Ο Βασίλης Κουτσιαρής γεννήθηκε στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας. Απόφοιτος του Παιδαγωγικού Πατρών, εργάζεται εδώ και χρόνια ως δάσκαλος στη δημόσια εκπαίδευση όπου και έχει τιμηθεί για πρωτοπόρες δράσεις και συμμετοχές του. Τον “γνώρισα” μέσα από την ιδιαιτέρως αξιόλογη σελίδα του “Μαγικού Κόσμου του Παιδικού Βιβλίου” της ηλεκτρονικής εφημερίδας KosVoice, προσπάθεια που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Κυριάκος Παπαδόπουλος για τη χρήση των νέων τεχνολογιών για τη Φιλαναγνωσία από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Στη στήλη του, “Βιβλίο, στο μικροσκόπιο” παρουσιάζει παιδικά βιβλία αλλά όχι…τα δικά του. Ο Βασίλης Κουτσιαρής τα τελευταία 3 χρόνια έχει κάνει αισθητή την παρουσία του με έξι βιβλία. Και είναι μόνο στην αρχή…
Συνέντευξη στη Δώρα Πουρή.
Κύριε Κουτσιαρή καλώς ήλθατε στο elniplex…Ποιος σας διάβαζε παραμύθια όταν ήσασταν παιδί;
Η μητέρα μου μου διάβαζε παραμύθια. Στη βιβλιοθήκη μας υπήρχαν κυρίως συλλογές παραμυθιών του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, του Περώ και των Γκριμ. Επέλεγε ένα παραμύθι από κάποιο βιβλίο και μου το διάβαζε. Μου είχαν κάνει εντύπωση κάποια από αυτά για το θλιβερό τους τέλος. Ίσως, γι’ αυτό παραμένουν μέχρι και σήμερα πολύ αγαπημένα. Μιλάω για τον «Μολυβένιο Στρατιώτη» και «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.
Ήταν επιλογή σας να γίνετε δάσκαλος;
Όχι, δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή. Συμπληρώνοντας το μηχανογραφικό είχα επιλέξει όλες τις σχολές Φιλολογίας που υπήρχαν. Τελικά πέρασα στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών. Δεν ήμουν σίγουρος πως ήθελα να γίνω δάσκαλος. Στο τέταρτο έτος της σχολής, ξεκίνησαν και οι πρακτικές στα σχολεία. Μόλις μπήκα για πρώτη φορά σε τάξη, κατάλαβα ότι μόνο αυτό θα μπορούσα να κάνω.
Πώς νιώθετε σήμερα γι’ αυτήν την επιλογή;
Χαίρομαι και νιώθω τυχερός που και σήμερα, πολλά χρόνια μετά, εξακολουθώ να το λέω.
Σας είδαμε σε μια παρουσίαση ενός βιβλίου σας να παίζετε θεατρικό παιχνίδι με τα παιδιά και να μεταμορφώνεστε σε εμψυχωτή. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία;
Μου αρέσει να προσαρμόζω τις παρουσιάσεις των βιβλίων μου στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Επειδή στα μικρά παιδιά (νηπιαγωγείο, πρώτες τάξεις Δημοτικού) αρέσει πολύ το θεατρικό παιχνίδι, ετοίμασα με την βοήθεια φίλων ένα ηχογραφημένο θεατρικό μιμητικό δρώμενο, βασισμένο στο βιβλίο «Βράδυ στη γη».
Δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για μένα, γιατί αρκετές φορές συνηθίζω να παρουσιάζω έτσι κι άλλα βιβλία τόσο μέσα στην τάξη όσο και στην Παιδική Λέσχη Ανάγνωσης.
Ένας δάσκαλος μπαίνει σε μια τάξη άγνωστων γι’ αυτόν παιδιών και αφηγείται παραμύθια. Πώς, αλήθεια, ξεκίνησε η συγγραφή παραμυθιών; Υπάρχει ανατροφοδότηση από την επαφή με τα παιδιά για το επόμενο βιβλίο;
Τα παιδιά παύουν να είναι άγνωστα από τη στιγμή που ένας δάσκαλος μπαίνει σε μια τάξη και λέει «καλημέρα». Αμέσως αναπτύσσεται μια σχέση μοναδική που μπορεί να κρατήσει από λίγες ώρες μέχρι και χρόνια.
Η συγγραφή ξεκίνησε το 2008, σίγουρα όχι από εσωτερική ανάγκη. Στην πορεία όμως έγινε. Μέχρι και σήμερα το «παραμύθι» εξακολουθεί να με γοητεύει και να αποτελεί το αγαπημένο μου είδος. Η καθημερινή επαφή με τα παιδιά με βοηθά πολύ και όχι μόνο ως συγγραφέα.
