Η 28η Οκτωβρίου και ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος δε θα μπορούσε να αφήσει ασφαλώς ασυγκίνητο τον ελληνικό κινηματογράφο. Αρκετές παραγωγές, πολύ περισσότερες από τις αντίστοιχες για το 1821, με μπόλικο φολκλόρ για να ισορροπούν στις επιλογές του μέσου θεατή. Ουσιαστικά οι περισσότερες ταινίες είναι ερωτικές, συναισθηματικές ιστορίες με φόντο τον πόλεμο, συνταγή αλάνθαστη που έκοβε τα εισιτήρια σαν τα μαρούλια.
Κάποιες αποτελούν πραγματικά αξιόλογα δείγματα πέρα μάλιστα από το ελληνικό κινηματογραφικό στερέωμα όπως ο “Ουρανός” του Τάκη Κανελλόπουλου ή το περίφημο “Μπλόκο” του 1964. Οι 20 από τις 25 αυτές ταινίες γυρίστηκαν “τυχαίως” την εξαετία 1967-1973 με όποιους συνειρμούς σας φέρνει αυτό στο νου. Καμία το 1974 (έχει μόλις συμβεί το Πολυτεχνείο και η Κύπρος είναι ενόψει). Τέσσερις μόλις γυρίστηκαν προδικτατορικά, οι δύο από αυτές όλως τυχαίως είχαν πιο “κομμουνιστικό περιεχόμενο” (Μπλόκο, Γοργοπόταμος), Το Νησί των Γενναίων, μία το 1953 (η πρώτη και σπουδαία “Ξυπόλητο Τάγμα”) και μία το 1981 επειδή η Αλίκη ζήλεψε τις παλιές της δόξες (Κατάσκοπος Νέλλη). Αυτά ως προς τη χρονολογική γεωγραφία της παραγωγής.
Ας δούμε αυτές τις 25 ελληνικές ταινίες που μάζεψε η έρευνά κι η μνήμη μου αλλά και το προσωπικό μου αρχείο. Ένα πραγματικά μεγάλο αφιέρωμα για τις πολεμικές ταινίες που αναφέρονται στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, πόλεμο που η Ελλάδα πλήρωσε κάπως βαριά…Λίγο πιο βαριά απ’ όσο δείχνουν οι περισσότερες από τις ταινίες αυτές. Γιατί αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, ο πόλεμος δεν είχε συνήθως happy end και δεύτερον δεν είχε τόσο έρωτα και ρομάντζο μα περισσότερο μπαρούτι και πόνο.
Tip: Θεωρώ ότι σχεδόν καμία δε μπορεί να προβληθεί αυτούσια σε παιδιά πέριξ της νηπιακής ηλικίας. Άλλες γιατί είναι πολύ σκληρές και δε θέλουμε τα παιδιά να βλέπουν εφιάλτες το βράδυ, άλλες γιατί είναι υπερβολικά “αστείες” για να δώσουν την πραγματική διάσταση του πολέμου. Γι’ αυτό χρησιμοποιήστε τα κατάλληλα προγράμματα και φτιάξτε ένα ωραιότατο μοντάζ 15-20 λεπτών με θέματα που θέλετε να θίξετε. Θα αγγίξει τα παιδιά…Μόνο που θα πάρει 7-8 ώρες οπότε…κανονιστείτε!
1. 28η Οκτωβρίου, ώρα 5.30 (1971)
Σκηνοθεσία: Κώστας Καραγιάννης, Σενάριο: Διονύσης Τζεφρώνης, Παραγωγή: Τζέημς Πάρις
Πρωταγωνιστούν: Βέρα Κρούσκα, Χρήστος Πολίτης, Λάκης Κομνηνός, Γιάννης Κατράνης, Σάντσο Φερνάντο (Sancho Fernando), Γιώτα Σοϊμοίρη κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η κήρυξη του πολέμου βρίσκει τους κατοίκους ενός μικρού μακεδονικού χωριού, της Μικρής Λεύκας, σε γλέντι, αλλά τα παλικάρια σταματούν αμέσως το χορό και ξεκινούν για τον πόλεμο. Με την κατάρρευση του μετώπου, οι Γερμανοί μπαίνουν στο χωριό και ο διοικητής τους μετατρέπει το κρατικό εργοστάσιο ξυλείας σε εργοστάσιο κατασκευής πολεμοφοδίων. Υποχρεώνει τους κατοίκους να δουλεύουν σ’ αυτό. Μέσα σε κλίμα βίας και τρομοκρατίας, το πνεύμα της αντίστασης φουντώνει, μέχρι που έρχεται η μέρα της απελευθέρωσης και μια νέα ζωή αρχίζει. Στυλοβάτες της αντίστασης υπήρξαν ο τρελόγερος Τρύφωνας Πλατανιάς, που στην πραγματικότητα ήταν ένας συνετός και ένθερμος πατριώτης, και ο γιος του Κυριάκος που είχε χάσει τα δύο πόδια του στο αλβανικό μέτωπο.
