Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 17+ — Μυθιστόρημα για ενήλικες
«Καμιά φορά παίρνει το μάτι της έναν χαρταετό, πέρα, στη γραμμή του ορίζοντα. Μια πρόχειρη κατασκευή, με πάμπολλα μπαλώματα, που την κρατάει στα χέρια του ένα κοριτσάκι. Ένα κοριτσάκι τόσο λεπτοκαμωμένο και αδύνατο, που λες πως θα το πάρει ο αέρας και που βαστιέται γερά από τη νάιλον κλωστή του χαρταετού, όπως ο Μικρός Πρίγκιπας πιάνεται από τα άγρια πουλιά σε μια εικονογράφηση του Σαιντ-Εξυπερύ που αρέσει πολύ στη Λένα. Αναρωτιέται τι κάνει η μικρή εδώ, σε τούτη την παραλία, την ώρα που μονάχα οι ψαράδες δεν κοιμούνται. Το παιχνίδι με τον χαρταετό κρατάει μερικά λεπτά κι έπειτα η μικρή απομακρύνεται κι εξαφανίζεται».
Ο δυτικός “αυτονόητος” κόσμος συντρίβεται στα βράχια της Ινδίας και δένεται κόμπος από τον Χαρταετό της Λετίσια Κολομπανί, η οποία μετά την Πλεξούδα, καθηλώνει ξανά με τις αλήθειες που βάζει να τον ακολουθούν στα ύψη του.
Περί τίνος πρόκειται
Μαχαμπαλιπουράμ, Ινδία, Ιούλιος. Η σχολική χρονιά ξεκινά με καύσωνα. Τα παιδιά όπου να ‘ναι θα έρθουν. Η Λένα, μια Γαλλίδα καθηγήτρια αγγλικών, αφήνει το σχολείο όπου εργάζεται και την πατρίδα της, τη Γαλλία, και πηγαίνει εκεί. Για να έρθουν τα παιδιά στο σχολείο, πρέπει να διαπραγματευτείς με τους γονείς τους με τρόπους αδιανόητους. Να τους δώσεις ένα σακί ρύζι για να αφήσουν το παιδί τους να έρθει. Η Λένα, είκοσι χρόνια πια δασκάλα, πιστεύει στην εκπαίδευση “ως μαζικό όπλο δημιουργίας”. Θέλει να προσφέρει. Θέλει να ξαναβρεί σημεία αναφοράς στη ζωή της που συνετρίβη από μια προσωπική τραγωδία που της στέρησε τον έρωτα της ζωής της. “Να φύγει…να χαθεί στα πέρατα της γης, για να μπορέσει να ξαναβρεί τον εαυτό της. Να ξεχάσει τις τελετουργικές συνήθειες, την καθημερινότητά της, την απόλυτα ρυθμισμένη ζωή της […] Το φευγιό είναι σωτηρία μερικές φορές, σκέφτεται. Νιώθει ότι χρειάζεται τον ήλιο, το φως. Ότι χρειάζεται τη θάλασσα”.
Τα παιδιά εδώ δουλεύουν. Από μικρά. Η Ινδία είναι η μεγαλύτερη αγορά παιδικής εργασίας στον κόσμο. Παιδιά αλυσοδεμένα δουλεύουν έως και είκοσι ώρες ημερησίως σε φάμπρικες με αργαλειούς. “Τα κορίτσια αποτελούν τα πρώτα θύματα αυτής της αναγκαστικής εργασίας. Μένουν σπίτι υποχρεωτικά, φροντίζουν τα αδέρφια τους, μαγειρεύουν, πηγαίνουν να φέρουν νερό και ξύλα, συγυρίζουν, πλένουν τα πιάτα και βάζουν μπουγάδα απ’ το πρωί ως το βράδυ”. Το να γεννηθείς εδώ κορίτσι είναι κατάρα.
Ένα πρωί η Λένα κολυμπώντας παρασύρεται από τα θαλάσσια ρεύμα και κινδυνεύει να πνιγεί. Τη σώζει ένα κοριτσάκι που παίζει με τον χαρταετό του στην παραλία. Η Λένα θέλει να της ανταποδώσει, ή τουλάχιστον να προσπαθήσει. Τι να κάνεις σε έναν τέτοιο τόπο, γεμάτο κάστες, ανώτερους και κατώτερους, καταδικασμένους από τη μοίρα, κακοποιημένες γυναίκες καθώς εδώ οι ομαδικοί βιασμοί είναι εθνικό σπορ; Με την βοήθεια μιας νεαρής, της Πρέετι, αρχηγού μιας οργάνωσης αυτοάμυνας και φροντίδας των γυναικών, η Λένα ονειρεύεται και τελικά ξεκινά τη σύσταση ενός σχολείου για τα παιδιά της περιοχής, φτωχής και παρατημένης, όπου οι άνθρωποι έχουν εντελώς άλλες προτεραιότητες, εδώ που για να σωθείς πρέπει να αλλαξοπιστήσεις, να γίνεις χριστιανός, να αλλάξεις όνομα, να αποκοπείς εντελώς από ό,τι είσαι, απ’ όπου προέρχεσαι.
