Συγγραφέας μερικών από τα πιο ευφάνταστα βιβλία στον κόσμο, όπως το Νοτούρνο-Συνταγές για Όνειρα, το Νουμεράλια και το Είναι καλό να έχεις ένα παπάκι, βραβευμένη με το Άστριντ Λίντγκρεν, το σημαντικότερο βραβείο παιδικής λογοτεχνίας. Μια αυθεντική καλλιτέχνης που κινητοποιεί αισθήσεις, νου και σώμα, μεταφέροντας μια ολόκληρη φιλοσοφία σε βιβλία για παιδιά. Βιβλία που πέρα από διαδοχικές εκρήξεις χαράς και ψυχαγωγίας, δημιουργούν γνήσιους πειραματισμούς, εξερευνήσεις της οπτικής του άλλου και δημιουργικές περιπλανήσεις της σκέψης.
Προσκεκλημένη των εκδόσεων Μάρτης και της Πρεσβείας της Αργεντινής, η συγγραφέας, εικονογράφος και μουσικός Marisol Misenta, η γνωστή σε όλον τον κόσμο Isol, στην Αθήνα και στο elniplex. Μια σπουδαία καλλιτέχνης σε μια μοναδική συνέντευξη!
Μεγαλώσατε σε καλλιτεχνική οικογένεια, με μουσική, τραγούδι, βιβλία. Τι πιστεύετε ότι συμβαίνει στην ψυχή κάποιου παιδιού το οποίο στερείται αυτά τα θεμέλια, είτε λόγω γονικής επιλογής, είτε λόγω οικονομικής κρίσης;
Πιστεύω ότι τα σχολεία μπορούν να βοηθήσουν σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν πολλές επιλογές στο σπίτι. Εκεί δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσει κανείς διαφορετικές απόψεις για τη ζωή, διαφορετικούς ανθρώπους. Συχνά ένας δάσκαλος ή ένας φίλος μπορεί να γίνει σπουδαίος οδηγός! Η ιδανική κατάσταση θα ήταν τα σχολεία να προσφέρουν εμπνευσμένες αναγνώσεις και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες για τα παιδιά ώστε να εκφράζονται και να ανακαλύπτουν τη δική τους ψυχή. Υπάρχουν και τα πολιτιστικά κέντρα τα οποία δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση με παιδιά και ενήλικες.
Νομίζω όμως ότι το βασικότερο είναι να έχει κανείς αγάπη και ελευθερία στην οικογένεια και το περιβάλλον του. Αν τα στερείται κανείς αυτά, είναι πολύ δύσκολο να διατηρήσει την περιέργειά του ενεργή, την ελπίδα για καλύτερα πράγματα, την αίσθηση ότι είναι –αυτός και οι άλλοι- άξιος. Εάν έχεις αυτή την υποστήριξη στη ζωή, νιώθεις την έμπνευση να αναζητήσεις το δικό σου μονοπάτι, να φανταστείς και να ανακαλύψεις νέα πράγματα και αυτό είναι το δικαίωμά σου ως ανθρώπινο ον. Έτσι θα ξέρεις ότι αξίζεις την ελευθερία σου και δεν θα φοβάσαι να εκθέσεις τον εαυτό σου σε διαφορετικούς τρόπους έκφρασης, όπως συμβαίνει στις τέχνες.
“Μερικές φορές οι περιορισμοί οδηγούν σε νέες ιδέες!”
Τα glow in the dark βιβλία είναι αναμφίβολα εντυπωσιακά. Ωστόσο το “Nocturno” δεν περιορίζεται στον απλό εντυπωσιασμό. Διακρίναμε μια ολόκληρη φιλοσοφική προσέγγιση, από τη βιβλιοδεσία μέχρι τη σημειολογία του. Μπορείτε να μας μιλήσετε για αυτό το βάθος του βιβλίου και τον τρόπο με τον οποίο γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας του στο μυαλό σας;
Δεν δουλεύω με βάση τις ιδέες από το μηδέν, δουλεύω κινούμενη από τον ενθουσιασμό και την περιέργεια. Μόλις είδα το μελάνι σε ένα γερμανικό περιοδικό, συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ένα βιβλίο. Μου αρέσει να εκπλήσσω τον εαυτό μου και τους άλλους, έτσι σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον η χρήση αυτού του μελανιού στην αφήγηση, δημιουργώντας ένα κρυμμένο σχέδιο μέσα σε μια κανονική εικόνα. Όλοι αγαπάμε τα μυστικά! Μετά, έπρεπε να σκεφτώ έναν τρόπο να πω μια ιστορία στην οποία θα ήταν δικαιολογημένη η ανάγκη εμφάνισης του μελανιού με το φως. Κατέληξα στην ιδέα της νύχτας και του ονείρου που καθοδηγείται από την ουσιαστικότητα του μελανιού: χρειάζεται κανείς σκιές για να δει το σχέδιο, οπότε αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι που γίνεται τη νύχτα, πριν τον ύπνο. Στηρίχθηκα στην ιδέα να μπορεί κανείς να κοιτά το βιβλίο από το κρεβάτι του. Μερικές φορές οι περιορισμοί οδηγούν σε νέες ιδέες!
