Μαρκ Ρόθκο 25 Σεπτεμβρίου
116 χρόνια πριν, 25 Σεπτεμβρίου του μακρινού 1903 γεννιέται ο Λετονός ζωγράφος, Μάρκους Γιακόβλεβιτς Ρόθκοβιτς, γνωστότερος ως Μαρκ Ρόθκο και εκπρόσωπος του ρεύματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού,
Ο Μαρκ ήταν το μικρότερο από τα τέσσερα παιδιά του Τζέικομπ και της Άννα Γόμπλιν Ρόθκοβιτς. Το 1910, ο πατέρας του, φαρμακοποιός στο επάγγελμα, μετανάστευσε μόνος του στο Πόρτλαντ των Η.Π.Α. και εργάστηκε στην επιχείρηση ένδυσης του αδερφού του. Αφού τακτοποιήθηκε, το 1912 πήρε κοντά του τους δύο μεγαλύτερους γιους του και το 1913 πήρε και την υπόλοιπη οικογένεια, τη σύζυγό του, την κόρη του και τον Μάρκους. Επτά μήνες αργότερα όμως, ο πατέρας πέθανε και τα παιδιά πήγαν να εργαστούν για να βοηθήσουν την οικογένεια. Ο Μάρκ, δούλεψε στο εργοστάσιο του θείου του και πουλούσε εφημερίδες μετά το σχολείο.
Τον Ιούνιο του 1921, ολοκλήρωσε την εκπαίδευση του, σε ηλικία μόλις δεκαπέντε ετών και έγινε ενεργό μέλος του εβραϊκού κοινοτικού κέντρου, όπου δραστηριοποιήθηκε έντονα σε πολιτικές συζητήσεις και ζητήματα. Λίγο αργότερα ο Rothko πήρε υποτροφία στο Γέιλ, στο τέλος όμως του πρώτου έτους το 1922, η υποτροφία δεν ανανεώθηκε και έτσι εργάστηκε ως σερβιτόρος για να υποστηρίξει τις σπουδές του. Το 1923 εγκατέλειψε τις σπουδές του στο Γέιλ, το οποίο έβρισκε ελιτίστικο και ρατσιστικό και φεύγει για τη Νέα Υόρκη. Κατά την επίσκεψή του σε ένα φίλο του, στο Art Students League της Νέας Υόρκης, είδε τους μαθητές να σκιαγραφούν ένα μοντέλο. Σύμφωνα με τον Rothko, αυτή ήταν η αρχή της ζωής του ως καλλιτέχνης. Στη συνέχεια γράφτηκε στο Parsons- The New School for Design, όπου ένας από τους εκπαιδευτές του ήταν ο Arshile Gorky. Το ίδιο φθινόπωρο πήρε μαθήματα στο Art Students League, από τον κυβικό καλλιτέχνη Max Weber. Κάτω από την κηδεμονία του Weber, ο Rothko άρχισε να βλέπει την τέχνη ως εργαλείο συναισθηματικής και θρησκευτικής έκφρασης. Δημιουργούσε σκηνές και εικόνες του πολυσύχναστου αστικού τρόπου ζωής και οι πίνακές του εκπέμπουν μυστήριο, έντονα συναισθήματα αλλά και μοναχικότητα. Βασίστηκε στα έργα σουρεαλιστών καλλιτεχνών και εξπρεσιονιστών που έκαναν υπέροχη χρήση χρωμάτων, όπως ο Paul Klee. Η συντριπτική πλειοψηφία των Σουρεαλιστικών του έργων ήταν στην αρχή της καριέρας του, έντονα επηρεασμένα από τις ψυχολογικά ενδιαφέρουσες ιδέες, πλάσματα και στοιχεία που ήταν μάλλον εξωφρενικά, επηρεασμένος από τους σουρεαλιστές δημιουργούς Joan Miro, Salvador Dali και Max Ernst.
