Πριν λίγο καιρό είδαμε στην Αθήνα μια μουσικοκινητική παράσταση ειδικά για βρέφη που διοργάνωσε το CHILD’SPACEATHENS. Το δρώμενο αυτό τόσο με καλλιτεχνικό όσο και με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, μας κίνησε την περιέργεια να ερευνήσουμε λίγο παραπάνω τη μέθοδο Child’Space στην οποία βασίζεται και έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Η Μάρθα Κλουκίνα είναι η ιδρύτρια του Child’SpaceAthens, Δασκάλα Κίνησης και Σύμβουλος Κινητικής Ανάπτυξης βρεφών και νηπίων. Σπούδασε στο Laban Centre for Μovement and Dance με ΒΑ. Μελέτησε την ανάπτυξη βρεφών και νηπίων με την Dr.Chava Shelhav και ολοκλήρωσε την πρακτική της στη μέθοδο Child’Space Chava Shelhav method, (Developmental monitoring for babies and toddlers) στην Ολλανδία. Έχει δουλέψει ως χορογράφος και κινησιολόγος στο θέατρο, ενώ εδώ και 18 χρόνια διδάσκει δημιουργική κίνηση και αυτοσχεδιασμό σε νήπια, εφήβους, ενήλικες επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Η Μάρθα Κλουκίνα στο ELNIPLEX.
Συνέντευξη στην Ανέζα Κολόμβου
Τι είναι μέθοδος Child’Space;
Η μέθοδος Child’Space, που δημιουργήθηκε από την Dr.Chava Shelhav, είναι μία μέθοδος που υποστηρίζει την κινητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη και προσφέρει στον γονέα τη γνώση και τον τρόπο να παρατηρεί με ευαισθησία το βρέφος του, να ενθαρρύνει τα αναπτυξιακά ορόσημα στη διαδρομή που διανύει μεγαλώνοντας και να εμπλουτίσει την επικοινωνία μαζί του. Συνδυάζει στοιχεία από το Feldenkrais, την Emmi Pikler, Mijna Hadders–Algra και την Αισθητηριακή Ολοκλήρωση με σύγχρονες επιστημονικές έρευνες πάνω στην βρεφική ανάπτυξη και παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους αλληλεπιδρούμε με τα βρέφη χρησιμοποιώντας το άγγιγμα, το τραγούδι, την κίνηση, το παιχνίδι και τα αντικείμενα. H μέθοδος Child’Space έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και εφαρμόζεται μέσα από το πρόγραμμα Child’SpaceAthens για ομάδες βρεφών μαζί με τους γονείς τους ή και μέσα από ατομικά σχεδιασμένα μαθήματα βασισμένα στις ανάγκες του κάθε παιδιού και του γονέα του. Απευθύνεται σε βρέφη με κανονική ανάπτυξη αλλά και σε βρέφη με ιδιαιτερότητες.
Πώς προέκυψε η ιδέα να ασχοληθείς με την κίνηση των βρεφών;
Δουλεύοντας ήδη με παιδιά αλλά και ενήλικες τα τελευταία 18 χρόνια σε μαθήματα κίνησης και παρατηρώντας την μεγάλη ποικιλία διαφορετικών σωματικών δυνατοτήτων, και ιδιαιτεροτήτων, μου δημιουργήθηκε το ερώτημα πότε ακριβώς αρχίζει να γράφεται στο σώμα μας η πρώτη σελίδα αυτής της προσωπικής ιστορίας του καθένα μας. Μέσα από την εμπειρία μου με τη μέθοδο Child’Space, μπορώ σήμερα να απαντήσω, πως η ιστορία του καθένα μας αρχίζει να γράφεται από την πρώτη μέρα που ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο και μπορεί να σχετίζεται άμεσα με διάφορες συνήθειες, όπως π.χ. με τον τρόπο που μας κρατάνε αυτοί που μας φροντίζουν, τον τρόπο που μας μιλάνε και επικοινωνούν μαζί μας, με τη θέση που επιλέγουν να μας βάλουν για ύπνο και άλλα τόσα που ίσως να μην μπορούμε καν να φανταστούμε ότι συνδέονται με θέματα και προβλήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στην ενήλική μας ζωή. Εξάλλου αυτό υποστηρίζει και η δημιουργός της μεθόδου Dr. Chava Shelhav, ότι εξασφαλίζοντας μία υγιή ανάπτυξη με τα κατάλληλα ερεθίσματα, σε αυτά τα πρώιμα στάδια όπου δομείται η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου, χτίζουμε γερά θεμέλια για τις απαιτήσεις του μέλλοντος, τη σχολική ετοιμότητα κ.α.
