Όλη μας η ζωή στηρίζεται σε έναν τρόπο οργάνωσης, μια διαδοχή καταστάσεων, η οποία είναι δομημένη με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Διατάξεις είναι λοιπόν οι διαδικασίες κατά τις οποίες καλούμαστε να προβούμε σε μια οργάνωση πραγμάτων ή καταστάσεων με έναν συγκεκριμένο τρόπο, μια διαδοχή. Όταν μάλιστα σε μια διαδοχή εντοπίζουμε επαναλαμβανόμενα στοιχεία, τότε μιλάμε για αλγορυθμικές διατάξεις, κοινώς μοτίβα. Στα παιδιά συνηθίζουμε να δίνουμε ευκαιρίες μέσα από δραστηριότητες (μουσικές, κινητικές, κατασκευές κ.α.) και φύλλα εμπέδωσης να επαναλάβουν μια διαδοχή.
Έχει όμως ενδιαφέρον να προσεγγίσουμε το θέμα θέτοντας τις παρακάτω παραμέτρους στη στοχοθεσία μας:
1. Τα παιδιά να εντοπίζουν τα στάδια μιας διαδοχής και να είναι σε θέση να τα περιγράφουν.
2. Τα παιδιά να επαναλαμβάνουν ή να συνεχίζουν μια διαδοχή έχοντας κατανοήσει κι εντοπίσει το κριτήριο.
3. Τα παιδιά να ορίζουν τον δικό τους κανόνα σε μια διαδοχή.
4. Τα παιδιά να παρατηρούν και να εντοπίζουν στοιχεία που επαναλαμβάνονται, να φτιάχνουν ή να συνεχίζουν μοτίβα.
Φωτογραφίες των παιδιών από τη γεννήσή τους ώς σήμερα, εικόνες με τις εποχές ή φωτογραφίες των παιδιών ανά εποχή μπορούν να δημιουργήσουν ωραίες δραστηριότητες για την αναγνώριση της διαδοχής του χρόνου. Ένα απλό χορευτικό, ένα τραγουδοπαιχνίδι, μια κατασκευή με τυπώματα, χάντρες, τουβλάκια αποτελούν ωραίες αφορμές για την επανάληψη μιας διαδοχής. Αν υπάρχει γωνιά υπολογιστή στην τάξη η αποθήκευση μιας ζωγραφιάς σε στάδια μέσω της εφαρμογής tux paint ή η φωτογράφιση μιας κατασκευής στα στάδια εξέλιξής της και η ανάγνωση ενός μικρού κόμικ μπορούν να αποτελέσουν αφορμές για να ορίσει το παιδί τους κανόνες διάταξης.
Αυτό επιτυγχάνεται πιστεύουμε ακόμα περισσότερο, αν εμπλέκουμε τα παιδιά στην οργάνωση της διαδοχής των δραστηριοτήτων της επόμενης μέρας, στην οργάνωση μιας εκδρομής, μιας γιορτής κλπ Όσο για τα μοτίβο είναι μάλλον πολύ γνωστό εξαιτίας και της μουσικής, ως ένα πολύ μικρό σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται. Εκτός από τη μουσική και τη λαικήτέχνη, τα χρώματα, τα σχήματα αλλά και το ίδιο το σώμα των παιδιών σε διάφορες στάσεις μπορούν να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία μοτίβων
Στο Μαγαζάκι μας με αφορμή τις διατάξεις παίξαμε με τα φρούτα και τα λαχανικά φτιάχνοντας διατάξεις και αλγοριθμικές διατάξεις.
Στη συνέχεια σκεφτήκαμε να φτιάξουμε γιρλάντες με φρούτα και λαχανικά και να στολίσουμε με αυτές το Μαγαζάκι μας. Τα παιδιά ατομικά, σε ζευγάρια ή μικρές ομάδες μπορούν να κατασκευάσουν γιρλάντες κι έπειτα να τις απεικονίσουν στο φύλλο εμπέδωσης: Διατάξεις…-ό,τι-διατάξεις!
Καλή Σαρακοστή!
Βιβλιογραφία
Μικρά παιδιά, μεγάλα μαθηματικά νοήματα, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2007
Μαθηματικές δραστηριότητες για την προσχολική ηλικία, Gutenberg 1996
