Νέα ευρήματα φανερώνουν έναν Νεάντερνταλ… καλλιτέχνη!
Οι παλαιότεροι γνωστοί σπηλαιώδεις πίνακες στον κόσμο έγιναν από τους Νεάντερταλ, δηλαδή όχι από τους σύγχρονους ανθρώπους. Δηλαδή, όχι από… ανθρώπους, καθώς ο Νεάντερνταλ θεωρούνταν μέχρι πρότινος ένας σπηλαιάνθρωπος που δεν είχε και τόσο μεγάλη συγγένεια με τον Homo sapiens, τον σημερινό άνθρωπο.
Μια υψηλής τεχνολογίας ανάλυση της τέχνης των σπηλαίων σε τρία ισπανικά σπήλαια, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, χρονολογεί τις ζωγραφιές σε τουλάχιστον 64.800 χρόνια πριν, ή 20.000 χρόνια πριν οι σύγχρονοι άνθρωποι φτάσουν στην Ευρώπη από την Αφρική.
Αυτό καθιστά την τέχνη των σπηλαίων πολύ παλαιότερη από ό, τι θεωρούσαμε μέχρι τώρα και αποδεικνύει ότι οι Νεάντερταλ είχαν τη γνωστική ικανότητα να κατανοούν τη συμβολική αντιπροσώπευση, έναν κεντρικό πυλώνα της ανθρώπινης κουλτούρας.
Αν οι Νεάντερνταλ έκαναν αυτό που κάνουμε εμείς, όπως εμείς, τότε ίσως να μην ήταν τόσο μακριά από εμάς.
Οι επιστήμονες είχα ενδείξεις στο παρελθόν ότι κάποιες παλαιολιθικές βραχογραφίες είχαν γίνει από χέρι Νεάντερταλ, ωστόσο δεν μπορούσαν να χρονολογήσουν με ακρίβεια αυτά τα έργα. Με επικεφαλής τον Ντιρκ Χόφμαν του γερμανικού Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ στη Λειψία, χρησιμοποίησαν μια ακριβή τεχνική χρονολόγησης βασισμένη στη ραδιενεργό διάσπαση ισότοπων ουρανίου-θορίου αναλύωντας δείγματα ισοτόπων από τρία ισπανικά σπήλαια (Λα Πασιέγα, Μαλτραβιέσο και Αρδάλες), τα οποία περιείχαν γραμμές, κουκκίδες, ζωγραφισμένες ή χαραγμένες αναπαραστάσεις ζώων, αποτυπώματα ανθρώπινης παλάμης και διάφορα γεωμετρικά σύμβολα σε χρώμα κυρίως καφεκόκκινο και μαύρο. Η τεχνική περιλάμβανε την απόξυση μερικών χιλιοστογραμμαρίων ανθρακικού ασβεστίου από τους πίνακες για ανάλυση. Η δημιουργία αυτών των συμβόλων και αναπαραστάσεων απαιτούσε συγκεκριμένες δεξιότητες, όπως είναι η ανάμιξη χρωστικών ουσιών και η επιλογή των κατάλληλων συνδυασμών.
Με αυτόν τον τρόπο, τα έργα αυτά χρονολογήθηκαν ότι έχουν ηλικία τουλάχιστον 64.800 ετών, εποχή κατά την οποία στην Ευρώπη ζούσε, όπως γνωρίζουμε ως σήμερα, ο… Νεάντερνταλ, καθώς ο Homo sapiens έφτασε στην Ευρώπη από την Αφρική περίπου 20 χιλιάδες χρόνια αργότερα.
Άρα ο καλλιτέχνης ίσως ήταν ο Νεάντερνταλ δεδομένου ότι στο σπήλαιο Αρδάλες οι βραχογραφίες καλύπτουν μια περίοδο 25.000 ετών, γεγονός που φανερώνει ότι δεν επρόκειτο για περιστασιακή καλλιτεχνική έκφραση αλλά για μια μακρόχρονη συνήθεια των τότε “ανθρώπων”.
Μια δεύτερη σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances διαπίστωσε ότι βαμμένα και διακοσμημένα θαλάσσια όστρακα με κόκκινες και κίτρινες βαφές και με συμβολικό τρόπο, που βρέθηκαν στο ισπανικό σπήλαιο Κουέβα ντε λος Αβιόνες χρονολογούνται επίσης από την ίδια προϊστορική περίοδο, πολύ πριν την άφιξη του Homo Sapiens, περίπου 115.000 χρόνια πριν.
Αυτό σημαίνει ότι ίσως η έρευνα πρέπει να στραφεί στην αναζήτηση του κοινού προγόνου των Νεάντερνταλ και των σύγχρονων ανθρώπων περίπου 500.000 χρόνια πριν.
Οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια, πιθανότατα λόγω αδυναμίας προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές και τον αυξημένο ανταγωνισμό με τους σύγχρονους ανθρώπους. Η χρήση συμβολικής αναπαράστασης φανερώνει ότι αν ήταν ακόμα ζωντανοί, θα μπορούσαν να είχαν δημιουργήσει στην δημιουργία προχωρημένης τεχνολογίας και τέχνης.