Έχετε λάβει βραβείο από τον κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για την προώθηση της φιλαναγνωσίας. Το Εκπαιδευτικό σύστημα, αλήθεια, επίσημο και ανεπίσημο, προωθεί τη φιλαναγνωσία;
Στο σχολείο δίνεται η δυνατότητα να ασχοληθεί ένας δάσκαλος με τη φιλαναγνωσία. Υπάρχουν οι ώρες της Ευέλικτης Ζώνης, περισσότερες για τις μικρές τάξεις – λιγότερες για τις μεγάλες, καθώς και τα Καινοτόμα προγράμματα διάρκειας 2-6 μηνών.
Λόγω της ενασχόλησής μου με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων αλλά και της αγάπης μου για την Παιδική Λογοτεχνία, επέλεξα να ασχολούμαι και με τη φιλαναγνωσία στην τάξη.
Κάθε χρόνο μας δίνεται η δυνατότητα να επιλέξουμε διαφορετικά θέματα (περιβάλλον, τέχνη κτλ) ανάλογα με τα ενδιαφέροντά μας. Επίσης, στα σχολεία με Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΑΕΠ) υπάρχει μια θεσμοθετημένη ώρα την εβδομάδα που αφιερώνεται στη φιλαναγνωσία.
Γι’ αυτή τη φιλαναγνωσία ο Βασίλης Κουτσιαρής γνωρίζουμε ότι κάνει πολλά. Τι είναι ο μαγικός κόσμος του παιδικού βιβλίου και η ηλεκτρονική εφημερίδα Kos Voice;
Ο «Μαγικός Κόσμος του παιδικού βιβλίου» είναι μια σελίδα αφιερωμένη στο παιδικό/εφηβικό βιβλίο. Αποτελείται από 16 κατηγορίες και ανανεώνεται δυο φορές το μήνα. Και οι 17 συνεργάτες συμμετέχουμε αφιλοκερδώς σε αυτή την προσπάθεια, που πηγάζει από την αγάπη μας για το παιδικό βιβλίο.
Η«kos voice» είναι μια ηλεκτρονική εφημερίδα που μας εμπιστεύτηκε και υποστήριξε την προσπάθεια αυτή. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου: Εύα Κασιάρου, Έρικα Αγγέλικα Γαρμπή, Γιάννη Διακομανώλη, Λιάνα Δενεζάκη, Φραντζέσκα Ρέβελα, Γιώτα Αλεξάνδρου, Ιωάννα Μπαμπέτα, Φωτεινή Βασιλείου, Αναστασία Ευσταθίου, Ιωάννα Μπουλντούμη, Μαριάννα Κουμαριανού, Σοφία Δένη, Πάττυ Παπαδήμου, Μαρία Αγγελίδου, Γιώτα Φώτου και Αγγελική Βαρελλά, για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε την παρουσίαση ενός βιβλίου στη σελίδα σας;
Τα περισσότερα από τα βιβλία που έρχονται στην εφημερίδα είναι δικές μας επιλογές. Ανάλογα με την ηλικία κυρίως στην οποία απευθύνονται, αποστέλλονται στους υπεύθυνους στήλης για παρουσίαση. Στη δική μου στήλη «Βιβλίο στο μικροσκόπιο», αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι η πρωτοτυπία του θέματος, χωρίς αυτό όμως να είναι και κανόνας.
Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω και τους δεκαεννιά εκδοτικούς οίκους που συνεργάζονται με τον Μαγικό Κόσμο.
Ποιο είναι, αλήθεια, το αγαπημένο σας παιδικό βιβλίο;
Πολλά είναι τα αγαπημένα μου βιβλία. Αυτό όμως που με συγκινεί κάθε φορά που το διαβάζω είναι «Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας» του Χρήστου Μπουλώτη. Η ιστορία μιας μεγάλης αγάπης ανάμεσα σε ένα άλογο και μια λεύκα.
Μετά την «Κραυγή των λύκων», την πρώτη απόπειρα συγγραφής σε συνεργασία με τον Γιάννη Διακομανώλη, ακολούθησαν άλλα τρία παραμύθια. Σπάνια συναντάμε δύο συγγραφείς σε ένα βιβλίο. Πώς είναι αλήθεια να γράφουν μαζί το ίδιο κείμενο δυο άνθρωποι;
Προϋπόθεση για να γράψουν δυο συγγραφείς μαζί μια ιστορία είναι να γνωρίζονται καλά και να έχουν θέληση και υπομονή. Έτσι δεν θα λειτουργούν εγωιστικά και ανταγωνιστικά. Φυσικά γράφουμε και μόνοι μας γιατί η συγγραφή χρειάζεται πολλές φορές και εσωτερικό διάλογο.
Το 2011 το βιβλίο «Ένα αστέρι για μένα» τιμήθηκε με έπαινο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών.
