Πέθανε χθες σε ηλικία 79 ετών ο διακεκριμένος Έλληνας αστροφυσικός και επί σειρά ετών επικεφαλής του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου Διονύσης Π. Σιμόπουλος.
Ο Διονύσης Σιμόπουλος γεννήθηκε στα Γιάννενα στις 8 Μαρτίου 1943 αλλά μεγάλωσε στην Πάτρα.
Στη θαυμάσια συνέντευξή του στο ELNIPLEX στις 8 Ιουνίου 2020, ο Διονύσης Σιμόπουλος είχε εξηγήσει πως σχετίζονται τα Γιάννενα με την Πάτρα και την Ηλεία. “Η γέννησή μας (με τη δίδυμη αδελφή μου Ιφιγένεια) στα Γιάννενα έγινε, επειδή την εποχή εκείνη ο πατέρας μου υπηρετούσε ως δασικός στο Μέτσοβο, αλλά δεν μείναμε πολύ εκεί. Εννέα μήνες μετά φύγαμε για την Πάτρα απ’ όπου καταγόταν η μητέρα μου. Ο πατέρας μου καταγόταν από ένα μικρό χωριό κοντά στην Ολυμπία, τον Γρύλλο, όπου ακόμα και σήμερα περνάμε οικογενειακώς μερικές ημέρες το Πάσχα και το καλοκαίρι. Στην Πάτρα μείναμε 3-4 χρόνια, οπότε ο πατέρας μετατέθηκε στην Κυπαρισσία όπου παρακολούθησα τις δύο πρώτες τάξεις του Δημοτικού, κι αμέσως μετά γυρίσαμε πάλι στην Πάτρα απ’ όπου τελικά έφυγα για την Αμερική στα 19 μου χρόνια. Όπως καταλαβαίνετε, λοιπόν, όλες αυτές οι μετακινήσεις μού έδωσαν την ευκαιρία να έχω πολλές και ενδιαφέρουσες εμπειρίες «ων ουκ έστιν αριθμός»!”
Σπούδασε Πολιτική Επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα (ΗΠΑ) περίοδος κατά την οποία του απονεμήθηκαν αρκετά βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Πώς βρέθηκε εκεί; “Απλούστατα δεν είχα άλλη επιλογή! Όταν το 1961 έδωσα εξετάσεις, πέτυχα στο Φυσικό, αλλά δεν υπήρχε η δυνατότητα να γραφτώ λόγω της οικονομικής μας κατάστασης αφού τότε οι σχολές ήταν με πληρωμή και για τα δίδακτρα αλλά και για τα βιβλία.
Η Μεγάλη Φυσική του Αλεξόπουλου για παράδειγμα την εποχή εκείνη έκανε μια ολόκληρη σύνταξη του πατέρα μου! Έτσι έδωσα στη ΣΜΑ, που ήταν δωρεάν, αλλά κόπηκα στο τελευταίο μάθημα, που ήταν η τριγωνομετρία. Αν πετύχαινα, φυσικά, στη ΣΜΑ η ζωή μου θα ήταν διαφορετική. Αντίθετα στην Αμερική δούλευα, ενώ παράλληλα σπούδαζα, κάτι που δεν θα μπορούσα να κάνω στην Ελλάδα του ’60, που όλος ο κόσμος έφευγε για να βρει μια έστω δουλίτσα στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στην Αυστραλία ή στον Καναδά.
Η Αμερική όμως μου άνοιξε την πόρτα σε δρόμους που θα ήταν σχεδόν αδύνατον να περπατήσω αν είχα παραμείνει εδώ, αν κι αυτό όπως σας είπα έγινε από οικονομική ανάγκη. Και πράγματι παρ’ όλες τις κακουχίες, δεν το έχω μετανιώσει, αν χρειαζόταν πάλι το ίδιο θα επέλεγα”.
Άρχισε να εργάζεται τον Ιανουάριο του 1968. Χρημάτισε Επιμελητής (Ιαν.-Σεπ. 1968), Βοηθός Διευθυντής Εκπαίδευσης (Σεπ. 1968-Σεπ. 1969), και Διευθυντής Πλανηταρίου (Σεπ. 1969-Μαρ. 1973) στο Κέντρο Τεχνών και Επιστημών της Λουϊζιάνα (Louisiana Art & Science Museum) καθώς και Ειδικός Σύμβουλος Επιστημονικής Εκπαίδευσης της Σχολικής Επιτροπής (1970-1973).
Τον Οκτώβριο του 1972 προσκλήθηκε στην Αθήνα από το Ίδρυμα Ευγενίδου όπου εργάστηκε ως Διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου (Απρ. 1973-Απρ. 2014). Έχει διδάξει σε δεκάδες επιμορφωτικά σεμινάρια αποφοίτων πανεπιστημίου και στελεχών επιχειρήσεων ως εισηγητής θεμάτων επικοινωνίας, λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων, έχει παρακολουθήσει ενεργά πολυάριθμα συνέδρια και σεμινάρια όπου παρουσίασε εργασίες του κι έχει δημοσιεύσει εκατοντάδες άρθρα και μελέτες του σε Ελληνικά και ξένα περιοδικά και εφημερίδες.
Χρημάτισε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αστρονομική Εκπαίδευση (ΕΑΑΕ – European Association for Astronomy Education) (1994-2002), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων (1978-2008), Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Πλανηταρίων (1976-2008), Εταίρος (Fellow) της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Αγγλίας (από το 1978) και της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων (από το 1980), και τακτικό μέλος πολλών άλλων διεθνών επιστημονικών οργανώσεων.