“Χρειαζόμαστε περισσότερη ενσυναίσθηση”
Πόσο σημαντικός, πιστεύετε, ότι είναι ο πειραματισμός, η καινοτομία, τα διαφορετικά σχήματα και οι προσεγγίσεις στο βιβλίο, κυρίως όταν απευθυνόμαστε σε παιδιά;
Μου αρέσει να σκέφτομαι το παιδικό βιβλίο με τους ίδιους κανόνες οι οποίοι ισχύουν και για τα βιβλία ενηλίκων, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι τα παιδιά επιτρέπεται να παίζουν και να διασκεδάζουν που και που. Μου αρέσουν τα βιβλία με τα οποία μπορώ να συνδεθώ επειδή με διασκεδάζουν ή με ενοχλούν ή με κάνουν να γελάσω ή αυτά που με κάνουν να αισθάνομαι κάτι που δεν ήξερα εκ των προτέρων. Ως συγγραφέας, έχει κανείς πολλούς τρόπους να προκαλέσει αυτές τις αντιδράσεις. Μπορεί να είναι ένα πολύ καλό κείμενο ή ένα σχέδιο ή ένας νέος τρόπος προσέγγισης. Η πρόκληση είναι να γίνει όλο αυτό με τρόπο απλό και ουσιαστικό την ίδια στιγμή. Χρειάζομαι αρκετό χρόνο για να αναπτύξω μια ιδέα, ένα βιβλίο. Προσπαθώ να βρω κάποιο «κοκαλάκι» (που είναι πάντα από τον δικό μου σκελετό) για να φτιάξω μια σούπα ειλικρινή και καλαίσθητη, ώστε να υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτήν. Αυτό νομίζω ότι είναι το στοιχείο το οποίο θα δημιουργήσει και την επικοινωνία με άλλους ανθρώπους. Είμαστε όλοι σκελετοί κάτω από αυτό το σώμα! Είναι ωραίο να αγγίζουμε αυτό το κρυφό κοινό εαυτό μας, μέσα από μια ιστορία, ένα σχέδιο, ένα τραγούδι.
Το παπάκι είναι πραγματικά ένα βιβλίο πρόκληση καθώς αγγίζει το θέμα της οπτικής του άλλου και της διαφορετικής ερμηνείας του ίδιου φαινομένου. Κι όμως είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε πολύ μικρά παιδιά. Δεν φοβηθήκατε τον εγωκεντρισμό της ηλικίας τους;
Θα μου άρεσε να είναι μόνο μια φάση της ανθρώπινης ζωής, αυτός ο εγωισμός! Νομίζω ότι χρειαζόμαστε περισσότερη ενσυναίσθηση. Και μέσα από τη δυσπιστία μας να αποκαλύψουμε αλήθειες. Είναι ωραίο να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να αισθάνεσαι τη ζωή και να σκέφτεσαι γι ‘αυτήν. Για μένα είναι πολύ χρήσιμο να σκέφτομαι με αυτόν τον τρόπο. Αισθάνομαι ότι επιλέγουμε σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, ακόμα κι αν δεν το γνωρίζουμε. Και είναι πολύ ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε άλλες οπτικές. Είναι απελευθερωτικό. Έκανα το σχέδιο μιας πάπιας και ενός αγοριού, όταν σκέφτηκα: Τι θα συμβεί αν αφήσουμε ΚΑΙ την πάπια να μιλήσει;
“Χρησιμοποιώ το χιούμορ για να αντιμετωπίσω τις ανοησίες
και τις άκαμπτες ιδέες”
Τα βιβλία σας έχουν μεταφραστεί κι αγαπηθεί σε πολλά μέρη του κόσμου. Ποιο πιστεύετε ότι είναι αυτό το στοιχείο το οποίο υπερβαίνει τις διαφορετικές κουλτούρες;
Αυτό το στοιχείο μπορεί να είναι το «κοκαλάκι» που μοιραζόμαστε από την παιδική μας ηλικία και τον τρόπο με τον οποίο λέω τα μικρά και βασικά πράγματα της ζωής, με κάποια φρεσκάδα. Δεν τρέχω να κρυφτώ από τη γελοιοποίηση, το φόβο και τις ανοιχτές ερωτήσεις. Χρησιμοποιώ το χιούμορ για να αντιμετωπίσω τις ανοησίες που βλέπουμε καθημερινά και φυσικά για να αντιμετωπίσω τις άκαμπτες ιδέες. Τα παιδιά άλλωστε δεν είναι τόσο διαφορετικά σε όλο τον κόσμο. Είναι πιο δύσκολα με τους ενήλικες: ο πολιτισμός, η θρησκεία και η πολιτική μας χωρίζουν.
