Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1984. Σπούδασε Κοινωνική Λειτουργός και επιμορφώθηκε στο ΑΚΜΑ με εκπαιδευτικά σεμινάρια της Συστημικής Ψυχοθεραπευτικής Προσέγγισης. Φοίτησε επί τέσσερα χρόνια στο Θέατρο Ημέρας δίπλα στον ηθοποιό και σκηνοθέτη Λάκη Κουρετζή και στην Ανώτερη Δραματική Σχολή Πράξη 7, παρακολουθώντας με επιτυχία μαθήματα Υποκριτικής, Αυτοσχεδιασμού, Αγωγής Προφορικού Λόγου, Κίνησης & Χορού, Δραματολογίας, Σκηνογραφίας & Ενδυματολογίας και Ιστορίας Θεάτρου, αποκτώντας έτσι τα πτυχία του εμψυχωτή θεατρικού παιχνιδιού και του ηθοποιού αντίστοιχα. Για περισσότερο από μία δεκαετία συντονίζει και διευθύνει το Εργαστήρι Δημιουργικής Έκφρασης «ΔΡώΜΕΝΑ» με Εκπαιδευτικά Προγράμματα Διαδραστικής Μάθησης, Εκπαιδευτικά Σεμινάρια Θεατρικού Παιχνιδιού και Θεατρικές Ομάδες Παιδιών, Εφήβων και Ενηλίκων σε συνδυασμό με Συμβουλευτική Γονέων. Συγγράφει θεατρικά κείμενα και σκηνοθετεί παραστάσεις που ανεβαίνουν κάθε χρόνο από τις ομάδες τις οποίες εμψυχώνει. Από τον Απρίλιο του 2016, συντονίζει τα Θεατρικά Εργαστήρια Ενηλίκων του Δήμου Χαλανδρίου.
Η Στέφη Θεοδότου σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της θεατρικής και όχι μόνο ύλης στο ELNIPLEX.
Σας ευχαριστούμε για την χαρά να μιλήσουμε μαζί σας, καλώς ήρθατε στο ELNIPLEX. Κυρία Θεοδότου πώς προέκυψε στην ζωή σας το θέατρο;
Σας ευχαριστώ κι εγώ, μεγάλη μου χαρά! Από πολύ πολύ μικρή, ο πατέρας μου με πήγαινε φανατικά στο θέατρο κι έτσι στάθηκα τυχερή να ανακαλύψω από νωρίς τη μαγεία του. Θυμάμαι πλημμύριζα από δέος μέσα στις εικόνες και τους ήχους, χωρίς να μπορώ φυσικά να συνειδητοποιώ ως παιδί ότι πίσω από αυτό υπήρχε απαιτητική δουλειά ανθρώπων. Όταν μεγάλωσα λίγο και αντιλήφθηκα ότι αυτή η «αλήθεια» είναι κατασκευασμένη αποκλειστικά από ανθρώπους, άρα πρόκειται για κάτι πραγματοποιήσιμο, αυτό το δέος μεγάλωσε ακόμα περισσότερο και δημιούργησε προσδοκία. Κατά κάποιο τρόπο εκεί ήταν από πάντα η καρδιά μου… Και γι’ αυτό ακριβώς νομίζω ότι η ζωή μου κι αυτή το «είδε» και με πήγε προς τα εκεί, όπου με τη δική μου απαιτητική δουλειά να μπορώ να χαράσσω τα βήματά μου.
Το κυνηγήσατε όμως. Το σπουδάσατε, θητεύσατε πλάι σε σημαντικούς δασκάλους, επιμορφωθήκατε, το ψάξατε γενικά. Φτάνει μόνο το ταλέντο σε έναν άνθρωπο που δημιουργεί παραστάσεις;
Ο Τσέχωφ λέει ότι το ταλέντο είναι «τόλμη, ανοιχτό μυαλό, μεγάλα πετάγματα». Αυτά τα συστατικά όμως χρειάζονται καλλιέργεια. Και η καλλιέργεια με τη σειρά της, χρειάζεται μια πληθώρα από άλλα πράγματα, όπως θέληση, υπομονή, εργατικότητα κ.α.
Όσον αφορά τη δημιουργία παραστάσεων, πρωταρχική σπουδαιότητα για μένα έχει και μια ευγένεια στην ψυχή την οποία αποπνέεις στους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεσαι. Να έχεις δηλαδή αισθητική ως ύπαρξη, με τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι στους άλλους.
Δε μπορώ να το διαχωρίσω αυτό από τη δημιουργία μιας καλοστημένης παράστασης που θα εμπνεύσει το κοινό.
