Τίτλος: Το δέντρο που έδινε
Συγγραφέας-Εικονογράφος: Σελ Σιλβερστάιν
Τίτλος πρωτοτύπου: The giving tree, 1964
Μετάφραση στα ελληνικά: Χάιδω Σκαπεντζή
Εκδόσεις: Δωρικός
ISBN: 960-279-283-3
Ο Σελ Σιλβερστάιν πέθανε το 1999 σε ηλικία 69 ετών. Είχε προλάβει όμως να μας δώσει ένα πλήθος εξαιρετικά αξιόλογων ποιημάτων, βιβλίων, στίχων και καρτούν.
Το Δέντρο που Έδινε εκδόθηκε το 1964. Πενήντα χρόνια από την πρώτη του έκδοση, το τιμώ και το ξαναθυμάμαι. Όσοι δεν έτυχε ως τώρα να το γνωρίσουν, ας μην αφήσουν άλλο χρόνο χωρίς αυτό. Θα έμπαινε άνετα σε εκείνες τις περίφημες must read λίστες “100 βιβλία που πρέπει να διαβάσεις πριν πεθάνεις”. Αλλά αυτό θα είναι στα 10. Κι ας είναι ανόητες αυτές οι λίστες.
Μια φορά ήταν μια μηλιά που αγαπούσε ένα μικρό αγόρι. Που μάζευε τα φύλλα της, που έπαιζε κοντά της, που αποκοιμιόταν στον ίσκιο της. Κι η μηλιά ήταν ευτυχισμένη. Τα χρόνια πέρασαν, το αγόρι μεγάλωσε κι οι ανάγκες του άλλαξαν. Τώρα δεν του έφταναν τα φύλλα και τα σκαρφαλώματα. Τώρα ήθελε λεφτά. Κι η μηλιά του έδωσε μήλα να πουλήσει. Και ήταν ευτυχισμένη. Και τα χρόνια κυλούσαν. Και το αγόρι μεγάλωσε και οι ανάγκες άλλαζαν. Και η μηλιά ήταν πάντοτε εκεί, να δίνει λύσεις μέσα από την απόλυτη, ανιδιοτελή αγάπη που είχε στο αγόρι. Στο αγόρι που τίποτα δεν της έδωσε ποτέ παρά μόνο κάποτε, πολύ παλιά, το παιδικό του γέλιο, την αθωότητά του και τις στιγμές του.
Η μηλιά πάντα έδινε. Και πάντα ήταν ευτυχισμένη. Κι ας μην πήρε σχεδόν ποτέ τίποτα από το δέντρο.
Ένα από τα πλέον αριστουργηματικά κείμενα που διάβασα ποτέ σε “παιδικό” βιβλίο. Σε ελάχιστες προτάσεις, δίνεται μια υπέροχη ιστορία που σε μαγεύει. Μια ιστορία που δίχασε τους κριτικούς της εποχής καθώς κάποιοι θεώρησαν ότι δεν πρόκειται για ιστορία με θετικό πρόσημο αλλά για μια σαδομαζοχιστική αγάπη από πλευράς της μηλιάς. Το κείμενο του Σιλβερστάιν απορρίφθηκε στην αρχή από εκδοτικούς οίκους ως πολύ λυπημένο για τα παιδιά και πολύ απλοϊκό για τους ενήλικες. Σήμερα, έχει πουλήσει περισσότερα από 9 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο ενώ σε όλους τους διαγωνισμούς και ψηφοφορίες επιτροπών και ομάδων ανθρώπων εμφανίζεται πάντα στην πρώτη εκατοντάδα με τα καλύτερα παιδικά βιβλία.
Οι ερμηνείες που του έχουν δοθεί πολλές. Άλλη προσέγγιση θέλει το δέντρο ως το θεό και το αγόρι ως τον άνθρωπο, άλλη το δέντρο ως τη φύση και το αγόρι ως την ανθρωπότητα, άλλη το δέντρο ως γονέα (μητέρα) και το αγόρι ως παιδί του και άλλη το δέντρο και το αγόρι ως φίλους.
Οι περιβαλλοντιστές το είδαν ως ανησυχία για την ευθύνη που έχει ο άνθρωπος για κάθε ζωντανό οργανισμό στο περιβάλλον. Οι θεολόγοι ως αλληγορία της ανιδιοτελούς αγάπης. Οι φεμινιστές ως κρυμμένο μήνυμα υποταγής του θηλυκού στο αρσενικό. Οι συνωμοσιολόγοι ότι έχει κρυφά μηνύματα και οι φυσιογνωμιστές ασχολήθηκαν με τη φωτογραφία του Σιλβερστάιν στο οπισθόφυλλο, με το βλοσυρό του βλέμμα και τα δόντια του.
Προσωπικά με παραπέμπει στην άδολη αγάπη της μάνας αλλά και την στάση της φύσης απέναντι στον άνθρωπο.
Το βιβλίο είναι μια υπέροχη, παραβολική ιστορία που θα σας καθηλώσει.
The Actual ’73 Giving Tree Movie Spoken By Shel Silverstein
(σε αφήγηση και μουσική του Σελ Σιλβερστάιν)
