Πριν σαράντα χρόνια, ο Φωκίων ήταν ελάφι. Ζούσε σε μια χώρα που υπέφερε από τη βία των Αρχόντων της κι όταν στάθηκε με περηφάνια έναντι της καταπίεσης και του παραλογισμού τους, αναγκάστηκε να ξενιτευτεί για να αποφύγει την τιμωρία που του επιφύλασσαν. Τότε ήταν που ταξίδεψε και γνώρισε χώρες και λαούς, σκέψεις και ιδέες, τότε ήταν που αντάμωσε με πλάσματα σαν κι αυτόν που αγωνίζονταν για την ελευθερία και στέκονταν πάντα όρθιοι απέναντι σε κάθε αδικία, βία, αυθαιρεσία. Κατάφερε ο Φωκίων ως ελάφι εκείνη την πρωταρχική επανάσταση που συμβαίνει μέσα μας, όταν συνειδητοποιείς έννοιες και ιδέες, τις κατοχυρώνεις σημασιολογικά κι ύστερα τις διεκδικείς στον κόσμο για σένα και για όλους. Κι έγινε ο Φωκίων, το ελάφι, ένας ταχύς δρομέας που κουβάλησε στη ράχη του πολέμους και εξεγέρσεις, τραγωδίες και καταστροφές: Βιετνάμ, Χούντα και Πολυτεχνείο, Αττίλας και Κύπρος. Ήταν βλέπεις 1979 τότε και εκείνα τα γεγονότα είχαν μόλις κατακαθίσει μπροστά στα βλέμματα όσων έβλεπαν κι ένιωθαν, με χώμα, άρτι αφιχθέν νέφος και αίμα. Κι αν τα δύο πρώτα ίσως τα συνηθίζεις, το τρίτο κόμπο σε δένει κι ας είσαι ο Φωκίων το ελάφι με τη μεγάλη καρδιά και τα μακριά κανιά.
Σαράντα χρόνια μετά, ο Φωκίων μεγάλωσε. Κι όταν μεγαλώνεις γίνεσαι από ελάφι άνθρωπος. Γιατί ο συγγραφέας που τον γέννησε, πάτησε στέρεα στη γη των λέξεων και των ιδεών, τον πήρε και τον μεταμόρφωσε για να τρέξει τις αλήθειες του πιο γρήγορα κι από τα ελάφια. Ο Φωκίων είναι άνθρωπος. Ζει σε μια όμορφη, τοσηδά πολιτειούλα που ανήκε στους ακατάδεκτους και κατσούφηδες Άρχοντες, την πιο Παλιά Οικογένεια του τόπου, οι οποίοι κυβερνούσαν με άδικους φόρους, κατασχέσεις σοδειών, φρουρούς και σπιούνους, επιβολή και αυθαιρεσία. Κι ύστερα ο Φωκίων φεύγει για την Άλλη Χώρα, θέλει να σπουδάσει, εδώ δεν υπάρχει χώρος για γράμματα και μόρφωση. Μα και πέρα από τη δική του πολιτειούλα, ο κόσμος δεν ήταν όπως θα περίμενε. Ίσως πουθενά δεν είναι όπως τον περιμένεις.
“Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.” *
Μόνο που εδώ δε φταίει η Πόλις που κουβαλάς μέσα σου εσύ, μα οι άνθρωποι που τις φτιάχνουν. Πόλεις με στρατιώτες Σαύρες που φυλακίζουν τους ελεύθερα εκλεγμένους ηγέτες τους και αρπάζουν την εξουσία για λογαριασμό υστερόβουλων τυχοδιωκτών. Πόλεις που τις καταστρέφει ο πόλεμος, νησιά που χωρίζονται στα δυο κι όσοι ζούσαν κάποτε μονιασμένα τώρα βρήκαν λόγους να πολεμούν μεταξύ τους.
“Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους”. **
Για ακόμα μία φορά, ένας από τους σημαντικότερους τεχνίτες του λόγου που έχουμε στην Ελλάδα, ο Μάνος Κοντολέων, προβαίνει σε μια τολμηρή συνομιλία με ένα παλιό του βιβλίο (το πρώτο του και βραβευμένο μάλιστα, 1979), το ξαναδιαβάζει, το επαναγράφει με τη σημερινή του ωριμότητα και δεξιότητα, το αναιρεί με ένα ΔΕΝ ήδη από τον τίτλο και αμέσως αναιρεί την αναίρεσή του, καθώς η ιστορία διατηρεί τους ίδιους κώδικες και τον ίδιο εννοιολογικό χάρτη και με νέα θεμέλια προχωρά σε σθεναρές δηλώσεις. Θα μπορούσε να φέρει τον τίτλο ή υπότιτλο “Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος”***, καθώς ο Φωκίων, και ο παλιός και ο καινούριος, είναι ένας αλληγορικός οδηγός αξιοπρέπειας και μια αισιόδοξη ωδή στους ανθρώπους που αντιστέκονται στα νοσηρά αποφθέγματα “έτσι τα βρήκαμε” και “δε θα αλλάξουμε εμείς τον κόσμο”. Ο Φωκίων, άνθρωπος πια, σαράντα χρόνια μετά, μας βεβαιώνει πως είτε αλλάξει, είτε όχι, εμείς θα έχουμε σταθεί έντιμοι και όρθιοι απέναντι στη φθορά της απραξίας.