“Τα παιδιά αντλούν μηνύματα όταν είμαστε πραγματικά εκεί,
βλέποντας τον κόσμο μαζί τους”
Μιλήστε μας για τη συμμετοχή σας στο Bobos Festival το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και για τη συνεργασία σας με τις Εκδόσεις Martis.
Θα βρεθώ εκεί την Κυριακή 10 Ιουνίου, έχει προγραμματιστεί ένα διαδραστικό παιχνίδι με αφορμή τη δουλειά μου με δύο ηθοποιούς (αυτό θα είναι και για μένα μια έκπληξη!). Πριν και μετά από αυτή τη δραστηριότητα θα κάνουμε μερικά εργαστήρια για να συναντηθούμε με τα παιδιά και να φτιάξουμε μαζί εικόνες.
Isol, όταν τελειώσει η αναγνωστική απόλαυση του μαγικού Nocturno, ποια είναι η συνταγή για Όνειρα την οποία θα προτείνατε στα παιδιά και στους μεγάλους οι οποίοι ασχολούνται με παιδιά;
Νομίζω ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να ζήσουμε τα όνειρά μας, χα χα χα! Μην τα εγκαταλείπετε, μην πιστεύετε σε εκείνους που σας λένε ότι η παραίτηση σε ενηλικιώνει! Μάθετε από τα όνειρά σας, είναι η αληθινή μας πυξίδα για να καταλάβουμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Μην ντρέπεστε να παίζετε, να προσπαθείτε να μοιραστείτε τις ανακαλύψεις σας. Αυτό είναι πάντα καλό για τον κόσμο και αποτελεί πηγή έμπνευσης. Κάθε μικρή σταγόνα χρόνου που αφιερώνετε στη μουσική, το χορό, την αγκαλιά, τη σύνδεση με τη ζωή είναι πολύτιμη. Τα παιδιά αντλούν μηνύματα όταν είμαστε πραγματικά εκεί, βλέποντας τον κόσμο μαζί τους, δεν χρειάζεται να είσαι κλόουν, αρκεί να είσαι ένας καλός συνοδοιπόρος, έμπειρος σε μερικά πράγματα αλλά με ζωντανή τη διάθεση για διασκέδαση. Πρέπει να ζητάμε και να είμαστε ταπεινοί, να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε όλοι σε όλη μας τη ζωή. Η καλή αίσθηση του χιούμορ βοηθάει.
Έχετε επισκεφτεί διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, κάποιες από αυτές, όπως η Αθήνα, δεν είναι τόσο “φιλικές” για τα παιδιά. Αν σας ζητούσαν να σχεδιάσετε το ιδανικό περιβάλλον για να μεγαλώσει ένα παιδί ποιο στοιχείο θα κρατούσατε από κάθε πόλη την οποία έχετε επισκεφτεί;
Θα ήθελα να επισημάνω την παρουσία της Φύσης στις σκανδιναβικές χώρες (πάρκα, λίμνες, δάση) και τον σεβασμό στην παιδική ηλικία. Το “Tríptico de la Infancia” (τρίπτυχο της παιδικής ηλικίας), ειδικά το Νησί των Ανακαλύψεων στην πόλη Ροζάριο της Αργεντινής, το οποίο προσφέρει δραστηριότητες σχετικές με την τέχνη, την δημιουργικότητα, τη φιλοσοφία κλπ.
Επίσης, κάτι σημαντικό είναι τα καλά κρατικά σχολεία, όπως συμβαίνει με τα σχολεία της Φινλανδίας. Ως κοινωνία, πρέπει να επικεντρωθούμε σε ορισμένα βεβαίως προφανή ζητήματα: Να μην βιαζόμαστε στους δρόμους, να μην αντιμετωπίζουμε τους εαυτούς μας μόνο ως καταναλωτές (νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να είναι περισσότερο όπως στην Ισλανδία ή σε ορισμένες σκανδιναβικές χώρες). Η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική (Σουηδία, Γερμανία). Και η νομοθεσία μέσω της άδειας μητρότητας και πατρότητας (στις Σκανδιναβικές χώρες) βοηθούν στην ποιότητα ζωής γονέων και παιδιών. Φυσικά, ένα ωραίο περιβάλλον είναι καλό για όλους. Μια κοινωνία που χτίστηκε με ισότητα, με ευτυχισμένους ανθρώπους, είναι ό,τι καλύτερο. Οι αγχωμένοι ενήλικες, η υπερβολική δουλειά, το μολυσμένο περιβάλλον, οι πολυσύχναστες πόλεις δεν συνεπάγονται κανένα σεβασμό για τη ζωή.