Παρακολουθείστε στο youtube πατώντας εδώ
2. Όχι (1969)
Σκηνοθεσία: Ντίμης Δαδήρας, Σενάριο: Αντώνης Δαυιδ, Παραγωγή: Art Films, διάρκεια 118′
Πρωταγωνιστούν: Κώστας Πρέκας, Βέρα Κρούσκα, Χρήστος Πολίτης, Στέφανος Στρατηγός, Μαλαίνα Ανουσάκη, Δημήτρης Μπισλάνης, Χάρης Παναγιώτου, Θανάσης Παπαδόπουλος κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Με 602.264 εισιτήρια το 1969 (5η μεταξύ των 99 ταινιών της χρονιάς) και 3 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης της ίδιας χρονιάς, το ΟΧΙ μας ξεναγεί στην ερωτική ιστορία του υπολοχαγού Δημήτρη Νικολάου (λέγε με Κώστα Πρέκα) και της ιταλίδας μνηστής του Στέλλας Σαλβατόρε (Βέρα Κρούσκα). Ο υπολοχαγός αφήνει τη μνηστή του για να πολεμήσει στην Ήπειρο στην επίθεση των Ιταλών αλλά όταν επιστρέφει, βλέπει τα πάντα αλλαγμένα. Και πιο συγκεκριμένα…ο Χρήστος Πολίτης παίζει τον Γερμανό συνταγματάρχη Χέρμαν Σβάιτσερ που επιτάσσει το σπίτι των Νικολάου και προσπαθεί να “κλέψει” τη Στέλλα από τη ζωή του. Αξιοπρεπής ταινία που δεν αποφεύγει ασφαλώς τα κλισέ του είδους. Πάντα ξεχωριστή παρουσία η Βέρα Κρούσκα.
3. Η μάχη της Κρήτης (ή στη μάχη της Κρήτης, 1970)
Σκηνοθεσία: Βασίλης Γεωργιάδης, Σενάριο: Σταμάτης Φιλιππούλης, Παραγωγός: Τζέημς Πάρις, Αρτ φιλμς
Πρωταγωνιστούν: Fernando Sancho, Γιώργος Τζώρτζης, Στέφανος Στρατηγός, Γιώτα Σοϊμοίρη, Χρήστος Πολίτης, Γιώργος Σίσκος, Γιώργος Μοσχίδης, Γιάννης Κατράνης, Άννα Μαντζουράνη, Γιάννης Κανδήλας κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: 435.165 εισιτήρια και 6η στις 76 ταινίες της χρονιάς (εγγυημένη εισπρακτική επιτυχία η ενασχόληση με τον πόλεμο του 40′), ταινία διαπραγματεύεται την προσπάθεια ενός εύελπι να οδηγήσει το απόθεμα χρυσού των Ελλήνων στην Κρήτη. Με τη βοήθεια του πατέρα του (συγκλονιστική μορφή αυτός ο Φερνάντο Σάντσο), της αδελφής του και μιας νοσοκόμας του Ερυθρού Σταυρού παραδίδουν το χρυσάφι σε ένα πλοίο. Η συνέχεια επί της μικρής οθόνης της τηλεόρασης ή του υπολογιστή σας.
4. Υπολοχαγός Νατάσα (1970)
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Νίκος Φώσκολος, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, διάρκεια: 134, Παραγωγή: Φίνος Φιλμς
Πρωταγωνιστούν: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Κώστας Καρράς, Σπύρος Καλογήρου, Ελένη Ζαφειρίου, Κάκια Παναγιώτου, Ανδρέας Φιλιππίδης, Θάνος Γραμμένος, Λάμπρος Κοτσίρης, Νίκος Δενδρινός, Θόδωρος Ντόβας, Μαλαίνα Ανουσάκη, Αγγέλα Καζακίδου, Αταλάντη Κλαπάκη κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Τις τελευταίες μέρες του 70′ πάντως κάνει πρεμιέρα και η διάσημη Υπολοχαγός Νατάσσα που έρχεται πρώτη στη σεζόν 1971 με 751.177 εισιτήρια. Η Αλίκη και ο Δημήτρης, αγαπημένο ντούετο των Ελλήνων ερμηνεύουν την Νατάσα Αρσένη και τον Ορέστη, αξιωματικό του ελληνικού στρατού που φεύγει για τη Μέση Ανατολή ακολουθούμενος από την Νατάσσα που εν έτει 1965 θυμάται και μας εξιστορεί…
Η πλέον εμπορική ταινία του ελληνικού κινηματογράφου με φόντο τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Έρωτας και πατρίδα με το δημοφιλέστερο ντούετο εγχώριων σταρ, επιτυχία πλήρης στα μάτια των θεατών.
5. Κατάσκοπος Νέλλη (1981)
Σκηνοθεσία: Τάκης Βουγιουκλάκης, Σενάριο: Νίκος Φώσκολος, Μουσική: Γιώργος Κατσαρός, Στίχοι: Γιάννης Ξανθούλης, Παραγωγή: Καραγιάννης Καρατζόπουλος.
