Στο σύγχρονο κόσμο η Πρωτοχρονιά είναι δημόσια αργία και γιορτάζεται στις περισσότερες χώρες την 1η Ιανουαρίου. Σε λίγο ξεκινούν το λιθοβολισμό όλες οι ομάδες ανθρώπων που εργάζονται και σημερα όπως χώροι αναψυχής, τεχνικοί και πολλοί άλλοι.
Η πρώτη μέρα του νέου χρόνου είναι από μονη της ένα έναυσμα, μια νέα αρχή, ένα χρονικό ορόσημο που εμπνέει εορτασμούς, προκαταλήψεις, ιδιαίτερες συνήθειες. Αφορμή για γλέντι ψάχνουν οι άνθρωποι και αυτή η μέρα είναι μία από τις καλύτερες αφού όπως και να το κάνουμε το ζητάει ο οργανισμός της. "Αγάπαγε η Μάρω το χορό και βρήκε άντρα τραγουδιστή", που έλεγε κι η γιαγιά μου.
Η πρώτη μέρα του νέου έτους γιορτάζεται από πολύ παλιά, σχεδόν από την συγκρότηση των πρώτων ανθρώπινων κοινωνιών που μέτρησαν το χρόνο. Μόλις ο άνθρωπος κατανόησε την έννοια ενός χρονικού κύκλου, έφτιαξε νταούλια, άναψε φωτιές και το 'στησε το πανηγύρι του με την παρέα του. Καθώς κυλούσε ο καιρός, ο εορτασμός άλλαζε μορφή και ημερομηνία, αλλά όχι και ένταση.
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά. Θεωρούσαν πολύ πιο σημαντική την πρωτομηνιά (την οποία ονόμαζαν νουμηνία) και όχι τόσο την πρωτοχρονιά η οποία άρχισε να γιορτάζεται μάλλον με την ένταξη του ελληνικού κόσμου στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και τις συνήθειές της. Ίσως οι αρχαίοι Έλληνες να έβλεπαν στον μήνα μια εγγύτερη χρονική μονάδα βάσει της οποίας ήθελαν την καλοτυχία μα και τη γιορτή.
Αυτή περίφημη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε για πρωτοχρονιά την 1η Μαρτίου εξού και η αρίθμηση των μηνών είναι κατά δύο πίσω. Δηλαδή ο Σεπτέμβριος, ο Οκτώβριος, ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος προκύπτουν διαδοχικά από τους λατινικούς/ιταλικούς αριθμούς 7,8,9 και 10 (sette, otto, nove, dieci) παρότι δεν είναι σήμερα ο έβδομος, όγδοος, ένατος και δέκατος μήνας αλλά ο ένατος, δέκατος, ενδέκατος και δωδέκατος. Το ρωμαϊκό ημερολόγιο αρχικά είχε σαν βάση τον σεληνιακό κύκλο, ξεκινούσε από τον Μάρτιο και τελείωνε τον Δεκέμβριο (διάρκεια 10 μηνών). Αργότερα, προστέθηκαν δύο ακόμα μήνες στο ημερολόγιο των Ρωμαίων, ο Ιανουάριος (από τον Ιανό, διπρόσωπο θεό των Ρωμαίων) και ο Φεβρουάριος (Febbre) ενώ το 46 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας δημιούργησε το Ιουλιανό Ημερολόγιο όπου ως Πρωτοχρονιά θεωρήθηκε πλέον η 1η Ιανουαρίου. Ο Καίσαρας μάλιστα, προκειμένου να συγχρονίσει το νέο ημερολόγιο με τον ήλιο αντί με τη σελήνη, παρέτεινε εκείνο το έτος στις 445 ημέρες ενώ ο διπρόσωπος Ιανός που κοιτάζει προς το μέλλον και το παρελθόν ήταν και σημειολογικά ο καταλληλότερος για να παίρνει πρώτος τη σκυτάλη του χρόνου. Πιστεύω ότι αν ανακάλυπταν οι σημερινοί πολιτικοί εκείνη τη φαεινή ιδέα του Καίσαρα, θα επανέφεραν τις 445 μέρες ανά έτος και έτσι θα μας έλεγαν ότι θα παίρναμε σύνταξη στα 57 ενώ θα παίρναμε στα 81. Μια χαρά το κολπάκι. Σσστ!
