Τον συνάντησα στο “Καφέ Πάρκο” μέσα στη φύση. Δίπλα από το πάρκο του Μεγάρου Μουσικής, όπου την Παρασκευή 28 Ιουνίου, πάνω στο γκαζόν του κήπου θα κάνει πικ νικ με μερικές χιλιάδες φίλους. Η συζήτηση μαζί του ήταν μια ιδιαίτερα ευχάριστη διαδρομή σε μικρά και μεγάλα μονοπάτια όπου η ροή του χρόνου δεν είχε σημασία.
Ο Κωστής Μαραβέγιας στο ELNIPLEX
Φωτογραφίες: Xavier HALLAUER for Kongyeha
Συνέντευξη στην Ανέζα Κολόμβου
Κλείσε τα μάτια και πες μας ένα τραγούδι που άκουσες τελευταία και θυμήθηκες την παιδική σου ηλικία (κλειστά τα μάτια, μην κλέβεις).
Να σου πω την αλήθεια, δε θα σου πω ένα τραγούδι, αλλά υπάρχουν γενικώς τραγούδια μουσικές και ήχοι που μου ανακαλούν μια παιδικότητα για κάποιο μυστήριο λόγο, χωρίς να ξέρω γιατί…Ή κάποιες ας πούμε δράσεις, όπως να κάνω ποδήλατο. Γυρνάω πίσω, σκέφτομαι διακοπές με γονείς σε ένα ιδιαίτερο μέρος στην κάτω Βασιλική, στην Αιτωλοακαρνανία που έκανα το πρώτο μου ποδήλατο…. μου έρχονται τέτοια πράγματα. Νομίζω ότι υπάρχουν κάποιες μουσικές, είτε χρώματα, είτε ζωγραφιές, είτε απεικονίσεις, είτε ερεθίσματα, ας τα πούμε γενικότερα, που με κάποιο τρόπο ξεκλειδώνουν μέσα μας μια παιδικότητα. Δε μπορώ να εξηγήσω γιατί. Άκουγα ένα τραγούδι της Ντάφυ στο αυτοκίνητο και πάλι θυμήθηκα, ένιωσα λίγο πιο παιδί. Θέλω να σου πω και πάλι δεν άκουσα ένα παιδικό τραγούδι… άκουσα ένα τραγούδι κανονικό, αλλά κάτι μου έκανε. Δεν ξέρω γιατί…
Πιστεύεις στο παιδικό τραγούδι; Σ’ αυτό το διαχωρισμό; Τι λες; Υπάρχουν όρια;
Πιστεύω ότι υπάρχουν τραγούδια που μπορούν να συγκινήσουν τα παιδιά. Αυτό πιστεύω. Δεν πιστεύω στο παιδικό τραγούδι, ότι υπάρχουν τραγούδια ειδικά για παιδιά. Υπάρχουν τραγούδια και μουσικές που μπορούν να τα συγκινήσουν.
Έχω κάνει μουσική για θέατρο που μπορούν να δουν και τα παιδιά. Για ένα ελληνικό παραμύθι που λέγεται Νεράιδα. Ήταν μια φανταστική εμπειρία. Όχι μόνο όταν το έγραφα, αλλά όταν παρακολουθούσα και τα παιδιά στις παραστάσεις. Πώς αντιδρούσαν, τι λέγανε… Είναι πολύ δύσκολοι και καλοί κριτές τα παιδιά. Δύσκολο κοινό.
Τι θα τραγουδούσες εσύ στα παιδιά;
Όλα αυτά που τραγουδάω, τα τραγουδάω και για παιδιά. Στις συναυλίες έρχονται γονείς με παιδιά. Έπινα καφέ προχτές στην πλατεία της Αγ. Ειρήνης και ήρθε ένας κύριος και μου λέει ετούτη η μικρούλα είναι φαν σου. Τη ρώτησα: ”Ποιο τραγούδι σου αρέσει; -Πιο χαμηλά Λόλα”. Συνήθως τους αρέσει βέβαια το ”Τρελό από χαρά”. Τα 3 μυρμηγκάκια, όπως ήταν στην παλιά εκτέλεση.
Πες μου γι’ αυτό. Τα συνδέεις στις συναυλίες σου…
Ναι, τα συνδέω.
Γιατί; Τι σχέση έχουν αυτά τα 2 τραγούδια μεταξύ τους;
Με είχαν καλέσει στη Χίο σε μια εκδήλωση, φεστιβάλ μαστίχας, για παιδιά και είχε θέατρο, κουκλοθέατρο… Με είχαν φωνάξει εμένα να κάνω ένα σόου στα παιδιά, όχι όμως σε stage, εκεί στην αυλίτσα. Με είχε πάρει τηλέφωνο μια φίλη μου, η Γιάννα Τριανταφύλλη, που είναι και παραγωγός στο ραδιόφωνο στο Β’ πρόγραμμα… και λέω, ρε Γιάννα τι να πω στα παιδιά, τα δικά μου; Όχι μόνο τα δικά σου, μου λέει. Θέλω πολύ να πεις κάτι από το cd του Μάνου Λοΐζου ”Κάτω από ένα κουνουπίδι”. Παίρνω το cd, λοιπόν, και ακούω τα 3 μυρμηγκάκια, μαμά, μπαμπάς, παιδί… Πάω λοιπόν εκεί πέρα και είχε μεγάλο σουξέ. Γονείς, παιδιά… εν τω μεταξύ τους βάζαμε να παίζουν και τα όργανα και τα λοιπά. Κι έτσι έγινε και το τρελό από χαρά. Εμπνεύστηκα από αυτό το τραγούδι και μετά το άλλαξα, το διασκεύασα με έναν τρόπο. Έβαλα δικό μου στίχο και άλλαξα τη μουσική αρκετά κι έκανα το “Τρελό από χαρά”. Αλλά γενικά διακρίνω ότι τους αρέσει ο ρυθμός πολύ. Δηλαδή, ο,τι είναι ρυθμικό και έχει μια απλότητα, τους συγκινεί.
Τα ξεσηκώνει…
Ναι, βέβαια από την άλλη, μπορεί να ακούσουν κάποια τραγούδια που να είναι ρυθμικά και απλά και να μην τους αρέσουν. Δεν μπορώ να καταλάβω τι γίνεται. Μπορεί να είναι η αύρα μου… δεν ξέρω. Ξέρεις δεν περιαυτολογώ.(χαχαχα)
Η μουσική σου θα ήθελες να χρησιμοποιηθεί στην τάξη; Σε μια τάξη με παιδιά;
Θα ήθελα να χρησιμοποιηθεί στην τάξη, αλλά όχι για την τάξη, ξέρεις. Θα ήθελα για το μπάχαλο της τάξης. Για την αταξία! Κοίτα, άμα ήταν να προσφέρει κάποια συναισθήματα και κάποια…
Να συγκινήσει…
Να συγκινήσει κάπως… γιατί όχι; Ναι. Αν και νομίζω ότι η τάξη από μόνη της, ρε παιδί μου, είναι λίγο…
Σε εγκλωβίζει; Σε περιορίζει;
Έχει κάτι. Δε ξέρω τι. Αλλά έχει κάτι περίεργο σίγουρα…Εγώ θα σου πω την ανάμνηση που έχω της τάξης. Έχω την ανάμνηση του ήχου του κουδουνιού μόνο (γέλια).