Πρωταγωνιστούν: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Φαίδων Γεωργίτσης, Ντίνος Ηλιόπουλος,
Δυο λόγια για την υπόθεση:Δέκα περίπου χρόνια μετά την υπολοχαγό, η Αλίκη γίνεται και κατάσκοπος, ονόματι Νέλλη και κόβει 138.000 περίπου εισιτήρια (9η ταινία στις μόλις 45 της χρονιάς). Στο προπολεμικό Βερολίνο, η Αλίκη ως νεαρή φοιτήτρια εγκαταλείπει τις σπουδές της και γίνεται καμπαρέ τραγουδίστρια με τη γενναία συνδρομή του Εβραίου Βίλι με τον οποίο, όταν κηρύσσεται ο πόλεμος, έρχονται στην Ελλάδα και με την είσοδο των Γερμανών βγαίνουν στην Αντίσταση. Νέα ερωτικά ειδύλλια και μια από τα ίδια…
6. Η Μεσόγειος φλέγεται (1970)
Σκηνοθεσία: Ντίμης Δαδήρας, Σενάριο: Αντώνης Δαυίδ, Σταμάτης Φιλιππούλης, Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης, Παραγωγή: Δαμασκηνός-Μιχαηλίδης, Ολύμπια Φιλμς, διάρκεια 120′
Πρωταγωνιστούν: Κώστας Πρέκας, Κώστας Καρράς, Όλγα Πολίτου, Σοφία Ρούμπου, Λυκούργος Καλλέργης, Τέλης Ζώτος, Κατερίνα Χέλμη, Άγγελος Μαυρόπουλος κ.α.
Δυο λόγια την υπόθεση: Είπαμε η συνταγή είναι αλάνθαστη. 410.000 εισιτήρια και 7η ταινία στις 99 της χρονιάς. Ένα χρόνο μετά το “Όχι”, Δαδήρας, Δαυίδ και Πρέκας συναντιούνται ξανά στη Μεσόγειο που Φλέγεται. Μαζί τους ο Κώστας Καρράς που υποδύεται ένας Γερμανό αξιωματικό (Έρικ Φον Άουερ) που πολεμά τον Έλληνα παιδικό του φίλο που είναι υποπλοίαρχος (Πρέκας). Η αδελφή του Πρέκα έχει σχέση με τον Καρρά αλλά ουσιαστικά το κάνει για να του κλέβει πολύτιμα έγγραφα που διοχετεύει στην αντίσταση. μισεί τον Γερμανό επειδή ο δεύτερος διατηρεί σχέση με την αδελφή του πρώτου. Θέλετε και κριτική;
Δείτε απόσπασμα από την ταινία πατώντας εδώ.
7. Οι γενναίοι του Βορρά (1970)
Σκηνοθεσία: Κώστας Καραγιάννης, Σενάριο: Γιώργος Λαζαρίδης, Αντώνης Δαυίδ, Παραγωγή: Καραγιάννης-Καρατζόπουλος, διάρκεια 135′
Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Βόγλης, Ξένια Καλογεροπούλου, Πέτρος Φυσσούν, Λάκης Κομνηνός, Άλκης Γιαννακάς, Θανάσης Μυλωνάς, Λαυρέντης Διανέλλος, Δήμος Σταρένιος, Ίλυα Λιβυκού, Αιμιλία Υψηλάντη, Άννα Φόνσου, Σταύρος Ξενίδης κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η ταινία έκοψε 626.000 εισιτήρια και ήρθε 3η στις 99 ταινίες της σεζόν. Τη συναντάμε και μεταγλωττισμένη στο εξωτερικό με τον τίτλο “The Brave Bunch” με όλους τους πρωταγωνιστές να έχουν αγγλικά ψευδώνυμα (ο Βόγλης ήταν ο Τζον Μίλερ και ο Λάκης Κομνηνός ο Λάρι Ντάνιελς). Τον Απρίλιο του 1941, οι Γερμανοί παραδίδουν την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στους Βούλγαρους που προβαίνουν σε βιαιότητες εις βάρος του Ελληνικού πληθυσμού. Ο Έλληνας αξιωματικός όμως Νίκος Δεβετζής (Γιάννης Βόγλης), με το Βασίλη Άνθιμο (Πέτρος Φυσσούν), αποφασίζουν να γυρίσουν στο χωριό τους που βρίσκεται υπό την κατοχή κομιτατζήδων με επικεφαλής τον Στεπάν Ράικο (Λάκης Κομνηνός) ξεκινώντας την αντίσταση με τα μέσα που διαθέτουν. Όχι κι άσχημα!!