Όσο και υπέροχη να είναι μια παράσταση στο αποτέλεσμά της, όταν η διαδικασία υλοποίησής της δε γίνεται με σεβασμό και αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων που την αποτελούν, κάτι μέσα μου με πικραίνει ως θεατή, μου φαίνεται σαν κακόγουστο αστείο, ένα ψέμα με απλά όμορφο περιτύλιγμα.
Γιατί φτιάξατε το Εργαστήρι Δημιουργικής Έκφρασης «ΔΡώΜΕΝΑ»; Θέλατε να καλύψετε κάποιο κενό που διακρίνατε στο χώρο ή να δώσετε την δική σας οπτική πάνω στο θέατρο με και για παιδιά;
Όραμά μου ήταν να προσεγγίσω μια ψυχοκοινωνική προέκταση του Θεάτρου και της Τέχνης. Ο άνθρωπος που θα έρθει σε επαφή με τα ΔΡώΜΕΝΑ, παιδί, έφηβος ή ενήλικας, στόχος είναι πρωτίστως να γίνει ενεργός ως προς όφελός του, να Δράσει Για τον Ίδιο. Εξού και ο τίτλος ΔΡώΜΕΝΑ που έχει λογοπαίγνιο το «Δρώ Για Μένα». Όταν δρούμε για εμάς, η δράση μας αργά ή γρήγορα θα επεκταθεί και προς τη ζωή μας κι αυτό θα έχει αντίκτυπο και προς τους άλλους γύρω μας. Αν η τέχνη δεν υπάρχει για να μας μετακινήσει επί της ουσίας, τότε γιατί υπάρχει;
Στα ΔΡώΜΕΝΑ λοιπόν, επικρατεί κυρίως ευαισθησία. Η επαφή με αυτόν τον χώρο εκτός από πειθαρχία, θέλει και ευαισθησία. Αναφέρομαι όχι στην ευαισθησία που αφορά τον ρόλο, αλλά προς τον διπλανό μου, τον συνάνθρωπο, τον συμπαίκτη μου, το κοινό και προς αυτόν που μαθητεύω ως δάσκαλος. Δεν μπορούν να διαφέρουν μεταξύ τους.
Η ευαισθησία αν υπάρχει, υπάρχει. Δεν είναι επιλεκτική. Οι βασικές αρχές του θεάτρου απαιτούν μια γενικότερη ευαισθησία.
Η εκπαίδευση του ηθοποιού, δυστυχώς, δεν είναι πάντα ταυτόσημη με αυτές τις αρχές. Αμελείται ότι πλάι στη διδασκαλία τεχνικής, υπάρχει η ευθύνη για τη μετάδοση αξιών της ζωής. Μόνο τότε η εκπαίδευση θεωρώ πως είναι ολοκληρωμένη.
Ποιες διαφορές έχετε διακρίνει ότι έχει το «φτιάχνω θεατρικές παραστάσεις για παιδιά» από το «φτιάχνω θεατρικές παραστάσεις με παιδιά»; Γιατί είναι δύο αρκετά διαφορετικά πράγματα, έτσι;
Έχουν θεμελιώδεις διαφορές, όμως σίγουρα ακόμη και στις παραστάσεις «για παιδιά» χρειάζεται να χωράει το «με». Δηλαδή από τη στιγμή που μία παράσταση απευθύνεται στο παιδί, δε μπορεί να φροντίζουμε μόνο για το τι θα του πούμε, αλλά και να είμαστε διατεθειμένοι να το ακούσουμε. Μόνο έτσι – μέσα από τον διάλογο, μαθαίνει ενεργά. Επίσης, μπορεί να συμβεί κάποιο παιδί να μη θέλει να ακούσει. Είναι χρέος μας να ελιχθούμε και να του κάνουμε οικεία την παράσταση. Κοινώς στις αντιδράσεις των παιδιών χρειάζεται να είμαστε πάντα «απίκο», να τις ρουφάμε και να τις εντάσσουμε μέσα στο έργο. Γι’ αυτό οι ηθοποιοί χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα καταρτισμένοι, ώστε το θέατρο να είναι όχι μόνο παιδικό, αλλά και παιδαγωγικό.
Μία παράσταση «με παιδιά» δεν ενθαρρύνει μόνο, αλλά βασίζεται σε αυτήν την αλληλεπίδραση. Έχει λοιπόν περισσότερη ζωή. Είναι απρόβλεπτη, ακριβώς όπως η ζωή.