Αν λοιπόν, νέε αναγνώστη ή μεγαλύτερε, που διαβάζεις αυτές τις αράδες, θέλεις να εξηγήσεις τι έγινε στην Κύπρο το 1974, στην Ελλάδα το 1967-1973, στο Βιετνάμ το 1973-1975 και κυρίως να αισθανθείς τι σημαίνει και που σωβεί η λέξη ελευθερία, εμπιστεύσου ετούτον τον Φωκιώνα και τον συγγραφέα του, που δεν ανήλθε στο θρόνο ενός ώριμου σοφού για να διδάσκει, δεν διαβαίνει τους σίγουρους δρόμους και δεν μοιράζει συγκινητικά αποφθέγματα για καρτ ποστάλ στα social media. Γιατί εδώ η συν-κίνηση είναι πάντα παρούσα.
Με ένα φανταστικό εξώφυλλο και τα ασπρόμαυρα σχέδια με την εικαστική αρτιότητα της Μυρτώς Δεληβοριά να κρέμονται στην αρχή κάθε κεφαλαίου, Ο Φωκίων Δεν Ήταν Ελάφι σαγηνεύει και γεμίζει την ψυχή με αξίες μεστές. Τα υπόλοιπα τα λέει ο ίδιος ο συγγραφέας, στο βιβλίο και λίγα εδώ, παρακάτω…
Εκδόσεις Πατάκη.
Διακρίσεις
[vc_custom_heading text=”THE BOOK SECRET” font_container=”tag:h2|font_size:32|text_align:center|color:%23ffffff” google_fonts=”font_family:Akronim%3Aregular|font_style:400%20regular%3A400%3Anormal” css_animation=”bounceIn” css=”.vc_custom_1517325058360{padding-top: 7px !important;background-color: #0066cc !important;}”]
Ο Μάνος Κοντολέων στο ELNIPLEX για το βιβλίο “Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι“:
“Καθώς σε λίγο συμπληρώνονται 40 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου που έγραψα –«Ο Φωκίων ήταν ελάφι», εικονογράφηση της Διατσέντας Παρίση, Εκδ. Καστανιώτη- θέλησα να επιστρέψω σε αυτό και να προσπαθήσω να το επαναγράψω τόσο σε επίπεδο γλωσσικών εκφράσεων, όσο όμως -και κυρίως- με τη τωρινή μου άποψη πάνω στα θέματα που αναπτύσσονται μέσα στην ιστορία.
Και όσον αφορά τη γλώσσα διαπίστωσα τις ατέλειες ενός πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου και τις επεξεργάστηκα με την εμπειρία που πλέον διαθέτω.
Αλλά η στάση μου πάνω στην ιδεολογική ουσία του έργου όχι μόνο παραμένει η ίδια, αλλά έχει γίνει και πιο απαιτητική.
Η αξιοπρέπεια του ατόμου, η ελευθερία των λαών και η τόλμη να αγωνίζεσαι όχι μόνο για το δικό σου δίκιο, αλλά και των άλλων εξακολουθεί να είναι βάση των ‘πιστεύω’ μου. Κι αν τότε αυτή τη στάση με μια διστακτικότητα θέλησα να την καλύψω χρησιμοποιώντας ως φορείς της ζώα για ήρωές μου, τώρα με μια –τολμώ να πω- προκλητικότητα τη φωτίζω άπλετα. Γιατί δεν μας παίρνει άλλο να μη λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Οπότε … Ο Φωκίων ΔΕΝ ήταν ελάφι. Αυτό το ΔΕΝ είναι μια ξεκάθαρη δήλωση. Ίσως είναι και η προτροπή μιας σαραντάχρονης συγγραφικής εμπειρίας προς τους σημερινούς νέους – αναζητήστε την αληθινή σας ταυτότητα και απαιτείστε από τους άλλους να τη σεβαστούνε.”
* & ** Η Πόλις, Κ.Π. Καβάφης, Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984
*** Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, Κέδρος, 1979
Soundtrack
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
Αγόρασέ το |
|---|---|
| Τίτλος: | Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι |
| Συγγραφέας: | Μάνος Κοντολέων |
| Εικονογράφηση-εξώφυλλο: | Μυρτώ Δεληβοριά |
| Διορθώσεις: | Αντωνία Γουναροπούλου |
| DTP: | Νίκη Αντωνακοπούλου |
| Φιλμ-μοντάζ: | Μαρία Ποινίου-Ρένεση |
| Εκδόσεις: | Πατάκης, Οκτώβριος 2018 |
| Σελίδες: | 96 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: |
978-960-16-8054-5
|