Περίμενες το διάλειμμα…
Δηλαδή, η πιο ωραία στιγμή της τάξης είναι όταν αδειάζει και βγαίνουμε όλοι έξω! Αυτή!
Περίγραψέ μας λίγο τα σχολικά σου χρόνια, λοιπόν…
Είχα δύσκολα σχολικά χρόνια. Πλάκα κάνω. Κοίτα είχα ένα πολύ ωραίο δημοτικό σχολείο, πάρα πολύ ωραίο, στο κέντρο της πόλης…
Το νηπιαγωγείο σου το θυμάσαι;
Το νηπιαγωγείο δεν το θυμάμαι. θυμάμαι τη νηπιαγωγό. Την οποία πως τη λένε να δεις… Όλγα, Στέλλα… Πρέπει να πω σωστά και το όνομα. Όχι τίποτα άλλο, γιατί άμα το γράψεις, βρήκε τη μάνα μου και της είπε εγώ είμαι η νηπιαγωγός του Κωστή. Με θυμάσαι; Ναι, πως δε σε θυμάμαι…
Θα πάρεις τη μάνα σου να μάθεις το όνομα πριν το γράψω (γέλια)
Πως τη λένε… Όλγα… Όχι. Όλγα ήταν ο έρωτας μου στο νηπιαγωγείο. Τέλος πάντων, ήταν μια πολύ ωραία κυρία, νέα πολύ, με κατσαρά μεγάλα μαλλιά… μ’ άρεσαν πάρα πολύ…Γενικώς, τη θυμάμαι πολύ γοητευτική.
Σου άρεσε δηλαδή. Τη θυμάσαι γιατί σου άρεσε…
Νομίζω ότι μου άρεσε… το παραδέχομαι! Μπορεί να έχω γράψει τα πάντα γι’ αυτή και να μην το ξέρει όπως συνήθως. Να ήταν ο πρώτος μου έρωτας. Η νηπιαγωγός του τότε…Τη θυμάμαι…. Κοίταξε γενικότερα θυμάμαι… Έχω πολύ καλές αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία. Έχω μια αξιολάτρευτη παιδική ηλικία. Και εντός σχολείου και εκτός σχολείου και με τα ωδεία μου και τις μουσικές μου. Αντιθέτως, είχα δύσκολη εφηβική ηλικία. Μέχρι την εφηβική μου ας πούμε ηλικία ήμουνα μια χαρά.
Και στο σχολείο. Δεν περίμενες το κουδούνι στο δημοτικό δηλαδή…
Χαριτολογώντας το λέω… Μια πίεση σου ασκεί η τάξη. Σε βάζει σε μια κατάσταση ανταγωνισμού, δυστυχώς, με άλλα παιδιά. Ποιος θα το πει, ποιος δε θα το πει, ποιος είναι καλός… Μπράβο! Το μπράβο δεν το ακούς πάντα εσύ…
Εσύ που ήσουνα στην κλίμακα; Στους καλούς, στους σπασίκλες, στους ζωηρούς;
Μέτριος… Κανονικός. Δεν ήμουνα καθόλου ζωηρός, αλλά είχα πολύ ηγετικές τάσεις. Πρόεδρος του 15μελούς και τέτοια ξέρεις… ”Εγώ θα σας πω!
Ξερόλας…
Ναι, πιο πολύ ναι. Λίγο ξερόλας και λίγο παρορμητικός, πιο πολύ από τους άλλους στο να κάνουμε πράγματα. Δηλαδή θα κάνουμε εκδρομή; Έλεγαν εκδρομή, το οργάνωνα. Με τα μαθήματα εντάξει, αρκετά καλός ήμουνα. Διάβαζα μόνος μου γενικά…
Ήσουν αυτό που λέμε εύκολο παιδί…
Ναι, δεν ασχολιόντουσαν οι γονείς μου καθόλου με τα διαβάσματά μου κι αυτά. Πού και πού μου έλεγε ο πατέρας μου τι γίνεται; Πώς πάει το σχολείο; Διάβασες για αύριο; Ναι. Έλα να μου πεις κάτι. Έκει με έπιανε κρύος ιδρώτας. Ήταν η πρώτη μου επαφή με εξετάσεις. Με είχε προετοιμάσει για το τι θα ακολουθήσει σε όλη μου τη ζωή, που όλο σε εξετάζουνε.
Μόνο εξετάσεις…
Ε, ναι. Μέχρι να πάρεις το πτυχίο… Ακόμα και τώρα εξετάσεις. Κάνω μια συναυλία… και αυτό εξέταση δεν είναι; Άμα το δεις. Έντάξει είναι χαρά και τα λοιπά… αλλά και πάλι. Είναι κάτι για το οποίο θα κριθείς. Για τα πάντα κρινόμαστε…
Έχεις άγχος πριν βγεις στη σκηνή;
Έχω λίγο άγχος όταν έχω καιρό να παίξω. Δηλαδή τώρα που έχω ένα μεγάλο διάστημα αποχής, όταν θα παίξω θα έχω άγχος σίγουρα. Αλλά το άγχος περνάει μετά από 2 λεπτά. Με το που πατάς και τραγουδάς λίγο και βλέπεις τον κόσμο και ορίζεις το χώρο σου, εξαφανίζεται το άγχος.
Το μάθημα της μουσικής στο σχολείο;
Εντάξει, εννοείται αγαπημένο.
Σου προσέφερε κάτι;
Ναι, ναι, γιατί κάναμε οργανογνωσία. Και ήταν μικρή η ηλικία που ήρθαμε σε επαφή λίγο με τα κλασικά όργανα της ορχήστρας. Με την οικογένεια των ξύλινων, των χάλκινων…
Στο γυμνάσιο;
Νομίζω και πιο νωρίς. Ξέρεις ήταν τότε που έμπαινε η μουσική στα σχολεία και είχαν πολύ όρεξη και οι δάσκαλοι και οι μαθητές. Να δούμε αυτό το πολύ ωραίο μάθημα. Ε, καλά εγώ την αγαπούσα κιόλας τη μουσική. Τα ήξερα και από το ωδείο και ήμουνα λίγο… ”ξερόλας” (γέλια).
Πότε ξεκίνησες το ωδείο;
Το ωδείο πολύ μικρός. Τετάρτη δημοτικού.
Με τι;
Κλασική κιθάρα. Με τον αδερφό μου πήγαμε μαζί. Παρέα.Και μας έδειξε κάτι ασκήσεις να κάνουμε… το παμ, παμ, παμ, παμ… ξέρεις απλά πράγματα. Και ο αδερφός μου λέει στον πατέρα μου εγώ δε θέλω να ξαναπάω γιατί δεν παίζουμε τραγούδια κάτι βλακείες κάνουμε. Εγώ παρόλα αυτά είχα την υπομονή… έλεγα για να μου βάζει να κάνω κάτι τέτοια, κάτι ξέρει. Και μετά πήρα μπρος.