8. Η χαραυγή της Νίκης (1971)
Σκηνοθεσία: Ντίμης Δαδήρας, Σενάριο: Γιώργος Λαζαρίδης, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Παραγωγή: Δαμασκηνός-Μιχαηλίδης, Διάρκεια 100 λεπτά
Πρωταγωνιστούν: Λάκης Κομνηνός, Μπέττυ Αρβανίτη, Μιράντα Κουνελάκη, Νίκος Δαδινόπουλος, Γκίκας Μπινιάρης, Ιλία Λιβυκού, Λευτέρης Βουρνάς, Γιώργος Βελέντζας, Άντα Πατρελή, Νίκος Βανδώρος κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Ελάχιστα προβεβλημένη ταινία του 1971, πάλι του Ντίμη Δαδήρα με βραβείο β΄ γυναικείου ρόλου (Μιράντα Κουνελάκη) στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1971 και τη φωνή και τη λύρα του Νίκου Ξυλούρη να αντηχούν επιβλητικά. Οι συμμαχικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής αναθέτουν στο Νικήτα, το γιο ενός συνεργάτη των Γερμανών, την καταστροφή του γερμανικού στρατιωτικού αεροδρομίου της Κρήτης. Ο Νικήτας και ο Λευτέρης, αρχηγοί του ντόπιου αντάρτικου, διεκδικούν ταυτόχρονα και την ίδια γυναίκα, τη Μάρθα. Με την ανατίναξη μιας γέφυρας, οι Γερμανοί συλλαμβάνουν τον πατέρα του Λευτέρη και τη Μάρθα. Αποφασίζει να μην παραδοθεί αλλά να παλέψει μέχρι τέλους…
9. Υποβρύχιο Παπανικολής (1971)
Σκηνοθεσία: Γιώργος Ζερβουλάκος, Σενάριο: Δημήτρης Ζαννίδης, Παραγωγή:Καραγιάννης-Καρατζόπουλος, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Διάρκεια: 90 λεπτά
Πρωταγωνιστούν: Κώστας Καζάκος, Γιάννης Φέρτης, Αιμιλία Υψηλάντη, Παύλος Λιάρος, Σταύρος Ξενίδης, Άννα Βαγενά, Αρτέμης Μάτσας, Νέλλη Γκίνη κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Την ίδια στιγμή με την επίθεση του ιταλικού στρατού στα ελληνοαλβανικά σύνορα, η Ελλάδα δέχεται επίθεση και από την ιταλική αεροπορία. Με τις νίκες στην στεριά, το υποβρύχιο Παπανικολής παίρνει εντολή να περιπολεί στον Πατραϊκό κόλπο. Στο στενό του Οτράντο συλλαμβάνουν το πλήρωμα ενός ιταλικού καραβιού και αποκαλύπτουν τα ναρκοπέδια της Αδριατικής θάλασσας.
10. Οι τελευταίοι του Ρούπελ (1971)
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Γρηγορίου, Σενάριο: Γιάννης Μαρής, Μουσική: Γιώργος Πάρις, Παραγωγή: Τζέημς Πάρις
Πρωταγωνιστούν: Χρήστος Πολίτης, Βέρα Κρούσκα, Φερνάντο Σάντσο, Δημήτρης Μπισλάνης, Θόδωρος Κατσαδράμης, Γιάννης Κατράνης , Στέφανος Στρατηγός κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η ταινία έκοψε 202.293 εισιτήρια και ήταν 26η στις 87 ταινίες της σεζόν.Ο αξιωματικός Αλέξανδρος Κομνηνός και ο στρατιώτης Κοσμάς Γεωργίου αναλαμβάνουν μια παράτολμη αποστολή κατασκοπείας γερμανικών δυνάμεων σε βουλγαρικά εδάφη. Όμορφη πολεμική περιπέτεια, βλέπεται ακόμα με συμπάθεια, δίχως ασφαλώς να προσδοκά κανείς όπως σε όλες αυτές τις ταινίες κάποιου είδους ιστορική καταγραφή υψηλού κύρους.
