Ο Τζιάνι Ροντάρι στην Γραμματική της φαντασίας το έλεγε “Η Κοκκινοσκουφίτσα στο ελικόπτερο”. Σε έναν πίνακα; Σε καρτέλες; Αν έχεις χρόνο το οργανώνεις σε καρτέλες. Είναι πιο ευτυπωσιακό να τραβούν τα παιδιά καρτέλες από ένα σακούλι. Αν δεν έχεις κάνει προετοιμασία, σου αρκεί ένα πίνακας και μια κιμωλία/μαρκαδόρος.
Γράφουμε 3, 4, 5, 6 (αναλόγως του επιπέδου, ηλικιακού ή ποιοτικού της ομάδας μας). Π.χ. οι λέξεις είναι “λύκος”, “καλός”, “γουρουνάκια”, “τέσσερα”, “θερμοσίφωνας”. Τα παιδιά (ή κάθε παιδί αν πρόκειται για γραπτή άσκηση στο δημοτικό) πρέπει να δημιουργήσουν μια ιστορία στην οποία να εντάξουν όλες τις λέξεις. Το μικρό μυστικό αυτής της εξαίρετης άσκησης είναι σε κάθε σειρά λέξεων να υπάρχει τουλάχιστον μία λέξη… ασυνάρτητη, αταίριαστη, φευγάτη. Να υπάρχει η λέξη “ελικόπτερο” όπως το παραδειγματίζει ο Ροντάρι πλάι στις λέξεις “γιαγιά”, “λύκος”, “δάσος”, “λουλούδια” και “κοριτσάκι”. Να αναγκαστεί το παιδί να φύγει από το δρόμο της γνωστής αφήγησης, του παραδοσιακού σχήματος και της παρόμοιας αναδιήγησης.
Το πρόβλημα της “ξεκάρφωτης” λέξης μπορεί να λυθεί εύκολα. Φτιάχνουμε δύο σακούλια με λέξεις. Στο ένα θα μπουν 30 λέξεις πιο… τυπικές. Από αυτό θα τραβήξουν τα παιδιά ν-1, δηλαδή μία λιγότερη από το σύνολο (αν θέλουμε 5, θα πάρουν 4 από εδώ). Στο δεύτερο σακούλι θα βάλουμε 15 (ας πούμε) λέξεις φευγάτες και φαντασιο-ταξιδιάρες. Από αυτήν θα τραβήξουμε 1 λέξη ή προχωρώντας επίπεδο και 2. “Για τράβα τώρα και μία λέξη από το κόκκινο σακούλι για να δέσει το γλυκό”. Θα προκύψουν απίστευτες ιστορίες, με άπλετο χιούμορ και τεράστιες διαδρομές των παιδιών στις λέξεις και τη φαντασία.
Στο νηπιαγωγείο, η ιστορία μπορεί να φτιαχτεί ομαδικά ή ατομικά. Το σίγουρο είναι ότι μετά μπορούμε να ζωγραφίσουμε την ιστορία που προέκυψε (στα προνήπια που κρίνουμε ότι δεν είναι ακόμα ώριμα να ακολουθήσουν το ρυθμό των λέξεων ή έχουν χαμηλή αναδιηγητική ικανότητα το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί με εικόνες).
Παράδειγμα: έστω ότι έχουμε τις λέξεις που αναφέραμε παραπάνω. “Λύκος”, “καλός”, “γουρουνάκια”, “τέσσερα”, “θερμοσίφωνας”. Ο λύκος δε μπορούσε με τίποτα να ρίξει το σπιτάκι που έφτιαξαν τα τρία γουρουνάκια. Έτσι ανέβηκε στη σκεπή του σπιτιού τους και παραφύλαγε. Όταν άνοιξε η πόρτα, από μέσα βγήκαν τέσσερα γουρουνάκια. Ήταν ο ξάδερφός τους που είχε έρθει να παίξουν μαζί. Ο λύκος πήδηξε από την καμινάδα μέσα και βρέθηκε στο τζάκι. Καταπληκτικό σπίτι είχαν τα γουρουνάκια. Μέχρι και θερμοσίφωνα είχαν. Όταν γύρισαν τα τέσσερα γουρουνάκια από τη βόλτα τους στο δάσος, βρήκαν το λύκο να κάνει ένα ζεστό μπάνιο στη μπανιέρα τους. Τον κοίταζαν σαστισμένοι. Ήταν ένας καλός λύκος πια που του άρεσαν οι ανέσεις και το…ζεστό μπάνιο.
Τα παιδιά θα φτιάξουν απείρως καλύτερες, λιγότερο λογοτεχνικές αλλά πολύ πιο ευφάνταστες ιστορίες από ετούτη που διαβάσατε.
Λοιπόν… δυο σακούλια, μερικές λέξεις και ένα εύκολο και ιδιαιτέρως χρήσιμο παιχνίδι μπορεί να παίζεται κάθε μέρα, σα μια ενότητα.
Προέκταση: στο τελευταίο δεκάλεπτο της ημέρας, ο εκπαιδευτικός γράφει τις 5-6 λέξεις που κυριάρχησαν στην ημέρα των παιδιών, από το παραμύθι που τους διάβασε μέχρι την κλωτσιά του Γιάννη στο Βασίλη. Ένα δυο παιδιά την ημέρα καλούνται να φτιάξουν μια ιστορία που ουσιαστικά θα λειτουργεί σαν αξιολόγηση όλης της ημέρας.
Η ξεκάρφωτη λέξη δε θα είναι πια και τόσο… ξεκάρφωτη. Θα καρφωθεί στη φαντασία μας.