Πριν είπες για την εφηβεία σου…
Ναι. Πολύ δύσκολη εφηβεία… Κοίτα νομίζω ότι πιο πολύ, είχα δύσκολη εφηβεία γιατί δεν κατάφερα τις ανησυχίες μου αυτές τις καλλιτεχνικές κυρίως να τις εκφράσω ελεύθερα και άνετα στο κοινωνικό περιβάλλον της πόλης του Αγρινίου τότε. Δηλαδή τότε αν δεν ασχολιόσουν με κάποια στάνταρ πράγματα ήσουνα λίγο περίεργος για τους υπόλοιπους. Οπότε εφόσον αντιλαμβανόμουνα αυτήν την περιέργεια και σε συνδυασμό με την εκρηκτική περίοδο της εφηβείας είχα υποστεί μεγάλη ψυχολογική πίεση και είχα μια άρνηση να κάνω οτιδήποτε… Να πάω σχολείο, να πάω οπουδήποτε, να δώσω πανελλήνιες… Δεν έκανα τίποτα. Αυτό εν τω μεταξύ εξωτερικεύτηκε και σωματικά, γιατί είχα μια πολύ δυνατή ακμή. Ξαφνικά. Εκεί που ήμουνα ο όμορφος, ο γοητευτικός και το παιδί που κάνει μουσικές και έκανα και ραδιόφωνο ξαφνικά βρέθηκα να είμαι…. άστα.
Έκανες και ραδιόφωνο;
Έκανα και ραδιόφωνο ερασιτεχνικά. Πολύ ραδιόφωνο από πολύ μικρός. Με πομπούς ασχολιόμασταν. Ερχόμασταν εδώ στο Παμπ 22 Βατ. Αυτό το θρυλικό τότε. Πούλαγε τρανζίστορ και φτιάχναμε πομπούς. Ήμουνα ραδιοπειρατής δηλαδή. Και ήρθε αυτή η εφηβική περίοδος που τα έχασα όλα αυτά και όχι μόνο αυτό. Ήμουνα και λίγο το μαύρο πρόβατο για όλους. Γι’ αυτό και είμαι πολύ ευαίσθητος μ’ αυτή την ηλικία. Και νομίζω ακόμα υπάρχει μια εφηβική πλευρά μου. Και στα τραγούδια, και στο πως λειτουργώ… Νομίζω ότι δεν την έχω ξεπεράσει αυτή την περίοδο.
Έχεις μείνει…
Νομίζω, ότι επειδή δεν την πέρασα καλά όταν έπρεπε την περνάω (γέλια). Θα την περάσω για μια ζωή για να επουλώσω όλες τις πληγές μάλλον…
Κι έφυγες…
Έφυγα 18 χρονών από το Αγρίνιο και πήγα Ιταλία. Και αυτή η φυγή μου από όλη αυτήν την κατάσταση, που δεν είχαν λυθεί τα προβλήματά μου ας πούμε της εφηβείας όταν έφυγα, ήτανε βάλσαμο… η άφιξή μου στο λιμάνι του Μπάρι. Κι από τότε αγαπάω τα λιμάνια απίστευτα. Πήγαινα με το καράβι, η θάλασσα…Αισθάνθηκα ότι η διέξοδός μου ήτανε μέσω θαλάσσης. Γι’ αυτό κι έχω ακόμα μια ιδιαίτερη αγάπη για τα λιμάνια, για τα ταξίδια με καράβια… Δηλαδή, αν μου πεις να πάω σε ένα νησί με αεροπλάνο, δε θα το προτιμήσω. Μόνο αν δε βρούμε καράβι. Έχω ακόμα την ίδια συγκίνηση. Βγαίνω δηλαδή και βλέπω να μπαίνεις με το πλοίο σε ένα λιμάνι, την είσοδο…και τη βλέπω πολύ λυτρωτική αυτή την εικόνα, την κατάσταση. Οπότε, όταν πήγα 18 χρονών ένιωσα αυτή τη μικρή ελευθερία στην Ιταλία. Άρχισα να δραστηριοποιούμαι, μουσικά συγκροτήματα… κι άρχισα να παίρνω μπρος και να γίνομαι δημιουργικός.
Τι σπούδασες;
Σπούδασα στατιστική.
Σου άρεσε;
Μ’ άρεσε… Ξέρεις τι; Μου άρεσαν τα μαθηματικά για το ότι λύνεις κάποια θέματα και προβλήματα και φτάνεις σε μια απάντηση, σε μια λύση. Είναι μια δημιουργική διαδικασία. Αλλά πέραν τούτου, δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε σαν πτυχίο. Δηλαδή τα περισσότερα μαθήματα μου ήταν λίγο αδιάφορα.
Γιατί διάλεξες αυτό το δρόμο τότε;
Προφανώς ήταν η περίοδος και η εποχή που όλοι θέλανε ένα πτυχίο. Ήτανε η μαζική φυγή όλων… Ήταν συνδυασμός. Ας έφευγα κι ας έκανα ότι να ‘ ναι. Ξέρω ‘γω.
Ήθελες να φύγεις…
Ναι. Γι’ αυτό έχω πολλά τραγούδια για φυγή άμα το σκεφτείς. Δε σταματώ, ξημερώνει και φεύγω. Έχω πολλά going away στα αγγλικά. Είμαι υπέρ της φυγής ως προς την έννοια την ελευθεριακή που έχει. Την έννοια της ελευθερίας, όχι με την έννοια της απόδρασης ας το πούμε έτσι, με την άσχημη έννοια. Με την έννοια του ότι, άμα καταπιέζεται κάποιος και αισθάνεται να έχει όρια στις κινήσεις του και στις σκέψεις του… ναι, πρέπει να φεύγει. Πρέπει να φεύγει οπωσδήποτε, θεωρώ. Από την άλλη, δε σημαίνει ότι φεύγεις, ότι δηλαδή είσαι φυγόπονος… Θέλω να πω ότι, όταν βλέπεις πως κάτι αξίζει, το παλεύεις, αλλά άμα βλέπεις ότι κάτι σε περιορίζει και δεν εξαρτάται από εσένα πλέον η εξέλιξη του, εκεί πρέπει να φύγεις.
Στην Ιταλία; Τι σχέση είχες με τη μουσική;
Είχα ένα συγκρότημα και έκανα και στο ωδείο μαθήματα ανώτερα θεωρητικά στο Nicola Piccinni. Αρμονία, αντίστοιξη, φούγκα… όλα.
Οι σπουδές σου στο σύνολό τους δε σχετίζονται μόνο με τη μουσική…
Έχω κάνει και κάποια μαθήματα κινηματογράφου και σκηνοθεσίας.
