Από τα εξόχως χρήσιμα βιβλία που μπορούν να βρεθούν στα χέρια σου μελετώντας λογοτεχνία, είναι εκείνη η “Εισαγωγή στην Παιδική Λογοτεχνία” της Τζόαν Ι. Γκρέιζερ (Introduction to Children’s Literature. Prentice-Hall, New Jersey, 1997) καθώς και το προ εξαετίας της ιδίας “Λογοτεχνία για Νέα Παιδιά” (Literature for Young Children, 1991). Σ’ αυτά τα δύο ξενόγλωσσα βιβλία πολλά ενδιαφέροντα μπορείς να διαβάσεις, καθώς σκανάρεται κάθε πτυχή της λογοτεχνίας για παιδιά.
Εκεί διαβάζουμε τα τέσσερα γνωρίσματα ενός καλού βιβλίου γνώσεων. Αυτά, λοιπόν, κατά την Γκρέιζερ, είναι η ακρίβεια των γεγονότων, των πληροφοριών και των πηγών που παρουσιάζονται και καταγράφονται, η οργάνωση του υλικού σε ενότητες ώστε η γνώση να αφομοιώνεται λογικά και εύκολα, το ύφος της γραφής που οφείλει να είναι κατανοητή και ενδιαφέρουσα και η ποιότητα της εικονογράφησης που πέρα από ακριβής και αισθητικά άρτια, οφείλει να επεκτείνει το κείμενο και να λειτουργεί επεξηγηματικά στην παρεχόμενη γνώση.
Αν και το τέταρτο κριτήριο μου μοιάζει ότι στα βιβλία γνώσεων εξυπηρετείται περισσότερο σε εγκυκλοπαιδικού τύπου βιβλία, στα τρία πρώτα νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουμε μερικά εξαίσια δείγματα. Όπου η γνώση (γεγονός/πρόσωπα) παντρεύεται με μία υποτυπώδη μυθοπλασία, με ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα αφήγηση και μια τίμια προσπάθεια να γίνει η γνώση ελκυστική και όχι εκείνο το βαρετό πράμα που συνήθως ήταν στα σχολικά βιβλία του 80′ και του 90′ (για πιο πριν δεν το συζητώ, έβγαζες σουγιά και ζωγράφιζες στις φλέβες). Και η εικονογράφηση διόλου υπολείπεται, αλλά δε μπορώ να πω ότι εκπληρώνει απόλυτα το κριτήριο της Γκρέιζερ.
Η Μαρίζα Ντεκάστρο πήρε πριν λίγες εβδομάδες το βραβείο του Κύκλου (Βραβείο Βίτω Αγγελοπούλου, GreekIbby) για το Καλύτερο Βιβλίο Γνώσης του 2016 με ετούτον εδώ τον θαυμάσιο οδηγό. Κι από τον Κέδρο, κυκλοφορεί εδώ και μερικές εβδομάδες ένα βιβλίο συμπυκνωμένης ιστορικής γνώσης για παιδιά με τίτλο “Κωνσταντινούπολη 1453”.
Πόλη/Τόπος και Έτος/Χρόνος στον σαφή τίτλο. Το ίδιο σαφή είναι τα πράγματα και εντός του βιβλίου. Από το χτίσιμο της πόλης από τον Κωνσταντίνο τον Μέγα τον 4ο μ.Χ. αιώνα, ταξιδεύουμε γρήγορα στα μέσα του 15ου αιώνα κι από εκεί εστιάζουμε στα γεγονότα του τριμήνου της Άνοιξης του 1453 που σημάδεψαν την Πόλη. Οι στρατιωτικές προετοιμασίες, η πρώτη επίθεση, η κορύφωση της σύγκρουσης, η πτώση της Πόλης, η είσοδος του Μωάμεθ.
Η συγγραφέας στέκεται πολύ κοντά στα ιστορικά γεγονότα. Δεν εκτρέπεται ιδιαιτέρως στα συναισθήματα των πρωταγωνιστών, προφανών και αφανών, δεν μελετά παρά ελάχιστα τον ψυχικό στρόβιλο που φτερουγίζει στην Πόλη της μεγάλης σύγκρουσης. Το προϊόν της είναι το ιστορικό γεγονός κι αυτό το φωτίζει περιστασιακά με διαλόγους και μονολόγους που περίπου έτσι ειπώθηκαν, με σκέψεις και ενέργειες που λογικά έτσι θα έγιναν. Η μυθοπλασία δεν είναι εκτενής (το βιβλίο είναι καθαρά non fiction και όχι ένα μπερδεμένο λογοτεχνίζον βιβλίο γνώσης), οπότε βίωσα την ανάγνωση του παρόντος βιβλίου ως την ανάγνωση ενός ιστορικού βιβλίου, καθαρά για παιδιά, ζωντανεμένου από επιλεκτικές αχτίδες ανάταξης σκέψεων, λόγων και κινήτρων των πρωταγωνιστών της Ρωμανίας.
Η Άλωση της Πόλης διδάσκεται στην ιστορία της Ε’ Δημοτικού. Κάπου στα 8-9 έτη, θαρρώ πως είναι η ηλικιακή αφετηρία στην οποία απευθύνεται το βιβλίο των εκδόσεων του Κέδρου.
Η εικονογράφηση έγινε από τον Σταμάτη Μπονάτσο.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Κωνσταντινούπολη 1453 |
| Συγγραφέας: | Μαρίζα Ντεκάστρο |
| Εικονογράφηση: | Σταμάτης Μπονάτσος |
| Εκδόσεις: | Κέδρος, 2017 |
| Σελίδες: | 64 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 23,8 |
| ISBN: | 978-960-04-4775-0 |
