Έτρεχε ξυπόλυτος, πούλησε τα έπιπλά του για να πάει να τρέξει στην Αμερική με δικά του έξοδα, έβγαλε βίζα με δικό του μέσο, έτρεξε με υπεύθυνη δήλωσή του κόντρα στις ιατρικές γνωματεύσεις που του έλεγαν ότι θα πεθάνει στον Μαραθώνιο, κέρδισε, αρνήθηκε χρήματα και προσωπική προβολή και μάζεψε οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα που είχε βγει ρημαγμένη από τον πόλεμο. Το όνομά του ήταν Στέλιος Κυριακίδης. Ο απόλυτος Έλληνας αθλητής.
Ο Στέλιος Κυριακίδης γεννήθηκε στις 4 Μαΐου 1910 στον Στατό της Πάφου, από αγρότες γονείς, τον Γιάννη και την Ελένη. Από έφηβος ήδη άρχισε να παίρνει μέρος σε αγώνες εκπροσωπώντας το χωριό του. Σε ηλικία 20 ετών γράφτηκε στον Γυμναστικό Σύλλογο Ολύμπια Λεμεσού στον οποίο παρέμεινε μέχρι τέλους. Στα 24 του μετακόμισε στην Αθήνα και 2 χρόνια μετά άρχισε να εργάζεται ως εισπράκτορας της ΔΕΗ, δίχως να σταματήσει να αθλείται. Στην Αθήνα γράφτηκε και στον Παναθηναϊκό για να μπορεί να συμμετέχει σε αγώνες.
Διακρίθηκε σε πολλούς αγώνες και κατέρριψε το πανελλήνιο ρεκόρ που κρατούσε ο Σπύρος Λούης για περίπου 40 χρόνια. Θα μείνει ωστόσο στην ιστορία για την ανεπανάληπτη νίκη του στον Μαραθώνιο της Βοστώνης το 1946, όντας ο πρώτος αθλητής εκτός Αμερικανικής ηπείρου που κέρδιζε αυτόν τον φημισμένο Μαραθώνιο.
Η ιστορία που τον κάνει θρύλο
Η ιστορία ωστόσο της συμμετοχής του και της νίκης του στον 50ο Μαραθώνιο της Βοστώνης των 42.195 μέτρων δεν είναι μια απλή ιστορία νίκης σε ένα αθλητικό γεγονός. Λαμβάνει μέρος μετά από τιμητική πρόσκληση των διοργανωτών. Λόγω της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου που ακολούθησε είναι σκελετωμένος, ενώ έχει να αγωνιστεί σε μαραθώνιο πέντε χρόνια. Κοκαλιάρης και αδύναμος όπως ήταν, άρχισε τις προπονήσεις. Συχνά λιποθυμούσε από εξάντληση.
Απέκτησε τη βίζα για να μεταβεί στην Αμερική μέσω ενός φίλου του προξένου καθώς η ελληνική ομοσπονδία (ο ΣΕΓΑΣ) αδυνατούσε να του βγάλει βίζα για να αγωνιστεί. Πούλησε την ηλεκτρική του κουζίνα, το ραδιόφωνό του, πήρε επιταγή από τη ΔΕΗ, για να καταφέρει να συγκεντρώσει τα χρήματα να πετάξει με το αεροπλάνο στην Αμερική στις 4 Απριλίου του 1946.
Οι γιατροί που τον είδαν εκεί, είπαν πως θα πέθαινε από εξάντληση. Ο ίδιος είχε διαφορετική άποψη: “Ήρθα να τρέξω για επτά εκατομμύρια πεινασμένους Έλληνες”. Την ημέρα του αγώνα οι γιατροί του είπαν να μην τρέξει. Ο ίδιος υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη. Αν αυτό δεν είναι κόντρα σε θεούς και δαίμονες, ποιο είναι;
Για την Ελλάδα
Η εκκίνηση δόθηκε στις 12 το μεσημέρι της 20ης Απριλίου 1946. Ο Κυριακίδης άρχισε να τρέχει ήπια, δίχως να σπαταλά δυνάμεις από την αρχή, ανεβάζοντας στροφές από τη μέση του δρόμου και μετά. Στα τελευταία χιλιόμετρα πήγαινε μπροστά μαζί με τον τρομερό αθλητή Τζόνυ Κέλυ. Οι ομογενείς κατά τη διαδρομή τον ενθάρρυναν. Ένας ηλικιωμένος του φώναξε: “για την Ελλάδα, Στέλιο μου. Για τα παιδιά σου“. Ο Κυριακίδης έτρεξε πάση δυνάμει. Η νίκη ήταν δική του. “For Greece” φώναξε καθώς τερμάτιζε με χρόνο 2:29:27 που ήταν ο καλύτερος τότε στην Ευρώπη.
