Όταν ένας εμπνευσμένος δημιουργός αντιμετωπίζει τη συνέντευξη σε μια μικρή αγορά όπως η Ελλάδα ως μια ενδιαφέρουσα πρόκληση να μιλήσει με ουσιαστικό τρόπο για τα δύο θαυμάσια βιβλία που δημιούργησε, όταν απαντά με τόση ζέση και θετικότητα σε κάθε ερώτηση που του απευθύναμε, με τόση ουσία και περιεχόμενο, το αποτέλεσμα είναι μια πανέμορφη συνέντευξη με υπέροχες σκέψεις για τα παιδιά, τα βιβλία, την οικογενειακή ζωή, τα ποτάμια και όλα όσα συμπλέκονται στα βιβλία του. “Ο μικρός κάστορας και η φωλιά” και το αριστουργηματικό “Το μεγάλο ταξίδι στο ποτάμι” κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα και συναρπάζουν με την ομορφιά τους!
Ο Magnus Weightman σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Καλώς ορίσατε. Ευχαριστούμε για την τιμή.
Σας ευχαριστώ, επίσης. Είναι τιμή μου, που μου ζητήσατε τη συνέντευξη!
Γεννηθήκατε στο Σάντερλαντ της Μ. Βρετανίας, έχετε νορβηγικές ρίζες, σπουδάσατε στη Σκωτία και ζείτε στο Ρότερνταμ με την Γερμανίδα σύντροφό σας. Είστε ένας «κοσμοπολίτης κάστορας»;
Χαχα, υποθέτω ότι θα μπορούσες να το πεις κι έτσι. Έχοντας μια Νορβηγίδα μητέρα και έναν Άγγλο πατέρα με έκανε να νιώθω διεθνής από την αρχή – ή τουλάχιστον μου έδωσε την αίσθηση ότι το σπίτι μου ήταν σε περισσότερες από μία χώρες. Στην ενήλικη ζωή μου, επέκτεινα αυτό το σπίτι για να συμπεριλάβω τις Κάτω Χώρες. Αν κοιτάξω στον χάρτη συνειδητοποιώ ότι πάντα ζούσα κοντά στη Βόρεια Θάλασσα. Έτσι, με αυτή την έννοια, θα μπορούσα να θεωρηθώ ντόπιος. Υπάρχουν πολλοί «κάστορες» που είναι πιο κοσμοπολίτες από εμένα! Από πολλές απόψεις μου αρέσει το γεγονός ότι το σπίτι μας διασχίζει τα σύνορα, αν και πρέπει να παραδεχτώ ότι μερικές φορές νιώθω ότι ψάχνω ακόμα για το μέρος όπου τελικά θα εγκατασταθούμε.
Οι σπουδές σας στην αρχιτεκτονική πόσο επηρέασαν το εικονογραφικό σας στυλ;
Η μελέτη και η πρακτική στην αρχιτεκτονική έκαναν το σχέδιο μου πιο ακριβές, με δίδαξε την προοπτική και την αναπαράσταση των κτιρίων και του περιβάλλοντος. Αυτό σίγουρα επηρέασε τα σχέδια στα δύο πρώτα μου βιβλία.
Αυτό και το σχέδιο αναπαράστασης της ζωής (σχέδια μορφών) που κάνω μερικές φορές τα βράδια, με δίδαξε να παρατηρώ την ανθρώπινη φιγούρα, αλλά και να είμαι πιο χαλαρός και αυθόρμητος.
Πώς επέδρασε η πατρότητα στο πρώτο σας βιβλίο «Welcome home, beaver» (“Ο μικρός κάστορας και η φωλιά”, εκδ. Διόπτρα);
Παρόλο που κρυφά φιλοδοξούσα να κάνω περισσότερα με το σχέδιό μου παρά απλώς με την αρχιτεκτονική, αν δεν είχα γίνει πατέρας δεν θα μπορούσα να ξεκινήσω τα παιδικά βιβλία.
Αφενός, επειδή ξαφνικά είχαμε παιδικά βιβλία στο σπίτι και έτσι μου προκλήθηκε η επιθυμία να φτιάξω έναν δικό μου, αλλά και επειδή το παιδί μου έδωσε μια νέα αντίληψη της ζωής. Ήταν μια εποχή νέων αρχών και με ώθησε να σκεφτώ τι ήθελα να κάνω με τη ζωή μου.