Kίνηση για βρέφη είναι κάτι πρωτοποριακό και πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα. Ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου σε αυτό;
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον για την βρεφική ανάπτυξη άρχισε να γίνεται όλο και πιο έντονο. Το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο ενός βρέφους τα πρώτα χρόνια της ζωής του, είναι πλέον ευρύτερα γνωστό. Σε αυτό βοήθησε πολύ η επιστημονική κοινότητα και οι συνεχείς μελέτες που γίνονται πάνω σε αυτό το θέμα. Λέξεις όπως εγκεφαλικά κύτταρα, συνάψεις, νευροπλαστικότητα, τις συναντάμε πλέον συχνά ακόμη και σε άρθρα που απευθύνονται στο ευρύ κοινό. Έτσι ο κόσμος άρχισε να διαισθάνεται τη σημαντικότητα των πρώιμων σταδίων ανάπτυξης και να αναζητά περισσότερα πράγματα σε σχέση με αυτό. Παρ’ ολ’ αυτά θα συνιστούσα στους γονείς προσοχή στην επιλογή ερεθισμάτων όσον αφορά στην καταλληλότητα τους για την κάθε ηλικία, και μέτρο όσον αφορά στην υπερ-έκθεση των βρεφών σε πολλαπλά και ταυτόχρονα ερεθίσματα. Σε αυτό, ευτυχώς, μπορούν τα ίδια τα βρέφη να μας καθοδηγήσουν, εκφράζοντας συνήθως τον εκνευρισμό και την υπερένταση τους με κλάμα.
Ποιος είναι ο ρόλος και η συμβολή του γονέα στο Child’Space;
Στις συναντήσεις που κάνουμε με τον γονιό και το βρέφος, η συμμετοχή του γονέα βρίσκεται στον πυρήνα της μεθόδου. Mέσα απ’ αυτές,οι γονείς διδάσκονται πως με καθημερινές δραστηριότητες ρουτίνας και παιχνίδια μαζί με το βρέφος τους, μπορούν να προάγουν τις υπό εξέλιξη κινητικές, γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές τους ικανότητες. Επιπλέον, οι γονείς μαθαίνουν να παρατηρούν την κίνηση και το παιχνίδι του βρέφους κατανοώντας την λειτουργία τους, να ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα που αναπτύσσει και να εξελίσσουν τις δραστηριότητές του, εστιάζοντας στις ικανότητές του. Με αυτόν τον τρόπο, έχουν την ευκαιρία να κατανοήσουν την μοναδική προσωπικότητα του παιδιού του από πολύ νωρίς. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα βρέφη δεν μαθαίνουν όταν είναι απομονωμένα. Η σχέση τους με τους γονείς τους δημιουργεί ένα πλαίσιο ασφάλειας , και ερεθισμάτων ιδανικό για μάθηση και ανάπτυξη. ‘Ετσι λοιπόν η γονεϊκή συμμετοχή -ακούω, παρατηρώ και συνδιαλέγομαι – είναι καθοριστική και πολύτιμη. Για πολλούς γονείς οι γνώσεις και οι προσδοκίες που τους καθοδηγούν στο ρόλο τους, πολλές φορές έρχονται αντιμέτωπες με το πώς βλέπουν τις προσωπικές ανάγκες του παιδιού τους. Η μέθοδος Child’Space υποστηρίζει τους γονείς που θέλουν να αναπτύξουν τη διαίσθηση τους και να ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους στον γονεϊκό τους ρόλο. Τους καθοδηγεί στη πρώτη ”γλώσσα” της ανάπτυξης δείχνοντας πως ο λόγος, οι εκφράσεις του προσώπου, το άγγιγμα, η κίνηση, ο ρυθμός και το τραγούδι μπορούν να γίνουν τα πρώτα ερεθίσματα αυτής της διαδρομής.