Τελικά τι σε ώθησε να γίνεις μουσικός; Σπούδασες εκεί, έκανες στατιστική, είχες και τα συγκροτηματάκια σου. Πιο πολύ σαν χόμπι απ’ ότι κατάλαβα ήταν τότε… έτσι;
Ναι, όντως…
Τι σε έσπρωξε;
Νομίζω πιο πολύ η συντροφιά της. Ίσως η εφηβεία μου. Μάλλον με σημάδεψε αυτή η εφηβεία μου έτσι; ”Τα προβληματικά χρόνια του Κωστή Μαραβέγια” (γέλια). Ήταν πάντα μια καλή συντροφιά σε δύσκολες ώρες και δύσκολες καταστάσεις… Αισθάνομαι μια ιδιαίτερη και πολύ intimate, στοργική σχέση. Ξέρεις πάντα σε στιγμές δύσκολες, ακόμα κι όταν άκουγα μουσική, όχι όταν έπαιζα μόνο, έπαιρνα πολύ κουράγιο. Σε στιγμές πάλι που ερωτεύεται κάποιος, μπορεί να μεγεθύνει τα συναισθήματά του με τη μουσική.
Έχει μια υπερβολή;
Όχι τόσο υπερβολή… όσο θα έλεγα μια μεταφυσικότητα όλη αυτή η διάδραση με τη μουσική. Δεν είναι θέμα υπερβολής. Είναι θέμα του ότι δεν μπορείς να καταλάβεις γιατί, αλλά αλλάζει πολύ τον ψυχισμό σου και συμπληρώνει τον ψυχισμό σου, συμπληρώνει κομμάτια του ψυχισμού σου που σου λείπουνε και δεν μπορείς να τα βρεις αλλού.
Σου ήταν αναγκαία κατά κάποιο τρόπο…
Ε, βέβαια! Σ’ όλους μας είναι αναγκαία νομίζω… Δηλαδή όποιος δεν ακούει πολλή μουσική ή δεν ακούει μουσική γενικότερα νομίζω είναι ελλειμματικός. Κάτι λείπει…Αυτή είναι η αλήθεια που ασχολήθηκα τελικά με τη μουσική νομίζω. Ωραία ερώτηση, φιλοσοφική. Με βάζεις και αναρωτιέμαι κι εγώ για πράγματα που δεν είχα σκεφτεί ποτέ…Έλα ντε, γιατί παίζεις μουσική; Εντάξει, σαφώς και είναι ωραίο το να παίζεις και να γνωρίζεις κόσμο και να ταξιδεύεις.
Γυρνώντας από την Ιταλία; Μετά τις σπουδές;
Γύρισα και πήγα φαντάρος…
Ωραία εποχή;
Εντάξει, δεν είχα πρόβλημα. Διάβασα πολύ! Έκανα 20 μήνες αεροπορία. Διάβασα… Διάβασα νομίζω όσο δεν έχω διαβάσει ποτέ σε όλη μου τη ζωή… και διάβασα για τα επόμενα 50 χρόνια σίγουρα! Δηλαδή μπορεί να μην ξανανοίξω βιβλίο! Ναι, ναι ρουφούσα τα βιβλία. Βιβλία, άρθρα, έρευνα, δοκίμια, φιλοσοφικά κείμενα… δεν μπορείς να φανταστείς τι διάβασα! Δεν πέρναγε η ώρα αλλιώς!
Δεν είχες εκεί κάποια αρνητική εμπειρία…
Υπήρχε κι εκεί καταπίεση και υπήρχε κι αυτή η ματαιότητα του τι κάνω εδώ και γιατί το κάνω… Αφού δεν παίρνεις τίποτα από γνώση, τίποτα από ερεθίσματα… δε δίνει κάτι.
Πρέπει να υπάρχει αυτή η θητεία πιστεύεις;
Δε ξέρω αν πρέπει να υπάρχει ή όχι, αλλά σίγουρα υπό αυτή τη μορφή που την έζησα εγώ, όχι. Σήμερα δεν ξέρω… μπορεί να έχουν κάνει βήματα μπρος… Θα ήταν καλό να το κάνουν αυτοί που θέλουν πολύ.
Να υπάρχει επιλογή…
Ναι. Αν κάποιος θέλει να βοηθήσει κοινωνικά , γιατί ουσιαστικά τι είναι ο στρατός και η θητεία; Είναι ένα κοινωνικό έργο εντός εισαγωγικών. Δηλαδή προσφέρεις στην κοινωνία στην περίπτωση που σε έχει ανάγκη για να την υπερασπιστείς. Αν κάποιος αισθάνεται ότι δεν μπορεί να το κάνει αυτό με το βίαιο τρόπο του στρατού, γιατί έχει μια βιαιότητα και το όπλο που θα κρατήσεις και το χακί που θα φορέσεις και η στολή… όλα αυτά έχουν μια βιαιότητα σ’ έναν άνθρωπο. Θα έπρεπε να έχει κάποιος την επιλογή να βοηθάει κοινωνικά με έναν άλλο τρόπο. Παράδειγμα να πας σε ένα γηροκομείο και να δουλεύεις για ένα χρόνο αφιλοκερδώς… στην Ιταλία έχει το Servizio Civile (κοινωνική θητεία). Δηλαδή μου φαίνεται πολύ λογικό. Μετά έμεινα 4 μήνες στην Αθήνα που δούλευα στο Αμύνης… Πολύ μικρή περίοδος.
Τι σε εμπνέει;
Πάρα πολλά πράγματα με εμπνέουν. Πιο πολλά με εμπνέουν παρά δε με εμπνέουν… Δηλαδή αντλώ έμπνευση απ’ ο,τιδήποτε μπορεί να φανεί κοινότοπο ή μικρής σημασίας για κάποιον μέσο θεατή ή ακροατή. Ακόμα και η καθημερινότητά μου με εμπνέει. Αντλώ από αυτήν. Ιστορίες, στίχους.
Παρατηρείς και γράφεις;
Ναι, είμαι καλός παρατηρητής νομίζω. Το είχα από μικρός. Παρατηρώ πολύ. Και όταν παρατηρείς και αφήνεις μετά την φαντασία σου να φύγει και να λειτουργήσει με το ερέθισμα που παίρνεις… Ας πούμε μια ιστορία… μπορεί να δω εγώ εσάς να πίνετε ένα καφέ και να κοιτάζεστε στα μάτια και να μη μιλιέστε, αλλά ξαφνικά… Εγώ έχω σκεφτεί… γιατί ήρθανε και ποιοι είναι και τι κάνει και γιατί αυτός ή αυτή δεν τον θέλει και τι είναι ο έρωτας και μετά το εμβαθύνω όλο και πιο πολύ, το φιλοσοφώ λίγο… Μου κινεί μέσα μου το σύστημα αυτό το δημιουργικό όλο, που είναι ένα γρανάζι, μια μεζονέτα που λένε καρδιά- μυαλό ανεβοκατεβαίνει και βγαίνει μετά κάτι από αυτό. Πολλές φορές έχω γράψει έτσι. Γι’ αυτό σου λέω, δεν είμαι από αυτούς που θα τον εμπνεύσει ο ανεκπλήρωτος έρωτας ή η ματαιότητα της ζωής… Αυτά μου αρέσει να τα εξετάζω. Θα με εμπνεύσουνε τα πάντα. Νομίζω δηλαδή, ότι ένας άνθρωπος που δημιουργεί και φτιάχνει κάτι από το τίποτα, πρέπει να εκπαιδεύσει πάρα πολύ αυτό το αισθητήριο του αντλώ έμπνευση απ’ ο,τιδήποτε. Είναι πολύ σημαντικό.