Το παιδί σας πώς αντιμετώπισε τον «Κάστορα»; Τον είδε πριν εκδοθεί;
Έχουμε τρία παιδιά, αλλά ιδιαίτερα ο μεγαλύτερος γιος μας με βοήθησε πολύ με τον κάστορα. Είναι εκπληκτικός καλλιτέχνης και αν και είναι στην ηλικία των πέντε ετών μου έκανε πολλά σχόλια και μου έδωσε συμβουλές τόσο για την αισθητική πλευρά («τα μάτια πρέπει να είναι μεγαλύτερα!») όσο και για πρακτικά θέματα («πού κοιμούνται οι γονείς;»). Εκτίμησα πραγματικά τη συμβολή του. Το τελευταίο απόγευμα πριν τελειώσω το βιβλίο, τον ξύπνησα για να ζητήσω τη συμβουλή του για ένα συγκεκριμένο σχέδιο! Τα άλλα δύο παιδιά μας είχαν επίσης μεγάλη επιρροή στο “All Along the River”. Για παράδειγμα, όταν έδειξα παλαιότερα προσχέδια στην κόρη μας, εκείνη ρωτούσε πάντα «Πού είναι η μαμά; Πού είναι ο μπαμπάς; ».
Για ένα παιδί της ηλικίας της, το να είναι μόνη στο ποτάμι, μακριά από τους γονείς της, ήταν ίσως τρομακτικό. Γι’ αυτό πρόσθεσα τη μαμά και τον μπαμπά σε κάθε σελίδα, για να είναι πάντα κοντά.
Είδα το βιβλίο σας ως ένα υπέροχο ταξίδι στη φύση, στα διαφορετικά περιβάλλοντα όπου ζουν άνθρωποι, ζώα και έντομα -πόλεις, δάση, ποτάμια, δέντρα, θάλασσες- και τους θαυμαστούς τρόπους με τους οποίους όλοι αυτοί χτίζουν τα σπίτια/φωλιές τους. Οι δικές προσδοκίες ποιες ήταν όταν δημιουργούσατε και εκδώσατε αυτό το βιβλίο;
Πάνω απ’ όλα ήθελα να δείξω τις φανταστικές κατασκευές που κάνουν τα ζώα. Μπορούμε να μάθουμε πολλά από το πώς τα ζώα εναρμονίζονται με τη φύση και το περιβάλλον.
Οι κάστορες, για παράδειγμα, δημιουργούν έναν βιότοπο για άλλα ζώα με τα φράγματα τους – βοηθούν πραγματικά τη φύση και τα άλλα ζώα μέσω των παρεμβάσεών τους. Είχα δει άλλα παιδικά βιβλία σχετικά με τα σπίτια- τις φωλιές των ζώων, αλλά συνήθως ήταν απλά βιβλία με πληροφορίες για μεγαλύτερα παιδιά. Είδα αυτό το βιβλίο ως μια εισαγωγή στα σπίτια-φωλιές των ζώων και των βιοτόπων σε όλο τον κόσμο, για τα μικρότερα παιδιά – και κατά κάποιο τρόπο να κάνω τα ζώα να ταυτιστούν με τα παιδιά – για να δημιουργήσω μια συναισθηματική σύνδεση μέσω της ιστορίας και των χαρακτήρων.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν θεά για το σπίτι, την Εστία. Εσείς τι αντιλαμβάνεστε, όχι απλώς ως σπίτι, αλλά ως φωλιά, καταφύγιο σας;
Είναι ενδιαφέρον να μαθαίνω για την Εστία! Αν διαβάσω για την ιδέα της εστίας-της καρδιάς στο κέντρο του σπιτιού, τη φωτιά που συνεχίζει να καίει, το συνδυάζω με την αγάπη που αποτελεί τον πυρήνα του σπιτιού μας.
Διατηρώντας την αγάπη ζωντανή, φροντίζοντας ο ένας τον άλλον και τη φωλιά μας- αυτό είναι το σπίτι για μένα. Θα προσθέσω ότι η ιδέα της φροντίδας και του ενδιαφέροντος για το σπίτι μας εκτείνεται και προς τα έξω. στους γείτονές μας, τη γειτονιά και πέρα από αυτή.
Ας πάμε στην προσωπική μου αδυναμία, το δεύτερο βιβλίο σας All along the river. Ποια ήταν η έμπνευσή σας για αυτό το βιβλίο;
Η έμπνευση με περίμενε δίπλα από το σπίτι. Ζούμε ακριβώς δίπλα στον ποταμό Rijn, στο Ολλανδικό δέλτα και κάθε μέρα βλέπω βάρκες με ελβετικές, γερμανικές και βελγικές σημαίες να περνούν. Το ίδιο το νερό προέρχεται πάνω από τις Άλπεις. Είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι μέσα από τόσα διαφορετικά τοπία.