Τι σημαίνουν τα βραβεία για εσάς;
Το μεγαλύτερο βραβείο για μένα είναι όταν βλέπω ένα παιδί να έχει αγκαλιά το βιβλίο μου ή να μου λέει πως του άρεσε πολύ. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν χαίρομαι με την κάθε διάκριση που έρχεται. Ίσα ίσα μου δίνει δύναμη να συνεχίσω να γράφω.
«Χρυσάνθεμα στο χιόνι», μια ιστορία με πολλούς συμβολισμούς που συμβαδίζει με την εποχή. Πώς προέκυψε η ιδέα;
Με τα «Χρυσάνθεμα στο χιόνι» πήρα το πρώτο μου «ναι» από εκδοτικό οίκο. Είναι το βιβλίο που μου έδωσε απίστευτη χαρά εκείνο τον Μάρτη το 2010, γιατί δεν πίστευα μέχρι τότε ότι θα μπορούσα να εκδώσω ένα βιβλίο. Μου φαινόταν κάτι πολύ μακρινό, κάτι σαν άπιαστο όνειρο. Η ιδέα για να το γράψω προέκυψε από τον πολύ γνωστό γερμανικό μύθο «Ο μικρός Χριστός». Λόγω του ότι πολλά παιδιά ανακαλύπτουν και μάλιστα με τον χειρότερο τρόπο ότι ο Άι Βασίλης με τα κόκκινα ρούχα και την άσπρη γενειάδα δεν υπάρχει, ήθελα να γράψω κάτι γι’ αυτό. Για το τι γίνεται μετά. Για την πίστη στο θαύμα…
Φέτος κυκλοφόρησαν δύο βιβλία σας, «Ο Αι Βασίλης της χρονιάς» και το «Βράδυ στη γη». Σας απασχολούσε σαν παιδί η ύπαρξη του Άι Βασίλη;
Κάθε Παραμονή Πρωτοχρονιάς, όταν ήμουν παιδί, περίμενα τον Άι Βασίλη. Επειδή στο σπίτι μου δεν είχαμε καμινάδα, οι γονείς μου μου έλεγαν να μην ανησυχώ γιατί γνώριζε πολλούς τρόπους για να μπει. Δεν χρειαζόταν να μου πουν κάτι άλλο, γιατί το είχα ήδη πιστέψει. Δεν θυμάμαι σε ποια ηλικία έπαψα να τον περιμένω να φέρει το δώρο μου. Θυμάμαι όμως πως η αποκάλυψη είχε γίνει στο σχολείο. Πάντως σίγουρα δεν είχα στενοχωρηθεί.
Τα παιδιά πως το αντιμετωπίζουν;
Τα παιδιά των μικρών τάξεων στην πλειοψηφία τους πιστεύουν και τον περιμένουν. Και καλά κάνουν. Την Παραμονή κοιμούνται με την ευχή να βρουν το πρωί το δώρο κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Και μόνο η μια και μοναδική τρεχάλα στις σκάλες, το γεμάτο αγωνία βλέμμα και η χαρά στο πρόσωπό τους, φτάνουν για να μην αναρωτηθούμε ποτέ αν πρέπει να τους το πούμε. Θα γίνει έτσι κι αλλιώς. Ελπίζω αργότερα από το προβλεπόμενο.
Μου αρέσουν τα Χριστούγεννα. Όλο αυτό το εορταστικό κλίμα. Με εμπνέει. Κυρίως ό,τι έχει να κάνει με τον Άι Βασίλη. Με αυτόν τον Ασπρομάλλη γεράκο με τα κόκκινα ρούχα. Δεν μπορώ να φανταστώ Χριστούγεννα χωρίς αυτόν. Κι ας ξέρω, κι ας μεγάλωσα, κι ας μου το’ χουν πει χιλιάδες φορές…
Ποια είναι τα σχέδια σας για τη νέα χρονιά;
Το αργότερο μέχρι τέλος Ιανουαρίου θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Παρρησία το νέο μου βιβλίο με τίτλο «Είναι κάτι που μένει». Την εικονογράφηση έχει κάνει η υπέροχη Κατερίνα Βερούτσου.
Το Σεπτέμβρη θα κυκλοφορήσει το βιβλίο «Ο Μάνος και οι φίλοι» από τις εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη σε εικονογράφηση της νέας ταλαντούχας εικονογράφου Ζωής Λούρα.
Και τέλος… κάτι για τα παιδιά. Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν το αύριο που όλο δείχνει να δυσκολεύει;
Τα παιδιά πρέπει να χαίρονται την ηλικία τους. Να χαμογελάνε. Να πιστεύουν στα θαύματα. Όσο δύσκολο και να’ ναι το αύριο, ας έχουμε πίστη στη νέα γενιά. Θα τα καταφέρουν…
Σας ευχαριστούμε πολύ! Καλές γιορτές!
Σας ευχαριστώ πολύ! Καλά Χριστούγεννα! Ευτυχισμένος ο καινούριος χρόνος!