Γιατί μου είπες πριν για τώρα; Τον τελευταίο καιρό; Είναι κάτι που συμβαίνει…
Ναι, γιατί κατά περιόδους μπορεί να με εμπνέει πολύ η προσωπική μου ζωή… Άλλοτε να με εμπνέει πιο πολύ η προσωπική ζωή των άλλων. Ή μπορεί να με εμπνέει ας πούμε ένα κοινωνικό θέμα, ένα κοινωνικό πρόβλημα, ή η κρίση κάτι… αναλόγως τις περιόδους. Αλλά σίγουρα σε βάθος χρόνου, όταν θα βγει… θα έχω περάσει απ’ όλες αυτές τις διαστάσεις της έμπνευσης. Και την κοινωνική και την προσωπική.
Μια κι αναφέρθηκες στην κρίση… Αν είχες παιδιά, τι θα τους έλεγες για την υπάρχουσα κατάσταση στη χώρα μας;
Έλα ντε. Κοίταξε, σίγουρα θα προσπαθούσα να τους δώσω όσο καλύτερα ερεθίσματα γίνεται. Δε θα μπορούσα, δε θα ήθελα να τους μιλήσω, ούτε να τους πω κάτι. Νομίζω ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται μόνα τους αυτά που συμβαίνουν.
Ξέρεις, τα Χριστούγεννα στην τάξη μου πολλά παιδιά ζήτησαν από τον Άγιο Βασίλη να σταματήσει την οικονομική κρίση…
Αυτά τα ακούνε προφανώς από τους γονείς… Τα ξεφυσήματα, τα βάσανα, τα βαχ, βουχ!
Εσύ τι θα έλεγες σ’ αυτό το παιδί για τον Άγιο Βασίλη και την οικονομική κρίση;
Θα του έλεγα… ο Άγιος Βασίλης ήταν άπληστος. Έφερε πολλά δώρα και… ζαλίστηκε να φέρει όλα τα δώρα.
Θα του έλεγες ότι δεν υπάρχει, αλήθεια; Ή θα συνέχιζες αυτό το όνειρο;
Κοίταξε, όχι δε θα του έλεγα ότι δεν υπάρχει. Αλλά ούτε θα του έλεγα ότι υπάρχει. Θα του έλεγα ότι αν εσύ νομίζεις ότι θα έρθει, θα έρθει. Αν νομίζεις ότι δε θα έρθει, δε θα έρθει. Ξέχνα το. Δηλαδή θα ήθελα να το κάνω να φανταστεί μόνο του τον ιδανικό του κόσμο. Δε θα του χάλαγα τον ιδανικό του κόσμο, όχι. Γιατί, εξάλλου και οι μεγάλοι αυτό κάνουμε όλοι. Ένα ιδανικό κόσμο φανταζόμαστε και γι’ αυτό παντρευόμαστε και γι’ αυτό κάνουμε παιδιά, γι’ αυτό δουλεύουμε… Εξιδανικεύουμε το μέλλον μας με ένα τρόπο. Δεν εξιδανικεύουμε το μέλλον μας; Γι’ αυτό τα κάνουμε όλα. Αν υπήρχε μια ματαιότητα ότι δε θα αλλάξει τίποτα προς το καλύτερο, ίσον ελπίδα όλο αυτό, προφανώς δε θα ζούσαμε. Θα δίναμε τέρμα στη ζωή μας. Οπότε κι ένα παιδί ακριβώς το ίδιο είναι. Πρέπει να το αφήνεις να πιστεύει και να ελπίζει ακόμα και στο μη εφαρμόσιμο…θα πρέπει να το υποστηρίξεις, ότι, ναι, μπορεί να γίνει. Εμένα μου αρέσουν αυτά που λένε τα παιδιά πού και πού για κάτι φανταστικούς φίλους που έχουνε ή σου λένε ήρθε από το φεγγάρι… γιατί έχω τον ανιψιό μου που μου τα λέει.
Είναι γνώρισμα της φαντασίας τους αυτό που είναι σίγουρα πολύ ενδιαφέρον.
Ναι, κι εγώ το ενισχύω και λέω ”καλά σοβαρά μιλάς; Κι εγώ είχα δει την άλλη φορά κάποια ζώα από το φεγγάρι και…” Είναι το αγαπημένο μου παιχνίδι αυτό. Το αγαπημένο μου!
Θα τους έδινες λοιπόν, ερεθίσματα…
Ναι, θα τους έδινα ερεθίσματα. Θα έβρισκα τον τρόπο να μην τους μονοπωλήσει η κρίση το ενδιαφέρον. Θα έδειχνα ότι η κρίση, είτε η οικονομική κρίση τώρα, είτε αυτή που μπορεί να ξανάρθει, είτε η προσωπική κρίση, είτε… Γιατί μια ζωή βιώνουμε πολλές κρίσεις, δεν είναι ότι είναι μόνο μια κρίση… Απλά τώρα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις αυτή… γιατί ήταν ξαφνική δεν την περίμενε κανείς και σίγουρα ήταν έξω από τα νερά μας. Θα τους έλεγα λοιπόν αυτό, ότι ένα κομμάτι είναι αυτό, ένα άλλο κομμάτι είναι ο ήλιος και η θάλασσα και τα πουλιά που πετάνε. Το άλλο κομμάτι είναι η μουσική που θα ακούσουμε στο ραδιόφωνο και μας αρέσει. Το άλλο κομμάτι είναι να πάμε σε ένα θεατρικό. Να τρέξουμε στο δρόμο και να πάμε να παίξουμε… μπάσκετ… ξέρω ‘γω; Εντάξει θα προσπαθήσω να τους δείξω ότι είναι πολυδιάστατη η ζωή.
Θα τους έδινες ερεθίσματα να απολαμβάνουν τη ζωή…
Να ανακαλύψουν ότι είναι πολυδιάστατη η ζωή και ο τρόπος ζωής. Δεν εξαντλείται ούτε με τα οικονομικά δεδομένα, ούτε εξαντλείται στο εργασιακό περιβάλλον, ούτε εξαντλείται στην καριέρα δηλαδή, ούτε εξαντλείται στις προσωπικές σχέσεις μόνο. Υπάρχουν πολλά πράγματα.
