Η μεταφράστρια Άννα Δ. Αργυράκη μετά το Πώς νίκησα τον νταή μου, του Νιλς φαν Χόφε, μετέφρασε φέτος για τις Εκδόσεις Άγκυρα ένα από τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς, Το νησί του ελέφαντα του Leo Timmers.
Μια ωδή στη συνύπαρξη, στην ελευθερία, στη φαντασία, στην ανάληψη της ευθύνης, στο μαζί, που μετατρέπει κάθε ατυχή έμπνευση και φιλοδοξία σε μια λυτρωτική αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων υλικών προκειμένου να πάμε παρακάτω. Πάνω και πέρα απ’ όλα, όμως, ο Timmers φτιάχνει μια σαγηνευτική υπεράσπιση της συγκρότησης μιας κοινότητας όπου η συνεργασία, η χαρά και η ανεκτικότητα είναι οι βασικές αξίες.
Για αυτό το βιβλίο γράφει στο ELNIPLEX, στα πλαίσια του αφιερώματός μας Ελληνική Εβδομάδας Μετάφρασης 2024 που τρέχουμε για τρίτη σερί χρονιά, τιμώντας τους μεταφραστές βιβλίων που μας γνωρίζουν τα θαύματα του παγκόσμιου πολιτισμού.
Γράφει η Άννα Δ. Αργυράκη
Στο πλαίσιο της εβδομάδας μετάφρασης και ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Μετάφρασης στις 30 Σεπτεμβρίου, επιθυμώ να μοιραστώ μερικές σκέψεις σχετικά με το υπέροχο παιδικό βιβλίο Το νησί του ελέφαντα του Leo Timmers. Ο Timmers καταφέρνει να δημιουργήσει μια μοναδική αφήγηση που αγγίζει θέματα κοινωνικότητας, συνεργασίας και αποδοχής.
Η πλοκή αρχίζει με τον Ελέφαντα, ο οποίος μετά από μια καταιγίδα στη θάλασσα, ξεβράζεται σ’ ένα νησί. Η ιστορία που ακολουθεί, είναι γεμάτη χιούμορ και ανατροπές.
Ο Ελέφαντας, αν και αρχικά φαίνεται να βρίσκεται σε δύσκολη θέση, αποδεικνύεται τελικά ότι μπορεί να βρει τρόπους να βγει από αυτή!
Ζητώντας βοήθεια, εμφανίζεται ένας Ποντικός, ο οποίος προσφέρει τη βάρκα του για να τον σώσει. Ωστόσο, η βάρκα είναι πολύ μικρή για ν’ αντέξει το βάρος του Ελέφαντα και σύντομα σπάει, αφήνοντας τους δύο ήρωες παγιδευμένους στο νησί. Στη συνέχεια, εμφανίζονται και άλλα ζώα, και ανεξάρτητα από την αρχική τους πρόθεση να τους βοηθήσουν προσφέροντάς τους καταφύγιο και χωρίς να θυμώνουν με τον Ελέφαντα που σπάει και τις δικές τους βάρκες, παραμένουν μαζί τους.
Ο Ελέφαντας βρίσκει κάθε φορά τον τρόπο ν’ αξιοποιεί τα διαλυμένα κομμάτια από τις βάρκες τους φιλοξενώντας τους υπογραμμίζοντας τη σημασία της αποδοχής και της συνεργασίας. Η εικονογράφηση του Leo Timmers, ωθεί τους μικρούς αναγνώστες ώστε να «διαβάσουν» την ιστορία με τον δικό τους τρόπο, παρατηρώντας τις λεπτομέρειες και αποκτώντας συναισθηματική σύνδεση με τους ήρωες.
Η πρωτότυπη ιστορία γράφτηκε σε ομοιοκαταληξία, που προσθέτει έναν λυρικό τόνο στο κείμενο. Οι ρίμες δεν ήταν πάντα εφικτό να αποδοθούν στην ελληνική γλώσσα. ‘Έτσι λοιπόν η ελληνική μετάφραση στηρίχτηκε στην αγγλική εκδοχή, η οποία βασίστηκε στο πρωτότυπο ολλανδικό κείμενο. Έτσι λοιπόν προσπάθησα να αποδώσω την ιστορία χωρίς ρίμα, ωστόσο διατηρώντας αλώβητη την ουσία της ιστορίας που είναι οι αξίες της συνεργασίας και της αποδοχής.
Η πρόθεση μου ήταν να επικοινωνηθεί το μήνυμα της κοινωνικότητας και της συνεργασίας με άμεσο και κατανοητό τρόπο.
Η δουλειά μου ως μεταφράστρια παιδικών βιβλίων είναι να αποδίδω συνδυάζοντας τις λέξεις με τις εικόνες, το μήνυμα της ιστορίας αλλά και να διασφαλίζω ότι οι αναγνώστες θα αισθανθούν την ίδια συναισθηματική σύνδεση με αυτούς της αρχικής έκδοσης.
Είναι απαραίτητο να θυμόμαστε ότι τα παιδιά μπορούν να παρατηρούν και ν’ αντιλαμβάνονται τις ιστορίες στο βάθος τους, και γι’ αυτό η κάθε λεπτομέρεια είναι σημαντική.
Το νησί του ελέφαντα δεν είναι απλώς μια παρεΐστικη ιστορία, αλλά και μια υπενθύμιση πως όλοι χρειαζόμαστε μια κοινότητα, έστω κι αν αυτή είναι μια μικρή ομάδα, ώστε ν’ αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της ζωής. Με το μήνυμα αυτό, το βιβλίο αναδεικνύει τις αξίες της φιλίας και της αλληλεγγύης, προσκαλώντας τους αναγνώστες να βρουν τη θέση τους σε μια κοινωνία αποδοχής.
Ελπίζω οι αναγνώστες να απολαύσουν Το νησί του ελέφαντα όπως το απόλαυσα κι εγώ κατά τη διάρκεια της μετάφρασης, και να βρουν τη δική τους σημασία στην ιστορία αυτή.
Λίο Τίμμερς: “Τα παιδιά κοιτάζουν πιο βαθιά στις εικόνες από τους ενήλικες”
