Στα παιδιά ο λόγος
Γιάννης Ζουγανέλης
Ένας υπέροχος δίσκος. Δεκαπέντε σπουδαία τραγούδια που δε βρήκαν τη “δημοσιότητα” που έπρεπε. Μόνο που η αξία δεν μετριέται πάντα με τη δημοσιότητα. Δεν το γράφω για λόγους φιλοφρόνησης προς τον Γιάννη Ζουγανέλη. Εμάς περιμένε, ξέρετε, για να ακούσει καλά λόγια για το έργο του.
Το γράφω γιατί πραγματικά όταν τον ανακαλύψετε θα καταλάβετε πόσο σημαντική δουλειά είναι ετούτη εδώ.
Το elniplex έφτιαξε τρία βιντεάκια: τα δύο είναι δυο ξεχωριστά τραγούδια (“Ο Μίμης κι η Μιμή”, “Η μικρή πεταλούδα”) και το τρίτο είναι μια εννιάλεπτη σύνοψη όλων των τραγουδιών του δίσκου. Δεν τα φτιάξαμε για να διεκδικήσουν δάφνες κινηματογραφικής ποιότητας και σκηνοθεσίας αλλά για να φτάσουν αυτά τα σπάνια τραγούδια στα αυτιά όσων περισσότερων γίνεται.
Η θεματική τους είναι επίσης σπάνια και ιδιαίτερη. Καταγράφουμε (εντός παρένθεσης η θεματική τους):
1. Καλημέρα (Παιδικές καλημέρες, λέξεις, σύνθετα)
2. Ορίζοντας (Παιδικές καλημέρες, ήλιος, φύση, περιβάλλον)
3. Κουμπαράς (ημέρα αποταμίευσης, συναισθήματα)
4. Παράδοση από μαμά σε μαμά (χρόνος, γιορτή μητέρας, μαγειρική, γλυκά)
5. Του μπαμπά τα εργαλεία (εργαλεία, μαστορέματα, μπαμπάς)
6. Μια Κυριακή που ειν’ ‘αργία (μουσεία, Ελλάδα, Ακρόπολη)
7. Όλα τα παιδιά του κόσμου είναι δικά μας (ρατσισμός, διαφορετικότητα, παιδιά, δικαιώματα)
8. Τι μ’ αρέσει (συναισθήματα, εποχές)
9. Ο Μίμης κι η Μιμή (απαγορεύσεις, κανόνες)
10. Μια μικρή πεταλούδα (άνοιξη, πεταλούδα)
11. Η γιορτή του μπαμπά (μπαμπάς, γιορτές)
12. Η Μαρία (παιδιά με αναπηρία, κωφά, πόλεμος, μετανάστες)
13. Το πετρέλαιο (θέρμανση, πετρέλαιο, μέσα)
14. Για όλα τα παιδιά (δικαιώματα παιδιών, φτώχεια, αλληλοβοήθεια)
15. Μανούλα-Μάνα μου-Μαμάκα (γιορτή της μητέρας)
***
Ο κουμπαράς
Μουσική-Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Βρήκα τι δώρο θα σου κάνω
λαμπιόνια ξέρω, δεν φοράς
θα ζωγραφίσω γουρουνάκια
μου το ‘χε μάθει ο μπαμπάς.
Πέρα από τα τετριμμένα
τα δώρα τα συνηθισμένα
υπάρχει ένας μποναμάς
ελπίδα γέλιου κουμπαράς.
Έσπασα τον κουμπαρά μου
για να κάνω δώρα στα παιδιά όλου του κόσμου
όταν θα ‘ρθει η ώρα, μηνύματα ελπίδας
τραγούδησε με μας
ο κουμπαράς μου είχε νομίσματα χαράς.
Δώσε από την καρδιά σου
και ρέστα μη ζητάς
με το ένα δύο τρία
να σπάσει ο κουμπαράς,
να σπάσει ο κουμπαράς.
Ο κουμπαράς, ο κουμπαράς.
Βρήκα τι δώρο θα σου κάνω,
τραγούδια όμορφα χαράς
τη θλίψη απ’ το πρόσωπό σου
να πάψεις να την κουβαλάς.
Πέρα από τα τετριμμένα
τα δώρα τα συνηθισμένα
υπάρχει ένας μποναμάς
ελπίδα γέλιου κουμπαράς.
Κουμπαράς, κουμπαράς.