“Ο κοκαλιάρης Έλληνας” όπως τον έλεγαν οι διοργανωτές έγινε ξαφνικά ο “ο απόγονος του Φειδιππίδη”. Όταν τον ρώτησαν “Τι θα ήθελες να κάνουμε για σένα;” και ενώ του προσφέρθηκαν χρήματα για να γίνει επαγγελματίας αθλητής ενώ είχε προτάσεις και από το Χόλιγουντ για να γίνει ηθοποιός, απάντησε: “Για μένα τίποτα. Μόνο για την Ελλάδα. Σας παρακαλώ, μην ξεχάσετε τη χώρα μου“.
Το πακέτο Κυριακίδη
Μετά τον αγώνα, ο Κυριακίδης έμεινε περίπου ένα μήνα στην Αμερική προσπαθώντας να συγκεντρώσει βοήθεια για την Ελλάδα, καθώς η νίκη του είχε προκαλέσει την συμπάθεια σε Αμερικανούς και Έλληνες ομογενείς. Πήγε σε κάμποσες πόλεις. Η ανιδιοτελής προσπάθειά του φτάνει μέχρι τον Πρόεδρο Τρούμαν που ανοίγει τον Λευκό Οίκο για τον Έλληνα αθλητή. Λίγο μετά τη συνάντηση, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοινώνει έκτακτη βοήθεια προς τον ελληνικό λαό, το οποίο ονομάστηκε “Πακέτο Κυριακίδη” και περιελάμβανε βασικά τρόφιμα, σκηνές, ρούχα, φάρμακα που μεταφέρθηκαν με έξι πλοία Liberty της οικογένειας Λιβανού.
Η δημοσιότητα όμως που δόθηκε από τη νίκη του Κυριακίδη ως προς την κατάσταση της Ελλάδας κινητοποίησε περαιτέρω τους Αμερικανούς. Τον Μάιο του 1947 απεστάλη εσπευσμένη οικονομική βοήθεια από την Αμερική ύψους 400.000 δολαρίων από το 1,4 εκατομμύριο που μοιράστηκε συνολικά στην Ευρώπη ενώ ακολούθησε το Σχέδιο Μάρσαλ. Πέθανε στις 10 Δεκεμβρίου του 1987, στη Αθήνα και τάφηκε στον Πύργο Κορινθίας. Ήταν 77 ετών. Το 77 ήταν το νούμερο με το οποίο έτρεξε στον Μαραθώνιο της Βοστώνης.
Η ζωή του έγινε ντοκιμαντέρ με τίτλο “The journey of a warrior” από το αμερικανικό δίκτυο ΝBC, το οποίο απέσπασε βραβείο Emmy.
Να σημειωθεί ότι ο Κυριακίδης είχε συλληφθεί το 1943 στο Χαλάνδρι από τους Γερμανούς μαζί με άλλα 49 άτομα. Όλοι οι υπόλοιποι εκτελέστηκαν. Ο Γερμανός αξιωματικός υπηρεσίας μόλις είδε την κάρτα διαπίστευσης των Ολυμπιακών Αγώνων του Κυριακίδη, τον άφησε ελεύθερο. Ήταν κι ο ίδιος μαραθωνοδρόμος…
Το βιβλίο
Τη θαυμάσια ιστορία αυτού του μοναδικού αθλητή πήρε η εγγονή του, Μαρία Κοντού και ο εικονογράφος Γιώργος Σγουρός φτιάχνοντας ένα παιδικό βιβλίο. Ένα βιβλίο ντοκιμαντερίστικο, καθαρά βιογραφικό, με απλή γραφή, που ιστορεί τη συγκινητική ζωή και διαδρομή του Στέλιου Κυριακίδη, από τα παιδικά του χρόνια που έτρεχε ξυπόλυτος στα χωράφια και τους χωματόδρομους της Κύπρου ως τη φωταγώγηση της Ακρόπολης για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, προς τιμήν του, το 1946.
Η ρεαλιστική εικονογράφηση και τα ζωηρά χρώματα του Γιώργου Σγουρού προσθέτουν στο ρεαλισμό της βιογραφίας του Κυριακίδη.
Η ιστορία ενός μοναδικού Έλληνα. Κυκλοφόρησε το 2014 από τις Εκδόσεις Πατάκη και από τον Απρίλιο του 2021 κυκλοφορεί σε νέα έκδοση και σχήμα, με την ίδια εικονογράφηση με μικρές τροποποιήσεις και ελαφρώς διαφορετικό εξώφυλλο από τους ίδιους δημιουργούς και τις εκδόσεις Καστανιώτη.
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Στέλιος Κυριακίδης- Ο άνθρωπος που έτρεξε για έναν ολόκληρο λαό |
| Συγγραφέας: | Μαρία Κοντού- Γιώργος Σγουρός |
| Εικονογράφηση: | Γιώργος Σγουρός |
| Εκδόσεις: | Καστανιώτη, Απρίλιος 2021 |
| Σελίδες: | 40 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-960-03-6710-2 |