11. Αυτοί που μίλησαν με το θάνατο (1970)
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Γιάννης Δαλιανίδης, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Παραγωγή: Φίνος Φιλμς, διάρκεια: 99′
Πρωταγωνιστούν: Χρόνης Εξαρχάκος, Παντελής Ζερβός, Νικηφόρος Νανέρης, Μάνος Κατράκης, Κάκια Παναγιώτου, Ζωή Λάσκαρη, Ελένη Ζαφειρίου, Γιάννης Φέρτης, Βαγγέλης Σειληνός κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Μια παρέα συμφοιτητών στην Αθήνα μαθαίνει την επομένη ενός πάρτι την κήρυξη του ελληνο-ιταλικού πολέμου. Τα αγόρια φεύγουν για το μέτωπο, ενώ η Μάρθα (Ζωή Λάσκαρη) γίνεται εθελόντρια νοσοκόμα. Βρίσκεται τυχαία με τον τραυματία Κώστα (Γιάννης Φέρτης) στη Θεσσαλονίκη και λίγο καιρό μετά οργανώνουν αντίσταση στους Γερμανούς. Ώσπου ο Κώστας πιάνει δουλειά ως μεταφραστής της Γκεστάπο…Μέτρια ταινία παρά το λαμπρό καστ και την πολλά υποσχόμενη υπόθεση…
12. Μια γυναίκα στην αντίσταση (1970)
Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος, Σενάριο: Λάζαρος Μοντανάρης, Ντίνος Δημόπουλος, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Διάρκεια: 92′
Πρωταγωνιστούν: Τζένη Καρέζη, Κώστας Καζάκος, Λυκούργος Καλλέργης, Κάκια Παναγιώτου, Άγγελος Αντωνόπουλος, Άλκης Γιαννακάς, Λαυρέντης Διανέλλος, Δήμος Σταρένιος, Μίμης Χρυσομάλλης, Τίμος Περλέγκας
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η ταινία έκοψε 455.385 εισιτήρια και ήταν 5η θέση σε 87 ταινίες της σεζόν. Στις 27 Οκτωβρίου 1940, η Άννα γιορτάζει με τον αρραβωνιαστικό της Δημήτρη στο εξοχικό τους έξω από την Καστοριά. Λίγες ώρες μετά κηρύσσεται ο πόλεμος και ο Δημήτρης, ο αδελφός της και ο πατέρας της φεύγουν για την πρώτη γραμμή. Ο Δημήτρης δεν αντέχει μακριά της και το σκάει με ένα αεροπλάνο που καταρρίπτουν οι Ιταλοί. Η Άννα τότε μπαίνει ενεργά στην αντίσταση δημιουργώντας σχέσεις με το διοικητή των Γερμανών στην Καστοριά, Χανς βοηθώντας τους Έλληνες αντάρτες…Γνωστή περιπέτεια του είδους!
13. Γοργοπόταμος (1968)
Σκηνοθεσία: Ηλίας Μαχαίρας, Σενάριο: Καίτη Δετζώρτζη, Παραγωγή: Γαλαξίας Φιλμ, διάρκεια: 135′
Πρωταγωνιστούν: Μάρλεν Παπούλια, Λαυρέντης Διανέλλος, Πέτρος Φυσσούν, Έλλη Ξανθάκη, Λιάκος Χριστογιαννόπουλος κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Το συμμαχικό στρατηγείο του Καΐρου αποστέλλει στην Ελλάδα Άγγλους αξιωματικούς για να οργανώσουν την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Οι αξιωματικοί έρχονται σε επαφή με Έλληνες αντιστασιακούς και πραγματοποιούν το μεγάλο χτύπημα. Μπόλικος πατριωτισμός για μια μεγάλη στιγμή του πολέμου. Ταινία 38η στις 108 της χρονιάς με 190.000 σχεδόν εισιτήρια.
14. Το μπλόκο (1964)
Σκηνοθεσία: Άδωνις Κύρου, Σενάριο: Γεράσιμος Σταύρου, Άδωνις Κύρου, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, Διάρκεια: 90′
Πρωταγωνιστούν: Κώστας Καζάκος, Γιάννης Φέρτης, Αλεξάνδρα Λαδικού, Ξένια Καλογεροπούλου, Μάνος Κατράκης κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η καλύτερη ίσως και από τις πλέον σπάνιες ταινίες για την αντίσταση με επίκεντρο το ιστορικό μπλόκο της Κοκκινιάς. Το ξημέρωμα της 7ης Αυγούστου 1944, 3.000 και πλέον Γερμανοί και Έλληνες συνεργάτες τους κυκλώνουν όλη την περιοχή γύρω από την Κοκκινιά. Όμορφες ερμηνείες και αληθινά δοσμένοι διάλογοι σε ένα ασπρόμαυρο διαμάντι.
15. Το νησί των γενναίων (1959)
Σκηνοθεσία: Ντίμης Δαδήρας, Σενάριο: Γιάννης Β. Ιωαννίδης, Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, Παραγωγή: Ολύμπια Φιλμ, Διάρκεια: 100′,
Πρωταγωνιστούν: Αλέκος Αλεξανδράκης, Τζένη Καρέζη, Αλίκη Γεωργούλη, Λυκούργος Καλλέργης, Γκίκας Μπινιάρης, Τάκης Χριστοφορίδης, Αρτέμης Μάτσας κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Αξιόλογη ταινία που έκοψε 106.373 εισιτήρια το 1959 και ήρθε 4η στη σεζόν. Ένας αξιωματικός του στρατού (Αλέκος Αλεξανδράκης) φτάνει στην Κρήτη αμέσως μετά την πτώση της στους Γερμανούς. Σε συνεργασία με αντάρτες και συμμάχους συμμετέχει σε σαμποτάζ γερμανικών εγκαταστάσεων. Είναι η περίφημη ταινία του προδότη Αρτέμη Μάτσα…
16. Η λεωφόρος της προδοσίας (1969)
Σκηνοθεσία: Χρήστος Κυριακόπουλος, Σενάριο: Νίκος Φώσκολος, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Διάρκεια: 105′ λεπτά, Παραγωγή: αφοί Κυριακόπουλοι
Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Φούντας, Τζένη Ζαχαροπούλου, Μήτσος Λυγίζος, Μάνος Κατράκης, Κώστας Παπαχρήστος, Ζώρας Τσαπέλης, Γκέλυ Μαυροπούλου, Άγγελος Μαυρόπουλος κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Ένας αιχμάλωτος πολέμου ισχυρίζεται ότι είναι ο ταγματάρχης του ελληνικού στρατού Αλέξανδρος Βεργής. Αυτό όμως δημιουργεί μεγάλη αναστάτωση στο ελληνικό στρατό καθώς ο Βεργής είχε δραπετεύσει πριν ένα χρόνο. Το σοκ για τη γυναίκα του είναι τεράστιο καθώς οι δύο άντρες είναι πραγματικά ίδιοι…Η ταινία έκοψε 195.000 εισιτήρια και ήρθε 37η στις 99 ταινίες της σεζόν.
