Σπούδασε στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εδώ και αρκετά χρόνια ασχολείται με τη διόρθωση και επιμέλεια βιβλίων, κυρίως
παιδικών. Όπως κάθε διορθώτρια που σέβεται τον εαυτό της, πολύ θα ήθελε να γινόταν συγγραφέας! Προς το παρόν, πάντως, δηλώνει κειμενογράφος.
Το νέο της βιβλίο Ο Αϊ-Βασίλης τα έκανε θάλασσα! που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Susaeta ήταν η αφορμή για αυτήν τη συζήτησή μας, καθώς ο αγαπημένος άγιος κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο και τα παιδιά αντί να θυμώσουν, δείχνουν κατανόηση!
Από τις Εκδόσεις Susaeta κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της Οι 12 θεοί του Ολύμπου… κι ακόμη ένας!, Οι 12 άθλοι του Ηρακλή, Θησέας, ο ήρωας της Αθήνας, Οι περιπέτειες Του Οδυσσέα και 1821 – Η Επανάσταση και οι Ήρωες.
Η Κατερίνα Καρόγιαννη σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Καλώς ορίσατε.
Σας ευχαριστώ θερμά για το βήμα που μου προσφέρετε.
Από τις σπουδές στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην επιμέλεια και στη συγγραφή παιδικών βιβλίων. Πώς επικοινώνησαν αυτές οι περιοχές μέσα σας;
Κοινός παρονομαστής και των τριών είναι, ασφαλώς, ο γραπτός λόγος και ό,τι έχει να κάνει με αυτόν. Μικρή ήθελα να γίνω δασκάλα, για να διορθώνω με κόκκινο στυλό τα λάθη στις εκθέσεις των μαθητών μου. Μεγαλώνοντας, και αφού είχα ήδη εκδηλώσει μεγάλη αγάπη για τα βιβλία αλλά και για τον Τύπο, είχα όνειρο να γίνω χρονογράφος ή αθλητικογράφος. Κάτι σε -γράφος, τέλος πάντων.
Ολοκληρώνοντας τις σπουδές μου στο Τμήμα ΕΜΜΕ, και έχοντας καταλάβει ότι δεν διέθετα το απαραίτητο «στομάχι» για να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία –τουλάχιστον έτσι όπως εγώ την είχα εξιδανικεύσει στο μυαλό μου–, σκέφτηκα να συνταιριάξω τις δύο κλίσεις μου: τη διόρθωση-επιμέλεια και το γράψιμο. Επομένως, με έναν τρόπο, το ένα έφερε το άλλο.
Τι σας ελκύει στην ελληνική μυθολογία; Σας μάγευε και ως παιδί ή υπήρξε πιο όψιμο το ενδιαφέρον σας;
Ανάμεσα στα πρώτα μου αναγνώσματα, τα βιβλία μυθολογίας είχαν ξεχωριστή θέση, μολονότι η απουσία εικονογράφησης των περισσότερων από αυτά δεν τα έκανε διόλου ελκυστικά. Αν και σε μικρή ηλικία, προσπαθούσα να μαντεύω τους συμβολισμούς σε αυτές τις ιστορίες και να αντιστοιχίζω τις μυθολογικές μορφές με ανθρώπινες, με πρόσωπα του περιβάλλοντός μου. Αρχικά με βοήθησε να αναγνωρίζω χαρακτήρες και, αργότερα, να διακρίνω στερεότυπα.
Στη σειρά Ελληνική Μυθολογία, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Susaeta, προσπάθησα να αφηγηθώ στα παιδιά τις ιστορίες των θεών και των ηρώων με μια πιο ανάλαφρη διάθεση (όπου αυτό είναι εφικτό), δίχως να χρησιμοποιώ σκληρό λεξιλόγιο.
Άλλωστε, αρκετά εξοικειωμένα είναι τα πιτσιρίκια σήμερα με τη βία, δεν χρειαζόταν να βάλω κι εγώ το λιθαράκι μου. Αφήστε που δεν θα μπορούσα, γιατί απεχθάνομαι τη βία σε κάθε της έκφανση.
