Ένα θεατρικό έργο για παιδιά σε δύο πράξεις ανεβαίνει το 2006 στο Badisches Staatstheater της Καρλσρούης στη Γερμανία και ακολούθως σε αναρίθμητες θεατρικές σκηνές της χώρας. Κερδίζει αρκετά βραβεία και ακολούθως γίνεται ραδιοφωνικό θεατρικό έργο καθώς και βιβλίο λίγο καιρό αργότερα.
Στο οποίο βιβλίο, τρεις πιγκουίνοι, δυο μεγαλούτσικοι και ένα μικρός, περιπλανώνται σε ένα μέρος γεμάτο χιόνι και πάγο, πάγο και χιόνι. Μια πεταλούδα εμφανίζεται και η.. απώλειά της γίνεται η πέτρα του σκανδάλου. Δυο εισιτήρια για την κιβωτό του Νώε και τον επερχόμενο κατακλυσμό περιμένουν… δύο τυχερούς. Κι όταν οι δύο τυχεροί γίνονται τρεις, τότε ανάμεσα σε δεκάδες ζευγάρια ζωντανών όλης της γης, τρυπώνει στην κιβωτό και μια… τριάδα.
Κι εκεί, στην Κιβωτό του Νώε, μαζί με το θηλυκό περιστέρι, κάτι σα γραμματέας του Νώε, ο θεός ανιχνεύεται σπιθαμή προς σπιθαμή με έναν μοναδικό τρόπο, ώσπου να σταματήσει ο κατακλυσμός και να ξαναπροβάλλει ο ήλιος.
Με παιχνιδιάρικη, άκρως χιουμοριστική γραφή ο Ούλριχ Ουμπ παίρνει το ύψιστο ζήτημα του… Υψίστου και του αλλάζει τα φώτα. Χωρίς να δείχνει δογματικός, διερευνά, σαρκάζει, αναζητεί, ιχνηλατεί την ύπαρξη του θεού, τις παρεμβάσεις του στη ζωή των όντων, την άποψη των ϋπηκόων” για εκείνον, τα κλισέ, τις προκαταλήψεις, τις δαιδαλώδεις σκέψεις μας για τον ενδεχόμενο κατά πολλούς δημιουργό του κόσμου.
Το εύρημα της κρυψώνας του τρίτου πιγκουίνου στη βαλίτσα, η είσοδος των πιγκουίνων στην κιβωτό ενώ γνωρίζουν κολύμπι και θα μπορούσαν να σωθούν ούτως ή άλλως, η διαρκής διελκυστίνδα της πανταχού παρούσας κι απούσας φιλίας κι εκείνος ο γραπτός λόγος του Ουμπ σαν γαργαλητό, σαν κλείσιμο ματιού, σαν φιλοσοφικό δοκίμιο που βάλθηκε να σε κάνει να αναρωτηθείς αλλά όχι να σε ζαλίσει μα μακρόσυρτες, δυσνόητες προτάσεις, κάνουν το Στην Κιβωτό Στις Οκτώ ένα πραγματικό διαμαντάκι της παιδικής λογοτεχνίας. .
Αναρωτιέμαι… Όχι τι είναι θεός… Αυτά θα τα ψάξει ο καθένας μόνος του. Μα πόσο χιούμορ και θρησκειολογική αναζήτηση πρέπει να έχει κάνει ένας άνθρωπος για να γράψει ένα βιβλίο σαν αυτό. Κι ακόμα, πόσο ανοιχτό πνεύμα πρέπει να έχει κανείς για να δεχτεί τα φλεγόμενα βέλη αμφισβήτησης του συγγραφέα που σφάζει με το βαμβάκι τη θρησκοληψία και θεο-παντοδυναμία που θέλει να αποδίδει στο φερόμενο ως ανώτερο ον τα πάντα, από το αν γέννησε η κατσίκα της κυρά Κατίνας μέχρι αν γιατρεύτηκε ο Μήτσος ο βασανιστής που ήταν καλός οικογειάρχης και ευυπόληπτος.
Ο Ουμπ τα αντιπαρέρχεται όλα. Γιατί στόχος του δεν είναι να κατηχήσει ούτε να προσηλυτίσει αλλά να ανάψει σπίθες ερωτημάτων μέσα από την φορτωμένη με ευρύματα και χιούμορ γραφή του.
Ο Δημήτρης Λιαντίνης στη Γκέμμα του έγραφε για την περίφημη πια Ερώτηση της Μαργαρίτας. Γράφει εκεί:
“…Σ’ εκείνο λοιπόν τον περίπατο στονκήπο, η Μαργαρίτα σταματά ξαφνικά, κοιτάζει το Φάουστ στα μάτια, και τον ρωτάει:
Πιστεύεις στο θεό;
Glaubst du an Gott?
Αυτή είναι η ξακουστή Ερώτηση της Μαργαρίτας.
Το βάρος και την αξία της, που την έκαμαν οδηγητική για τη μέθοδο έρευνας του προβλήματος του θεού από τη σκοπιάτης επιστήμης, η ερώτηση τα οφείλει στην απόκριση κυρίως που έδωκε ο Φάουστ.
Με άλλα λόγια είναι, όχι η ερώτηση της Μαργαρίτας αλλά η απόκριση του Φάουστ που γεννά το βαθύπλουτο του προβλήματος.