17. Εσχάτη προδοσία (1971)
Σκηνοθεσία: Πάνος Γλυκοφρύδης, Σενάριο: Νίκος Φώσκολος, Διάρκεια: 85′, Παραγωγή: Φίνος Φιλμς.
Πρωταγωνιστούν: Κώστας Πρέκας, Τζένη Ρουσσέα, Σπύρος Καλογήρου, Γιώργος Τζώρτζης, Ζώρας Τσάπελης, Γιώργος Μούτσιος, Γρηγόρης Βαφιάς, Λάμπρος Κοτσίρης κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Ο λοχαγός της ελληνικής αντικατασκοπείας Κώστας Βάρσος (ναι, Κώστας Πρέκας είναι) επιστρέφει στην Αθήνα από την Ινδία, δύο χρόνια μετά τον τραυματισμό του και κατονομάζει έναν διπλό πράκτορα. Έτσι αρχίζει ένα κουβάρι πλοκής και εξελίξεων, συνηθισμένων για Φώσκολο και Πρέκα.
18. Κονσέρτο για πολυβόλα (1967)
Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος, Σενάριο: Νίκος Φώσκολος, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Παραγωγή: Φίνος Φιλμ, Διάρκεια: 106′.
Πρωταγωνιστούν: Τζένη Καρέζη, Μάνος Κατράκης, Κώστας Καζάκος, Ανδρέας Μπάρκουλης, Ζώρας Τσάπελης, Σπύρος Καλογήρου, Λιάκος Χριστογιαννόπουλος κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η Καρέζη υποδύεται μια υπάλληλο στο ΓΕΣ που παραδίδει έγγραφα στους Ιταλούς καθώς οι τελευταίοι την εκβιάζουν με τη ζωή του αδερφού της. Αποκαλύπτεται και πάει για εκτέλεση αλλά τελευταία στιγμή τη σώζει ένας στρατηγός ο οποίος της προτείνει να συνεχίσει να προμηθεύει τους Ιταλούς με έγγραφα. Μόνο που αυτή την φορά θα είναι πλαστά…Η ταινία κόβει 427.000 εισιτήρια και οδηγεί στον έρωτα και το γάμο τη Τζένη Καρέζη και τον Κώστα Καζάκο. Η ιστορία αυτή θα χρησιμοποιηθεί από το Νίκο Φώσκολο στον περίφημο “Άγνωστο Πόλεμό ” του 6 χρόνια αργότερα…
19. Ουρανός (1962)
Σκηνοθεσία: Τάκης Κανελλόπουλος, Σενάριο: Τάκης Κανελλόπουλος,Γεώργιος Κιτσόπουλος, Παραγωγή: Βασιλεία Δρακάκη, Μουσική: Αργύρης Κουνάδης, Διάρκεια: 87′
Πρωταγωνιστούν: Αιμιλία Πίττα, Τάκης Εμμανουήλ, Φαίδων Γεωργίτσης, Ελένη Ζαφειρίου, Νίκη Τριανταφυλλίδη,
Νίκος Τσαχιρίδης, Κώστας Καραγιώργης, Λάζος Τερζάς, Κώστας Μεσάρης, Στέφανος Σίμου κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Μακεδονία. Δύο ζευγάρια χωρίζουν με το ξεκίνημα του πολέμου. Οι δύο άντρες πάνε στο μέτωπο της Αλβανίας. Θα πέσουν και οι ίδιοι στο μέτωπο. Λυρισμός, πνεύμα αντιηρωικό σε μια ταινία άγνωστη στους Έλληνες αλλά έλαβε Βραβείο φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1962, επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών, βραβείο φωτογραφίας από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κιν/φου 1964, Αργυρή Σειρήνα στο Φεστιβάλ Νάπολης (1963) ενώ η Η εφημερίδα «Ομπσέρβερ» τοποθετεί την ταινία ανάμεσα στις 10 καλύτερες του 1963 και ο Federico Fellini χαρακτήρισε την ταινία “εξαιρετική”.
