Το παραπάνω ερώτημα υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει στα χείλη όλων των παιδιών για γενιές και γενιές και έκδηλα προκαλεί αμηχανία και δισταγμό στους ενήλικες στο ποια είναι η κατάλληλη απάντηση που θα πρέπει να δώσουν.
Ο Άγιος Βασίλης στα παιδικά μάτια φαντάζει παντοδύναμος με τη μακριά του γενειάδα, την πληθωρικότητά του, τη γενναιοδωρία και την αίγλη του. Τα παιδιά σκέφτονται τι δώρο θα ήθελαν να τους φέρει. Χαίρονται, ανυπομονούν και περιμένουν. Είναι ο φίλος τους, ο σύμμαχός τους, εκείνος που θα ικανοποιήσει τις επιθυμίες τους.
Πίσω από την προσδοκία του παιδιού στην ιστορία για τον Άγιο Βασίλη προβάλλονται με τον καλύτερο τρόπο οι επιθυμίες του. Αυτό το στοιχείο που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Άγιο Βασίλη είναι η μυστική παρουσία που τον περιβάλλει, αφού το παιδί δε γνωρίζει τι δώρα θα του φέρει. Με άλλα λόγια ο Άγιος Βασίλης προβάλλει κοινωνικά μια θετική εικόνα για την πατρική φιγούρα, ενώ τα δώρα που μοιράζει έχουν την αξία της επιβεβαίωσης.
Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία να μάθει το παιδί την αλήθεια για τον Άγιο Βασίλη:
- Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ηλικία που θα πρέπει οπωσδήποτε να ενημερώσετε το παιδί σας για το «μύθο του Άγιου Βασίλη».
- Το στοιχείο που παίζει βασικό ρόλο είναι η αναπτυξιακή φάση που βρίσκεται το παιδί σας καθώς και ο τρόπος που αντιλαμβάνεται το συγκεκριμένο ζήτημα.
- Υπάρχουν παιδιά που δεν είναι συναισθηματικά έτοιμα να εγκαταλείψουν αυτό το παιδικό όνειρο, όποτε καλό θα ήταν να μην παρεμβαίνετε με αποκαλύψεις.
- Ορισμένα παιδιά παρατηρούν μερικές αντιφάσεις στην ιστορία του Άγιου Βασίλη και ρωτούν τους γονείς τους με περιέργεια πώς προλαβαίνει ο Άγιος Βασίλης να πηγαίνει σε όλα τα σπίτια, ή όταν δεν υπάρχει τζάκι πώς μπαίνει στο σπίτι, ή και ακόμη που αφήνει το έλκηθρό του κλπ. Είναι σημαντικό να ρωτήσετε το παιδί να σας πει τι νομίζει το ίδιο. Ανάλογα με την απάντηση που θα σας δώσει, θα προχωρήσετε.
- Επιπλέον, το παιδί θα σας μιλήσει για τον Άγιο Βασίλη όταν αυτό νιώσει έτοιμο. Έτσι θα ξέρετε ότι δεν του “χαλάτε” το όνειρο πολύ νωρίς. Μπορείτε, επίσης, να γυρίσετε την ερώτηση σε αυτό. Όταν λοιπόν σας πει: “Υπάρχει Άγιος Βασίλης” απαντήστε ρωτώντας: “Εσύ, τι πιστεύεις”; και περιμένετε τη δική του απάντηση.
- Συνήθως η “αλήθεια” για τον Άγιο Βασίλη αποκαλύπτεται όταν το παιδί φθάσει στη σχολική ηλικία και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Ο «μύθος» αποκαλύπτεται είτε ύστερα από κάποια συζήτηση με τον εκπαιδευτικό στην τάξη είτε από ομολογίες συμμαθητών τους, στους οποίους έχουν ήδη μιλήσει οι γονείς τους.
- Συχνά, όταν υπάρχει μεγαλύτερο αδερφάκι στην οικογένεια, που γνωρίζει την αλήθεια για τον Άγιο Βασίλη, φροντίζει εκείνο να πληροφορήσει το μικρότερο αδερφάκι του ή και να το κοροϊδέψει για την ευπιστία του.
- Παρόλα αυτά ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών που φοιτούν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου εξακολουθούν να πιστεύουν στην ύπαρξη του Άγιου Βασίλη. Αρνούνται να δεχτούν την αλήθεια, ίσως γιατί αισθάνονται ότι η αποκάλυψη αυτής της αλήθειας σηματοδοτεί το τέλος της μαγικής σκέψης και κατ’ επέκταση της ανεπανάληπτης παιδικότητας.
Τι μπορούν να πουν οι γονείς στα παιδιά τους:
- Το πρωταρχικό είναι να είστε ειλικρινείς με τα παιδιά σας και η απάντησή σας να προσαρμόζεται στο αναπτυξιακό στάδιο των παιδιών σας.
- Να του εξηγήσετε με απλά λόγια, όταν σας ρωτήσει ευθέως, ότι ο Άγιος Βασίλης δεν είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο, όμως είναι μια σταθερή παρουσία και αξία στην ζωή όλων των παιδιών από τα πολύ παλιά χρόνια, που συνδέεται με τη γιορτή των Χριστουγέννων και με την παροχή προσφοράς και βοήθειας.
- Το παραμύθι του Άγιου Βασίλη δεν έχει καμία σχέση με τα δώρα, αλλά με την προσφορά, την ελπίδα και την αγάπη. Πείτε στα παιδιά σας ότι τώρα που ξέρουν την αλήθεια δεν πρέπει να χαλάσουν το όνειρο άλλων παιδιών, αλλά να συνεχίσουν την παράδοση δίνοντας ελπίδα σε φίλους τους και στα πιο μικρά παιδιά.
Κλείνοντας, αν παρά τις εξηγήσεις σας το παιδί εξακολουθεί να δείχνει ότι πιστεύει στον Άγιο Βασίλη, μην ανησυχείτε. Και εμείς οι μεγάλοι έχουμε πολλές φορές την ανάγκη να πιστεύουμε σε έναν Άγιο Βασίλη, σε ένα όνειρο, στη βίωση της πραγμάτωσης μιας επιθυμίας μας. Αφήστε λοιπόν το παιδί σας ελεύθερο να πιστεύει στο όνειρο του αγαπημένου του ήρωα. Το ότι έμαθε την αλήθεια δε σημαίνει ότι χάθηκε και η μαγεία που νοηματοδοτεί η εικόνα του Άγιου Βασίλη και ο συμβολισμός που αντιπροσωπεύει.
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E–mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 6972868960