Το 1996 έλαβε την ανώτατη τιμητική διάκριση (IPS Service Award) της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων για την συνεισφορά του στη διεθνή αστρονομική εκπαίδευση, ενώ το 2006 τιμήθηκε με τον «Ακαδημαϊκό Φοίνικα» (Palmes Academiques) του Υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας.
Στις 17 Οκτωβρίου 2012, η Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) τον τίμησε για την συμβολή του στην εκλαΐκευση της επιστήμης σε ειδική εκδήλωση στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής.
Στην καθιερωμένη ετήσια πανηγυρική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών στις 22 Δεκεμβρίου 2015, το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας τον βράβευσε «για τη συνολική του προσφορά στην εκλαΐκευση και τη διάδοση της Αστρονομίας και την πρότυπη λειτουργία του Ευγενιδείου Πλανηταρίου».O Δ. Σιμόπουλος είχε καταγωγή από τον Γρύλλο Ηλείας και ήταν πατέρας τριών παιδιών.
Τελικά είμαστε αστρόσκονη; τον είχε ρωτήσει η Μαίρη Μπιρμπίλη για το ELNIPLEX. Και ο ποταμός έδωσε απαντήσεις εκττυφλωτικής ομορφιάς: “Μα φυσικά, γιατί είμαστε όλοι μας παιδιά του Σύμπαντος που αποτελούμαστε από χημικά στοιχεία τα οποία γεννήθηκαν στους πυρήνες των άστρων και στις θεαματικές αστρικές εκρήξεις των σουπερνόβα που δημιούργησαν και τα ανώτερα χημικά στοιχεία πάνω από τον σίδηρο. Κι αν θέλετε κατά κάποιον τρόπο να ακουμπήσετε, να ψηλαφίσετε, να πιάσετε στα χέρια σας το εσωτερικό ενός άστρου, δεν χρειάζεται να πάτε στον Ήλιο ή σε κάποιο άλλο άστρο. Αρκεί να χαϊδέψετε το πρόσωπό σας, κάποιο αντικείμενο δίπλα σας, ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, να φάτε ένα σταφύλι ή ένα φρούτο.
Όλα αυτά αποτελούνται από χημικά στοιχεία, τα οποία γεννήθηκαν στο εσωτερικό των άστρων. Ο Ήλιος μας, η Γη μας και τα πάντα πάνω της δημιουργήθηκαν από αστροϋλικά που εκτοξεύθηκαν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια από κάποια καταστρεφόμενη αστρική έκρηξη σουπερνόβα. Ο θάνατος δηλαδή των άστρων είναι ταυτόχρονα ένα τέλος και μια αρχή. Γιατί χωρίς τα χημικά στοιχεία που γεννήθηκαν στο εσωτερικό των άστρων και τα οποία απελευθερώνονται τη στιγμή των αστρικών εκρήξεων δεν θα υπήρχαν πλανήτες και δορυφόροι, σύννεφα και βράχια ή άνθρωποι και ζώα, αφού όλα αυτά είναι φτιαγμένα από τα υλικά που γεννήθηκαν στην κόλαση των αστρικών θανάτων.
Είμαστε, δηλαδή, όλοι μας αστρόσκονη και κάποια μέρα θα ξαναγυρίσουμε στα άστρα. Κάποια μέρα θα υπάρξουν κι άλλοι κόσμοι, γεμάτοι με άλλα όντα, αστράνθρωποι σαν εμάς, που θα γεννηθούν από τις στάχτες ενός κάποιου άλλου πεθαμένου άστρου. Ενός άστρου που σήμερα το λέμε Ήλιο”.
Σε ανάρτηση του στο Facebook, το Ίδρυμα Ευγενίδου αναφέρει: «Ο άνθρωπος που για περισσότερα από 50 χρόνια βρισκόταν στο τιμόνι του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, ως Διευθυντής του κι αργότερα ως Επίτιμος Διευθυντής δεν είναι πια μαζί μας. Ο Διονύσης Σιμόπουλος έφυγε σήμερα από κοντά μας, ήσυχα, περιτριγυρισμένος από την οικογένεια του. Αγαπημένε μας Διονύση Σιμόπουλε Αντίο».
Ο ίδιος μας είχε μιλήσει για όλα όσα επετεύχθησαν στο σπουδαίο αυτό κέντρο επιστήμης και πολιτισμού. “Το έργο που πετύχαμε στο Πλανητάριο, οι συνεργάτες μου κι εγώ, δεν περιορίζονται στα 10 εκατομμύρια επισκέπτες, που αναφέρατε. Αυτοί είναι όντως οι άμεσοι επισκέπτες μας, ενώ έμμεσα από τις τηλεοπτικές μας δραστηριότητες, τα βιβλία, τα άρθρα και τις συνεντεύξεις (καλή ώρα) πρέπει να ενημερώθηκαν πολύ περισσότεροι“.
Τα τελευταία χρόνια ο Διονύσης Σιμόπουλος είχε κυκλοφορήσει στις εκδόσεις Μεταίχμιο δύο πολύ σπουδαία βιβλία γνώσεων για παιδιά. Πρόκειται για τα βιβλία «Πες μας, παππού… Πώς πήγαμε στο φεγγάρι» και «Πες μας, παππού… Πώς γεννιούνται τ’ άστρα» (ταξίδι στη ζωή των άστρων) τα οποία με την ποιότητα και το αστείρευτο πνεύμα του Διονύση Σιμόπουλου κατέκτησαν γρήγορα κορυφαία θέση στις βιβλιοθήκες σχολείων και σπιτιών.
Η νεκρώσιμη ακολουθία στην Αθήνα του θα γίνει την Τρίτη στην Αθήνα και μετά από επιθυμία του, θα ταφεί στον Γρύλλο Ηλείας.