20. Οι πολεμισταί της ειρήνης (1973)
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Παπακωνσταντής, Σενάριο: Γιώργος Λαζαρίδης, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Παραγωγός: Τζέιμς Πάρις, Εταιρία παραγωγής: Αρτ Φιλμ
Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Κατράνης, Στέφανος Στρατηγός, Θόδωρος Κατσαδράμης, Ντίνος Δουλγεράκης, Βαγγέλης Τραϊφόρος, Σταύρος Φαρμάκης, Νίκος Λυκομήτρος, Μιχάλης Γιαννάτος, Λάκης Γκέκας, Κάτια Δανδουλάκη κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Η ταινία έκοψε λίγο πάνω από 6.000 εισιτήρια ερχόμενη 63η στις 64 ταινίες της σεζόν. Αδίκως. Είναι πιο αξιοπρεπής από αυτό το…αποτέλεσμα. Αφηγείται τις προσωπικές ιστορίες μιας διμοιρίας Ελλήνων στρατιωτών (Κατράνης ως λοχίας Χαλκιάς, Στρατηγός ως δεκανέας Στυλιανούδης) κατά τη διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου που αναλαμβάνουν επικίνδυνες αποστολές στις γραμμές του εχθρού. Δε λείπουν τα ερωτικά συναισθήματα προς κάποια που έχει μείνει πίσω…
21. Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά (1969)
Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος, Σενάριο: Ανθή Δημοπούλου,Λάκης Μιχαηλίδης, Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης, Παραγωγή: Finos Films, Διάρκεια: 96 λεπτά
Πρωταγωνιστούν: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Παντελής Ζερβός, Σπύρος Καλογήρου, Άγγελος Αντωνόπουλος, Νότης Περγιάλης κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Σ’ένα μικρό χωριό καταφθάνει η καινούρια δασκάλα, Μυρτώ,για να αντικαταστήσει τον γέρο δάσκαλο.Εφαρμόζει νέο εκπαιδευτικό σύστημα, γοητεύει παιδιά αλλά οι γονείς μουρμουράνε και όταν μάλιστα μαθαίνουν και τη σχέση της με το Στέφανο (Δ. Παπαμιχαήλ) που είναι και γιος του προέδρου, εξεγείρονται. Τη μέρα που παντρεύονται κηρύσσεται ο πόλεμος και ο Στέφανος φεύγει για το μέτωπο. Μαθαίνουν πως σκοτώνεται αλλά- καλά μαντέψατε- δεν σκοτώθηκε. Στο μεταξύ η Μυρτώ δέχεται να παντρευτεί το συνάδελφό της Άγγελο με τη σύμφωνη γνώμη του πρώην πεθερού της (Π. Ζερβός). Αλλά τότε γυρίζει ο Στέφανος για να έχουμε το απαραίτητο happy end. Η ταινία είναι η τρίτη πιο εμπορική ταινία του παλαιού ελληνικού κινηματογράφου (739.000 εισιτήρια) πίσω από την Υπολοχαγό Νατάσα και το Αρχόντισσα και ο Αλήτης ενώ ξεκίνησε με τον τίτλο “Η Δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά” αλλά σύντομα άλλαξε τίτλο λόγω διαμάχης με τους κληρονόμους του Στρατή Μυριβήλη που είχε γράψει το εξαιρετικό “Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια”. Ο τίτλος άλλαξε τελευταία στιγμή.
22. Το ξυπόλητο τάγμα (1953)
Σκηνοθεσία: Γκρεγκ Τάλλας, Σενάριο: Γκρεγκ Τάλλας, Νίκος Κατσιώτης, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Διάρκεια: 93′
Πρωταγωνιστούν: Μαρία Κωστή, Νίκος Φέρμας, Βασίλης Φραγκιαδάκης, Αντώνης Βούλγαρης, Στρατής Κρόζος, Εύαγγελος Γιωτόπουλος, Δέσποινα Κοντογιώργου, Λόλα Χατζηχρήστου, Ηλίας Παπαδόπουλος, Απόστολος Μπεκιάρης, Νίκος Ζαχαρίας, Χρήστος Σουκούρογλου, Γιώργος Αξιώτης, Μανώλης Ρήγας, Καίτη Γκίνη
Δυο λόγια για την υπόθεση: Μία σπάνια ταινία που σώθηκε χάρη στις προσπάθειες του διευθυντή της Ταινιοθήκης της Ελλάδας, Θόδωρου Αδαμόπουλου που βρήκε δύο κόπιες προβολής μέτριας κατάστασης και έφτιαξε το νέο αρνητικό της ταινίας. Η ταινία αναφέρεται στην αληθινή δράση 160 πιτσιρικάδων τα χρόνια της Κατοχής οι οποίοι μετά την αποπομπή τους από τα ορφανοτροφεία δημιουργούν ένα είδος συμμορίας που κλέβει από τους Γερμανούς για να τρώνε αλλά και να βοηθούν όσους μπορούσαν. Η ταινία θεωρείται ένα θαύμα της εποχής καθώς γυρίστηκε με μηχανή λήψης του 1924 και μόλις έξι προβολείς φωτισμού ενώ το ντουμπλάρισμα στις φωνές άφησε άπαντες τους Αμερικανούς τεχνικούς άφωνους… Τα 63 από τα 66 παιδιά της ταινίας πάρθηκαν από αναμορφωτήρια. Η ταινία βραβεύτηκε το 1955 με τη Χρυσή Δάφνη του Διεθνούς Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, όντας η πρώτη ελληνική ταινία που βραβεύεται σε διεθνές φεστιβάλ. Επίσης, η διοίκηση της Ακαδημίας Καλών Τεχνών και Επιστημών της Αμερικής διοργάνωσε την Κυριακή 8 Νοεμβρίου του 1953 στο Academy Award Theatre ειδική προβολή, τιμώντας έτσι για πρώτη φορά μη αμερικανική παραγωγή. Τέλος, η ταινία ήταν υποψήφια για Oscar ξενόγλωσσης το 1954, ήταν η πρώτη ταινία που είχε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και η πρώτη ελληνική που έγινε με θέμα τον παγκόσμιο πόλεμο, οκτώ χρόνια μόλις μετά την επίσημη λήξη του και 7 από την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα.
