Η πολλά υποσχόμενη πρωτεύουσα της Ελλάδας, η Αθήνα. Η Αθήνα των πρώτων μεγαλοαστών που τρόμαξαν το ίδιο με τις λαικές τάξεις από το σταύρωμα της μύτης του Κομήτη του Χάλεϋ με τη Γη. Η Αθήνα της Μπελ Επόκ, 4 χρόνια πριν το ξέσπασμα του παράλογου Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και λίγο πριν τους Βαλκανικούς που θα μεγάλωναν τα σύνορα της μεγάλης πατρίδας. Η Αθήνα του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και του επόμενου, του Ελευθέριου Βενιζέλου, η εποχή του Κιλελέρ και της αναδιανομής της εθνικής γης.
Αυτή είναι η εποχή που στεφανώνει την περιγραφή της 14χρονης Μαρίκας Σακκή στο ακριβό της ημερολόγιο, στο δικό της βιβλιαράκι που κλείνει μέσα του τις σκέψεις και τα αισθήματά της. Κόρη του εμπόρου υφασμάτων από το Βόλο, Ηλία Σακκή, και της Φείρως, η Μαρίκα είναι η μεγάλη κόρη της οικογένειας αφού τα αδέρφια της, ο Ζάχος και η Μάρθα είναι έξι και τριών ετών αντίστοιχα.
Ξετυλίγοντας το οικογενειακό της κάδρο, η Μαρίκα αρχίζει να υφαίνει μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου της την Αθήνα των αρχών του περασμένου αιώνα. Η τεχνολογία του σήμερα ούτε ως νύξη παρούσα. Η θέση της γυναίκας όπως περίπου την υποψιάζεσαι, δυο σκαλιά πιο κάτω. Ο παλμός της (μεσο)αστικής ζωής της Αθήνας του 10′, ενός παράξενου συνονθυλέματος που τότε ζυμωνόταν ακόμα γοργά, χτυπά σελίδα τη σελίδα όλο και πιο καθαρά.
Το δίπατο σπίτι στα Πατήσια που θύμιζε αρχοντικό του κέντρου, η Πλάκα ως κέντρο (από τότε) της Αθηναϊκής αποκριάς με τα τύμπανα και τις καραμούζες, η ξαδέρφη Λιλή, το λεύκωμά της, ο έρωτας (τι εστί;) και τα ψευδώνυμα των λευκωμάτων, ο αρραβώνας της ξαδέρφης Άννας με έναν αξιωματικό του Ναυτικού, τα προικιά, τα ασπρόρουχα και οι πετσέτες, οι γενικές ετοιμασίες του σπιτιού. Το Βασιλικό Θέατρο με τις τουαλέτες, το φράκο και τα γυαλισμένα παπούτσια, το Θηρίο (πρόδρομος του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου) που πήγαινε Κηφισιά τρίζοντας δαιμονισμένα, το ιππήλατο τραμ για να πας Ομόνοια-Σύνταγμα και η Αλυσίδα των Αθηνών (σημερινή συνοικία Κυπριάδου, στο τέρμα της Πατησίων). Ο καφές στου Ζαβορίτη, η αγορά παιχνιδιών στου Μαγγιώρου, η Ερμού και το εκκλησάκι της Καπνικαρέας, τα αναψυκτήρια και οι θάλασσες του Φαλήρου, τα νυφικά του Τσούχλου, η Μεγάλη Βρετάνια. Ο παλιατζής κι ο γαλατάς, το χειροποίητο γλυκό βύσσινο και τα λικέρ. Η ανδροκρατούμενη εκπαίδευση, το “δυο παιδιά κι ένα κορίτσι, ο επιθεωρητής στα σχολεία και ο εκκλησιασμός, το Παρθεναγωγείο του Βόλου, ο Δελμούζος και η δημοτική, η Διάπλασις των Παίδων και ο Ξενόπουλος, η Καλλιρόη Παρέν, η μόρφωση ως προίκα που δε χάνεται σε αντιδιαστολή με την κανονική.