Έσπασα τον κουμπαρά μου
για να κάνω δώρα στα παιδιά όλου του κόσμου
όταν θα ‘ρθει η ώρα,
μηνύματα ελπίδας
τραγούδησε με μας
ο κουμπαράς μου είχε νομίσματα χαράς.
Δώσε από την καρδιά σου
και ρέστα μη ζητάς
με το ένα δύο τρία
να σπάσει ο κουμπαράς,
να σπάσει ο κουμπαράς.
Ο κουμπαράς, ο κουμπαράς.
*
Παράδοση από μαμά σε μαμά
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης, Χορωδία
Η γιαγιά μου τηγανίζει τηγανίτες
η μαμά ανοίγει φύλλο για γλυκό
και τα δύο θέλουν μπόλικο αλεύρι,
μαστοριά, μεράκι, αλάτι και νερό.
Μανούλα φτιάξε μου χυμό καρότο
το πίνει ο φίλος μου ο Πλάτων και τον είδα
είναι ψηλός και δυνατός με ωραία επιδερμίδα.
Θέλω μαμά μου απ’ τα χέρια σου γιαουρτόπιτα
που δεν υπάρχει στα ζαχαροπλαστεία
στη γεύση της να μάθω την αγάπη σου
στο λέω αλήθεια με καρδιά και όχι αστεία.
Θέλω μαμά μου απ’ τα χέρια σου γιαουρτόπιτα
που δεν υπάρχει στα ζαχαροπλαστεία
στη γεύση της πως νιώθω την αγάπη σου
στο λέω αλήθεια με καρδιά και όχι αστεία.
Ό,τι φτιάχνει η μαμά μου το ‘χει πάρει απ’ τη μαμά της
κι η μαμά της το ‘χει μάθει απ’ τη μαμά της μαμάς της.
-Άκου γιαουρτόπιτα!
-Σε λίγο θα μας πεις πως υπάρχει και γαλατόπιτα!
-Υπάρχει χαζό! Πως δεν υπάρχει;
-Και κολοκυθόπιτα
-Και κρεατόπιτα
-Και κιμαδόπιτα
-Και πρασόπιτα!
-Και τυρόπιτα!
Και σπανακόπιτα!
-Και χορτόπιτα!
-Και κοτόπιτα!
-Και κοκορόπιτα
-Σιγά μην υπάρχει και ψαρόπιτα!
-Ελάτε! Ελάτε ν’ ανοίξουμε τα δώρα!
-Ααα…η θεία η Σταματώ μας έφερε δίπλες!
-Η θεία Ασημούλα απ’ τη Μύκονο αμυγδαλωτά!
-Ο θείος Γεράσιμος απ’ την Κεφαλλονιά μάντολες!
-Η θεία η Φραστούλα από τη Σύρο μας έφερε λουκούμια!
-Έκπληξη, έκπληξη…μαστίχα από τη Χίο από τον…πως τον λένε;
Το θείο Επαμεινώνδα
-Τον καραφλό;
-Επαμεινώνδα τον λένε!! Χαζό!!
*
Του μπαμπά τα εργαλεία
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Στο πατάρι στη γωνία
περιμένουν μ’ αγωνία
στο καρό το βαλιτσάκι
του μπαμπά τα εργαλεία.
Για να, για να, για να μαστορέψει
και να και να και να μας γιατρέψει
να μαζέψει να πετάξει
να χαράξει και να φτιάξει.
Θα βιδώσει και την κούνια
θα καρφώσει, θα κολλήσει
της μαμάς μου τα τακούνια.
Ένα ξύλινο σκαμνάκι,
δύο ράφια στο ντουλάπι
μεντεσέδες στο πορτάκι
ένα σπίτι στο γατάκι.
Τσάκα τσάκα τα τελειώνει
και μ αυτά τα μεγαλεία
με χαρές μας μεγαλώνει
μ’ όνειρα τα εργαλεία.
Θα σκαλίσει, θα κλαδέψει
στο μπαλκόνι στα λουλούδια
θα γυαλίσει την κιθάρα
για να παίζουμε τραγούδια.
*
Μια Κυριακή που είναι αργία
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Μια Κυριακή που είναι αργία
θα πάω στην Ακρόπολη
στα έργα των παππούδων μου που είχανε σοφία.