23. Ο τελευταίος αιχμάλωτος (1970)
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Άγγελος Γεωργιάδης, Μουσική: Βασίλης Αρχιτεκτονίδης
Πρωταγωνιστούν: Αλέκος Αλεξανδράκης, Πέρυ Ποράβου, Νάσος Κεδράκας, Φρόσω Κοκκόλα, Περικλής Χριστοφορίδης, Γιώργος Βρασιβανόπουλος, Χριστόφορος Ζήκας, Ντίνος Δουλγεράκης, Έφη Οικονόμου, Αθηνόδωρος Προύσαλης κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Ο Ντίνος (Αλεξανδράκης) είναι ο μοναδικός επιζών μιας ομάδας σαμποτέρ που εξοντώθηκε από τους Γερμανούς. Βρίσκει καταφύγιο σε μια ανάπηρη κοπέλα (Ποράβου) που τον κρύβει στο υπόγειο του σπιτιού της όπου τον κρατά φυλακισμένο ακόμα και όταν τελειώνει ο πόλεμος. Τον έχει ερωτευτεί, βλέπεις…
24. Αντάρτες των πόλεων (1972)
Σκηνοθέτης: Ντίμης Δαδήρας, Σενάριο: Γιάννης Μαρής, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Παραγωγή: Καραγιάννης Καρατζόπουλος
Πρωταγωνιστούν: Έλενα Ναθαναήλ, Μιράντα Κουνελάκη, Μάνος Κατράκης, Γιάννης Φέρτης, Γιώργος Μούτσιος, Ιλυα Λιβυκού, Θανάσης Παπαδόπουλος, Γιώργος Μοσχίδης, Θοδωρής Έξαρχος, Βασίλης Μαλούχος, Αντώνης Λιώτσης, Νίκος Σπυριδωνάκος κ.α.
Δυο λόγια για την υπόθεση: Ο Θέμης, αξιωματικός των συμμαχικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή πέφτει με αλεξίπτωτο στην κατεχόμενη Ελλάδα για να οργανώσει ένα σαμποτάζ κάπου στα Μετέωρα. Καθώς ξεψυχά ζητεί από τον Φώτη να συναντήσει στην Αθήνα κάποιον Αριστείδη και να συνεργαστούν. Με το όνομα Κώστας Αλεξάνδρου πιάνει ένα δωμάτιο στο σπίτι της οικογένειας Παπαδήμα, ερωτεύεται την κόρη τους και πιάνει παρτίδες με τον έναν γερμανό ταγματάρχη ο οποίος τον εμπιστεύεται. Στην πραγματικότητα όμως τον εξαπατά βοηθώντας τους αντάρτες.
25. Εγώ ρεζίλεψα τον Χίτλερ (1970)
Σκηνοθεσία: Κώστας Καραγιάννης, Σενάριο:Λάκης Μιχαηλίδης, Μουσική: Κώστας Καπνίσης, Παραγωγή: Καραγιάννης-Καρατζόπουλος, Διάρκεια: 90 λεπτά
Πρωταγωνιστούν:Κώστας Βουτσάς,Αιμιλία Υψηλάντη,Λάκης Κομνηνός,Γιάννης Βόγλης,Λαυρέντης Διανέλλος,Γιώργος Μοσχίδης
Δυο λόγια για την υπόθεση: Σε μια ελληνική κωμόπολη φτάνει μυστικά ο Άγγλος ταγματάρχης Λώρενς αλλά συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς και φυλακίζεται. Την ίδια περίοδο έρχεται στην περιοχή και ο θίασος του Γρηγόρη ο οποίος μοιάζει σα δίδυμος στο Γερμανό υπολοχαγό της περιοχής που θα ανακρίνει τον Λώρενς. Ο Κώστας Βουτσάς πρωταγωνιστεί σε μια από τις λίγες κωμωδίες που γυρίστηκαν με φόντο τη Γερμανική κατοχή. Ένατη στις 87 ταινίες της χρονιάς η ταινία σε εισιτήρια.