Πέρα από το δρώμενο, γίνονται κάποια σταθερά μαθήματα κίνησης για βρέφη που διαρκούν όλο το χρόνο;
Υπάρχουν ομαδικοί κύκλοι συναντήσεων για βρέφη και γονείς που γίνονται όλο το χρόνο στην έδρα μας στο Χαλάνδρι ,αλλά και σε άλλους χώρους με τους οποίους συνεργαζόμαστε, σε διαφορετικά μέρη της Αθήνας. Σε αυτούς τους κύκλους συμμετέχουν παιδιά από τη γέννηση μέχρι και νήπια μαζί με τους γονείς τους, που χωρίζονται ανάλογα με την ηλικία και το αναπτυξιακό στάδιο που βρίσκονται. Για την έναρξη των μαθημάτων το ευρύ κοινό μπορεί να ενημερώνετε μέσα από το site (www.childspaceathens.gr) και από έκτακτες ανακοινώσεις που γίνονται κάθε τόσο για τους νέους κύκλους που ξεκινάνε. Επίσης υπάρχουν και οι ατομικές συνεδρίες όπου κανείς μπορεί να κλείσει ένα ραντεβού ,εάν αντιμετωπίζει κάποιο θέμα ειδικού ενδιαφέροντος. Επιπλέον γίνονται παρουσιάσεις, ομιλίες και σεμινάρια που απευθύνονται αποκλειστικά σε ενήλικες ,όπως π.χ. σε ομάδες νέων γονέων ή σε επαγγελματίες που ασχολούνται με τα βρέφη, με σκοπό τη γνωριμία με τη μέθοδο. Την πρωτοβουλία για την οργάνωση των παραπάνω, αναλαμβάνει το Child’SpaceAthens, ενώ παράλληλα είμαστε ανοιχτοί στο κάλεσμα φορέων ή ακόμη και ιδιωτών με σκοπό την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού για θέματα που αφορούν την βρεφική ανάπτυξη.
Είμαστε σε περίοδο κρίσης, με ποια φράση θα υπογράμμιζες την αναγκαιότητα μιας τέτοιας δραστηριότητας;
Θα έλεγα ότι είναι μία επένδυση για το μέλλον… Τα οφέλη μέσα από τη μέθοδο Child’Space είναι πολλαπλά και σε διαφορετικά επίπεδα. Θα αναφέρω μόνο μερικά από αυτά. Καταρχήν, ενδυναμώνουμε τη συνειδητοποίηση του σώματος των βρεφών, που σε αυτή την πρώιμη ηλικία συνδέεται άμεσα με τη μάθηση σε κινητικό, συναισθηματικό, κοινωνικό και γνωστικό επίπεδο και θέτει γερά θεμέλια και για τις μετέπειτα μαθησιακές λειτουργίες. Βελτιώνουμε την ποιότητα στην κίνηση στα βρέφη και διευρύνουμε το κινητικό τους ρεπερτόριο χρησιμοποιώντας μία ποικιλία θέσεων ανάλογα πάντα με το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο βρίσκονται. Ενισχύουμε την προ-λεκτική επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση και μαθαίνουμε τεχνικές και τρόπους για την ενίσχυση του δεσμού μεταξύ του βρέφους και των γονιών του. Νομίζω ότι όλα τα παραπάνω είναι ήδη αρκετά για να κινήσουν έστω αρχικά, το ενδιαφέρον κάποιου να έρθει και να δοκιμάσει.