Μια Κυριακή που είν’ αργία
θα πάω στην Ακρόπολη
να δω τον Παρθενώνα
μαζί και με το θείο θα πάω στο Θησείο.
Μια Κυριακή που είν’ αργία
θα πάω με το θείο το φίλο του Σωκράτη
και να μου πει τα μυστικά από τα αρχαία ελληνικά
Μια Κυριακή που είναι αργία.
*
Όλα τα παιδιά του κόσμου
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης, Χορωδία
Στα χαμόγελα που σώπασαν
στα ματάκια που δε χόρτασαν
στην ελπίδα που γυρίζει με τα πόδια
υποσχόμαστε δε μένουμε στα λόγια.
Όλα τα παιδιά του κόσμου είναι δικά μας
στις βαθιές πληγές του χρόνου μιλάει η καρδιά μας.
Στις στιγμές που παρανόησαν
παιδικές φωνές αγνόησαν
στην ελπίδα που γυρίζει με τα πόδια
υποσχόμαστε δε μένουμε στα λόγια.
Όλα τα παιδιά του κόσμου είναι δικά μας
στις βαθιές πληγές του χρόνου μιλάει η καρδιά μας.
*
Τι μ’ αρέσει
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Μ’ αρέσει το χάδι του αέρα
μ’ αρέσει η δροσούλα της βροχής
μ’ αρέσει να μου κάνουνε παρέα
μες τη χαρά της εξοχής.
Μ’ αρέσει να κυλιέμαι στα χώματα
να μυρίζω της γης όλα τα αρώματα
με τον ήλιο να ‘μαι ξάπλα,
ξάπλα στης γης την άπλα.
Να ξαπλώνω, να ξαπλώνω
και το σώμα μου να απλώνω
μ’ αρέσει να αφήνομαι
στη φύση παραδίνομαι.
Η θάλασσα αχ με ταξιδεύει
σε μέρη άγνωστα σε μένα
που μες την φαντασία μου
είναι συγκεκριμένα.
Μ’ αρέσει το χιόνι του χειμώνα
να πέφτει μέσα βαθιά στο κρύο
να αισθάνομαι την παγωνιά
μαζί με όλα τα παιδιά.
Να ξαπλώνω, να ξαπλώνω
και το σώμα μου να απλώνω
μ’ αρέσει να αφήνομαι
στη φύση παραδίνομαι.
Η άνοιξη μ’ ανοίγει σα λουλούδι
και τραγουδάει μέσα μου
χρωματιστό τραγούδι
και τραγουδάει μέσα μου
χρωματιστό τραγούδι
η άνοιξη μ’ ανοίγει σα λουλούδι.
Να ξαπλώνω, να ξαπλώνω
και το σώμα μου να απλώνω
μ’ αρέσει να αφήνομαι
στη φύση παραδίνομαι.
*
Ο Μίμης κι η Μιμή
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Ο Δημήτρης κι η Μιμή
βαρεθήκανε τα μη
μη το ένα μη το άλλο
το μικρό και το μεγάλο.
Παίρνει ο Μίμης μία πέτρα,
Μη, μη, μη την πέτρα
πιάνει η Μιμή μαχαίρι
μη θα κόψεις κανά χέρι
τρώει εκείνος δέκα σύκα
Μίμη φτάνουνε τα σύκα.
Πίνει εκείνη απ’ τα μπουκάλια
μη, μη, μη θα γίνεις χάλια.
Παίρνει ο Μίμης τη Μιμή και πηγαίνουν εκδρομή
μακριά από τα όχι και τα μη σ’ ένα μετόχι
τρώει ο Μίμης δέκα σύκα και φωνάζουνε το ΙΚΑ
κι η Μιμή πιάνει σουγιά, να το αίμα στην ποδιά
Με τα όχι και τα μη καθημερινό ψωμί
χόρτασε μια μέρα ο Μίμης, χόρτασε και η Μιμή
με τα όχι και τα μη!
Τώρα ο Μίμης κι η Μιμή
λένε τα δικά τους μη
λένε μη χωρίς κακία
να τελειώνει η ιστορία.
*
Μια μικρή πεταλουδίτσα
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Μια μικρή πεταλουδίτσα
τ’ όνομα της είναι Λίτσα
όλο πετά, πετά, πετάει
τίποτα δε μαρτυράει.
Μια μικρούλα πεταλούδα
απ’ την Κρήτη, απ’ τη Σούδα
βρέθηκε στη Λισαβόνα
για να κάνει αρραβώνα.