Αυτό που θα γεννηθεί μέσα από τα παιδιά, το πάντρεμα των φωνών τους και του παιχνιδιού με την παράσταση, θα δώσει αληθινό νόημα και τα παιδιά θα φύγουν γεμάτα και διαφορετικά από ότι ήρθαν, με περισσότερες εμπειρίες. Φυσικά κάτι τέτοιο απαιτεί σίγουρα τις δεξιότητες και την παρουσία του Εμψυχωτή.
Και σαφώς υπάρχει και το τρίτο ενδεχόμενο, αυτό που κάνουμε στα ΔΡώΜΕΝΑ – η δημιουργία παράστασης εντελώς και μόνο με παιδιά, δηλαδή βασισμένη όχι σε αυτό που θα πούμε εμείς, αλλά σε αυτό που θα πουν αυτά. Τα παιδιά έρχονται στο θεατρικό παιχνίδι και κατασκευάζουν ρόλους με απόλυτα δική τους πρωτοβουλία. Έτσι τα βοηθούμε να φτιάξουν το δικό τους παραμύθι που ανεβαίνει σε θεατρική παράσταση με κοινό γονείς και φίλους. Πόσο συγκινητικό είναι να είμαστε εμείς θεατές σε κάτι ολοκληρωμένο, εντελώς δικό τους! Αυτή η πρωτοβουλία θεωρώ ότι θα έπρεπε να βρει μεγαλύτερο χώρο στα σύγχρονα δεδομένα: παραστάσεις από παιδιά για μεγάλους, όπου οι μεγάλοι θα μάθουν από τα παιδιά.
Τι παρουσιάζουν φέτος τα ΔρώΜΕΝΑ στο κοινό;
Φέτος έχουμε ετοιμάσει για εσάς την Μουσικοθεατρική Διαδραστική Παράσταση «Η Καρέκλα που Φανταζόταν» όπου παίζεται στο Θέατρο της Ημέρας κάθε Κυριακή 11.30πμ αλλά και κατόπιν συνεννοήσεως καθημερινές πρωινά για σχολεία. Φυσικά τρέχουν και οι Εποχιακές μας Παραστάσεις που περιοδεύουν κάθε χρόνο στα Σχολεία.
Ας μείνουμε στην «Καρέκλα Που Φανταζόταν». Μιλήστε μας για αυτήν την παράσταση…
Ο βασικός κορμός του έργου αφορά την αξιοποίηση της φαντασίας στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Πώς μπορούν δηλαδή τα παιδιά μεγαλώνοντας να μάθουν πιο δημιουργικά, ενισχύοντας την ατομικότητά τους και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες.
Άλλωστε, το μόνο όχημα που έχουν τα παιδιά να τα συνδέει με το αύριο είναι η φαντασία. Αν την καλλιεργήσουμε σήμερα, αύριο γιατί να μην είναι η πραγματικότητα; Αν σήμερα αφήνονται τα παιδιά ελεύθερα να φαντάζονται, αύριο θα θέσουν στόχους και θα τους υλοποιήσουν.
Η καρέκλα, επιπλέον, είναι ό,τι πιο κοντινό στο παιδί στον χώρο του σχολείου, ο προσωπικός του χώρος. Ως αντικείμενο, όπου υπάρχει αρκετή ευαισθητοποίηση για αυτά στο έργο, το στηρίζει και το αγκαλιάζει. Το θέμα είναι πώς το παιδί και με ποιες προϋποθέσεις θα νιώσει το σχολείο σαν το σπίτι του και την ομάδα των συμμαθητών του σαν οικογένεια, ώστε να κοινωνικοποιηθεί και να νιώθει ασφάλεια στις σχέσεις του και τις επιλογές του. Το έργο ακολουθεί μία τέτοια ροή σκέψης.
Τέλος, για τα πιο μικρά παιδιά, το έργο μιλάει για τον υγιή αποχωρισμό από τον φανταστικό φίλο.
