Η Ιστορία δεν είναι μια γραμμική διαδοχή γεγονότων όπου οι δρώντες άνθρωποι παράγουν κάποια Χ έργα που παρατάσσονται το ένα δίπλα στο άλλο έτοιμα να… απομνημονευθούν από φιλομαθείς νέους και παιδιά. Στην σχολική πράξη, σίγουρα δεν είναι μια άγονη εφαρμογή των Αναλυτικών Προγραμμάτων όπου η Πολιτεία μέσω την θεσμών της αναπαράγει την κυρίαρχη ιδεολογία, ενισχύει το εθνικό φρόνημα και ανασυνθέτει το ιστορικό γίγνεσθαι κατά το δοκούν και τις κυρίαρχες τάσεις.
Η Ιστορία εκτός από υπερεθνική, εκτός από αληθής καθώς στέκει πέρα από τη λήθη, οφείλει να είναι και ένας χώρος ανάπτυξης της σκέψης που αναπτύσσει το άτομο-πολίτης κατανοώντας γεγονότα, πρόσωπα, κίνητρα, βαθύτερες αιτίες.
Μετά το Κόκκινο, το Χρυσό και το Μαύρο, η εξαίρετη συγγραφέας και μεταφράστρια Μαρία Αγγελίδου, προσθέτει στη σειρά του Βυζαντίου και το Άσπρο. Με τέσσερις μισοάγνωστες- τολμώ να τις χαρακτηρίσω- ιστορίες, ανοικοδομεί εντός του αναγνώστη γνώση για την θολή και παρεξηγημένη περίοδο του Βυζαντίου.
Πρόκειται για Το ταξίδι του Κοσμά του Ινδικοπλεύστη, ενός πολυταξιδεμένου Έλληνα της Αλεξάνδρειας, που τον 6ο αιώνα έφτασε μέχρι την Ινδία και ήταν ο μόνος ταξιδευτής που Βυζαντίου που μας παρέδωσε με το νι και με το σίγμα τόσο ταξίδι και τόση γη καταγεγραμμένη σε βιβλία.
Έπειτα, την εποχή που το Βυζάντιο κατέρρεε και αναδυόταν η νέα οθωμανική δύναμη (15ος αιώνας) είναι η ιστορία του Γκιόργκι Ισκεντέρ, του Ισκεντέρμπεη, και η αντίστασή του στην οθωμανική επέκταση στα Βαλκάνια. Μιας μυθικής μορφής της Αλβανίας και των Βαλκανίων εν γένει.
Τρίτη ιστορία είναι εκείνη της αυτοκρατορικής φρουράς των Βαράγγων και του 19χρονου Χάραλντ που έγινε αρχηγός της φρουράς στην αυλή του Μακεδόνα αυτοκράτορα Μιχαήλ Παφλαγόνα και κατόπιν βασιλιάς του χιονιού στον Άσπρο Βορρά(11ος αιώνας).
Τέλος, η συγγραφέας μας αφηγείται την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (15ος αιώνας) μέσα από την ιστορία της Ορδής των Άσπρων Προβάτων, των Ακ Κογιουνλού, των καβαλάρηδων βασιλιάδων και του σουλτάνου τους, του Ανίκητου Ουζούν Χασάν, του υπερασπιστή της Τραπεζούντας που θα ηττηθεί αντρίκεια από τους Οθωμανούς του Μωάμεθ.
Με μια μοναδικά διεισδυτική ματιά, υιοθετώντας γοητευτικές πτυχές και οπτικές γωνιές, η Μαρία Αγγελίδου αφηγείται ιστορίες σαν παραμύθι, με ατόφια την αλήθεια τους, φωτίζοντας στο ήδη άγνωστο Βυζάντιο κάποιες ανοίκειες πλευρές του όπου καθρεφτίζεται το ηθικό σφρίγος τεσσάρων αντρών, φορέων ιδεών και αξιών, της εποχής, του ταξιδευτή Κοσμά, του μυθικού Ισκεντέρμπεη, του βόρειου Χάραλντ των Βαράγγων και του Ουζούν Χασάν με την ατσάλινη τιμή.
Όπως πολύ σωστά επισημαίνεται από την έκδοση, τα βιβλία αυτά αναδεικνύουν την Ιστορία ως κάτι πολύ περισσότερο από ένα μάθημα με ημερομηνίες, ονόματα, σελίδες, αίτια και αποτελέσματα. Η Ιστορία είναι η πραγματική ζωή που πέρασε, που ζήσαμε εμείς ή κάποιοι πριν από εμάς. Γι’ αυτό και δεν είναι γεμάτη dots παραγόντων και συμπυκνωμένων αιτιών όπως τα σχολικά βιβλία που στιγμάτισαν γενιές και γενιές αλλά κυλούν σαν πραγματική ζωή, με αποφάσεις, με σκοτεινά σημεία, με αγάπη, με έρωτα, με σθένος και αδυναμίες.
Ατμοσφαιρική, σε ωραίες εικαστικές γραμμές και αφήνοντας μια διαρκή γλυκιά αίσθηση η εικονογράφηση της Κατερίνας Βερούτσου.
Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού σχολείου και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. Μπορεί να αξιοποιηθεί στην τάξη στο πλαίσιο του μαθήματος της Ιστορίας ή να ενταχθεί σε προγράμματα φιλαναγνωσίας. Η ανάγνωση αυτών των κειμένων, παράλληλα με την ανάπτυξη της φαντασίας και την καλλιέργεια της γραπτής έκφρασης (διδασκαλία της Γλώσσας), βοηθάει στην ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης, αφού συμβάλλει στην κατανόηση των ιστορικών γεγονότων μέσα από την εξέταση αιτίων και αποτελεσμάτων καθώς και στην κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε συγκεκριμένες καταστάσεις (ικανοποιώντας έτσι τους στόχους που ορίζει το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για τη διδασκαλία της Ιστορίας).
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Το Βυζάντιο σε έξι χρώματα- Άσπρο |
| Συγγραφέας: | Μαρία Αγγελίδου |
| Εικονογράφηση: | Κατερίνα Βερούτσου |
| Επιμέλεια έκδοσης: | Θοδωρής Τσώλης |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Νοέμβριος 2017 |
| Μακέτα εξωφύλλου: | Γιώργος Παναρετάκης |
| Σελίδες: | 101 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 978-618-03-0280-6 |