Παρόμοια, όπως είναι, όχι ο έρωτας του Δία για τη Λήδα στον Ευρώτα που γέννησε την αθάνατη Ιλιάδα, αλλά η Ελένη. Η απάντηση, δηλαδή, που έδωκε η Λήδα στον έρωτα του Δία.
Ποιος τολμάει να ειπεί πιστεύω στο θεό;
Ποιος τολμάει να ειπεί δεν πιστεύω στο θεό;
Έτσι αποκρίθηκε ο Φάουστ στην ερώτηση της Μαργαρίτας.
Η θέση αυτή ανθρώπινα συνιστά τη μόνη δυνατή απόκριση που μπορεί να δοθεί στο ερώτημα. Είναι η απόκριση, σύμφωνα με τη Λογική επιστήμη, που καταργώντας την αρχή της αντίφασης δέχεται το τρίτο, καθώς αλληλοαναιρεί το πρώτο και το δεύτερο. Όπως έδειξε και στη Φυσική εντελώς πρόσφατα η αρχή της Απροσδιοριστίας. Στο tertiumnon daturο Φάουστ θα απαντήσει: tertium datur, τρίτον χωρεί. Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα, που είπε ο Ελύτης προτού γεράσει.Και τα χάσει.
Εάν είμαι άνθρωπος, κατά την έννοια ότι έχω συνείδηση των ορίων μου και επίγνωση του πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα του όντος, δεν είναι δυνατό να δώσω άλλη απόκριση στην ερώτηση της Μαργαρίτας.
Όταν στην ερώτηση αποκριθώ, ναί! πιστεύω στο θεό, γίνομαι αυτοστιγμεί μωρός. Γιατί δέχομαι στενόκαρδα και στενόμυαλα, κάτι που δεν το ξέρω, σαν αληθινό. Καταντώ δογματικός. Και η επιστήμη θα με πετάξει αυτόματα έξω από τα όρια της με την παρατήρηση: διότι λες ανοησίες.
Όταν στην ερώτηση αποκριθώ, όχι! δεν πιστεύω στο θεό, γίνομαι αυτοστιγμεί μωρός. Γιατί δέχομαι στενόκαρδα και στενόμυαλα, κάτι που δεν το ξέρω, σαν αληθινό. Καταντώ δογματικός. Και η επιστήμη θα με πετάξει αυτόματα έξω από τα όρια της με την παρατήρηση: διότι λες ανοησίες.
Τι απομένει να αποκριθώ; Αυτό ακριβώς είναι το λεπτό σημείο, που γεννά την ανεξάντλητη γονιμότητα του προβλήματος.
Το πνεύμα και το νεύμα του Γκαίτε είναιτο εξής. Ό,τι σου μένει και ό,τι σου δίνεται είναι εκείνο το σημείο, το άπειρα ελάχιστο ανάμεσα στο όχι και το ναι, να το ευρύνεις, να το πλατύνεις, να το βαθύνεις, να το εκτείνεις. Να το μεταχειριστείς μ’ έναν τέτοιο τρόπο απόπειρας,και δοκιμασίας, και βασανισμού, και αγωνίας, ώστε από το απειροελάχιστο σημείο να δημιουργήσεις διάσταση, και έκταση, και διάρκεια, χώρο και χρόνο.
Να πλάσεις, δηλαδή, από το ανάμεσα στοναι και στο όχι ζωή, αλήθεια, και ύπαρξη.”
Όταν λοιπόν βλέπω ανθρώπους που φανατικά χώνονται κάτω από μια άποψη -και συνήθως δε μπορούν να την υποστηρίξουν κιόλας- θυμάμαι πάντα το απόσπασμα ετούτο του Δ. Λιαντίνη. Θα μπορούσε να είναι μέχρι και αφετηρία της Κιβωτού του Ουμπ.
Τη μετάφραση για τις εκδόσεις Πατάκη έκανε η Σώτη Τριανταφύλλου. Δε γνωρίζω πως ήταν η γλώσσα του πρωτοτύπου, αλλά το μεταφρασμένο κείμενο ρέει απίστευτα όμορφα.
Το «Στην Κιβωτό στις οκτώ!» πήρε πολλά βραβεία ανάμεσα στα οποία το βραβείο καλύτερου ραδιοφωνικού έργου για παιδιά και θεατρικού έργου για παιδιά στη Γερμανία, το βραβείο Ταμ-Ταμ και το βραβείο των Μαγισσών στη Γαλλία, το βραβείο Άντερσεν στην Ιταλία και το λογοτεχνικό βραβείο παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας Vlag en Wimpel της Ολλανδίας.
Από τον Απρίλιο του 2012 το βιβλίο κοσμεί τα ράφια των ελληνικών βιβλιοπωλείων.
Κλείνω… :
– Αν δεν υπάρχει γιατί μιλάμε γι’ αυτόν; ρωτάνε οι δύο άλλοι.
-Για να μη νιώθουμε μόνοι.
Οι δύο άλλοι πιγκουίνοι συμφωνούν.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: |
Στην κιβωτό στις οκτώ
|
| Συγγραφέας: | Ούρλιχ Ουμπ |
| Εικονογράφηση: | Γεργκ Μύλε |
| Μετάφραση: | Σώτη Τριανταφύλλου |
| Εκδόσεις: | Πατάκης, Απρίλιος 2012 |
| ISBN: | 978-960-16-4002-0 |