Η συγγραφέας και βιβλιοκριτικός Μαρίζα Ντεκάστρο μας δίνει κάτι πολύ παραπάνω από ένα τυπικό καταγραφικό ημερολόγιο. Το “Τα χρόνια πέρασαν, οι σελίδες γέμισαν” είναι ένα σχεδόν “ηχογραφημένο” ντοκουμέντο… που διαβάζεται. Μια ολόκληρη εποχή που δεν περιορίζεται στο 1910 αλλά σηματοδοτεί την Ελλάδα που αναδύεται πίσω από τα συντρίμμια του περασμένου αιώνα, την Ελλάδα που κρατά τα γκέμια της παράδοσης ακόμα γερά, μιας εφηβικής ψυχής πριν 100 και πλέον χρόνια που θα εκπλαγείς πόσο διαφέρει από ένα σημερινό κορίτσι μα και που συγκλίνουν ακόμα τα κορίτσια του τότε και του τώρα.
353 μέρες του 1910 (+1 του 1909) μέσα από το βλέμμα της έφηβης Μαρίκας που πλέκει, αναρωτιέται, πάει σχολείο, νοικοκυρεύει, διαβάζει, προβληματίζεται, αποδέχεται, προσμένει, απολαμβάνει. Καλογραμμένη λογοτεχνία (και όχι όπως προείπα τυπική ημερολογιακή καταγραφή), ένα εξόχως ενδιαφέρον ανάγνωσμα, δίχως ηλικιακό περιορισμό, για παιδιά από 9-10 ετών μέχρι όσο σε συγκινεί η πανοραμική, άνευ μελοδραματισμών, αποτύπωση ενός κόσμου που σχεδόν ανασαίνει ακόμα πλάι μας. Αθήνα, αρχές 19ου αιώνα. Δεν είναι τόσο μακριά όσο νομίζεις. Και είναι τόσο μακριά όσο φοβάσαι.
Η προγιαγιά της συγγραφέως, Ροζίνα, έγινε η αφορμή, με κάποιο χειρόγραφο της ανάμεσα σε παλιά χαρτιά, για να εξερευνήσει η ίδια κι εμείς μαζί της την καθημερινή και κοινωνική ζωή των Αθηναίων των αρχών του περασμένου αιώνα αλλά και της ζωής των νεαρών κοριτσιών μερικές δεκαετίες πριν τα δικά μας χρόνια.
Οι ζωγραφιές της Μυρτώς Δεληβοριά είναι μια πραγματική εικαστική παρέμβαση μέσα σε ένα λογοτεχνικό έργο. Αν σκίσεις τις 20 ζωγραφιές-δημιουργίες από το βιβλίο και τις δεις μόνες τους, έχεις την αίσθηση ενός αυτόνομου έργου που μπορεί να πει μια δική του ιστορία. Αν τις αφήσεις στο βιβλίο (ως οφείλεις να κάνεις, αναγνώστη μου), πραγματικά λειτουργούν ως ένα άρτιο αισθητικά άνθισμα του βλέμματος που περιδιαβαίνει σε ένα εφηβικό ενσταντανέ 100 χρόνια πίσω.
Προτείνεται για κάθε αναγνώστη που αναρωτιέται αν οι Αθήνες του κόσμου ήταν πάντοτε έτσι ή γίνηκαν σιγά σιγα…
Το απόλαυσα.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Τα χρόνια πέρασαν… οι σελίδες γέμισαν |
| Συγγραφέας: | Μαρίζα Ντεκάστρο |
| Εικονογράφηση: | Μυρτώ Δεληβοριά |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Μάιος 2009 |
| Επιμέλεια έκδοσης: | Φωτεινή Ξιφαρά |
| Σελίδες: | 48 |
| Μέγεθος: | 16 Χ 23,5 |
| ISBN: |
978-960-455-574-1
|
