«Όσο υπάρχει η ανάγκη του παιδιού για παιχνίδι και η δυνατότητα του γονιού να το ικανοποιεί, πάντα θα υπάρχουν κατασκευαστές παιχνιδιών».
Μαρία Αργυριάδη
Γράφει η συγγραφέας -και όχι μόνο- Ελένη Γερουλάνου
Την Παρασκευή 30 Νοεμβρίου έφυγε από τη ζωή η Μαρία Αργυριάδη. Η Μαρία μας. Η Μαρία του Μουσείου Μπενάκη Παιχνιδιών. Ερευνήτρια, συλλέκτρια και συντηρήτρια παιχνιδιών, κληροδότησε τη συλλογή της στο Μουσείο Μπενάκη. Τον Οκτώβριο του 2017 είχε τη μεγάλη χαρά να δει μέρος της μεγάλης συλλογής της να εκτίθεται στο κοινό και να αναβιώνει αιώνες παιχνιδιού και ιστορίας, στο Μουσείο Μπενάκη Παιχνιδιών, στον παραμυθένιο Πύργο Κουλούρα, στο Φάληρο.
Η Μαρία ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος, με αφοσίωση, γενναιοδωρία, συνέπεια, γνησιότητα και πάθος για τη δουλειά της. «Αυτή η γενναιοδωρία δεν εκφράστηκε στην προσφορά μόνο του υλικού αποθησαυρίσματος του πάθους της, της συλλογής παιχνιδιών, αλλά και στην προσφορά του χρόνου που αφιέρωσε στη δημιουργία, την τεκμηρίωση και τη λειτουργία ενός ολόκληρου μουσείου», όπως αναφέρει στην ανάρτησή του το Μουσείο Μπενάκη. Λίγες μόνο ημέρες μετά την παρότρυνση του Άγγελου Δεληβορριά, το 1991, υπογράφηκε η συμφωνία για τη δωρεά της και σε αυτή την πράξη προσφοράς η Μαρία παρέμεινε αφοσιωμένη μέχρι το τέλος. Άλλωστε, την εκλάμβανε ως υποχρέωση και εργάστηκε για αυτήν επί τρεις δεκαετίες, έως τα εγκαίνια του Μουσείου Παιχνιδιών, τον Οκτώβριο του 2017. Η συλλογή της εξελίχθηκε σε μία από τις δέκα σημαντικότερες στην Ευρώπη.
Αφορμή για να γράψω την ιστορία του αρκούδου στάθηκε η φιλία του πατέρα μου με τη Μαρία Αργυριάδη και η δωρεά του οικογενειακού «Χάρτινου Θεάτρου» στη συλλογή της. Στην πορεία έμαθα από την ίδια ότι ο λόγος που ξεκίνησε να συλλέγει τα παιχνίδια της ήταν ένα κίτρινο, μαδημένο και ταλαιπωρημένο αρκουδάκι, που το βρήκε στον δρόμο και που της θύμισε το αρκουδάκι που είχε όταν ήταν παιδί. Όταν είδα με τα μάτια μου τον αρκούδο με τον αριθμό 5 μέσα στην προθήκη, τον λάτρεψα. Παρακάλεσα τη Μαρία να μου πει την ιστορία του και έτσι ξεκίνησαν όλα. Η ιδέα όλο και μεγάλωνε και μεγάλωνε. Κοιμόμουν και η ιδέα έμενε ξύπνια. Πήγαινα να διαβάσω και αυτή έμπαινε στη μέση. Δούλευε, δούλευε. Δεν άφηνε τη φαντασία μου να ησυχάσει. Και έτσι αποφάσισα να την αφήσω να βγει έξω. Την έντυσα, πρότεινα στην Ίριδα να τη στολίσει με ζωγραφιές και μαζί την πήγαμε στην Έλενα Πατάκη για να γίνει βιβλίο. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Ένας αρκούδος μια φορά.
Μία δυνατή συνεργασία, μία συνέκδοση του Μουσείου Μπενάκη με τις εκδόσεις Πατάκη, που στόχο έχει να γνωρίσει στα παιδιά τους θησαυρούς του Μουσείου Μπενάκη Παιχνιδιών. Μία συνεργασία γεμάτη αμέτρητα συναισθήματα, πλημμυρισμένη από τη μυρωδιά του γιασεμιού.
Η ιστορία των παιχνιδιών, μία αληθινή ιστορία σαν παραμύθι. Σε όλο το βιβλίο ο αρκούδος είναι ζωγραφιστός. Ζωντανεύει όταν πια έχει βρει την αγκαλιά που αναζητούσε. Στις σελίδες του βιβλίου οι φωτογραφίες των παιχνιδιών δένουν αρμονικά με την εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή, που κεντάει με χρυσή κλωστή δισέλιδες εικόνες, δίνοντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα.
Η γλυκύτητα και η καλοσύνη αυτών που φεύγουν θα μας συντροφεύουν πάντα. Η Μαρία Αργυριάδη δεν είναι πια κοντά μας, αλλά έχει αφήσει πίσω της έναν θησαυρό, το έργο της, τη συλλογή της και τις μελέτες της. Έφερε στη ζωή μου πολλά όμορφα συναισθήματα και δώρα. Ένα από αυτά είναι και η γνωριμία μου με τις συνεργάτιδές της, τη Νόρα Χατζοπούλου και τη Μαίρη Βέργου, που τις χιλιοευχαριστώ!
Στη φωτογραφία η Μαρία Αργυριάδη την ημέρα που φωτογραφήθηκε από την Ίριδα Σαμαρτζή για τις ανάγκες της ιστορίας του βιβλίου μας. Ξέρω πως η ιστορία του αρκούδου μας την έκανε να χαρεί τόσο πολύ. Πόσο μου αρέσει που τη βλέπω στο βιβλίο μας με τον αγαπημένο της αρκούδο με τη γαλάζια κορδέλα!