Νόμιζα ότι θα ήταν υπέροχο να το μεταφέρω με κάποιο τρόπο σε ένα βιβλίο – να κάνουν τα παιδιά αυτό το ταξίδι. Υπάρχουν πολλά να ανακαλύψουν, τόσο από τη φύση όσο και από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Το ταξίδι από ένα μικρό ρέμα στην ανοιχτή θάλασσα – το είδα ως ταξίδι ανάπτυξης και συγκέντρωσης εμπειρίας – κάτι που περνούν ειδικά τα παιδιά.
Έχετε δουλέψει απίστευτα τις εικονογραφικές λεπτομέρειες κάθε σελίδας. Πέρα από πολλά άλλα, αισθάνθηκα ότι ήταν μια επιδέξια άσκηση παρατηρητικότητας για παιδιά; Υπήρχε τέτοια σκέψη ή εγώ βλέπω ό,τι θέλω να δω;
Απολύτως. Σκέφτομαι πάντα τα παιδιά να κάθονται και να εξερευνούν τα σχέδια, με τους γονείς τους αλλά και μόνα τους. Μου άρεσε πολύ να το κάνω αυτό ως παιδί, να περνάω χρόνο με ένα βιβλίο και να το κοιτάζω ξανά και ξανά.
Παρόλο που οι ιστορίες είναι πολύ απλές, προσπάθησα να συμπεριλάβω περισσότερες πληροφορίες και επιπλέον ιστορίες για να ανακαλύψουν τα παιδιά. Παρόλο που το κοινό που απευθύνομαι είναι αρκετά νεαρό, νομίζω ότι είναι υπέροχο αν ένα παιδί μπορεί να «μεγαλώσει» με ένα βιβλίο, και αν το βιβλίο είναι επίσης ενδιαφέρον για τους μεγαλύτερους αδελφούς ή τις αδελφές, και φυσικά για τους γονείς. Έτσι έβαλα επίπεδα για διαφορετικές ηλικίες και ενδιαφέροντα.
Η δραστηριότητα των ανθρώπων έχει επιβαρύνει πολύ το περιβάλλον. Ποιες αξίες και στάση ζωής προσπαθεί να αποτυπώσει το κουνελάκι;
Είμαστε μέρος της φύσης και τα ποτάμια μας βοήθησαν να αναπτύξουμε τις κοινωνίες μας. Χρησιμοποιούμε τα ποτάμια για τη γεωργία, τις μεταφορές, την άμυνα, την ενέργεια, τη βιομηχανία, την αναψυχή, το ψάρεμα … τόσο πολύ. Ταυτόχρονα είναι συλλογική μας ευθύνη.
Καθώς ο ποταμός διασχίζει τα τεχνητά σύνορά μας, το ίδιο ισχύει και για την ευθύνη μας. Δυστυχώς, όπως είπατε, η δραστηριότητά μας αποτελεί μεγάλο βάρος για τη φύση και αυτό είναι εμφανές από την κατάσταση των ποταμών. Υπάρχουν πάρα πολλά συγκλονιστικά μολυσμένα ποτάμια στον κόσμο. Με μια πιο οπτιμιστική ματιά, υπάρχουν επίσης παραδείγματα ποταμών που, μέσω συντονισμένων προσπαθειών, έχουν γίνει πάλι σχετικά καθαρά. Είναι δυνατόν να κάνουμε τη διαφορά, εάν συνεργαστούμε. Δεν είμαι σίγουρος αν όλα αυτά είναι εμφανή στο ταξίδι του κούνελου, αλλά τουλάχιστον αυτό υπήρχε στο μυαλό μου όταν έφτιαχνα το βιβλίο!
Πόσο σημαντικό είναι να δείχνει πράγματα ο εικονογράφος χωρίς να τα γράφει ο συγγραφέας;
Αυτό είναι δύσκολο για μένα να το απαντήσω, καθώς είμαι τόσο εικονογράφος όσο και συγγραφέας των βιβλίων μου. Σίγουρα με το “All Along the River” οι εικόνες αποτελούν τον κύριο οδηγό της ιστορίας και οι λέξεις είναι εκεί για να βοηθήσουν στο άνοιγμα μιας συνομιλίας. Αν και είμαι εντυπωσιασμένος από τη δύναμη της γραφής και των μεγάλων συγγραφέων, αισθάνομαι ότι ο ίδιος είμαι πάνω απ’ όλα ένας οπτικός αφηγητής.