Κατά τη περίοδο του Παγκοσμίου Πολέμου άρχισε να παρουσιάζει εικόνες επιβίωσης και θανάτου καθώς και έργα του που είχαν τις ρίζες τους σε διάφορες θρησκείες και αρχαία μυθικά θέματα. Το στυλ του Rothko μεταβλήθηκε πολύ γρήγορα από τα ρεαλιστικά θέματα, καθώς επέκτεινε τις εικόνες του και άρχισε να χρησιμοποιεί χρώματα εμπνευσμένα από τη διάθεση σύγχρονων αφηρημένων καλλιτεχνών όπως ο Mondrian, με σκοπό την έκφραση συναισθημάτων και λιγότερο ρεαλισμό.
Ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σταδιοδρομία του ήταν όταν προσχώρησε σε μια ομάδα καλλιτεχνών, μαζί με τους Τζάκσον Πόλοκ και Βίλεμ ντε Κοόνινγκ, γνωστοί ως αφηρημένοι εξπρεσιονιστές καθώς είχαν απορρίψει τα καλλιτεχνικά κινήματα που είχαν παρουσιαστεί στην Ευρώπη των αρχών του 20ού αιώνα, όπως ο σουρεαλισμός, ο κυβισμός και το Bauhaus. Ο όρος «αφηρημένος εξπρεσιονισμός» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1920 για να περιγράψει το έργο του Ρώσου ζωγράφου Wassily Kandinsky. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε για να ενθυλακώσει οποιοδήποτε μη αντικειμενικό καλλιτεχνικό ύφος της εποχής που προκάλεσε συναίσθημα και αίσθηση χρησιμοποιώντας χρώμα και κίνηση.
Πολλοί από αυτούς τους καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένου του Rothko, προτιμούσαν να μην κατονομάσουν την τέχνη τους από το φόβο να επηρεάσουν τον θεατή, αλλά αριθμούσαν τους καμβάδες τους και πίστευαν ότι μπορούσαν να μιλήσουν μόνοι τους.
Μέχρι τη δεκαετία του 1950 ο Rothko είχε ωριμάσει τη τεχνική και το ύφος του και είχε επιλέξει μιας πιο πνευματική και στοχαστικής μορφής εκτίμησης των χρωμάτων. Αυτοί οι νέοι πίνακες αποτελούνται από μεγάλες ορθογώνιες χρωματιστές επιφάνειες τοποθετημένες κυρίως οριζόντια στον καμβά οι οποίες μεταδίδουν το ανθρώπινο συναίσθημα σε όλη τη λαμπρότητα του, από τη χαρά και την έκσταση μέχρι τη θλίψη και την κατάθλιψη.
Αρχικά οι φίλοι του πίστευαν ότι τα έργα αυτά είναι παράξενα για τους κριτικούς και το ευρύ κοινό, όμως τα έργα του Ρόθκο ήταν κάτι πολύ περισσότερο από τυχαία χρώματα: ήταν λαμπερά, οργανικά και οι απαλές, θολές ακμές τους εξυμνούσαν τη δύναμη της ζωής. Αποτελούσαν το έργο μιας μεγαλοφυίας, η οποία είχε ξεπεράσει την ανάγκη για φιγούρες ή σκηνές της φύσης και είχε χτυπήσει στη ζωντανή καρδιά του θεατή. Ο Μαρκ είχε πια βρει τον τρόπο να εκφράζεται όπως εκείνος ήθελε, κάτι που συνέχισε μέχρι και τον θάνατό του το 1970.
Πράγματι, αυτή η εντελώς αφηρημένη μορφή ζωγραφικής είναι συνώνυμη με το όνομα Rothko και οι καμβάδες του φέρνουν υπερβολικές τιμές σήμερα. Το 2003 ένα έργο του του 1953, το “Homage to Matisse” (1953) πωλήθηκε προς 2,5 εκ. δολ. Αμερικής, σπάζοντας το ρεκόρ του πιο ακριβού πίνακα που πωλήθηκε σε πλειστηριασμό. Το ρεκόρ καταρρίφθηκε το 2007 με τον πίνακα “White Center (Yellow, Pink and Lavender on Rose)” (1950), επίσης του Ρόθκο, με τιμή $72,8 εκ. δολ. Αμερικής.
Πηγή και βασικές πληροφορίες από: Wikipedia