Μ’ ένα κούκλο πεταλούδο
που ‘χει στα φτερά βελούδο
και στα πόδια έχει γύρη
και κανείς δε θα τον δείρει.
Γιατί όλο πετά, πετά, πετάει,
τίποτα δε μαρτυράει.
Μια ωραία πεταλούδα.
*
Για όλα τα παιδιά
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Μ’ ακούς; Δεν είσαι μοναχούλης σου!
Σε σκέφτομαι! Δε με ενδιαφέρει το χρώμα σου, η καταγωγή σου!
Θέλω να σε δω, να σου δώσω την αγάπη μου, να μοιραστώ μαζί σου τη χαρά μου
να πιούμε τους χυμούς της γης μας
Δε νιώθω καλά να είμαι χορτάτο και εσύ να πεινάς.
Πίστεψέ με «σ’ αγαπώ». Θα κάνω τα πάντα να βρεθούμε.
Χτυπάει η καρδιά σου
ραγίζει η καρδιά σου
γελάς με την καρδιά σου
μιλάς με την καρδιά σου
στους χτύπους της καρδιάς
αναζητάς αξίες
και μέσα σου κοιτάς
να έχεις απορίες
Στα παιδιά ο λόγος
το χάδι κι η ελπίδα
το βλέμμα κι ο πόνος
δεν έχουνε πατρίδα.
Στα παιδιά ο λόγος
που μας κοιτούν αλλιώς
όταν υπάρχει λόγος
μη μένουμε εκτός.
Μ’ ακούς; Τι κάνεις άραγε τώρα; Κοιμήθηκες το βράδυ; Που κοιμήθηκες;
Έκανε κρύο ή ζέστη;
Έφαγες; Έπαιξες; Διάβασες; Είναι καλά οι γονείς σου;
Πίστεψε με «σ’ αγαπώ». Θα κάνω τα πάντα να βρεθούμε.
*
Το πετρέλαιο
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Κυρά Μαριγούλα! Κυρά Μαριγούλα!
-Ποιος είναι;
-Ο Πέτρος είμαι! Έφερα το πετρέλαιο!
-Άντε παιδί μου και ξεπαγιάσαμε!
Εννιά γράμματα καθέτως πρώτο γράμμα του το πι
Έκτο γράμμα του το λάμδα σε ζεσταίνει πι και φι
Θερμοκρασία μείον στους τέσσερις βαθμούς
Πετρέλαιο να καίει και σοκολάτα μους.
Έχουμε γίνει καλύτεροι φίλοι με το χειμώνα φιλιά από χρόνια σπουδαία παρέα περνάμε ωραία γυμνά κλαδιά ζεστή καρδιά.
-Κυρά Μαριγούλα
-Τι είναι πάλι
-Τη γέμισα τη δεξαμενή!
-Πόσο πήρε;
-Άδεια ήταν, ένα τόνο έβαλα!
-Τι; Ψάρι μου ‘βαλες βρε αχαΐρευτε!
-Όχι, βρε κυρά Μαριγούλα, χίλια κιλά εννοώ!
Κόκκινα μαγουλάκια
ζεστά γλυκά φιλάκια
στο πάπλωμα απέξω
χειμώνα θα σε κλέψω.
Εννιά γράμματα καθέτως
τελευταίο γράμμα το οο
το ‘χω βρει μα δεν το λέω
το κρατάω μυστικό.
Θερμοκρασία μείον
πετρέλαιο στο φουλ
φασόλια στο τσουκάλι
και σοκολάτα μους.
*
Μανούλα μου, μάνα μου, μαμάκα
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Μανούλα μου μάνα μου γλυκούλα
Αγάπη μου, ελπίδα μητερούλα
Δώσ’ μου κι άλλο κι άλλο χάδι
σ’ έχω ανάγκη αυτό το βράδυ.
Μαμά, μαμάκα μου μανούλι
μ’ αρέσει να σε βλέπω με τον πατερούλη
αγκαλιά να συζητάτε
και να μου καλομιλάτε.
Μαμά, μάνα, μητέρα, μανούλα, μαμάκα, μανουλίτσα, μαμά, μάνα, μητέρα, μανούλα, μητέρα,μανουλίτσα!
Μαμάκι μου αστέρι θαλπωρή μου
μανούλα ευλογάς το πρωί μου
κράτα μου το χέρι στην καρδιά
ταξίδεψέ με σ’ όνειρα γλυκά.