Τι γνώμη έχει ο εικονογράφος Μάγκνους για τον συγγραφέα Μάγκνους και αντίστροφα; Δουλεύουν αρμονικά μαζί; Διαφωνούν;
Καλή ερώτηση! Είναι ένα καινούριο ταξίδι και για τους δυο μας, αλλά τώρα αισθάνομαι ότι ο εικονογράφος Magnus περιμένει συχνά τον συγγραφέα Magnus να καλύψει τη διαφορά! Ζωγραφίζω σε όλη μου τη ζωή, αλλά το να σκεφτώ τις ιδέες για μια ιστορία ή ένα θέμα, είναι κάτι νέο για μένα. Η προσέγγισή μου μέχρι στιγμής ήταν να βρω ένα θέμα που θέλω να σχεδιάσω και μετά να αναπτύξω μια ιστορία γύρω από αυτό. Στόχος μου ήταν να δείξω κάτι στον κόσμο, στα παιδιά, όχι απαραίτητα να διηγηθώ μια δική μου ιστορία.
Ποιοι καλλιτέχνες σας έχουν επηρεάσει περισσότερο εικονογραφικά, συγγραφικά, αρχιτεκτονικά, ως άνθρωπο συνολικά;
Ως παιδί ήμουν οπαδός των Roald Dahl, Richard Scarry και Asterix. Ακόμα είμαι! Έκτοτε, μαζί με τα παιδιά μου, έχω ανακαλύψει πολλές άλλες εμπνεύσεις στον κόσμο του παιδικού βιβλίου: Oliver Jeffers, Julia Donaldson, Philippe Fix, Peter van den Ende, για να αναφέρω μερικούς.
Όσο για τους αρχιτέκτονες, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου βρήκα την πρώιμη δουλειά του Frank Gehry πραγματικά εμπνευσμένη. Τα κτίριά του φαίνονταν τόσο γεμάτα ενέργεια και εξερεύνησε πραγματικά τις δυνατότητες της αρχιτεκτονικής. Αναλογιζόμενος την ερώτησή σας συνειδητοποιώ ότι υπάρχουν πολλοί Σκανδιναβοί καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και συγγραφείς στους οποίους επιστρέφω συχνά. Για παράδειγμα τα κτίρια του Alvar Aalto, τους πίνακες του Harald Sohlberg και τα βιβλία της Tove Jansson. Λατρεύω τα σχέδια με την πένα της, τους χαρακτήρες και τον κόσμο που δημιουργεί.
Ποιο είναι η μεγαλύτερη απόσταση που διανύσατε ποτέ για να βρείτε κάτι που χάσατε ή αναζητούσατε;
Δεν είναι άμεση η απάντηση μου, στην ερώτησή σας, καθώς θα πρέπει να σκεφτώ έναν φίλο μου που μια φορά έκανε μια απροσδόκητη παράκαμψη στο δρόμο του προς τη Γαλλία. Όταν έφτασε στον τερματικό σταθμό των ferry στο Ντόβερ δεν μπορούσε να βρει το διαβατήριό του, οπότε γύρισε και οδήγησε πίσω στο σπίτι του στο Εδιμβούργο για να πάρει το διαβατήριό του- περισσότερες από 10 ώρες οδήγησης. Όταν έφτασε πίσω στο σπίτι, το διαβατήριο δεν ήταν πουθενά. Μόνο τότε συνειδητοποίησε ότι βρισκόταν στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου του!
Η πανδημία σας χάρισε έμπνευση ή μόνο δυσκολίες;
Σίγουρα υπήρξαν δυσκολίες – ίσως το πιο οδυνηρό κομμάτι ήταν το να μην μπορούμε να επισκεφθούμε την οικογένειά μας στην Αγγλία. Ωστόσο, υπήρξαν πολλές πτυχές που μας άνοιξαν τα μάτια. Με την εκπαίδευση στο σπίτι είχαμε περισσότερο οικογενειακό χρόνο και μάθαμε πράγματα για τα παιδιά μας που δεν είχαμε ξαναδεί. Ήταν επίσης υπέροχο ότι εξαφανίστηκαν τα αυτοκίνητα κατά το πρώτο lockdown, για μερικές εβδομάδες είχαμε καθαρό αέρα και καθόλου θόρυβο! Αυτό έμοιαζε σαν μια ματιά σε ένα καθαρότερο μέλλον. Ελπίζω να πήραμε μερικά μαθήματα από αυτήν την εμπειρία.
Σας ευχαριστώ.
Σας ευχαριστώ κι εγώ!