Ας περάσουμε και στον αγαπημένο άγιο μικρών και μεγάλων. Γιατί αποφασίσατε να γράψετε μια χριστουγεννιάτικη ιστορία; Πόσο δύσκολο ήταν να διαφοροποιηθείτε από τη μεγάλη παραγωγή που έχει προηγηθεί;
Η αλήθεια είναι ότι η ιστορία του Αι-Βασίλη και του Ψιτ ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να παίξω. Ναι, καλά διαβάσατε. Ήταν μια ωραία αφορμή για να ξαναγίνω μικρούλα και να εισβάλλω στον κόσμο των μεγάλων, αλλά με μια κριτική και ολίγον δηκτική διάθεση. Σε πρώτο επίπεδο, πρόκειται για μια χαριτωμένη ιστορία γραμμένη με χιούμορ (και με την παιχνιδιάρικη εικονογράφηση του Γιώργου Σγουρού). Με μια δεύτερη ανάγνωση, όμως, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει διάφορα «σημεία των καιρών». Χαίρομαι όταν ακούω από τους μικρούς αναγνώστες ότι είναι ένα βιβλίο που ξεχωρίζει, γιατί πράγματι, κάθε χρόνο, η χριστουγεννιάτικη σοδειά αποδεικνύεται πλούσια και είναι αρκετά δύσκολο να πρωτοτυπήσεις.
Ποτέ όμως δεν θα λειτουργούσα με βάση τι υπάρχει στην αγορά ώστε να γράψω το κάτι διαφορετικό. Αυτό θα σήμαινε ότι θα οδηγούσα κάπου συγκεκριμένα την ιστορία μου πιθανότατα με το ζόρι. Οι ιστορίες είναι που σε οδηγούν.
Ως παιδί, γράφατε γράμματα στον Άγιο Βασίλη; Πιστεύατε στην ύπαρξή του;
Νομίζω ότι περισσότερο πιστεύω τώρα που μεγάλωσα λιγάκι. Του έγραφα, πάντως, αλλά ποτέ δεν του τα έστελνα, μάλλον επειδή ντρεπόμουν που ήμουν ανορθόγραφη. Ναι, μέχρι την Γ΄ Δημοτικού η ορθογραφία κι εγώ ήμασταν τσακωμένες. (Ας μην το λάβουν υπόψη αυτό οι επαγγελματίες του εκδοτικού χώρου, ανήκει στο μακρινό παρελθόν!)
Σας έφερνε ό,τι είχατε ζητήσει; Έκανε ποτέ λάθος; Τα έκανε ποτέ… θάλασσα;
Έφερνε αυτό που μπορούσε να φέρει. Άλλωστε ήξερα ότι το μπάτζετ του ήταν περιορισμένο, οπότε κι εγώ φρόντιζα να μην τον φέρνω σε δύσκολη θέση. Αφήστε που κι εγώ ζητούσα κυρίως κάτι δώρα τύπου «υγεία για όλο τον κόσμο» και «παγκόσμια ειρήνη», οπότε τι να σου κάνει και ο άγιος;
Πώς αισθανθήκατε όταν ανακαλύψατε ότι δεν υπάρχει στην μορφή που πιστεύατε ότι υπάρχει;
Φυσικά και υπάρχει! Τον έχω δει κάμποσες φορές, κυρίως τα τελευταία χρόνια. Εντάξει, όχι με τη στολή του, αλλά είμαι σίγουρη ότι ήταν εκείνος!
Οδηγείτε την ιστορία σας προς την κατεύθυνση του λάθους και των επιπτώσεών του. Τι συμβαίνει όταν όλα γίνονται μαντάρα γύρω μας; Εσείς πώς αντιδράτε σε τέτοιες περιπτώσεις;
Η ιστορία, από το σημείο που ο Ψιτ γίνεται καπνός για να γλιτώσει την κατσάδα του Αϊ-Βασίλη, όντως πραγματεύεται την έννοια του λάθους και των συνεπειών του, τις οποίες και δεν υφίσταται ο πραγματικός φταίχτης αλλά αυτός που, στα μάτια των παιδιών, είναι ο υπεύθυνος για αυτό το εξωφρενικό μπέρδεμα με τα δώρα. Μάλιστα, από αυτή τους την πεποίθηση προέκυψε και ο τίτλος του βιβλίου. Με λίγα λόγια, άλλος τα κάνει μαντάρα, άλλος τ’ ακούει! Κι όμως, τα παιδιά τελικά αντιδρούν ανέλπιστα στο… περίπου λάθος του Αϊ-Βασίλη. Δείχνουν κατανόηση και φροντίζουν να τον κάνουν να νιώσει καλύτερα.