Η επικράτηση λίγο αργότερα του Χριστιανισμού βεβαια έφερε άλλα ήθη και έθιμα και άλλες προσεγγίσεις: νηστεία και προσευχή κατά την Πρωτοχρονιά που ως τότε εορταζόταν ακόλαστα ενώ ο παγανιστικός και ειδωλολατρικός χαρακτήρας του πρωτοχρονιάτικου ξεσαλώματος δεν έβρισκε σύμφωνους τους πατέρες του χριστιανισμού της εποχής. Τι ανοησίες είναι αυτές, σου λέει. Μέσα όλοι και προσευχή. Μετέφερε μάλιστα την Πρωτοχρονιά στις 25 Μαρτίου, ημέρα Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, γεγονός που δημιούργησε το απόλυτο μπάχαλο, αφού κάθε κοινωνία, ακόμα και μέσα στην ίδια χώρα ή περιοχή, γιόρταζε άλλη μέρα την Πρωτοχρονιά. Σκεφτείτε δε να γιορτάζαμε σήμερα στις 25 Μαρτίου την Πρωτοχρονιά, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την Επανάσταση του 1821. Κολοκοτρώνης, μπουζούκια και Παναγία σε μία μέρα. Ο απόλυτος χαμός. Εύγε Πάπα Γρηγόριε ΙΓ'.
Η 1η Ιανουαρίου επανήλθε ως επίσημη Πρωτοχρονιά επί Πάπα Γρηγόριου ΙΓ” λοιπόν ο οποίος πριν περίπου πέντε αιώνες αποφάσισε να εγκαταλείψει το Ιουλιανό Ημερολόγιο γιατί έμπαζε άσχημα και για να δώσει ένα τέλος στα τόσα προβλήματα χρονολόγησης. Το νέο ημερολόγιο, το Γρηγοριανό, πήρε ταπεινά το όνομά του, θεωρήθηκε το πλέον ακριβές και σήμερα ισχύει στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Και στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, η πρωτοχρονιά θεωρήθηκε η 1η Ιανουαρίου.
Στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, ε; Υπάρχουν κάποιοι που δεν συμβαδίζουν με τους υπόλοιπους. Είναι οι γνωστοί μας Παλαιοημερολογίτες Χριστιανοί που ακολουθούν ακόμα και σήμερα το Ιουλιανό Ημερολόγιο (θυμηθείτε τι τραβάγαμε όταν στην ιστορία μαθαίναμε διπλές ημερομηνίες) και κάνουν πρωτοχρονιά όταν ο υπόλοιπος κόσμος έχει 14 Ιανουαρίου.
Διαφορετική πρωτοχρονιά έχουν επίσης οι Κινέζοι, οι Βιετναμέζοι, οι Μογγόλοι και οι Θιβετιανοί. Αλλά, αυτοί οι Ασιάτες ήταν πάντοτε κάπως πιο περίεργοι και πιο "ποιητικοί" στην μέτρηση του χρόνου και στα μεταίχμιά του.
Τα τελευταία χρόνια, η Πρωτοχρονιά εορτάζεται στα κοινωνικά δίκτυα μέσα από συνεχή ενημέρωση για το τι φάγαμε, τι ήπιαμε και πόσα αρπάξαμε καθότι άμα δεν ενημερώσουμε τους φίλους μας σαν celebrities που είμαστε όλοι μας, θα πέσει κανένας διαδικτυακός φούρνος να μας πλακώσει.
Καλή Πρωτοχρονιά, φίλες και φίλοι.
Α, δείτε και αυτό το υπέροχο βίντεο από την θαυμάσια εκπομπή "Το Σύμπαν που αγάπησα"
