Η κόρη μου είναι 11 χρόνων, θεωρεί τον εαυτό της ήδη πολύ μεγάλο και ότι η μικρότερη αδερφή της, ετών 9, ειναι το πιο ενοχλητικό γέννημα της φύσης. Οι συγκρούσεις ήταν καθημερινές. Όταν τσακώνονταν, η μεγαλύτερη, η Ελένη, της φώναζε, την πρόσβαλε, την τσίγκλαγε, ήξερε τα αδύνατά της σημεία, προκαλώντας την να αντιδράσει θυμωμένα και έντονα. Δεν ήταν και λίγες οι φορές που η χειροδικίες έδιναν και έπαιρναν. Η εξέλιξη της εκάστοτε κατάστασης ειχε τέτοια ταχύτητα που ειλικρινά δεν ήξερα σε ποια από τις δύο να αποδώσω το δίκαιο και σε ποια το άδικο, ποια “το άρχισε πρώτη” όπως χαρακτηριστικά έλεγαν συχνά φωνάζοντας. Πολύ συχνά πραγματικά ένιωθα αδύναμη και δεν είχα ιδέα πως να το σταματήσω…. Η Ελένη, είναι πραγματικά ένα σπάνιο παιδί, με ιδιαίτερη ποιότητα. Δεν μπορούσα να καταλάβω αυτή την αλλαγή της, δεν ήξερα πώς να την βοηθήσω να σταματήσει αυτή την επιθετική προς την αδερφή της συμπεριφορά, δεν ήξερα πως να παρέμβω στον κάθε καβγά τους, πως να τον σταματήσω ή μάλλον ακόμη καλύτερα τι τρόπους να βρω για να μην ξεσπάσει κανένας καβγάς. Τελικά ζήτησα την βοήθεια κάποιου παιδοψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή. Πρώτα με ενημέρωσε ότι όλη αυτή η αλλαγή της Ελένης δικαιολογείται από τη μαγική λέξη “ΠΡΟΕΦΗΒΕΙΑ”, η οποία δεν είναι φυσικά κάποια ασθένεια που μεταλλάσει το παιδάκι μου με τελικό στόχο να γίνει ένα τέρας, αλλά μια απολύτως φυσιολογική, νέα καμπή στην εξέλιξή της. Κατόπιν μου έδωσε κάποιες πρακτικές συμβουλές προκειμένου να βγούμε και οι τρεις αρτιμελείς και ψυχικά υγιείς από την ΠΡΟΕΦΗΒΕΙΑ της Ελένης…
ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥ ΚΑΒΓΑ, καλό θα ήταν να τις απομακρύνω σε διαφορετικά σημεία του σπιτιού. Αν η αιτία της σύρραξης είναι κάποιο αντικείμενο, καλό θα ήταν να το πάρω τονίζοντας τους ότι θα επιστραφεί όταν θα είναι έτοιμες να διαπραγματευτούν δίκαια και να το μοιραστούν. Για κανένα λόγο να μην κανω καμία σύγκριση. Πριν αποφασίσω να μοιράσω τιμωρίες, να περιμένω να ηρεμήσω. Κατανόηση και συμπάθεια έχουν ανάγκη να νιώσουν και οι δύο. Αφού τα πράγματα ηρεμήσουν, θα πρέπει να συζητήσω χωριστά με το κάθε παιδί μου. Για να βοηθήσω την 9χρονη Μελίνα, πρέπει να της κάνω σαφές ότι η κακή συμπεριφορά της Ελένης είναι δικό της πρόβλημα και όχι της Μελίνας και ότι σαφώς δεν έχει να αποδείξει σε κανέναν τίποτα. Με την στάση τη δική της μπορεί να σταματήσει την άσχημη συμπεριφορά της αδερφής της. Αυτό μπορεί να γίνει αν αντί να απαντά, την αγνοεί, αν φύγει από τον χώρο, αν τη ρωτήσει “τι σου συμβαίνει;” Έπειτα πρέπει να συζητήσω και με την 11χρονη Ελένη. Να διαπιστώσω αν υπάρχει κάποιος άλλος λόγος κρύμμενος σε κάποιο άλλο τομέα της ζωής της που της προκαλεί εκνευρισμό πχ φίλες, σχολειο, δάσκαλος. Αν η Ελένη αισθάνεται διαρκώς θυμωμένη και αδύναμη να διαχειριστεί τις δυσκολίες που έχουν προκύψει στη ζωή της, επιλέγει ασυνείδητα να βρει έναν στόχο και να ξεσπάσει, την αδερφή της, χωρίς αυτό φυσικά να λύνει το πραγματικό της πρόβλημα. Για τον λόγο αυτό είναι αναγκαίο να προσεγγίσω το θυμωμένο μου παιδί με αγάπη και κατανόηση, τονίζοντας της πόσο λυπάμαι που την βλέπω τόσο θυμωμένη, ότι είμαι εκεί για να την ακούω, ότι την αγαπώ και τη νοιάζομαι. Ότι αν υπάρχει κάτι άλλο που την απασχολεί εκτός από τα θέματα με την αδερφή της μπορούμε να μιλήσουμε. Υποψιάζομαι ότι όσο διαβάζετε αυτές τις γραμμές αναρωτιέστε πόσο δύσκολο είναι όταν η ατμόσφαιρα είναι τόσο τεταμένη, να αντιδράτε με τόση ηρεμία. Αυτό ακριβώς ρώτησα με ένταση και εγώ τον ψυχολόγο. Ωστόσο εκείνος με έβαλε στη θέση μου λέγοντας μου ότι δεν θα αλλάξει συμπεριφορά το παιδί μου αν δεν αλλάξω πρώτη εγώ τη δική μου συμπεριφορά.
Τελος, θα πρέπει να υπάρχουν και συνέπειες. Πρώτα απ’ όλα, καλό θα ήταν να τη στέλνω στο δωμάτιο της έως ότου ηρεμήσει. Αν η άσχημη συμπεριφορά συνεχίζεται, τότε να της στερώ κάτι που την ενδιαφέρει με τον όρο ότι θα της επιστραφεί με την αλλαγη της συμπεριφοράς της. Το κλειδί ΠΑΝΤΑ είναι να κρατώ εγώ την ψυχραιμία μου χωρίς να φωνάζω. Με τις φωνές χάνεται το νόημα της φυσικής συνέπειας και γίνεται τιμωρία, κάτι που σε αυτή την ηλικία πεισμώνει το παιδί χειρότερα. Η διαφορά της φυσικής συνέπειας από την τιμωρία είναι ότι η φυσική συνέπεια δίνει στο παιδί την επιλογή της σωστής ή όχι συμπεριφοράς χωρίς να νιώθει υποχρεωμένο από τον γονιό.
Ακολουθώ τις συμβουλές του παιδοψυχολόγου, προσπαθώ για την ακρίβεια, ωστόσο βλέπω ότι η ατμόσφαιρα στο σπίτι σταδιακά εξομαλύνεται. Η λύση τελικά είναι μία. Η δική μας αλλαγή. Αν καταφέρουμε να αλλάξουμε εμείς ως γονείς, να προσπαθούμε να διατηρούμε την ηρεμία μας αλλά και να δείχνουμε στο παιδί μας την χωρίς όρους αγάπη μας, τότε δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την εγκατάσταση της ηρέμιας.