Από αξίες; Τι θα ήθελες να τους δώσεις σε σχέση με το συνάνθρωπό τους για παράδειγμα; Αυτές καταρχήν που εσύ πήρες από την οικογένειά σου ποιες είναι; Σε βοηθήσανε;
Ναι, νομίζω ότι με βοήθησαν αρκετά. Ας πούμε ο πατέρας μου πάντα μου έλεγε ότι όταν συνοδεύω μια κοπέλα πρέπει πάντα να είναι από δεξιά μου. Οπότε πάντα εντυπωσίαζα τα πρώτα μου ραντεβού! Τώρα βέβαια μπορεί να είναι κι από αριστερά. Πάντα τα μπερδεύω αυτά τα δύο (γέλια).
Ο πατέρας μου ήταν πάντα λάτρης του savoir vivre. Μου έλεγε όταν χαιρετάς να σηκώνεσαι από την καρέκλα σου έστω και λίγο. Είχα ένα πολύ δυνατό αξιακό σύστημα ως προς τον πολιτισμό, γιατί κι αυτά για μένα είναι ωραία. Είμαι λάτρης αυτών. Ας λένε κάποιοι ότι είναι περιοριστικά και τα λοιπά. Για εμένα είναι δείγμα πολιτισμού το πως συμπεριφέρεσαι και πως ζεις με κάποιον μαζί και πως τον χαιρετάς. Μ’ αρέσει. Είμαι λίγο, ξέρεις, λίγο ρετρό σ’ αυτό. Μ’ αρέσει πολύ.
Νομίζω, πάντως, ότι έτσι κι αλλιώς, το κάθε παιδί χτίζει μόνο του το αξιακό του σύστημα. Με τα ερεθίσματα που παίρνει σίγουρα, αλλά από την άλλη, εγώ πιστεύω στην ικανότητα της προσωπικής αναζήτησης. Πιστεύω δηλαδή ότι το παιδί πρέπει μόνο του να βρίσκει τι είναι καλό και τι κακό, τι είναι σωστό και λάθος. Χωρίς να είμαστε από πάνω του συνέχεια να του λέμε ”αυτό, αυτό, αυτό”. Μπορούμε να βρούμε ένα πιο περίτεχνο τρόπο να του δείξουμε πόσο θαυμάζουμε κάτι ωραίο και καλό και πόσο μας αφήνει αδιάφορο κάτι κακό και άσχημο. Θα μπορούσαμε. Αλλά από την άλλη, νομίζω ότι μόνο του το παιδί χτίζει το σύστημα του.
Εδώ δεν καταφέραμε εμείς να φτιάξουμε σωστό αξιακό σύστημα. Θέλω να πω η γενιά μας και η γενιά των δικών μας, που κατέρρευσαν όλα κι έγινε αυτό που έγινε. Πως να περιμένουμε, λοιπόν, να δείξουμε στα παιδιά πιο είναι το σωστό αξιακό σύστημα; Ποιες είναι οι σωστές αξίες;
Από την οικογένειά σου κράτησες κάποια πράγματα;
Κράτησα νομίζω. Πρώτα απ’ όλα κράτησα την αγάπη που είχαν μεταξύ τους και την αγάπη γενικώς που έζησα μέσα στο σπίτι. Ήταν για μένα πάντα ορόσημο.
Το ιδανικό ζευγάρι; Είχες αυτήν την εικόνα;
Δεν είναι μόνο αυτό. Δεν ξέρω, δεν μπορούσα να καταλάβω αν είναι ζευγάρι, γιατί νευρίαζα όταν ήξερα ότι είναι ζευγάρι. Όταν κατάλαβα ότι είναι ζευγάρι δε μου άρεσε σαν εικόνα, γιατί αισθανόμουνα ότι δεν είναι εκεί γι’ αυτούς, είναι εκεί για εμάς. Όλα τα παιδιά νομίζω ότι το αισθάνονται αυτό. Αλλά, ότι υπήρχε περίσσια αγάπη στο οικογενειακό περιβάλλον, υπήρχε. Κι αυτό ήταν πολύ ωραίο… πάρα πολύ όμορφο! Ειδικά, όπως σου εξηγώ και μετά στη μετέπειτα δύσκολη εφηβεία που έξω έβρισκα κάτι πολύ διαφορετικό και πιο σκληρό, σπίτι μου έβρισκα μια κατανόηση.
Ήταν ελαστικοί οι γονείς σου;
Ήτανε ελαστικοί πάντα. Συμφωνούσαν με ο,τι ήθελα να κάνω. Θέλω να ασχοληθώ με τη μουσική, ασχολήσου με τη μουσική… θέλω να πάω στην Ιταλία, να πας στην Ιταλία…. Ξέρεις ήτανε ΟΚ. Μου είχαν εμπιστοσύνη. Και ακόμα μου έχουν.
Πολύ σημαντικό αυτό…
Με την έννοια του ότι ακόμα κι ένα τραγούδι που θα τους στείλω κτλ. Θέλω να πω με εμπιστεύονται ότι θα κάνω κάτι καλό. Δε φοβούνται μήπως κάνω λάθος κίνηση, λάθος επιλογή.
Σου έχουν εμπιστοσύνη κι αυτό νομίζω τα λέει όλα…
Ναι, κι αυτό συνέβαινε από την παιδική ηλικία… Αυτό που σου λέω με τα μαθήματα που δε με έλεγχαν, δε με διάβαζαν.
Γενικά υπάρχει πίεση από τους γονείς για το σχολείο…
Και μένα μου τα λέγανε, αλλά υπήρχε μια μεγάλη διαφορά. Τα λέγαν στον αδερφό μου. Είμαι ο μικρότερος. Οπότε βλέποντας όλα αυτά διάβαζα μόνος μου. Δηλαδή έβλεπα και σκεφτόμουνα ”ωχ δε θέλω έτσι να με έχουν όπως το Νίκο” και ήμουνα τυπικός.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτή η κρίση επηρεάζει τη μουσική και γενικότερα την τέχνη και γυρίζουμε σε ουσιαστικότερα πράγματα. Εσύ τι πιστεύεις γι’ αυτό;
Κοίτα, εγώ λίγο σε αυτό είμαι ψιλοαντίθετος. Όχι ακριβώς αντίθετος, μερικώς αντίθετος. Γιατί θεωρώ ένας άνθρωπος ο οποίος δημιουργεί… είτε είναι συγγραφέας, είτε είναι εικαστικός, είτε μουσικός, είτε ποιητής σίγουρα εκδηλώνει κάποια ανεπάρκεια συναισθηματική ή υπερεπάρκεια. Κατάλαβες τι θέλω να πω; Άρα αυτό είναι μια κρίση, μια προσωπική του κρίση. Θεωρώ δηλαδή ότι όλοι οι καλλιτέχνες έχουν πολλές και διαφορετικές προσωπικές κρίσεις τις οποίες προσπαθούν να υπερβούν ή μέσα στις οποίες γίνονται. Μάλλον γι’ αυτό κάνουν κάτι. Προσπαθούν να εξηγήσουν το ανεξήγητο. Επομένως, θέλω να πω ότι η κρίση σίγουρα δημιουργεί ένα ακόμη ερέθισμα, αλλά δεν είναι αυτό το βασικό που θα κάνει κάποιον καλλιτέχνη, ούτε είναι αυτό για το οποίο θα πρέπει να μιλήσει ο καλλιτέχνης ντε και καλά. Εγώ δε συμφωνώ. Μπορεί να γίνει περιγραφικός. Μπορεί κάποιος αν περιγράψει την κρίση που έχουμε σήμερα να γίνει ένας περιγραφικός καλλιτέχνης που δεν προσφέρει τίποτα. Ούτε αισθητικά ενδεχομένως, ούτε αν θέλεις σα νόημα. Το ιδανικό για μένα είναι να μην είσαι εκτός τόπου και χρόνου, να παίρνεις τα ερεθίσματα, να αφουγκράζεσαι την κοινωνική κατάσταση, αλλά να φέρεις μετά μια δημιουργία πιο ελεύθερη από αυτό… δηλαδή να δείξεις μια παράλληλη πραγματικότητα. Εμπνευσμένος από αυτά που συμβαίνουν αλλά μια παράλληλη πραγματικότητα. Όχι να περιγράψεις αυτό που ζεις.
