Ζαμάν φου
Σε ποια περίπτωση λέγεται: για άνθρωπο συνειδητά αδιάφορο
Από πού προήλθε: Από τη γαλλική φράση je m’en fous (=αδιαφορώ).
***
Η καρδιά σου είναι από σίδερο
Σε ποια περίπτωση λέγεται: για κάποιον σκληρόκαρδο, που αντέχει στην συναισθηματική πίεση.
Από πού προήλθε: ομηρική φράση που χρησιμοποιεί ο Έκτορας για να προοικονομήσει το θάνατο του Αχιλλέα (Ιλιάδα, Χ 357). «ἦ γὰρ σοί γε σιδήρεος ἐν φρεσὶ θυμός», δηλαδή «τί σίδερο σου ‘ναι η καρδιά στα στήθια».
***
Η μερίδα του λέοντος
Σε ποια περίπτωση λέγεται: όταν κάπου διανέμεται το μεγαλύτερο μέρος ενός πράγματος.
Από πού προήλθε: η φράση προέρχεται από το μύθο του Αισώπου «Λιοντάρι, γάιδαρος και αλεπού». Το λιοντάρι, έχοντας γεράσει, διάλεξε ως βοηθούς του το γάιδαρο για τη φωνή του και την αλεπού για την πονηριά της. Την πρώτη μέρα που βγήκαν για κυνήγι, τη μοιρασιά έκανε ο γάιδαρος και δίκαιος όπως ήταν, μοίρασε ίσα μερίδια σε όλους. Το λιοντάρι όρμησε και τον έφαγε. Είπε τότε στην αλεπού να μοιράσει. Εκείνη έδωσε όλο το κυνήγι στο λιοντάρι και κράτησε μόνο δυο κότες για τον εαυτό της. Εξ’ ου και η μερίδα του λέοντος.
***
Θα σε γδάρω ζωντανό
Από πού προήλθε: Επί Τουρκοκρατίας ήταν ένας ακόμα αποτρόπαιος τρόπος θανάτωσης κάποιου ραγιά από τους ευρηματικότατους κατακτητές. Οι Τούρκοι πάντως ίσως και να διάβαζαν πολύ αρχαία Ελλάδα καθώς το μαρτύριο φέρεται να το έχει κάνει πρώτος ο θεός της μουσικής, Απόλλωνας, ο οποίος προσκλήθηκε σε αγώνα μουσικής από τον εξαίρετο μουσικό Μαρσύα που ισχυρίστηκε ότι θα τον κέρδιζε. Ο Μαρσύας ήταν δεξιοτέχνης, κέρδιζε τον αγώνα ώσπου ο Απόλλωνας έπαιξε αναστρέφοντας την κιθάρα του, γεγονός που κέρδισε τις εντυπώσεις της άμεμπτης κριτικής επιτροπής. Τότε για να τιμωρήσει τον ηττημένο που είχε τολμήσει να τον αμφισβητήσει τόσο έντονα, ο Απόλλωνας διέταξε έναν δούλο να τον δέσει και να τον γδάρει ζωντανό. Η φράση έμεινε ως τεράστιου μεγέθους τιμωρία.
***
Θα στις βρέξω
Σε ποια περίπτωση λέγεται: όταν απειλούμε ότι θα δείρουμε κάποιον, κυριολεκτικά ή περιπαιχτικά.
Από πού προήλθε: πιθανότερη εκδοχή η συνήθεια να βρέχουν μια σανίδα προτού ξυλοφορτώσουν κάποιον, γεγονός που κάνει το ξύλο πιο ανυπόφορο. Το «θα στις βρέξω» λοιπόν πιθανότατα σημαίνει «θα σε δείρω με βρεγμένη σανίδα».