Πιστεύετε στην αμεσότητα των μηνυμάτων που θέλετε να μεταδώσετε ή είστε της άποψης ότι οι δημιουργοί αφήνουν κάτι και ο κάθε θεατής θα ανακαλύψει αυτό που μπορεί με βάση την ηλικία, τις αναζητήσεις ή το βάθος του;
Αν σκεφτούμε ότι η επικοινωνία έχει 2 πόλους – τον πομπό και τον δέκτη – χρειάζεται ως πομποί να προσαρμόζουμε το μήνυμα μας καθώς και τη «γλώσσα» με την οποία το μεταφέρουμε, σε αυτό που είναι οικείο στον δέκτη που απευθυνόμαστε κάθε φορά. Για παράδειγμα, όσον αφορά τα παιδιά, και πόσο μάλλον για τις πιο μικρές ηλικίες, η μετάδοση των μηνυμάτων θέλει περισσότερη αμεσότητα, απλότητα και καθαρότητα, γιατί έτσι είναι και τα παιδιά από τη φύση τους. Οι ενήλικες είμαστε πιο πολύπλοκοι και η αμεσότητα θα έμοιαζε περισσότερο με διδαχή. Όμως φυσικά δεν είμαστε μόνο η ηλικία μας. Επομένως είτε πρόκειται για άμεσα είτε για έμμεσα μηνύματα, η επεξεργασία των μηνυμάτων αφορά και τον κάθε δέκτη και τη μοναδικότητά του. Η επεξεργασία αυτή από την άλλη δεν είναι πάντα συνειδητή, αλλά την δουλειά της την κάνει. Γι’ αυτό έχουμε και τεράστια ευθύνη εμείς που ερχόμαστε σε επαφή με παιδιά, τα οποία καταγράφουν και μιμούνται συμπεριφορές και πρότυπα.
Η διάδραση, η συμμετοχή, η άμεση αλληλεπίδραση των παιδιών με τους ηθοποιούς την ώρα που εξελίσσεται η παράσταση πόσο σημαντική είναι στο σύγχρονο θέατρο για παιδιά;
Τα παιδιά από μόνα τους, θέλουν να παρεμβαίνουν ενεργά, λειτουργούν αυθόρμητα και κατά κύριο λόγο μοιράζονται αυτό που σκέφτονται, αρκεί να τους δώσεις χώρο και την πρέπουσα σημασία. Εάν λοιπόν πραγματικά «μιλάς» στα παιδιά θα θέλουν να σου μιλήσουν κι αυτά, να συμμετέχουν, να αλληλεπιδράσουν. Κι αυτό είναι πολύ ευχάριστο, γιατί θέλουμε παιδιά με πρωτοβουλία και όχι φοβισμένα να πουν τη γνώμη τους.
Χρειάζεται λοιπόν, ως παιδαγωγοί να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή τους και να συμπεριλαμβάνουμε στις προτεραιότητές μας τη δική τους πρόθεση και ματιά.
Θεωρώ λοιπόν τη διάδραση αναπόσπαστο μέρος μιας παιδικής παράστασης, μιλώντας για μια υγιή σύγχρονη οπτική του παιδαγωγικού θεάτρου.
Θέλω επίσης το σχόλιό σας για το θεατρικό παιχνίδι. Τι ακριβώς ονομάζουμε θεατρικό παιχνίδι και πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά, για τα σχολεία σήμερα;
Το θεατρικό Παιχνίδι δυστυχώς είναι μια συγκεχυμένη έννοια στην Ελλάδα. Δεν είναι επαρκής η κατάρτιση των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό. Πολλοί, και μέσα σε αυτούς που λένε ότι υλοποιούν, το ονομάζουν «θεατρικό παιχνίδι», χωρίς να γνωρίζουν τι σημαίνει και κάνουν κάτι άλλο από θεατρικό παιχνίδι.
Το Θεατρικό Παιχνίδι το συντονίζει ο Εμψυχωτής. Διαφέρει από τη θεατρική αγωγή στο ότι είναι μη καθοδηγούμενο και βασίζεται στην πρωτοβουλία, στις ανάγκες και τις επιθυμίες των παιδιών. Έχει συγκεκριμένη δομή, και τη λεγόμενη «σύμβαση», η οποία στην ουσία είναι η δεοντολογία του Εμψυχωτή και η ατμόσφαιρα που δημιουργεί με την παρουσία του, την παραμικρή του κίνηση ως μη λεκτικό πρότυπο.
Αυτή τουλάχιστον είναι η μέθοδος του Λάκη Κουρετζή, που θεωρείται ο πατέρας του Θεατρικού Παιχνιδιού στην Ελλάδα και αυτή είναι η δική μου κατάρτιση, εκτός από Κοινωνική Λειτουργός και Ηθοποιός-Σκηνοθέτης.
Επίσης το Θεατρικό Παιχνίδι είναι ένα εργαλείο που ο χειρισμός του εξαρτάται πολύ από το προφίλ του Εμψυχωτή, τις ευαισθησίες του και την αντίληψή του. Δεν κάνουμε όλοι το ίδιο θεατρικό παιχνίδι, γιατί δεν προσεγγίζουμε τα ίδια θέματα και με τον ίδιο τρόπο. Έτσι, αυτό μπορεί να πάρει άπειρες διαστάσεις και διαφορετικές ποιότητες.