“Ο εκπαιδευτικός είναι μια πραγματικά απαιτητική δουλειά,
γιατί συνεπάγεται μεγάλη ευθύνη”
Το σχολείο κατηγορείται ότι σκοτώνει τη δημιουργικότητα. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη κι αν ναι τι θα μπορούσε πιστεύετε να γίνει ώστε το εκπαιδευτικό σύστημα να καλλιεργεί αντί να υπονομεύει τη δημιουργικότητα.
Μμμμ, νομίζω ότι θα πρέπει να πληρώνουμε καλύτερα τους μισθούς των εκπαιδευτικών (στην Αργεντινή πληρώνονται πολύ άσχημα) και να δώσουμε μεγαλύτερη σημασία στην εκπαίδευση ως την πιο σημαντική φάση στη ζωή κάποιου. Πρέπει επίσης να σκεφτούμε τι είδους κοινωνία θα θέλαμε να δημιουργήσουμε ή θα σε τι είδους κοινωνία θα θέλαμε να ζήσουμε. Νομίζω ότι ο σκοπός μας στη ζωή είναι να εξελισσόμαστε με όλους τους δυνατούς τρόπους. Προσέξτε πόσο περίεργα είναι τα μικρά παιδιά, πόσο προσεκτικά βλέπουν τον κόσμο γύρω τους, πώς κάνουν πειράματα, πώς αρέσκονται να ακούν και να εφεύρουν ιστορίες, να ζωγραφίζουν, να χορεύουν, να τραγουδούν, να μαθαίνουν. Και οι δάσκαλοι πρέπει να είναι ζωντανοί και να έχουν αυτή τη δημιουργικότητα και τη σοφία να τα καθοδηγήσουν χωρίς περιορισμούς. Είναι μια πραγματικά απαιτητική δουλειά, γιατί συνεπάγεται μεγάλη ευθύνη. Και πρέπει να υπάρχει συνεργασία και με την οικογένεια. Δεν είμαι ειδική στην εκπαίδευση. Είμαι απλώς κάποια που ξέρει τι ήταν καλό γι ‘αυτήν ως παιδί και ως ενήλικας. Δεν ήμουν καλή σε περίπλοκα συστήματα όπως τα μαθηματικά ή οι ξένες γλώσσες, αλλά ήμουν αρκετά καλή στο σχέδιο και το τραγούδι. Μέσα από τη μουσική όμως έχω αποκτήσει καλή προφορά σε ορισμένες γλώσσες. Νομίζω ότι υπάρχουν τρόποι να εξελιχθεί κανείς, όταν έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει από τα πράγματα που τον ενδιαφέρουν. Λατρεύω αυτό το βίντεο (είναι μόνο στα γαλλικά και Ισπανικά).
Η ζωή είναι καλή… τι την κάνει καλύτερη;
Το να έχεις πάθος, να θέλεις να ασχοληθείς με κάτι πολύ. Οι καλοί φίλοι και ένα καλό βιβλίο στην τσέπη κάνουν τη ζωή καλύτερη!
Isol, το elniplex σας ευχαριστεί!
————————————–
Info
Σάββατο 9 Ιουνίου στις 12:00
Public στο Κολωνάκι
Παρουσίαση του βιβλίου Νοτούρνο, Συνταγές για όνειρα. Τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να μαγειρέψουν όνειρα και να γνωρίσουν από κοντά την ISOL.
Κυριακή 10 Ιουνίου, στις 13:00
3ο Bobos Art Festival
Στη σκηνή του 3ου Bobos Art Festival στον Κήπο του Μεγάρου, η αγαπημένη ομάδα Κοπέρνικος θα μας παρουσιάσει μια χιουμοριστική αυτοσχέδια μίνι παράσταση γεμάτη φαντασία, βασισμένη στα βιβλία της ISOL.
Πέμπτη 14 Ιουνίου, στις 18:00
Η ISOL υπογράφει τα βιβλία της στον Μάρτη!
Η ISOL παρέα με τον συγγραφέα Αντώνη Παπαθεοδούλου θα μας παρασύρουν σε ένα ευφάνταστο ταξίδι στον μαγικό κόσμο των βιβλίων της σπουδαίας δημιουργού (Εκδόσεις Μάρτης, Χάρητος 8, 10675, Κολωνάκι).
Αναλυτικά το πρόγραμμα της ISOL εδώ.