Δήμοσια ή ιδιωτική εκπαίδευση;
Εγώ σε δημόσιο πήγα… Να σου πω την αλήθεια δεν έχω ψάξει το εκπαιδευτικό σύστημα ακριβώς…το πως λειτουργεί, ποια είναι τα καλά σχολεία, ποια δεν είναι, τι γίνεται με το δημόσιο. Έχω παρακολουθήσει λίγα. Κυρίως σου λέω ότι υπάρχουν πολλά παιδιά που έρχονται με γονείς και ακόμα και έφηβοι στα live και συνομιλώ μαζί τους. Ό,τι ξέρω το έχω μάθει από αυτούς, Δεν το έχω ψάξει. Νομίζω ότι όταν έρθει η ώρα, θα κάνω ότι είναι καλύτερο για το παιδί μου. Κακά τα ψέματα, δηλαδή όσο και να θες να πεις ότι έχεις τα πιστεύω σου και αν είσαι ενάντια στα ιδιωτικά και τα λοιπά και αν είσαι υπέρ των δημοσίων. Τελικά νομίζω ότι όταν έρχεται η ώρα να αποφασίσεις για το παιδί σου θα κάνεις ό,τι είναι καλύτερο γι’ αυτό. Και ο,τι είναι καλύτερο γι’ αυτό όχι με τη δική σου οπτική. Όπου βλέπεις ότι θα εξελιχθεί και θα λειτουργήσει πιο ελεύθερα και πιο σωστά και πιο δημιουργικά. Δηλαδή, αν αισθανθείς ότι θα καταπιεστεί σε ένα “καλό” σχολείο αλλά το παιδί το βλέπεις ότι είναι πολύ δημιουργικό και πολύ ευαίσθητο, ίσως να μην του κάνει ένα αυστηρό, ας πούμε, σχολείο, που θέτει ένα πλαίσιο πολύ σαφές και αυστηρό. Ίσως να είναι καλύτερο ένα καλλιτεχνικό ή το πειραματικό ή το μουσικό. Θέλει λίγο να δεις στο παιδί που θα λειτουργήσει καλύτερα. Να έχεις αυτή την αίσθηση. Και να δεις και μόνο του που του αρέσει καλύτερα. Να το πάρεις να του πεις “πάμε μια βόλτα σε ένα σχολείο.” Να δει του αρέσει, δεν του αρέσει, του αρέσει η διαδρομή; Τον εμπνέει ο δρόμος που θα πάει;
Να διαλέξει...
Ναι, γιατί κι αυτό παίζει ρόλο. Οι διαδρομές! Εγώ θυμάμαι τις διαδρομές όλες!
Οι διαδρομές σε έχουν στιγματίσει, λοιπόν…
Βέβαια, όλες οι διαδρομές! Είχα ένα πανέμορφο λύκειο στο Αγρίνιο που πήγα, που ήταν πάνω στο Βασίλειο του Αγίου Χριστοφόρου, που είναι από πίσω από την πόλη, που είχε πολύ πράσινο… οπότε ζώντας όλα αυτά τα χρόνια μέσα στο κέντρο στην πλατεία, χωρίς να έχω ελεύθερο χώρο για να παίξω μπάλα και τα λοιπά… πάντα ήτανε φοβερό που πέρναγα μέσα από τη φύση, για να πάω στο σχολείο μου. Ήταν για μένα πολύ απελευθερωτικό. Ακόμα και την άνοιξη που μύριζαν τα λουλούδια, ήταν ένας καινούριος κόσμος για μένα αυτός. Θέλω να σου πω ότι αυτό που είναι ένα στοιχείο που κανείς γονιός δε θα το δει, ποια είναι η διαδρομή που θα κάνει κάθε μέρα, επί τρία χρόνια, επί τόσες μέρες, επί τόσες φορές το παιδί… μπορεί να είναι πολύ σημαντικό, το πως τον εμπνέει. Γιατί το πριν και το μετά το σχολείο είναι πολύ σημαντικό. Ακόμα κι αυτή η μισή ώρα της μετακίνησης, η μία ώρα είναι πολύ σημαντική.
Είναι η αίσθηση που του δημιουργεί…
Ναι, νομίζω και να πείσει για τα καλά. Νομίζω ότι είναι μια δυνατή έτσι καλλιτεχνική διαδικασία. Φαντάζεσαι να διαλέγαμε το σχολείο μόνο με τη διαδρομή; Λοιπόν, πας από εδώ… Αυτό θα πάρω!
Αυτό μου αρέσει!
Στο βουνό, στο Καρπενήσι (γέλια).
Στην οικογένειά σου άκουγε κάποιος μουσική;
Ναι, ακούγαμε όλοι! Ήταν οι γονείς μου πολύ της μουσικής. Και δισκάκια και χορό!
Ήτανε του γλεντιού, του χορού και του κεφιού;
Ναι, πιο πολύ η μάνα μου. Θυμάμαι ότι έβαζε μουσική και όταν αναγνώριζε χορό μου έλεγε ”ωπ! αυτό είναι τσάρλεστον, κοίτα πως χορεύεται! Αυτό είναι τσα-τσα, κοίτα πως χορεύεται”. Τα είχε όλα, όλους τους χορούς. Και την έβλεπα, έβγαζε παπούτσια κατευθείαν και ερχόταν και χόρευε μπροστά μου. Μόνο για μένα.
Μόνο για σένα!
Θέλω να πω δε γινόταν σόου οικογενειακό. Το έκανε πολύ αυθόρμητα. Δεν το σχεδίαζε. Και μετά που άρχισα εγώ να παίζω μουσική, απολάμβαναν αυτοί . Με βάζαν και έπαιζα πιάνο.
Ο πρώτος σου δίσκος που αγόρασες;
Ο πρώτος μου δίσκος; Κοίτα, θυμάμαι γενικά τους πρώτους μου δίσκους. Ήταν λίγο νομίζω παρανοϊκή αυτή η κατάσταση.