Οι σύμμαχοι ελάχιστοι κι απέναντι πολλοί. Η τοπική κοινωνία, οι γονείς που θέλουν χέρια να δουλεύουν και όχι μυαλά να πηγαίνουν σχολείο. Παρά τις δυσκολίες, η Λένα κατορθώνει να ξεκινήσει Το Σχολείο της Ελπίδας. Και σιγά σιγά να ερεθίσει το ενδιαφέρον των παιδιών για μάθηση. Αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο ιδεώδη. Είπαμε εδώ είναι κατάρα. Τα κορίτσια παρενοχλούνται, κακοποιούνται, ζουν με απαγορεύσεις, παντρεύονται πριν καν δουν το φως της εφηβείας. Κι αν ξεφύγουν από αυτά, έχουν την περίοδο που τα εμποδίζει να πάνε σχολεία αφού τα είδη ατομικής υγιεινής είναι πανάκριβα. Παράνοια. Θα βρουν όλα αυτά τα κορίτσια κάποιο στήριγμα να ξεφύγουν από αυτή τη σκληρή εικόνα;
Εστιάζοντας
Η μεγάλη δύναμη του βιβλίου έγκειται σε δύο πράγματα. Πρώτον, η μεγάλη, ειλικρινής εικόνα που δίνει η συγγραφέας για την Ινδία, που δεν έχει σχέση με τους τουριστικούς οδηγούς που πουλάει η κάθε χώρα για τον εαυτό της, πόσω μάλλον μια τέτοιο υπερκατοικημένη δύναμη. Η θέση των κοριτσιών και των γυναικών δεν είναι ούτε μόδα του δικαιωματισμού ούτε φεμινιστική υστερία. Είναι πραγματικότητα, σκληρή, παραπάνω από απλά πατριαρχική. Είναι μια πραγματικότητα ντροπή για την ανθρωπότητα. Να μην μπορείς να πας σχολείο. Να στερείσαι τα αυτονόητα. Να βιάζεσαι και να μην τρέχει τίποτα. Αυτή η συγκλονιστική εικόνα μεταδίδει γνώση, ευαισθητοποιεί, δείχνει τον δρόμο που έχουμε να διανύσουμε ως ανθρωπότητα.
Δεύτερο δυνατό σημείο του μυθιστορήματος της Λετισιά Κολομπανί είναι η ιστορία των τριών γυναικών/κοριτσιών και ο τρόπος οι ζωές του συμπλέκονται και αναπτύσσονται συναντώντας η μία την άλλη. Η δεκάχρονη Λαλίτα, το κορίτσι που έσωσε τη Λένα, δουλεύει σε ένα εστιατόριο, δεν ξέρει να γράφει, δεν ξέρει να διαβάζει. Η Πρέετι, φαινομενικά σκληροτράχυλη και ατίθαση, παλεύει από το μετερίζι της, με τις κρυφές της ευαισθησίες, να δώσει διέξοδο και άμυνα σε χιλιάδες κορίτσια και γυναίκες. Η Λένα, που κανείς δεν ξέρει γιατί έφυγε από τη χώρα της και πήγε στην Ινδία, ένα ναυάγιο πραγματικό κι αυτή, αναζητεί τη δική της σανίδα σωτηρίας μέσα από την προσφορά και την αλληλεγγύη προς κορίτσια που χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους.
“Τα νέα μεταδίδονται γρήγορα στην περιοχή, από καλύβι σε σπίτι. Κορίτσια συνωστίζονται μπροστά στο αρχηγείο, κάποια διστάζουν να μπουν. Τους εξάπτει την περιέργεια αυτή η ξένη που προσφέρει τις υπηρεσίες της και τον χρόνο της σε όποιον της το ζητήσει. Χωρίς καμία δέσμευση ή υποχρέωση, χωρίς κανένα αντίτιμο”.
Η γραφή της Κολομπανί είναι δυναμική, άμεση, ρυθμική, έχει την ένταση και θα έλεγα τον χαρακτήρα μιας ντοκιμαντερίστικης αποτύπωσης. Θέλει, και το δείχνει με κάθε τρόπο, να δώσει εικόνα από τα άδυτα μιας γενικά άγνωστης κοινωνίας, θέλει να δώσει ελπίδα, θέλει να δείξει τους λαβυρίνθους των γυναικών και πώς αυτοί, δυτικοί και ανατολικοί, συναντιούνται σε κάποια μονοπάτια και ενίοτε κοινά αδιέξοδα. Με έναν χαρταετό που πηγαίνει ψηλά και συμβολίζει τη μεταβολή του κοινωνικού και μορφωτικού στάτους, την άνοδο και τη φυγή ψηλά, η συγγραφέας κατορθώνει να μεταφέρει ένα τριπλό πορτρέτο στήνοντάς το μπροστά σε μια ολόκληρη κοινωνία.
Εκδόσεις Πατάκη.
Απόσπασμα
Δείτε απόσπασμα εδώ
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Ο χαρταετός |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Le cerf-volant
|
| Συγγραφέας: | Laetitia Colombani |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Φεβρουάριος 2024 |
| Μετάφραση: | Γιάννης Στρίγκος |
| Σελίδες: | 256 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 978-618-07-0446-4 |
