις 14.55, με το πέρας της πρώτης διδακτικής ώρας της 2ης ζώνης
γ) Ειδικότερα, το νέο, αναβαθμισμένο πρόγραμμα ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου διαμορφώνεται ως εξής:
δ) Στο εν λόγω πρόγραμμα ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου ορίζεται, ανά ημέρα, εβδομάδα, μήνα ή τρίμηνο, εκπαιδευτικός που έχει την ευθύνη λειτουργίας του προγράμματος. Η ημερήσια ευθύνη λειτουργίας του προγράμματος δύναται να ανατίθεται σε εκπαιδευτικό κάθε ειδικότητας ή στον υποδιευθυντή της σχολικής μονάδας. Ο ορισμός του αντικειμένου της δεύτερης των διδακτικών ωρών της 2ης ζώνης, η επιλογή ενός ή περισσοτέρων από τα προαναφερόμενα αντικείμενα που είναι δυνατόν να ενταχθούν στη δεύτερη διδακτική ώρα της 2ης ζώνης, ο καθορισμός του προσφερόμενου αντικειμένου δραστηριοποίησης των σχολικών μαθητικών ομίλων και της διάρκειας καθενός από τους ομίλους αυτούς και η κατανομή των μαθητών σε αυτούς γίνονται με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων. Ομοίως, με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων ορίζονται αφενός οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι διδάσκουν και συμπληρώνουν το υποχρεωτικό διδακτικό ωράριό τους στο πρόγραμμα της παρούσας παραγράφου, αφετέρου οι εκπαιδευτικοί που έχουν την ως άνω ευθύνη λειτουργίας του προγράμματος και για πόσο χρονικό διάστημα.
Εφόσον καταστεί αδύνατη η λήψη απόφασης επί των θεμάτων των δύο προηγούμενων εδαφίων από τον σύλλογο διδασκόντων, οι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται από τον Διευθυντή του σχολείου. ε) Για τη συγκρότηση και λειτουργία τμήματος, στο οποίο θα εφαρμοσθεί το αναβαθμισμένο πρόγραμμα ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου απαιτείται εγγραφή τουλάχιστον: 1) του ενός τρίτου (1/3) των μαθητών στα μονοθέσια σχολεία, 2) οκτώ (8) μαθητών στα διθέσια έως και πενταθέσια σχολεία και 3) δέκα (10) μαθητών στα εξαθέσια και άνω σχολεία.