Σίγουρα υπάρχει μεγάλη αναγκαιότητα, να ενταχθεί το θεατρικό παιχνίδι στο πλαίσιο του Σχολείου. Στο σχολείο τα παιδιά πηγαίνουν για να μάθουν. Και η αλήθεια είναι ότι το σχολείο, ενώ εξυπηρετεί και στην κοινωνική μάθηση, εστιάζει περισσότερο στη γνωστική. Το θεατρικό παιχνίδι βοηθάει πολύ στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών, επομένως θα μπορούσε να λειτουργήσει πιο μεθοδικά ως προς τον σκοπό αυτό στο σχολικό πλαίσιο.
Επιπλέον, και στον γνωστικό τομέα, το θεατρικό παιχνίδι αφορά μία δραστηριότητα που παντρεύει τη φύση των παιδιών ως παιδιά και την ιδιότητά τους ως μαθητές. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να παίξουν. Αν θέλουμε λοιπόν να μάθουν από εμάς για οποιοδήποτε γνωστικό αντικείμενο, θα είναι πολύ πιο λειτουργικό αν μιλήσουμε εμείς στη δική τους γλώσσα και όχι αυτά στη δική μας. Φυσικά η γλώσσα τους είναι το «παιχνίδι».
Τι είναι αυτό που πιστεύετε ότι έχουν ανάγκη τα παιδιά που βλέπουν μια παράσταση;
Να μιλήσουμε στην καρδιά τους για θέματα που τους έχουν απασχολήσει και για τα οποία ψάχνουν να βρουν απαντήσεις ή δυσκολεύονται να μιλήσουν.
Πώς είναι σαν συνεργάτες και σαν κοινό τα παιδιά;
Απολαυστικά. Περιμένω πώς και πώς κάθε φορά σε ποια από τα ερεθίσματα του κειμένου θα παρέμβουν. Οι ατάκες τους είναι πάντα λες και έχουν έρθει από τον ουρανό. Αν τα ακούσεις στα αλήθεια, φιλοσοφούν.
Τα παιδιά σε απελευθερώνουν, σε βγάζουν από τη συμβατή ροή, έχουν μία ικανότητα να ζουν ελεύθερα με αλήθεια την στιγμή και να μεταπηδούν ακαριαία στην επόμενη χωρίς να είναι δέσμια μιας κατάστασης. Τα παιδιά είναι οι καλύτεροι δάσκαλοι. Μακάρι να μπορούσαμε να μάθουμε κι εμείς οι μεγάλοι πολλές από τις δεξιότητές τους.
Επισκέπτεστε σχολεία και όπως έχουμε μάθει τους αρέσετε και πολύ. Πού μπορεί να σας βρει κανείς εκτός από το ELNIPLEX και ποιες από τις παραστάσεις σας μεταφέρετε στις σχολικές αίθουσες;
Μπορεί όποιος μικρός ή μεγάλος φίλος να μας επισκεφθεί στα ΔΡώΜΕΝΑ. Εδρεύουμε στο κάτω Χαλάνδρι, Ιθώμης 3-5, κοντά στο μετρό Χολαργού ή και να μας καλέσει στο 2106897785.
Στα σχολεία φέτος, εκτός από την «Καρέκλα που Φανταζόταν», παίζουμε για 7η χρονιά τα «Απαπαπίστευτα Χριστούγεννα», για 5η χρονιά τα «Παιχνιδομουτζουρώματα στην Καρναβαλοχώρα», για 2η χρονιά «το Παζλ του Καρναβαλιού» και το «Άμμος και Θάλασσα» και μια νέα μας παράσταση, τις «Μαγικές Μάσκες».
Μπορεί όποιος επιθυμεί να επισκεφθεί την ιστοσελίδα www.dromena.edu.gr όπου θα βρει όλες τις πληροφορίες για τα προγράμματά μας. Επίσης συνεργαζόμαστε με Δήμους, Σχολεία, Συλλόγους και άλλους φορείς.
https://www.elniplex.com/%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%cf%81%ce%ad%ce%ba%ce%bb%ce%b1-%cf%80%ce%bf%cf%85-%cf%86%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce%b6%cf%8c%cf%84%ce%b1%ce%bd-%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%b4%cf%81%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%b8%ce%b5%ce%b1%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%ce%bc%ce%b5-%ce%b6%cf%89%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce%bd%ce%ae-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b5%cf%80%ce%af-%cf%83%ce%ba%ce%b7%ce%bd%ce%ae%cf%82/