Μανούλα μου μάνα μου γλυκούλα
Αγάπη μου, ελπίδα μητερούλα
Δώσ’ μου κι άλλο κι άλλο χάδι
σ’ έχω ανάγκη αυτό το βράδυ.
*
Η Μαρία
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Θα σα πω μια ιστορία που την άκουσα παλιά
λέγεται η μικρή Μαρία που ‘χε χάσει τη μιλιά
Ήτανε παιδί πολέμου κι είχε χάσει τους γονείς
και το φύσημα τα’ ανέμου μόνος ήταν συγγενής.
Έφυγε απ την πατρίδα κι ήρθε για να ζήσει εδώ
τα μαλλιά της μια κοτσίδα και το βλέμμα της θολό.
Είχε χάσει τη μιλιά της και δε μίλαγε ποτέ
τα παιδιά στη γειτονιά την πειράζαν κάποτε.
Της αρέσαν τα τραγούδια μα δεν είχε πια φωνή
κι έτσι πούλαγε λουλούδια για να φάει λίγο ψωμί.
Έμεινε σε μια καλύβα καμωμένη από χαρτί
διάβαζε βιβλία στοίβα και για φως είχε κερί.
Κι από τα πολλά βιβλία σας το λέω σοβαρά
έγινε σοφή η Μαρία βρήκε πια νέα λαλιά
πήγε μάλιστα σχολείο κι όλοι οι συμμαθητές
πάντοτε την αγαπούσαν δεν την πείραξαν ποτές.
Και με τούτα και με τα άλλα γράμματα έμαθε πολλά
κι έγινε η Μαρία δασκάλα και διδάσκει άλλα παιδιά.
Όλες τις μικρές Μαρίες, τις Μαρίες του πολέμου
π’ όλες έχουν ιστορίες της βροχής και του ανέμου.
*
Η γιορτή του μπαμπά
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Όταν ο μπαμπάς γιορτάζει
έχουμε χαρές και πανηγύρια
καλούμε σε τραπέζι φίλους και συγγενείς
και το γλεντάμε μ’ αυτούς κι εμείς.
Σήμερα γιορτάζει ο μπαμπάς
πω, πω, πω ετοιμασίες
σήμερα έχουμε γιορτή
και τέρμα οι νηστείες!
Η μαμά θα φτιάξει πίτες
η γιαγιά λαχανοντολμάδες
η θεία θα ζυμώσει το ψωμί
εγώ θα κόψω τις σαλάτες.
Τ’ αδερφάκι μου θα φέρει το κρασάκι
να το πίνουν, να το πίνουν οι μεγάλοι
και να χαίρονται, να χαίρονται οι μικροί
και να χαίρονται, να χαίρονται οι μικροί.
Ο θειος μας ο Θαλής θα ψήνει κατσικάκι
κι η ξαδέρφη η Αντιγόνη το νεράκι θα παγώνει.
Το σπίτι ευωδιάζει η οικογένεια
τα φώτα μέσα έξω αναμμένα
το σπίτι ευωδιάζει η οικογένεια.
Σήμερα γιορτάζει ο μπαμπάς
πω, πω, πω ετοιμασίες
σήμερα έχουμε γιορτή
και τέρμα οι νηστείες!
*
Ορίζοντας
Μουσική-Στίχοι: Γιάννης Ζουγανέλης, Ερμηνεία: Γιάννης Ζουγανέλης
Η μέρα μου ξεκίνησε πρωί πρωί στις έξι
προτού ακόμα ο ήλιος μας το φως του να μας φέξει.
Μου ‘ρθε ιδέα αποβραδίς
να τον προλάβω να μη βγει
να δω πως βγαίνει κι από πού
κι όχι να ψάχνω κουτουρού.
Κατά πού πέφτει η Ανατολή
κι απέναντι η Δύση
κι όταν φυσήξει ο βοριάς
και με φυσήξει εγώ μεμιάς
θα βρω που είναι κι ο βορράς
που χει κι αυτός απέναντι το νότο
που από κει φυσά νοτιάς.
*
Ακούστε τη σύνοψη του δίσκου που ετοιμάσαμε
(σε μόλις 9 λεπτά καταλαβαίνεις πόσο σπουδαίος δίσκος λείπει από τη συλλογή σου)