Γιατί;
Γιατί, έπαιρνα Ζαρ Μισελ Ζαρ που μου άρεσε πάρα πολύ η ηλεκτρονική μουσική και μετά έβλεπα το εξώφυλλο της Σαμάνθας Φοξ και έπαιρνα το Touch me. Σε βινύλιο!
Ήταν η ίδια περίοδος των 15;
Και πιο νωρίς. Πιο νωρίς είχε ξεκινήσει. Ήταν αυτοί οι δύο κόσμοι που συγκρούονταν. Των αισθήσεων. Βέβαια, των αισθήσεων είναι και οι δυο, οπότε…
Μια χαρά… συνδυάζονται μια χαρά
Ευτυχώς δεν… (γέλια). Τα έχω αυτά τα βινύλια ακόμα!
Είναι και βινύλιο… άλλο πράγμα!
Ε, γι’ αυτό το πήρα! Είναι αλλιώς η Σαμάνθα Φοξ σε βινύλιο, αλλιώς σε cd. Σε cd δε θα το έπαιρνα.
Βινύλιο ή cd;
Το cd έχει απαξιωθεί πάρα πολύ σαν υλικό. Φαντάσου τώρα ότι το βάζουν για τα περιστέρια!
Και είσαι και πιο ρετρό τύπος, οπότε βινύλιο.
Ε, ναι. Το βινύλιο είναι πιο ωραίο, σαν υλικό, σαν promenade… καμία σχέση!
Σαν αίσθηση μια και λέμε για τις αισθήσεις…
Αίσθηση, βέβαια! Δεν είναι φλατ. Έχει αυλάκια!
Άσε που όλες τις κατασκευές μου στο νηπιαγωγείο τις κάνω με cd τώρα πλέον…
Αλήθεια; Πώς γίνεται;
Ε, παίρνω τα κόβω, τα κολλάω εκεί πέρα… φτιάξαμε πεταλούδες!
Φαντάσου πόσο άχρηστα έχουνε γίνει! (γέλια)
Ένα άχρηστο χρήσιμο υλικό…
Ναι, ναι!
Είχες αναφερθεί κάποτε σε μια πεσμένη ντομάτα, που αγαπά πολύ το χώμα όπως κι εμείς κι αυτή η αγάπη θα μας σώσει. Τώρα αυτή η πεσμένη ντομάτα σε ρωτά: Στ’ αλήθεια πιστεύεις ότι οι άνθρωποι αγαπούν τόσο πολύ όσο η ίδια το χώμα;
Έλα ντε; Θα ήθελα πολύ να αγαπάνε όλοι το ίδιο και να υπάρχει αυτή η αίσθηση της σύνδεσης μεταξύ ντομάτας και γης, ανθρώπου με άνθρωπο, ανθρώπου και γης, ανθρώπου με φύση δηλαδή. Αυτός είναι ο ιδανικός κόσμος μάλλον. Τώρα νομίζω, όχι νομίζω θα το πω πιο σωστά, ελπίζω ότι είναι έτσι.
Ελπίζεις…
Ελπίζω, ναι… και αν όχι θα γίνει έτσι.
Είσαι αισιόδοξος και θετικός.
Ναι, είμαι αισιόδοξος. Φύσει αισιόδοξος.
Δε βαριέσαι ποτέ έχεις πει. Έχουμε τεντώσει τα αυτιά όλων των εξάχρονων φίλων μας, πολλοί από τους οποίους χασμουριούνται μπροστά από τις τηλεοράσεις. Και περιμένουμε τη μαγική σου συνταγή. Πώς γίνεται να μη βαριέται κάποιος ποτέ;
Όταν έλεγα ότι δε βαριέμαι ποτέ, εννοώ ότι δε βαριέμαι πολύ συχνά. Όλοι περνάμε κάποιες στιγμές που βαριόμαστε και είναι και λογικό γιατί δε μπορεί να είμαστε συνέχεια σε…
Υπερδιέγερση…
Υπερδιέγερση και υπερένταση δημιουργώντας ή δουλεύοντας ή ταξιδεύοντας ή κάνοντας κάτι. Χρειαζόμαστε πολλές φορές και τους χρόνους μας και τη βαρεμάρα μας, την ταβανοθεραπεία μας. Είναι σημαντικό να βγαίνουμε από το σπίτι, να μην εγκλωβιζόμαστε στο σπίτι. Αυτό νομίζω είναι σημαντικό. Αν μπορούμε να βαριόμαστε να βαριόμαστε έξω. Είναι πιο ωραία η βαρεμάρα στη φύση και έξω, με άλλους μαζί.
Πετάς στα σκουπίδια; Αδειάζεις; Βγάζεις πράγματα που λες αυτό τέλος δεν το θέλω πια;
Τα συλλέγω! (γέλια). Όσο και να θέλουμε να πούμε ότι το κάνουμε καμιά φορά μπορεί να μην το κάνουμε. Δενόμαστε με κάτι και ίσως να νομίζουμε ότι έχουμε αδειάσει κι αυτό επανέρχεται. Δε χρειάζεται για μένα μεθοδικότητα και προγραμματισμός στο τι αφήνουμε. Το κάνω, αλλά είναι μάταιο. Τελικά όταν πεις αυτό τέρμα ή το άλλο τέρμα… θα φύγει μόνο του. Δε μπορείς να το ορίσεις.
Ρεμπέτικο και Μαραβέγιας Ρεμπετάλ. Όταν ήσουν μικρός σου άρεσε να αισθάνεσαι ότι υπάρχουν απαγορευμένα για σένα τραγούδια, εικόνες, συνήθειες;
Ναι, σίγουρα ήταν γοητευτικό να αισθάνεσαι ότι υπάρχει ένας κόσμος ο οποίος δε σου αποκαλύπτεται αλλά περιμένει τη σωστή στιγμή για να αποκαλυφθεί μπροστά σου. Αυτό διεγείρει πολύ τη φαντασία. Ακόμα. Είδες πολλές ερωτήσεις που έχουν να κάνουν με τα παιδικά χρόνια, τελικά ισχύουν διαχρονικά. Πολλά από αυτά που είπαμε σήμερα ταιριάζουν και στην ηλικία του ενήλικα και του υπερήλικα ενδεχομένως. Είναι φοβερό. Ξέρεις φαντάζεσαι μετά από χρόνια… Κ.Α.Π.Η.
Θες να τη ζήσεις την τρίτη ηλικία;
Και την τρίτη και την τέταρτη. Όλα!
Τα μελλοντικά σου σχέδια;
Συναυλία 28 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής, στον κήπο του Μεγάρου έξω στη φύση… εκεί που θα κάνουμε και καμιά φωτογραφία. Το καλοκαίρι περιοδεία. Κάποια στιγμή θα εκδώσω και ένα παραμύθι που έχω γράψει. Αποκάλυψη! Αποκλειστικότητα κυρίες και κύριοι (γέλια). Το έχω γράψει, απλά περιμένω τη σωστή στιγμή να δω τι θα το κάνω.
Κωστή Μαραβέγια σε ευχαριστούμε πολύ!
Κι εγώ!!