Προφανώς και όχι όλα, όμως επέλεξα να αναδείξω τις θετικές αντιδράσεις, γιατί το να είσαι καλός με κάποιον όταν αυτός τα έχει θαλασσώσει και το παραδέχεται, ε, πώς να το κάνουμε, θέλει γενναιοψυχία. Προσπαθώ κι εγώ να το εφαρμόζω όταν όλα γίνονται μαντάρα, και σας διαβεβαιώ, δεν είναι καθόλου μα καθόλου εύκολη υπόθεση, ειδικά όσο μεγαλώνεις.
Αναγνώριση, συγγνώμη, συγχώρεση, συμπόνια. Τέσσερις λέξεις με μεγάλη δύναμη. Τι θέση έχουν στη ζωή σας;
Έννοιες αλληλένδετες, έννοιες που χαρακτηρίζουν έναν ολοκληρωμένο άνθρωπο. Και οι τέσσερις προϋποθέτουν συνεχές εσωτερικό «σκάψιμο» και θάψιμο του Εγώ. Με λίγα λόγια, θέλει δουλειά πολλή να αναγνωρίζεις τα λάθη σου, να ζητάς συγγνώμη, να συγχωρείς και να συμπονάς. Θέλω να πιστεύω ότι βρίσκομαι σε καλό δρόμο, και ομολογώ ότι σε αυτό το «σκάψιμο» με έχουν βοηθήσει, και εξακολουθούν να με βοηθούν, τα βιβλία.
Έχετε επιστρατεύσει πολύ χιούμορ. Σας χαρακτηρίζει ως άνθρωπο; Ποια θέση πιστεύετε ότι (πρέπει να) έχει στα βιβλία με παιδιά;
Ναι, νομίζω ότι το χιούμορ βρίσκεται ψηλά στη λίστα με τα χαρακτηριστικά μου. Κατά τη γνώμη μου, το χιούμορ σώζει. Ανέκαθεν το χρησιμοποιούσα ως μέσο για να αντιμετωπίσω προβλήματα ή να εκφράσω όσα δύσκολα λέγονται στα σοβαρά. Είναι κάτι που μπορεί να με φέρει κοντά με τους άλλους ή ‒η απουσία του‒ να με απομακρύνει από αυτούς. Οι σωστές δόσεις είναι απαραίτητες στην καθημερινότητά μας. Εξάλλου, πώς αλλιώς να επιβιώσεις σήμερα; Είναι η ασπίδα και το δόρυ μαζί, γι’ αυτό και το αναζητώ και στα βιβλία για παιδιά. Με όχημα το έξυπνο χιούμορ μπορείς να περάσεις ακόμη και τα πιο σοβαρά μηνύματα, χωρίς να καταφύγεις κατ’ ανάγκη στη σοβαρότητα ή ‒ακόμη χειρότερα‒ στη σοβαροφάνεια.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Ξέχασα να σας πω κάτι πολύ σημαντικό, ή μάλλον δεν το ξέχασα, απλώς θέλησα να το αφήσω για το τέλος. Ξέρετε, δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας, γράφω όποτε έχω κέφι. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχω επόμενα συγγραφικά σχέδια παρά μόνο συγγραφικές ιδέες. Άλλωστε το 2021 κυκλοφόρησαν τρία βιβλία μου (από τα έξι που έχω γράψει συνολικά).
Καλό είναι να αφήνουμε τα βιβλία να αναπνέουν, να παίρνουν τον χρόνο τους, να παίρνουν και οι αναγνώστες τον δικό τους χρόνο ώστε να μαθαίνουν τη δουλειά μας. Έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμε παλιά ακόμη και βιβλία που βρίσκονται στα ράφια εδώ και μερικούς μόλις μήνες.
Θα κάνω λοιπόν ένα βήμα πίσω, θα αφήσω τις ιδέες που στριφογυρνούν στο μυαλό μου να μπουν σε μια σειρά, και βλέπουμε!
Σας ευχαριστούμε.
Κι εγώ σας ευχαριστώ και σας εύχομαι ολόψυχα Καλές Γιορτές, με υγεία σωματική και ψυχική.
Κατερίνα Καρόγιαννη
Ο Αϊ-Βασίλης τα έκανε θάλασσα!—)
Εκδόσεις Susaeta
Ο Αϊ-Βασίλης τα έκανε θάλασσα! της Κατερίνας Καρόγιαννη (εικ.: Γιώργος Σγουρός)
