Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων με εικόνες της Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ

Αγόρασέ το

Οι Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων (Alice’s Adventures in Wonderland) κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1865, περισσότερα από 150 χρόνια πριν δηλαδή. Γνώρισε αμέτρητες διασκευές, προσεγγίσεις, ερμηνείες, φόρμες και μεταφορές σε πάμπολλα είδη τέχνης και λογοτεχνίας, όσο ελάχιστα έργα στον κόσμο. Το έγραψε ο Βρετανός συγγραφέας και μαθηματικός Τσαρλς Λούτγουϊτζ Ντότζσον, κατά κόσμον Λιούις Κάρολ και περιγράφει τις περιπέτειες ενός κοριτσιού, της Αλίκης, σε έναν φανταστικό κόσμο όπου βρέθηκε πέφτοντας από μία λαγότρυπα.

Οι μελετητές μιλούν για πλήθος συμβολισμών και αλληγοριών σε κοινωνικό, θρησκευτικό και επιστημονικό επίπεδο.  Η ιστορία χαρακτηρίζεται από έντονα στοιχεία αλληγορίας, μέσα από τα οποία, ο Κάρολ καυτηριάζει γεγονότα και αντιλήψεις της εποχής του. Αναγνωρίζουν τις ιδιαίτερες επιρροές του Κάρολ από την Οξφόρδη και την Εκκλησία του Χριστού όπου ήταν μαθηματικός. Κυρίως όμως αποκωδικοποιούν την Αλίκη ως το τρυφερό πρόσωπο της καταπιεσμένης παιδικής ηλικίας κατά τη Βικτωριανή εποχή και των παγιωμένων αγγλοσαξονικών νοοτροπιών. Η Αλίκη είναι το ανθρώπινο όχημα του Κάρολ να σχολιάσει και ενίοτε να συγκρουστεί με αξίες, συμπεριφορές, τελετουργικά και θεσμούς της εποχής.

Το εικονογράφησαν πολλοί αυτό το αριστούργημα, όπως το λένε. Ο Τζον Τένιελ το 1907, ο Τσαρλς Πέαρς το 1907, ο Γουίλι Πογκανί το 1929, ο Μέρβιν Πικ με τα ασπρόμαυρά του σκίτσα το 1946, ο Σαλβαντόρ Νταλί με τον υπερρεαλισμό του το 1969, ο Μαξ Ερνστ το και ο Πίτερ Μπλέικ το 1970, η Έλεν Οξύνμππερι και η Λίσμπεθ Σβέργκερ το 1999.

Δεν έχω υπόψη μου όλες τις εικονογραφήσεις. Είδα δείγματα πάνω από 15 διαφορετικών εικονογραφήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων κινήθηκαν άλλοτε στην συντηρητική ατμόσφαιρα του πρώτου μισού του 20ου αιώνα κι άλλοτε σε πιο εικαστικές εκδοχές, επηρεασμένες από την ιδιαίτερη ματιά του εικονογράφου, ενώ η Αλίκη είναι ξανθιά με μπλε μάτια στις περισσότερες εξ’ αυτών, εκπληρώνοντας το βορειοευρωπαϊκό προσδοκώμενο. Η Αλίκη της Ντοτρεμέρ αλλάζει κατεύθυνση. Είναι σκουρομάλλα με καρέ μαλλιά, όπως η Αλίκη Λίντελ, το κορίτσι που στάθηκε η αφορμή για να γράψει ο Κάρολ το διάσημο βιβλίο του και δεν κουβαλά το κλασικό φορτίο της ξανθιάς γαλανομάτας. Οι ολοσέλιδες και δισέλιδες εικόνες της Ντοτρεμέρ λειτουργούν και στο πλαίσιο του κειμένου και εντελώς ανεξάρτητα, σαν ένα υπερρεαλιστικό λεύκωμα συναισθημάτων, χρωμάτων και εικόνων που σχεδόν μιλούν.

Οι μορφές και η απίθανη εκφραστικότητά τους, οι καταπληκτικές γωνίες υπό τις οποίες στήνει τις εικόνες της, η τρισδιάστατη αντίληψη του χώρου που σε κάνει μέρος του και αυτές οι σαγηνευτικές επιλογές των χρωμάτων δημιουργούν έναν ακόμη εικαστικό θρίαμβο της Ντοτρεμέρ όπου η μαγεία, η φαντασία και η λεπτότητα των υδατογραφιών της αιχμαλωτίζουν αισθήσεις πέραν του βλέμματος.

Η διασκευή της Σοφί Κεσλέν ικανοποιεί, προσπαθεί να μείνει κοντά στο κείμενο του Κάρολ και τις περισσότερες φορές κατορθώνει να διατηρήσει την αίσθηση που έχεις όταν διαβάζεις το πρωτότυπο (αχ, το ξανάκανα για κάμποσες σελίδες κι εγώ).

Μια πολύ ιδιαίτερη έκδοση σε μεγάλο σχήμα, για να μείνει ένα από τα κλασικότερα βιβλία όλων των εποχών στα χέρια μας όπως πρέπει.